Przedmiotem wynalazku jest s-posób odlewania -wlewków, przy którym ciekly metal zalewany jest kolejno do wlewnic zajmujacych polozenie picno- we z ciezsza czescia wlewnicy skierowana ku gó¬ rze i w którym wlewnice po przynajmniej czescio¬ wym zastygnieciu meftalu sa wychylane do polo¬ zenia, w którym ciezsza czesc wlewnicy jest skie¬ rowana ku dolowi i nastepuje oddzielenie sie wlewka od sician wlewnicy. Przedmiotem wynalaz¬ ku jest równiez urzadzenie do odlewania wlew¬ ków, realizujace ten sposób.Znany jest z polskiego opisu patentowego nr 73733, MKP B22 d 7/00 sposób odlewania realizo¬ wany na zasadzie odpowiadajacej powyzszej meto¬ dzie odlewniczej, przy której wlewek, w nastep¬ stwie zanikniecia przyczepnosci pomiedzy jego po¬ wierzchnia a scianami wlewnicy, wskutek skur¬ czu wystepujacego' przy krzepnieciu metalu, wy¬ suwany jest czesciowo z wlewnicy i opiera sie na zamocowanych szynach podporowych, w urzadze¬ niu objetym tym patentem, umieszczonych wo¬ kól obrotnicy, na których to szynach konce wlew¬ ków slizgaja sie w kierunku do stanowiska wyla¬ dunku, w postaci rynny slizgowej lub podobnego zespolu tego urzadzenia.Przemieszczanie tego typu wymaga jednako¬ woz zastosowania znacznej sily dla przezwycieze¬ nia wystepujacych oporów przy jednoczesnym wy¬ stepowaniu ryzyka znieksztalcania niecalkowicie 30 skrzepnietych wlewków i wynikajacymi stad nie¬ dogodnosciami przy ich dalszej obróbce.Istota wynalazku w zakresie sposobu odlewania wlewków polega na tym, ze na skutek zaniku przyczepnosci kazdy z wlewków wysuwa sie czes¬ ciowo z wlewnicy przy jej polozeniu ukosnym, skierowanym ciezszym koncem w dól, oraz ze wle¬ wek we wspomnianym polozeniu przemieszcza sie ze swoja wlewnica przewaznie w kierunku po¬ przecznym do jego osi wzdluznej, do stanowiska wyladunku, przed osiagnieciem którego kazdly z wlewków wsuwa sie powtórnie, przynajmniej czes¬ ciowo do jego wlewnicy i w tym polozeniu prze¬ suwa sie go do stanowiska wyladunku, gdzie zwalnia sie nastepnie zapore w celu calkowitego wysuniecia sie tego wlewka na zewnatrz wlewni¬ cy pod wplywem dzialania sily ciezkosci. Wlewki odlewa sie we wlewnicach, których ciezszy koniec jest zaopatrzony w zaglebienia, wykonane na we¬ wnetrznej powierzchni sciany wlewnicy.Urzadzenie do odlewania wlewków, realizujace sposób wedlug wynalazku, charakteryzuje sie tym, ze kazda z wlewnic jest wyposazona w odchylna zapore, w swym polozeniu roboczym utrzymuja¬ ca przynajmniej czesciowo skrzepniety wlewek w polozeniu czesciowo wysunietym z wlewnicy.Polozenie robocze zapory jest utrzymywane pod¬ czas ruchu przenosnika wlewnic za pomoca pro¬ wadnika przytwierdzonego do poprzeczki zapory.Prowadnik jest usytuowany przesuwnie w prowa- 92 4143 dnieach uksztaltowanych lukowo przed stanowi¬ skiem wyladunku, na którym to luku prowadnic zapora zwalnia wlewek z polozenia czesciowo wy¬ sunietego z wlewnicy.Przed stanowiskiem wyladunku jest ustytuowa- 5 ny dodatkowy zespól prowadzacy, przejmujacy funkcje zapory i powodujacy wsuniecie wlewka do wnetrza wlewnicy, przed jego wysunieciem sie pod wplywem dzialania sily ciezkosci. Korzystne jest, gdy ten dodatkowy zespól prowadzacy sta- 10 nowi krazek, usytuowany nieruchomo przed sta¬ nowiskiem wyladunku, czescia swego obwodu w niewielkiej odleglosci od czola wlewnicy, znajdu¬ jacej sie w polozeniu zblizonym do poziomego.Przedmiot wynalazku uwidoczniony jest w przy- 15 •Jrfadsie--wyko«ani&'ina rysunku, na którym fig. 1 