Przedmiotem wynalazku jest element mocujacy do przymocowywania elementów budowlanych do sciany, z wprowadzana do wywierconego w scianie otworu tuleja rozprezna, która przez wciagniecie rozpreznego trzpienia jest kotwiona w wywierconym otworze za pomoca sruby 5 rozpreznej.Znany jest sposób zakotwienia elementów mocujacych, w którym na wystajacy z wywierconego otworu nagwinto¬ wany odcinek sruby rozpreznej nakreca sie nakretke, io która opiera sie na powierzchni mocowanego elementu budowlanego. Przy dokreceniu nakretki sruba rozprezna porusza sie na zewnatrz i wciaga polaczony z nia trzpien rozprezny do tuleji rozpreznej. W przypadku niezbyt mocnego muru do zakotwienia wymagana jest stosunkowo 15 dluga droga wciagania. Przy tego rodzaju sposobie umoco¬ wania sruba rozprezna co najmniej o te droge wciagania wystaje poza potrzebna do wciagania nakretke. Wystajace konce srub rozpreznych sa nie tylko nieestetyczne, lecz stwarzaja takze duze niebezpieczenstwo wypadku. Poza 20 tym, gwint na tych wystajacych koncach moze ulec uszko¬ dzeniu lub zniszczyc sie przez korozje na tyle, ze zluzowa¬ nie zamocowania i na przyklad wymiana zamocowanego przedmiotu jest niemozliwa. Dla unikniecia tych niedo¬ godnosci, w wielu przypadkach zamiast srub odleglos- 25 ciowych zastosowano sruby z lbem. Przy zakotwieniu elementu mocujacego leb sruby z lbem uksztaltowany na przyklad jako szesciokat opiera sie na mocowanym elemencie budowlanym tak, ze do wciagniecia trzpienia rozpreznego sruba z lbem obraca sie wprawdzie, ale nie 30 porusza sie juz w kierunku osiowym. Tak wiec wciagany jest tylko do tuleji rozpreznej trzpien rozprezny, który nie jest w stanie sie razem obracac.Dzieki tego rodzaju elementów mocujacych unika sie wprawdzie niedogodnosci wystepujacych przy mocowaniu za pomoca srub odleglosciowych ale jednak trzeba wówczas rezygnowac z istotnych zalet montazu wystepujacych przy mocowaniu za pomoca srub odleglosciowych.Znany jest równiez sposób przymocowywania ciezkich przedmiotów do pionowych scian za pomoca srub odleglos¬ ciowych, w których umieszcza sie elementy mocujace w przygotowane uprzednio wywiercone otwory i nasadza przeznaczony do zamocowania przedmiot na wystajace z wywierconego otworu konce sworzni mocujacych. Wysta¬ jace konce sworzni sa nie tylko punktem orientacji przy zakladaniu przymocowywanego przedmiotu, lecz takze znacznie ulatwiaja sam montaz, gdyz przedmiot w czasie jegoprzymocowywania nie musi byc podtrzymywany.Znany jest sposób kotwienia elementów mocujacych do sciany z niemieckiego opisu patentowego DT-PS 844 097. Opis ten jednak nie przedstawia mozliwosci po¬ laczenia zalet zamocowywania sruby z lbem z zaletami sruby odleglosciowej. Wyeliminowanie zas wystawania konców sruby odleglosciowej osiaga sie tu tylko wtedy, jesli grubosc przedmiotu, który ma byc zamocowany, jest zgodna z dlugoscia czesci gwintu znajdujacego sie na zew¬ natrz. Mocowanie grubych przedmiotów nie jest mozliwe.Wade tego osadzenia stanowi to, ze umocowywanie 93 44893448 przedmiotu do sciany przebiega w dwóch etapach co nie sprzyja sprawnemu i szybkiemu sposobowi montazu.Znana jest równiez z