Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie do la¬ czenia umieszczanych obok siebie i jeden nad dru¬ gim elementów deskowania, które posiadaja, co najmniej w obszarach krawedziowych zebra lub tym podobne srodniki obrzezne, wystajace mniej wiecej pod katem prostym do betonowanej po¬ wierzchni oraz które sluza glównie do wykonania deskowania szybów lub tym podobnych budowli, majacych przynajmniej dwa naroza wewnetrzne, albo lukowy lub okragly przekrój poprzeczny, przy czym urzadzenie to sluzy równiez do ulatwienia rozdeskowania scianek deskowania, znajdujacych sie pod dociskiem po betonowaniu.Do betonowanych szybów byly juz proponowane liczne deskowania, które mialy ulatwiac rozdesko- wanie szybu, zwlaszcza od jego strony wewnetrz¬ nej, przy czym byly tu stosowane czesto kosztow¬ ne rozwiazania z blachami wyrównawczymi. .Istnia¬ la równiez inna mozliwosc, polegajaca na stosowa¬ niu tarcz deskowania z ukosnymi krawedziami, które mialy ulatwiac luzowanie tych tarcz. Nie¬ dogodne bylo tu jednak, obok wiekszego nakladu srodków, równiez niebezpieczenstwo niedokladne¬ go wykonania deskowania.Celem wynalazku jest opracowanie urzadzenia, które pozwalaloby na niezawodne laczenie w pro¬ sty sposób sasiadujacych ze soba tarcz deskowa¬ nia, katowników lub tym podobnych elementów deskowania oraz umozliwialoby wlasciwy ich de¬ montaz, równiez pod duzym dociskiem.Cel ten osiagnieto dzieki temu, ze urzadzenie posiada co najmniej jeden element mocujacy, obejmujacy dwa sasiadujace ze soba elementy deskowania i ustalajacy te elementy wzgledem siebie, przy czym element ten jest wyposazony w uchwyt dystansowy do zwróconych do siebie kra¬ wedzi tych elementów deskowania, a ponadto jego ceche charakterystyczna stanowi, to, ze przewi¬ dziane jest na stronie zewnetrznej deskowania przykrycie szczeliny, utworzonej przez uchwyt dystansowy, pomiedzy dwoma elementami desko¬ wania.Rozwiazanie to pozwala w prosty sposób na de¬ montaz tarcz deskowania lub tym podobnych ele¬ mentów, bedacych równiez pod dociskiem. Wystar¬ czy tu bowiem usuniecie uchwytu dystansowego, wskutek czego tarcze deskowania uzyskuja w pla¬ szczyznie zabetonowanej powierzchni wystarcza¬ jaca przestrzen, ulatwiajaca swobodny demontaz tych tarcz. Jest to szczególnie korzystne przy bu¬ dowlach z narozami wewnetrznymi glównie dla tarcz deskowania, umieszczonych pomiedzy tymi narozami. W danym przypadku elementy mocuja¬ ce, wyposazone w uchwyty dystansowe, moga przebiegac równiez diagonalnie poprzez obszar na¬ rozy i moga tam wytwarzac odpowiedni odstep.Korzystne uksztaltowanie przedmiotu wynalaz¬ ku polega na tym, ze element laczacy stanowi trzpien, przechodzacy przez srodniki krawedziowe tarcz deskowania lub tym podobnych elementów, 94 0293 94 029 4 który jako uchwyt dystansowy posiada wystep, siegajacy co najmniej w jedna strone obrysu trzpienia. Dzieki temu jest mozliwe stosowanie trzpienia do laczenia W znany sposób tarcz desko¬ wania, przy czym krawedzie tarcz deskowania sa wówczas przytrzymywane w okreslonej odleglosci za pomoca wspomnianego wystepu. Jako uchwyt dystansowy moze byc przy tym przewidziany kolek poprzeczny, przechodzacy przez trzpien, wskutek czego wykonanie deskowania i jego demontaz jest bardzo proste. Jest równiez wówczas mozliwe sto¬ sowanie wyciec w ksztalcie dziurki do klucza, slu¬ zacych do osadzania w nich trzpienia, który po je- gp flUITOLiiuu Tnoz^Ipelniac podwójna funkcje, to zfcaczymflymywac fdleglosc i laczyc.I Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przy- klaoJzjg^|j^ton^H^-ip rysunku, na którym fig. 1 przedstawia urtzadze^je, w widoku z góry, fig. 2 — dteUowanie szybu od strony wewnetrznej w po¬ wiekszeniu, czesciowo w przekroju, przy czym tar¬ cze deskowania sa tu przytrzymywane w okreslo¬ nej od siebie odleglosci i sa ze soba polaczone za pomoca elementu laczacego, fig. 3 — miejsce pola¬ czenia dwóch tarcz deskowania za comoca urza¬ dzenia wedlug wynalazku, w widoku z góry i cze¬ sciowo w przekroju, fig. 4 — element laczacy, w polozeniu, obróconym w stosunku do elementu la¬ czacego, uwidocznionego na fig. 3, o 90°, fig. 5 — element laczacy, uwidoczniony na fig. 3, w widoku z boku, od strony laczenia, fig. 6 — element la¬ czacy wedlug fig. 3, przy czym jest tu przew^z^a- ne laczenie bez odleglosci pomiedzy krawedziami tarcz deskowania, a fig. 7 — element laczacy we¬ dlug wynalazku, przeznaczony do tarcz deskowa¬ nia, ustawianych wzgledem siebie pod katem roz¬ wartym.Na fig. 1 i 2, sa uwidocznione umieszczone obok siebie i jedna nad druga tarcze deskowania i, slu¬ zace do wykonania deskowania szybów lub tym podobnych budowli. Sasiadujace ze soba kazdora¬ zowo tarcze deskowania 1 sa polaczone za pomoca elementu mocujacego 2, który nie tylko laczy kra¬ wedzie 3 tych tarcz, lecz takze utrzymuje je je¬ dnoczesnie w okreslonej od siebie odleglosci. Po usunieciu elementów mocujacych 2 odleglosc ta jest do dyspozycji przy demontazu dla poluzowa¬ nia tarcz deskowania 1 i dla wyeliminowania do¬ cisku spowodowanego betonowaniem.Elementy mocujace 2 maja w tym celu wedlug wynalazku co najmniej jeden uchwyt dystansowy, który zostanie blizej opisany w dalszej czesci opi¬ su. Ponadto urzadzenie ma przykrycie 4, przykry¬ wajace szczeline 5, utworzona przez wspomniany uchwyt dystansowy pomiedzy dwoma tarczami de¬ skowania 1. Przykrycie to moze byc utworzone z oddzielnej czesci lub moze byc zamocowane na obrzezu tarczy deskowania 1. Jako element mocu¬ jacy i laczacy 2 przewidziany jest trzpien 7, prze¬ chodzacy przez srodniki obrzezne 6 tarcz deskowa¬ nia 1, przy czym trzpien ten posiada jako uchwyt dystansowy wystep, wystajacy co najmniej w je¬ dna strone obrysu trzpienia.W przykladzie wykonania jest przy tym przewi¬ dziany jako uchwyt dystansowy kolek poprzeczny 8, przechodzacy przez trzpien 7, przy czym umiesz¬ czenie kolka poprzecznego 8 jest szczególnie proste, poniewaz moze on byc stosowany w srodnikach obrzeznych 6, przy zastosowaniu zgodnie z fig. 6 wyciecia 9 w ksztalcie dziurki do klucza. Przede wszystkim jednak jest tu wzglednie prosty mon¬ taz, poniewaz kolek poprzeczny 8 moze byc, przy odpowiednim ustawieniu wyciecia 9 w ksztalcie dziurki do klucza, w prosty sposób przesuniety przez srodnik 6 oraz moze byc wówczas obrócony w polozenie, zaznaczone linia kreskowana na fig. 5.Uchwyt dystansowy 8 ma w stosunku do zderza¬ ka mocujacego 10 trzpienia mocujacego 7 odleglosc, odpowiadajaca mniej wiecej grubosci materialu srodnika 6.Trzpien 7 posiada na drugiej stronie uchwytu dystansowego 8 co najmniej jeden przeciwzderzak 11, który ma równiez od uchwytu dystansowego 8 odleglosc, odpowiadajaca mniej wiecej grubosci