pried&awia ^schemkt obrotnicy stosowanej przy wykonaniu sposobil odlewania wlewków, fig. 2 — fragment wlewnicy w widoku na jej ciezszy kcjj^ec^zas fig. 3 przedstawia fragment urzadzenia 20 wedlug wynalazku, w widoku perspektywicznym, uwidaczniajacy dwie wlewnice z fig. 1, jedna w pozycji przed zwolnieniem wlewka i druga w pozycji wyladunku, po wysunieciu z niej wlewka.Zgodnie z fig. 1 przedstawiono fragment stolu 25 obrotowego 10, przystosowanego do odlewania wle¬ wków. Na stole obrotowym wzdluz jego obwodu, umieszczona jest pewna liczba wlewnic 12, 13, 14 i 15, podpartych obrotowo na parach czopów 11.Obrotowe polozenie wlewnic na czopach sterowa- 30 ne jest wzdluz drogi ich przemieszczania sie za pomoca , prowadnic, które automatycznie obracaja wlewnice 15 z pozycji zalewania, w której ciezszy koniec skierowany jest ku górze, do pozycji wy¬ ladunku reprezentowanej przez wlewnice 14, w 35 której wspomniany koniec skierowany jest ku do¬ lowi na stanowisku wyladunku 16, utworzonym w postaci rynny slizgowej, na której przesuwa sie znajdujacy sie na niej wlewek 17.Na czopach 11 wlewnic umieszczone sa obroto- 40 wo zapory, skladajace sie z dwu ramion 18 i po¬ przeczki 19, przeznaczonej do zatrzymania i pod¬ pierania wlewków, wysuwajacych sie z wlewnic, zajmujacych polozenie posrednie lub przejsciowe przed opuszczeniem ich na stanowisku wyladun- 4* ku, w sposób przedstawiony przez wlewnice 12 i 13. Kazda z zapór jest polaczona z prowadni¬ kiem 20, który jak przedstawiono, przesuwa sie w prowadnicach 21 lub w podobnym mechanizmie.Prowadnice 21 zamocowane sa na stale wokól 50 obrzeza stolu obrotowego.Jak uwidoczniono, obrotnica jest zaopatrzona w dodatkowy zespól prowadzacy, umieszczony obok stanowiska wyladunku w postaci rynny slizgo¬ wej 16, który stanowi krazek 22 lub walek, z któ- 55 rego powierzchnia obwodowa wchodzi w kontakt toczny wlewek 23 wysuniety z wlewnicy 13.W tym samym momencie ramiona 18 i poprzeczka 19 zapory opuszczone sa przez prowadnice 21 podczas ruchu, jak to przedstawia wlewnica 13, 60 która przechodzi do pozycji wyladunku reprezen¬ towanej przez wlewnice 14. Oznacza to, ze przy przetaczaniu sie po powierzchni obwodowej kraz¬ ka 22, wlewek jest cofany do wnetrza wlewnicy, przez co zapory moga zostac przesuniete W dól. Na- es 1* r 4 stepnie, po przetoczeniu sie czoia wiewKa po Kraz¬ ku 22, wlewek 23 wysuwa sie z.wnetrza wlewnicy i zeslizguje sie swobodnie w dól po rynnie 16, pod dzialaniem sily ciezkosci, jak to obrazuje wlewek 17 opuszczajacy wlewnice 14.Z rynna slizgowa 16 wspóldziala umieszczony za nia stól wahadlowy 24, zespolony funkcjonalnie z przenosnikiem rolkowym 25, na który przesu¬ wane sa wlewki. Na przenosniku rolkowym 25 znajduje sie nastawna na wysokosc obrotnica 26, przeznaczona do obracania wlewków w plaszczyz¬ nie poziomej o 180°, w celu rozmieszczenia ich ko¬ lejno w kierunkach przeciwnych, dla wyrówna¬ nia stozkowatego ksztaltu wlewków rozmieszczo¬ nych na ruszcie do chlodzenia, znajdujacym sie poza przenosnikiem rolkowym 25.Na fig. 2 przedstawiono schematycznie zalecany sposób wykonania ciezszego konca wlewnicy we¬ dlug wynalazku, w celu ulatwienia oddzielania sie gotowych wlewków od scian wlewnicy 12..Wykonane w ciezszym koncu wlewnicy 12 na jej wewnetrznych powierzchniach zaglebienia 27, 28, ~29 i 30, posiadaja oddzielne powierzchnie oporowe 31, 32, 33 i 34. Jakkolwiek na fig. 2 przedstawione sa cztery zaglebienia 27, 28, 29 i 30, posiadaj a- ce