niemieckiego opisu wzoru uzytko¬ wego Nr. 71 25 107 tuleja gwintowana zaopatrzona w daszkowy element przytrzymujacy, która jest wkrecana na odcinek gwintu kazda az do pierscienia oporowego i w ten sposób w pewnym sensie jest zamocowywana na stale.W tym jednak przypadku chodzi o rozprezny udarowy kolek, w którym przenoszenie momentu obrotowego nie zachodzi w ogóle i dlatego tez element przytrzymujacy nie jest wyposazony w czesc osadzona narzedzia obracaja¬ cego.Celem niniejszego wynalazku jest skonstruowanie ele¬ mentu mocujacego, który laczylby w sobie zalety obydwu wyzej podanych rodzajów mocowania.Wedlug wynalazku osiaga sie to w ten sposób, ze slepa nakretka, która sluzy jako podpora jest mocno osadzona na koncu wydluzonego odcinka sruby rozpreznej, który wystaje z wywierconego otworu. Slepa nakretka uksztalto¬ wana jest przy tym jako nakretka kolpakowa z zamknieta strona, a czesc sruby rozpreznej wprowadzona do tulejki rozpreznej i trzpienia rozpreznego jest odsadzona w sto¬ sunku do sruby rozpreznej, a srednica zewnetrzna odcinka pozostajacego na zewnatrz tulqki jest równa srednicy zewnetrznej nie rozprezonej jeszcze tuleji rozpreznej.Zamocowanie slepej nakretki nastepuje na przyklad w ten sposób, ze nagwintowany odcinek wystajacej z wywier¬ conego otworu czesci sruby rozpreznej jest nieznacznie krótszy od wysokosci sruby z lbem. W celu zakotwienia elementu mocujacego wedlug wynalazku wywierca sie najpierw otwór, którego srednica odpowiada zewnetrznej srednicy tuleji rozpreznej. Po wprowadzeniu elementu mocujacego do wywierconego otworu w murze nasadza sie na wystajacy z otworu koniec sruby rozpreznej mocowany element budowlany. Glebokosc osadzenia elementu mocu¬ jacego jest tak dobrana, ze po nasadzeniu elementu budo¬ wlanego, koniec elementu mocujacego o nagwintowanym odcinku, wystaje poza element budowlany. Na ten koniec elementu mocujacego nakreca sie slepa nakretke tak dlugo, dopóki nie ustali sie ona mocno na srubie rozpreznej.Korzystnie wprowadza sie srube rozprezna tak daleko w wywiercony otwór, dopóki slepa nakretka nie przylgnie do mocowanego elementu budowlanego. Po ustaleniu sruba rozprezna obraca sie wraz ze slepa nakretka, tak ze z jednej strony rozprezny trzpien wciagniety zostaje do rozpreznej tulejki, a z drugiej strony przeznaczonej do zamocowania element budowlany mocuje sie za pomoca glowy slepej nakretki wzgledem powierzchni sciany.Montaz wstepny nastepuje zatem jak przy mocowaniu za pomoca srub odleglosciowych, podczas gdy zakotwienie elementu mocujacego, mozna wykonac w sposób taki, jak przy zastosowaniu sruby z lbem. Oznacza to, ze sruba odleglosciowa pozostaje w stalym polozeniu, a jedynie trzpien rozprezny porusza sie w kierunku wyjsciowym wywierconego otworu.Przedmiot wynalazku jednoczy zatem w sobie zalety mocowania za pomoca srub odleglosciowych i zalety mocowania za pomoca srub z lbem. Nasadzenie ciezkich przedmiotów na wystajace konce elementów mocujacych st nowi tu znaczne ulatwienie montazu, osiagniete dzieki wynalazkowi, przy czym konce elementów mocujacych nie wystajapoza zamocowany element budowlany.Nastepna korzyscia jest to, ze srube