materialu drugiego sroo]nika 6. Z fig. 3 wynika wyraznie, jak oba srodniki obrzezne 6 sa przy¬ trzymywane przez kolek poprzeczny § w okreslo¬ nej odleglosci oraz sa osadzone pomiedzy zderza¬ kiem 10, a przeciwzderzakiem 11. Przeciwzderzak U jest równiez utworzony w korzystny sposób przez kolek poprzeczny, który przechodzi w kie¬ runku poprzecznym przez trzipien mocujacy 7 i w przykladzie wykonania wystaje z obu stron tego trzpienia. Jak juz wspomniano, srodniki obrzezne 6 tarcz deskowania 1 posiadaja wyciecia 9 w ksztalcie, o}ziurki c}q kl^oza, które sluza do wpro¬ wadzania w nie trzpienia mocujacego 7, posiada¬ jacego kolki poprzeczne 8.Dzieki temu ulatwione jest wykonanie urzadze¬ nia wedlug wynalazku, zwlaszcza wówczas, kiedy uchwyt dystansowy 8 i przeciwzderzak 11 sa wy¬ konane z tego samego elementu. Szczególnie pro¬ sty jest równiez, jak juz wspomniano, montaz, zwlaszcza wówczas, kiedy trzpien 7, po jego usta¬ leniu, moze byc zabezpieczony przez obrót. Jako przeciwzderzak 11 moze byc jednak przewidziany na trzpieniu 7 gwint zewnetrzny oraz moze byc osadzona na tym gwincie wspóldzialajaca z nim na¬ kretka lub moze byc zastosowane podobne pola¬ czenie gwintowe. Rozwiazanie polaczenia za pomo¬ ca przeciwzderzaka 11 w postaci kolka poprzecz¬ nego eliminuje jednak zastosowanie gwintu, który w surowych warunkach eksploatacji budowli móglby byc zanieczyszczony lub uszkodzony.Trzpien mocujacy 7 posiada w przykladzie wyko¬ nania, w kierunku jego osadzania, przed przeciw¬ zderzakiem 11, kolejny przeciwzderzak 12, wyko¬ nany równiez w postaci kolka poprzecznego, który ma w stosunku do pierwszego przeciwzderzaka 11 odleglosc, odpowiadajaca mniej wiecej grubosci srodników obrzeznych 6 dwóch sasiadujacych ze soba tarcz deskowania 1 i grubosci zebra przytrzy¬ mujacego 13, przeznaczonego dla przykrycia 4.Wskutek tego cale deskowanie moze byc wyjete z szybu i ewentualnie moze byc równiez bardzo szybko ponownie osadzone w szybie, przy czym w takim przypadku deskowanie to nie musi byc calkowicie demontowane. Z tego wzgledu trzpien mocujacy 7 moze byc stosowany w sposób bardziej uniwersalny, poniewaz moze sluzyc w tym przy¬ padku równiez dla bezposredniego laczenia tarcz 40 45 50 55 605 94 029 6 deskowania 1, co wplywa takze korzystnie na skladowanie tych tarcz. W sposób korzystny jest przy tym przewidziane, ze kolki poprzeczne, zasto¬ sowane jako przeciwzderzaki lub uchwyty dystan¬ sowe przechodza równolegle do siebie przez trzpien, wskutek czego mozliwe jest proste wprowadzanie tych kolków w wyciecia w ksztalcie dziurki do klucza, bez przekrecania posredniego kolków.Jak wynika z fig. 4, kolki poprzeczne 8, 11 i 12 maja co najmniej czesciowo, w wystajacym ich obszarze mniej wiecej okragly przekrój poprzecz¬ ny. Dopiero wówczas, kiedy kolki poprzeczne wyj¬ da calkowicie z zasiegu rozszerzenia w ksztalcie dziurki do klucza, przy obróceniu trzpienia w po¬ lozenie, zaznaczone na fig. 5 linia kreskowana, to wtedy sasiadujace ze soba tarcze deskowania 1 sa ze soba zamocowane. Przy wychodzeniu z rozsze¬ rzenia szczelinowego 9a wyciecia 9, zaokraglenia kolków 8, 11 i 12 mozna uzyskac dodatkowy efekt mocujacy, tak, ze na poczatku obrotu czesci moco¬ wane nie musza przyjac bezwarunkowo calkowicie wymaganego polozenia mocowania, co oznacza ulatwienie montazu. Kolki poprzeczne 