powierzchnie oporowe, czesto nie jest koniecz¬ ne stosowanie wiecej niz dwóch zaglebien, któ- * ce w tym przypadku rozmieszczone beda w po¬ lozeniu przeciwleglym wzgledem siebie.Celem stosowania oporowych powierzchni 31—34 jest ulatwienie oddzielania sie wlewka od scian wlewnicy, wskutek tego, ze powierzchnie te sluza jak podparcia reakcyjne przy krzepnieciu metalu, podlegajacego w tym procesie skurczowi.Na fig. 3 przedstawiono perspektywiczny widok wlewnic 12 i 13, w polozeniu przejsciowym przy przesuwaniu sie w kierunku zaznaczonym strzal¬ ka A do stanowiska wyladunku 16 oraz odpowied¬ nio w polozeniu po wyladunku wlewka.Wlewnica 12 wedlug fig. 3 przeznaczona jest do utrzymywania w niej wlewka 17, który wysunie¬ ty zostal czesciowo z wlewnicy w wyniku automa¬ tycznego jej wychylenia przez zespól prowadzacy, "przez co wlewek 17 opiera sie z jednego konca o poprzeczke 19, która na koncach zamocowana jest sztywno do- ramion 18. Zarówno ramiona 18 jak i poprzeczka 19 sa osadzone obrotowo na czo¬ pach 11.Na fig. 3 uwidoczniony jest prowadnik 20, wy¬ stajacy z poprzeczki 19 zapory, który przesuwa sie pomiedzy pretami 35, .36 prowadnicy 21. Prety pro¬ wadnicy przebiegaja wokól obwodu stolu obroto¬ wego 10, przy czym w poblizu stanowiska wyla¬ dunku 16 sa lukowo odksztalcone, tworzac luk 37.Na poczatku luku jest usytuowany krazek 22, przy czym wspólzaleznosc dzialania prowadnika 20 mie¬ dzy pretami 35 i 36 oraz krazka 22 jest tego rodza¬ ju, ze wlewek 17 wspiera sie powierzchnia czolo¬ wa 38 na obwodzie krazka 22 i jest podnoszony w polozenie niezalezne wizgledem poprzeczki 19 za¬ pory, przesuwajac sie wzdluz obwodu krazka 22, przy jednoczesnym, pewnym wsunieciu wlewka do wnetrza wlewnicy 12. W wyniku tego, w miare stopniowania ruchu stolu obrotowego w kierunku zaznaczonym strzalka A, wlewek 17 zajmujacy5 nieco cofniete polozenie we wlewnicy 12, przesu¬ niety zostaje do stanowiska wyladunku 16, nad którym wlewnica 12 zajmje polozenie wlewnicy 13, pozwalajace na grawitacyjny przesuw wlewka na stanowisko wyladunku 16 oraz na przejecie go przez stól wahadlowy 24.Stól wahadlowy 24 wykonamy z ksztaltownika 39, który za pomoca zawiasów 40, zamontowany jest obrotowo wokól osi przegubowej 41. Ruch wahadlo¬ wy stolu 24 jest uzyskany przy zastosowaniu urza¬ dzen mechanicznych na przyklad silownika pneu¬ matycznego 42, który za posrednictwem przegubu 43 wprawia stól 24 w ruch wahadlowy wokól osi 41. Spoczywajacy na stole wahadlowym 24 wle¬ wek przesuniety zostaje na przenosnik rolkowy 25, w celu dalszego przemieszczania go w kierunku zaznaczonym strzalka B, do obrotnicy 26.Obrotnica jest podnoszona i obnizana w, kierun¬ ku dwukierunkowej strzalki C i obracana wzdluz luku C 180° , w kierunku dwukierunkowej strzal- Ki D. Obrotnica 26 jest wyposazona w ramiona podporowe 44, sluzace do podtrzymywania obraca¬ nych wlewków. Dzieki przemiennemu obracaniu wlewków za pomoca obrotnicy, moga one byc rozmieszczone tak, ze ciezszymi koncami skierowa¬ ne sa w kierunkach przeciwnych, co ulatwia ich transport poprzeczny oraz skladowanie', na przy¬ klad na ruszcie chlodzacym.Przedmiot wynalazku nie jest ograniczony do rozwiazania przedstawionego i opisanego powyzej, które moze byc modyfikowane miesizczac sie w zakresie istoty wynalaziku. Zastosowanie przenos¬ nika w postaci stolu obrotowego do transportu wlewnic, jak opisano to wyzej, nie wyklucza za¬ stosowania innych przenosników pracujacych w sposób skokowy. PL