rozprezna przy zakotwieniu wkreca sie do trzpienia rozpreznego lub sie II przez niego przekreca dzieki temu polaczenie miedzy sruba rozprezna a trzpieniem rozpreznym podczas zakot¬ wienia stale sie polepsza. Przy normalnym zwyklym moco¬ waniu za pomoca srub odleglosciowych nic sie nie zmienia w polaczeniu pomiedzy trzpieniem rozpreznym i sruba, rozprezna podczas procesu wciagania, a zle wykonane polaczenie oparte na kilku zwojach gwintu przed procesem, zakotwienia nadal pozostaje.W dalszym rozwinieciu idei wynalazku slepa nakretka jest uksztaltowana jako nakretka kolpakowa, z jedna strona zamknieta. Takze i to uksztaltowanie powoduje, ze slepa nakretka ustala sie przy nakreceniu sruby rozpreznej^ Przy odpowiednim uksztaltowaniu nakretki kolpakowej slepa nakretka stanowi zakonczenie sruby rozpreznej* dzieki czemu nie widac zadnej róznicy w stosunku do mo¬ cowania wykonanego za pomoca sruby z lbem.W koncu, w uzupelnieniu wynalazku, czesc sruby roz¬ preznej, wchodzaca do tuleji rozpreznej trzpienia rozprez- nego, moze odstawac, a zewnetrzna srednica odcinka powsta¬ jacego na zewnatrz tuleji rozpreznej jest równa srednicy zewnetrznej nierozprezonej tuleji rozpreznej. Przez takie uksztaltowanie sruby rozpreznej stworzono mozliwosc korzystnego podparcia elementu mocujacego w wywierco- _c nym otworze. Dzieki wiekszej srednicy trzpienia element mocujacy wedlug wynalazku jest w stanie przejac duze sily gnace i tnace, dzieki czemu mozna go stosowac takze do zamocowan ciezkich elementów. Poza tym do umocowa¬ nia potrzeba niewiele tylko elementów mocujacych, co umozliwia skrócenie czasu montazu.W dalszym uksztaltowaniu wynalazku tuleja rozprezna zwinieta jest z drutu w ksztalcie zblokowanej sprezyny* a trzpien rozprezny ma na swym wprowadzajacym koncu pierscien, którego zewnetrzna srednica odpowiada srednicy wywierconego otworu. Zastosowanie zblokowanej sprezyny jako tuleji rozpreznej ma te zalete, ze tuleja dzieki swej sprezystosci moze dopasowywac sie do scianki wywierco¬ nego otworu i przez to powoduje zamocowanie juz przed wciagnieciem trzpienia rozpreznego. Zapobiega to obraca- 40 niu sie elementu w wywierconym otworze, przy wciaganiu, trzpienia rozpreznego.Rozszerzenie sprezyny daje w nastepstwie tylko pro¬ mieniowe sily rozprezne. Nie nalezy zatem obawiac sie wykruszenia muru takze przy duzych obciazeniach i przy 45 bardzo krótkich wywierconych otworach.Dzieki pierscieniowi na trzpieniu rozpreznym zapobiega sie temu, ze korpus rozprezny moze byc przeciagniety przez tuleje rozprezna! a poza tym ze dzialanie rozprezne rosnie ze wzrastajaca sila wyciagajaca i utrzymuje sie co najmniej przez dluzszy okres czasu.Wedlug dalszego uzupelnienia wynalazku na koncu przeciwleglym do wprowadzajacego konca tuleji rozprez¬ nej nasadzony jest kolpak z tworzywa sztucznego o dwóch: 55 odcinkach, z których jeden odcinek wchodzi do tuleji rozpreznej, podczas gdy drugi odcinek pokrywa strone- czolowa i czesc zewnetrzna powierzchni tuleji rozpreznej.Przez to uksztaltowanie zewnetrzna srednica tuleji rozprez- _ nej nieznacznie sie powieksza, co wzmacnia tarcie elementu.. 