8, 11 i 12 sa ustawione w polozeniu roboczym prostopadle do betonowanej powierzchni, a wyciecia 9 w ksztal¬ cie dziurki do klucza sa ustawione swymi szczeli¬ nami rozszerzonymi 9a w przyblizeniu równolegle do betonowanej powierzchni. Dzieki temu kolki poprzeczne 8, 11 i 12 biora równiez udzial w usz¬ tywnieniu srodników obrzeznych 6, poniewaz srod- niki te sa wzmocnione przez te kolki w kierunku od deskowania.Zderzak mocujacy 10 trzpienia mocujacego osa¬ dzony bardziej z tylu, w kierunku jego osadzania, jest utworzony jako sprezyna krazkowa dla wy¬ równania tolerancji.Na fig. 7 jest przedstawione inne rozwiazanie trzpienia mocujacego. W tym rozwiazaniu mozli¬ we jest laczenie w taki sam sposób tarcz desko¬ wania la, umieszczonych jedna obok drugiej, pod katem rozwartym, przy czym dla tych tarcz jest przewidziany stozkowy uchwyt dystansowy 8a, ustawiany odpowiednio do polozenia katowego tych tarcz, przy czym z obu stron tego uchwytu sa przewidziane zderzaki lOa i lla, przebiegajace kaz¬ dorazowo odpowiednio pod katem, równym polo¬ wie kata stozka i odwrotnie ukosnie niz uchwyt dystansowy 8a.Jako uchwyt dystansowy 8a sluzy stozkowy ko¬ lek poprzeczny, a przewidziane z obu stron tego uchwytu dystansowego 8a zderzaki lOa i lla sa równiez utworzone przez stozkowe kolki poprzecz- re, które przechodza w przeciwnym kierunku niz uchwyt dystansowy 8a, jednak równolegle, po¬ przez trzpien mocujacy. 7. Oznacza to proste wy¬ konanie, poniewaz wszystkie kolki poprzeczne mo¬ ga byc jednakowo uksztaltowane, a dodatkowo do laczenia tarcz deskowania la, umieszczonych wzgle¬ dem siebie pod okreslonym katem, moze byc po¬ nadto stosowany prosty trzpien. Stanowi to do¬ datkowo przyklad, jak moze byc tu uksztaltowany za pomoca kolka poprzecznego, równiez pierwszy zderzak mocujacy, to jest zderzak lOa.Jak juz wspomniano, urzadzenie wedlug wyna¬ lazku posiada równiez przykrycie 4, przeznaczone dla szczeliny 5, utworzonej przez uchwyt dystan¬ sowy 8. Przykrycie to, wykonane jako czesc od¬ dzielna, moze miec co najmniej nieco katowy prze¬ krój poprzeczny, przy czym ramie katowe 15 slu- zy do przesklepienia szczeliny 5, utworzonej w po¬ wierzchni deskowania, a drugie zebro katowe 13, wykonane jako zebro poprzeczne sluzy do osadza¬ nia przykrycia 4 pomiedzy srodnikami obrzeznymi 6 sasiednich tarcz deskowania 1, i do jednoczes¬ nego ich mocowania za pomoca elementu mocuja¬ cego 2.Przykrycie 4 ma przekrój poprzeczny w ksztal¬ cie litery „Z", a drugie ramie 16 w ksztalcie litery „Z" sluzy do chwytania odwróconej od betonowa¬ nej powierzchni krawedzi jednego ze srodników 6 sasiednich tarcz deskowania 1. Daje to dodatko¬ we zabezpieczenie i zamocowanie przykrycia 4.Ramie katowe 15 lub ramie 16 w ksztalcie litery „Z" przykrycia 4 przylega swa strona wewnetrzna do strony zewnetrznej deskowania. Dzieki temu cale przykrycie 4 moze byc przesuniete równole¬ gle wzgledem deskowania, poniewaz nie lezy ono pomiedzy krawedziami szczeliny 5.W ten sposób demontaz nie jest utrudniony przez ramie przykrywajace 15 oraz jest mozliwe w prosty sposób przesuniecie deskowania z polo¬ zenia, uwidocznionego na fig. 3 w polozenie, przed¬ stawione na fig. 6.Dlugosc przekroju poprzecznego ramienia 15, uzupelniajacego powierzchnie deskowania jest przy tym wieksza niz wynosi grubosc uchwytu dystansowego. Ma to na