PL90462B1 - - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie blokujace do mechanizmu róznicowego.Pojazdy pracujace w trudnych warunkach czesto napotykaja nawierzchnie, które powoduja poslizg jednego z kól napedzanych pojazdu. Dlatego zwykle stosuje sie urzadzenie blokujace, które uniemozliwia dzialanie róznicowe mechanizmu róznicowego.Jednym z czesciej stosowanych typów urzadzenia do blokowania mechanizmu róznicowego jest sprzeglo klowe, mocowane wypustowo na jednej z pólosi kól napedzanych. Sprzega ono pólos z jarzmem przekladni planetarnej mechanizmu róznicowego, aby w ten sposób zablokowac ten mechanizm. Sprzeglo klowe jest sterowane albo mechanicznie, albo hydraulicznie. Konstrukcje stosowanych poprzednio urzadzen sterujacych maja jednak pewne wady.Jezeli stosuje sie urzadzenie mechaniczne, polaczenie staje sie skomplikowane, kiedy mechanizm róznicowy jest oddalony od operatora. Ponadto jezeli jest wiecej niz jedna os napedzana, na przyklad w przypadku ciagnika z czterema kolami napedzanymi, wtedy trudno jest zsynchronizowac uruchomienie obu urzadzen blokujacych.Hydrauliczne urzadzenia sterujace sa wykonane albo w postaci zewnetrznego suwaka sterujacego sprzeglem klowym poprzez prosty uklad dzwiekowy, albo w postaci czlonu uruchamiajacego umieszczonego w obudowie mechanizmu róznicowego i dzialajacego bezposrednio na sprzeglo klowe.Pierwsza konstrukcja jest zbyt masywna i podatna na przypadkowe uszkodzenia.W drugim rozwiazaniu dotychczasowe propozycje laczyly czlon uruchamiajacy ze sprzeglem klowym, tak ze oba te zespoly obracaly sie razem, przy czym nie mozna bylo dopuscic do powstawania przecieku hydraulicznego z czlonu uruchamiajacego, poniewaz powodowalo to mieszanie sie róznych olejów w mechanizmie róznicowym oraz wymagalo niskocisnieniowego przewodu powrotnego do zbiornika, a w zwiaku z tym potrzebne byly skomplikowane uszczelnienia, które musialy uszczelniac zarówno ruch obrotowy jak i ruch osiowy przynajmniej czesci czlonu uruchamiajacego.2 90 462 Celem wynalazku jest unikniecie lub zmniejszenie wad znanych urzadzen.Wedlug wynalazku urzadzenie blokujace do mechanizmu róznicowego zawierajace walek zebaty, talerzowe kolo zebate' zazebiajace sie z tym walkiem i polaczone z nim napedowe, jarzmo przekladni planetarnej polaczone sztywno z tym talerzowym kolem zebatym, kola planetarne zamontowane w jarzmie przekladni planetarnej, przynajmniej dwa kola centralne zazebiajace sie z tymi kolami planetarnymi i kazde polaczone napedowo z walkiem napedowym, oraz sprzeglo przeznaczone do laczenia walka napedowego z jarzmem przekladni planetarnej, przy czym sprzeglo to jest sprzegane przez hydrauliczny czlon uruchamiajacy umieszczony wokól pólosi napedowej, charakteryzuje sie tym, ze czlon uruchamiajacy jest przymocowany na stale do obudowy wraz z pólosiami napedowymi.Czlon uruchamiajacy jest korzystnie popychany sprezynowo w jednym kierunku, w celu spowodowania rozlaczenia sprzegla. Sprzeglo to jest korzystnie utworzone przez pierscien polaczony wypustowo z walkiem napedowym i przesuwany na nim osiowo w celu sprzezenia z jarzmem przekladni planetarnej.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykladzie wykonania na zalaczonym rysunku, na którym fig. 1 przedstawia ciagnik z urzadzeniem blokujacym w widoku z boku, przy czym kola blizsze patrzacego nie zostaly pokazane dla przejrzystosci rysunku, a fig. 2 — mechanizm róznicowy w przekroju wzdluz linii II—II z fig. 1.W pokazanym na figurze 1 ciagniku 12 kola przednie 10 sa napedzane z silnika 14 poprzez przekladnie 16, wal napedowy 18, mechanizm róznicowy 20 i,pólosie 22, 23 (fig. 2).Przedstawiony na figurze 2 mechanizm róznicowy 20 jest usytuowany w obudowie 24 wykonanej jako przedluzenie odlewu 26, elementu dystansowego 27, pokrywy 28 i czesci rurowych 30. Obudowa 24 jest polaczona obrotowo z ciagnikiem 12 za