80 Topowoduje dodatkowe zabezpieczenie przed obracaniem sie, które w kazdym przypadku zapobiega wspólnemu obracaniu sie tulei rozpreznej w poczatkowym stadium zakotwienia. Nastepnie, zadaniem kolpaka, jest to, ze przed zakotwieniem element mocujacy jest juz tak mocno 65 osadzony, ze element budowlany, który ma byc zamocowanyft$44ft mozna nasunac na wystajacy z wierconego otworu koniec elementumocujacego.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykladzie wykonania na rysunku, na którym element mocujacy 1 sklada sie ze zwinietej z drutu w ksztalcie zblokowanej sprezyny tuleji rozpreznej 2 i wchodzacej do trzpienia rozpreznego 3 sruby rozpreznej 4. Do tuleji rozpreznej 2 i trzpienia rozpreznego 3 wchodzaca czesc 4a sruby roz¬ preznej 4 jest osadzona w stosunku do sruby 4, przy czym zewnetrzna srednica odcinka 4b pozostajacego na zewnatrz tuleji rozpreznej 2 równa jest zewnetrznej srednicy nie- rozprezonej tuleji rozpreznej 2. Odcinek 4b wystajacy jedna czescia swojej dlugosci z wierconego otworu 5 ma nagwintowany odcinek 6, na który mozna nakrecic zaopat¬ rzona w wewnetrzny gwint 7 slepa nakretke 8, uksztalto¬ wana jako nakretke kolpakowa. Przy nakrecaniu na gwinto¬ wany odcinek 6 slepa nakretka 8 ustala sie, tak ze za po¬ moca slepej nakretki 8 mozna wkrecic srube rozprezna 4 w trzpien rozprezny 4.Trzpien rozprezny 3 porusza sie dzieki temu, w kierunku konca wywierconego otworu i wciaga sie w tuleje rozprezna 2. Tulejarozprezna 2 wspiera sie przy tym poprzez kolpak 9 z tworzywa sztucznego na odsadzeniu powstalym na srubie rozpreznej 4.Kolpak 9 ma dwa odcinki 9a, 9b, z których jeden wchodzi do tuleji rozpreznej 2, podczas gdy drugi odcinek 9b pokrywa strone czolowa i czesc zewnetrznej powierzchni tuleji rozpreznej 2. To powoduje nieznaczne powiekszenie srednicy, majace na celu po pierwsze zabezpieczenie przed obracaniem sie, a po drugie zamocowanie elementu mocujacego 1 w wierconym otworze 5, przed zakotwieniem.Ustalenie slepej nakretki 8, uksztaltowanej jako nakretka kolpakowa z zamknieta strona 10, moze nastapic z jednej strony dzieki temu, ze nakreca sie ja na odcinek 4b sruby rozpreznej 4, który wystaje z wierconego otworu 5, tak dlugo dopóki strona czolowa sruby rozpreznej 4 nie zderzy 8ie z zamknieta strona 10 slepej nakretki 8, a z drugiej strony ze nagwintowany odcinek 6 jest nieznacznie krótszy niz gwint wewnetrzny slepej nakretki 8. Pierwsze rozwia¬ zanie przedstawia te zalete, iz nagwintowany odcinek mozna zastosowac jeszcze do innych celów, na przyklad doumocowania odleglosciowego.Przy obracaniu sruby rozpreznej 4 poprzez zaopatrzona' w szesciokat slepa nakretke, trzpien rozprezny 3 wchodzi 6 w tuleje rozprezna 2 i jednoczesnie mocowany element budowlany 11 dociskany jest do sciany 12. Dla zluzowania zamocowania zdejmuje sie slep4 nakretke 8 ze sruby roz¬ preznej 4 przez odwrotne obracanie i zdejmuje sieumocowa- ny element budowlany 11. Dla stwierdzenia, ze slepa nakretke 8 mozna odkrecic od sruby rozpreznej 4 bez zlu¬ zowania zakotwienia, zaleca sie aby przed nakreceniem slepej nakretki 8 na srube rozprezna 4 wlozyc do slepej nakretki 8 tarcze z tworzywa sztucznego. PL PL PL PL PL