celu równiez przytrzymy¬ wanie w sposób niezawodny powierzchni deskowa¬ nia.Aby zamocowac przykrycie 4, zebro poprzeczne 13 ma otwór w ksztalcie dziurki do klucza, w celu osadzenia trzpienia mocujacego 7, przy czym otwór ten odpowiada w przyblizeniu wycieciu 9. EJzieki temu mozliwe jest z jednej strony osadzenie zde¬ rzaków 12 i 11, a z drugiej strony jest jednoczes¬ nie mozliwe zamocowanie przykrycia 4 pomiedzy uchwytem dystansowym, a jednym srodnikiem obrzeznym 6, bez koniecznosci stosowania dodatko¬ wych elementów mocujacych lub tym podobnych elementów do przykrycia 4. Drugie ramie 16 w ksztalcie litery „Z" posiada wygiecie 17, stanowia¬ ce element, przylegajacy do strony wewnetrznej wolnej krawedzi srodnika obrzeznego 6 tarczy de¬ skowania 1, wskutek czego osiaga sie jeszcze bar¬ dziej niezawodne zamocowanie przykrycia 4 sto¬ sunku do srodników obrzeznych 6.Aby uzyskac mozliwie cienkie przykrycie 4, a po¬ nadto umozliwic równiez dopasowanie go do tarcz deskowania 1, umieszczonych wzgledem siebie pod okreslonym katem, zgodnie z fig. 7, przykrycie 4 jest wykonane celowo z blachy gietkiej, przewaz¬ nie ze stali.Przykrycie 4 szczeliny 5 moze byc takze przewi¬ dziane bezposrednio na krawedzi tarczy deskowa¬ nia 1, a korzystnie w ten sposób, ze jego strona odwrócona od betonowanej powierzchni, zbiega sie mniej wiecej z powierzchnia deskowania, tak, ze moze byc ono znowu przesuniete z pozycji, uwi¬ docznionej na fig. 3, w polozenie, przedstawione na fig. 6, przy czym przykrycie musi wówczas wy- 40 45 50 55 6094 029 7 8 stawac nad powierzchnie deskowania. Przykrycie 4 moze byc przy tym wykonane jako bezposrednie odsadzenie powierzchni deskowania, która moze byc w ten sposób polaczona w zasiegu obrzeza tar¬ czy deskowania poprzez zagiecie lub w inny spo¬ sób. Wchodziloby to w rachube na przyklad przy tarczach deskowania 1, wykonanych z blachy. Po¬ nadto przy tarczach 1, wyposazonych w plyty drewniane, przykrycie 4 moze byc umieszczone lub zamocowane na srodniku obrzeznym 6.Wynalazek pozwala na korzystne zamocowywa- nie obok siebie sasiednich tarcz deskowania 1 w ten sposób, ze przez usuniecie elementu laczacego jest jednoczesnie mozliwe rozluznienie tarcz desko¬ wania 1, mimo istniejacego uprzednio docisku spo¬ wodowanego betonowaniem. Ulatwia to szczegól¬ nie w budowlach, wyposazonych w naroza wew¬ netrzne, ich rozdeskowanie, bez koniecznosci po¬ siadania kosztownych urzadzen dodatkowych, urzadzen wyrównujacych lub odpowiednio dopaso¬ wanych krawedzi stozkowych. Jedynie potrzebny jest tu element mocujacy z dodatkowym uchwy¬ tem dystansowym i jest konieczne prosto osadzane przykrycie, które zastepuja urzadzenia dodatkowe.Szczególnie przy wiekszych powierzchniach, umieszczonych pomiedzy dwoma narozami, moga byc takze stosowane w kilku miejscach styku tarcz deskowania 1 tak male odstepy pomiedzy tymi tar¬ czami przez uzycie opisanych urzadzen, tak, ze wówczas równiez przy wiekszej powierzchni, moze byc uzyskany wlasciwy efekt wynikajacy z zasto¬ sowania urzadzenia wedlug wynalazku. W takim przypadku dodaje sie wówczas wzglednie male od¬ stepy pomiedzy poszczególnymi tarczami deskowa¬ nia 1, tak, ze pomiedzy odlegloscia, zawarta mie¬ dzy dwoma narozami wewnetrznymi, a wymaga¬ na przy tym do rozdesikowania tolerancja, powsta¬ je odpowiednia relacja laczna. PL