pomoca czopu 32 przyspawanego do pokrywy 28 i za pomoca pierscieniowego odlewu 34, przymocowanego srubami do odlewu 26, przy czym zarówno czop 32 jak i pierscieniowy odlew 34 sa ulozyskowane we wsporniku 33 na ciagniku 12. Walek zebaty 36 jest* podparty obrotowo w odlewie 26 przez lozyska 38, 40 a uszczelka 42 osadzona w pierscieniowym odlewie 34 zapobiega wyciekaniu oleju z obudowy 24. Walek zebaty 36 jest polaczony napedowo zwalem napedowym 18 przez wypusty i zazebia sie z talerzowym kolem zebatym 44.Talerzowe kolo zebate 44 jest polaczone za pomoca srub 48 z jarzmem 46 przekladni obiegowej, które jest wykonane z dwóch czesci 50, 52 polaczonych ze soba srubami 54. Jarzmo 46 przekladni obiegowej podparte jest obrotowo w odlewie 26 przez lozyska 56, 58, które sa odpowiednio zlokalizowane przez odsadzenie 60 na odlewie 26 oraz przez podkladke uszczelniajaca 62 i przez zabezpieczajacy pierscien sprezynujacy 64.Kola planetarne 6%, które sa wyposazone w tuleje 67, osadzone sa obrotowo na czopach 68, które z kolei sa spasowane wciskowo w jarzmo 46 przekladni planetarnej Podkladka oporowa 70 oddziela kola planetarne 66 od jarzma 46. Kola planetarne 66 zazebiaja sie z kolami centralnymi 72, 74, które sa osadzone w jarzmie 46 i sa oddzielone od niego przez podkladki oporowe 76, 78. Kola centralne 72, 74 maja wewnetrzne wypusty, sluzace do mocowania klinowych konców pólosi 22, 23.Pierscien 80 przymocowany jest wypustowo do pólosi 22, tak, ze jest na niej przesuwany osiowo.Przeciwstawione sobie powierzchnie 82,84 jarzma 46 i pierscienia 30 maja ksztalt odpowiednich trapezoidalnych wielowypustów, które tworza razem sprzeglo klowe.Pierscieniowy, hydrauliczny czlon uruchamiajacy 86 jest przymocowany od odlewu 26 za pomoca srub 88.Czlon uruchamiajacy 86 zawiera cylinder 90, którego powierzchnia koncowa 91 jest podcieta, podobnie jak powierzchnia koncowa 92, i laczy sie z przewodem 94 doprowadzania czynnika hydraulicznego, oraz zawiera tlok 96, który jest uszczelniony wcylindrze 90 przez pierscienie tlokowe 98, 100 i jest popychany w kierunku do powierzchni koncowej 91 cylindra 90 przez sprezyste podkladki talerzowe 102, które sa utrzymywane pomiedzy odsadzeniem 60 a tlokiem 96.Rurowa oslona 104 uniemozliwia ruch promieniowy sprezystych podkladek 102. Obrót tloka 96 jest uniemozliwiony przez kolek ustalajacy 106, który wspólpracuje ze szczelina 108 wycieta w obwodzie tloka 96.Wystajacy promieniowo do wewnatrz wystep 110 na tloku 96 wspólpracuje z progiem 112 na pierscieniu 80, przy czym powierzchnie uzupelniajace sie sa oddzielone podkladka oporowa 114.Sprezysty pierscien zabezpieczajacy 116 i dalsze podkladki oporowe 118, 120 ustalaja polozenie osiowe tloka 96 wzgledem pierscienia 80, tak, ze pierscien ten porusza sie osiowo oraz z tlokiem 96.Przewód 94 doprowadzania czynnika hydraulicznego zawiera rure 122 uszczelniona w otworach 124,126 w odlewie 26 i w czlonie uruchamiajacym 86 odpowiednio przez pierscienie uszczelniajace 128 o przekroju okraglym a jej polozenie osiowe jest ustalane przez sprezysty pierscien zabezpieczajacy 130. Otwór 132 przecina otwór 124 i jest nagwintowany w celu zamocowania w nim zewnetrznego przewodu doprowadzania czynnika hydraulicznego.90 462 3 Energia napedu przenoszona jest z,przekladni 16 poprzez wal napedowy 18 dla obracania walka zebatego 36. Walek zebaty 36 zazebia sie z talerzowym kolem zebatym 44 i obraca je wraz z jarzmem 46 przekladni planetarnej i z czopami 68. Jezeli moment obrotowy obu pólosi 22, 23 jest jednakowy, sprzezenie czyste na kolach planetarnych 66 wynosi zero i kola centralne 74, 72 sa napedzane z taka sama predkoscia obrotowa jak jarzmo 46. Jezeli moment obrotowy w jednej pólosi, na przyklad w pólosi 22, jest wiekszy niz moment obrotowy w drugiej pólosi 23, kola planetarne 66 obracaja sie na czopach 68 dla wyrównania momentu obrotowego przenoszonego na pólosie 22,23.Jezeli moment obrotowy pólosi 22 znacznie zmaleje, przykladowo, gdy jedno z kól 10 Slizga sie po ' blotnistej nawierzchni, konieczne jest takie zablokowanie mechanizmu róznicowego 20 by moment obrotowy byl przekazany na druga pólos 23. Jest to uzyskiwane przez pobudzenie czlonu uruchamiajacego 86, który powoduje ruch poosiowy tloka 96 dla sprzezenia sprzegla klowego 82, 84. Pólos 22 jest wtedy zabfokowana z jarzmem 46 przekldni planetarnej i musi obracac sie z taka predkoscia jak to jarzmo a kolo centralne 72, które jest polaczone wpustowo z pólosia 22 uniemozliwia obracanie sie kól planetarnych 66 na czopach 68. Kolo centralne 74 obraca sie zatem z taka sama predkoscia jak jarzmo 46, a zatem moment obrotowy jest przenoszony na kolo bez poslizgu.W celu odblokowania mechanizmu róznicowego 20 umozliwia sie odplyniecie czynnika hydraulicznego z powrotem do zbiornika przewodem 94, a sprezyste podkladki talerzowe 102 wymuszaja ruch powrotny tloka 96 i pierscienia 80. Skosne powierzchnie wielowypustów 82, 84 pomagaja w rozlaczeniu sprzegla klowego.Podkladki oprowe 114, 118, 120 zmniejszaja tarcie pomiedzy pierscieniem 80, który obraca sie wraz z pólosia 22, a tlokiem 36, który nie ma mozliwosci obracania sie Poniewaz tlok 96 nie obraca sie, pierscienie tlokowe 98, 100 maja za zadanie tylko uszczelnianie przesuwnych osiowo powierzchni, co latwo mozna zrealizowac. Nie ma zatem koniecznosci stosowania powrotnej lini przeciekowej z mechanizmu róznicowego 20, lub tez stosowania duzego, zewnetrznego czlonu uruchamiajacego dla poruszania pierscienia blokujacego 80. PL

Claims (7)

1. Zastrzezenie patentowe 1.Urzadzenie blokujace do mechanizmu róznicowego zawierajace obudowe, walek zebaty osadzony obrotowo w tej obudowie, talerzowe kolo zebate zazebiajace sie z tym walkiem zebatym i polaczone z nim napedowo jarzmo przekladni planetarnej przymocowane sztywno do tego talerzowego kola zebatego, kola planetarne zamontowane w tym jarzmie, przynajmniej dwa kola centralne, zazebiajace sie z tymi kolami planetarnymi, gdzie kazde z nich jest polaczone napedowo z pólosia napedzajaca, oraz sprzeglo przeznaczone do laczenia tej pólosi napedowej z jarzmem przekladni planetarnej, gdzie sprzeglo jest sprzegane przez hydrauliczny czlon uruchamiajacy, umieszczony wokól pólosi napedowej, znamienne tym ze czlon uruchamiajacy (86) jest przymocowany na stale do obudowy (26) wraz z pólosiami napedowymi (22, 23).
2. 2. Urzadzenie blokujace, wedlug zastrz. 1 znamienne tym, ze czlon uruchamiajacy (86) ma sprzeglo (82,84).
3. 3. Urzadzenie blokujace, wedlug zastrz. 2, z n a m i e n n e tym, ze ma co najmniej jedna sprezysta podkladke (102), znajdujaca sie pomiedzy obudowa (26) i czlonem uruchamiajacym (86) do odchylenia w kierunku osiowym czlonu uruchamiajacego (86).
4. 4. Urzadzenie blokujace, wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze sprzeglo jest utworzone przez pierscien (80) mocowany wypustowo z pólosia napedowa (22) i przesuwany na niej osiowo za pomoca hydraulicznego czlonu uruchamiajacego (86) w celu zablokowania pólosi napedowej (22) z jarzmem (46) przekladni planetarnej.
5. 5. Urzadzenie blokujace, wedlug zastrz.,4, znamienne tym, ze sprzeglo jest sprzeglem klowym, a pierscien (80) jest wyposazony w wielowypust na swej jednej powierzchni koncowej, przeznaczony do sprzegania sie z uzpelniajacym wielowypustem na jarzmie (46) przekladni planetarnej.
6. 6. Urzadzenie blokujace, wedlug zastrz. 1,znamienne tym, ze czlon uruchamiajacy (86) wywiera osiowy opór na sprzeglo za pomoca progu (112) na sprzegle i wystepu (110) na czlonie uruchamiajacym.
7. 7. Urzadzenie blokujace, wedlug zastrz. 6, z n a m i e n n e tym, ze pomiedzy progami (112) i wypustem (110) znajduje sie podkladka oporowa (114).90 462 FIGI FIG 2 Prac. Poligraf. UP PRL. Naklad 120+18 Cena 10 zl PL