Przedmiotem wynalazku jest* forma do srodków spozywczych takich jak na przyklad leguminy ga¬ laretowate lub lody, za pomoca której mozna wy¬ twarzac rózne konfiguracje i kombinacje ksztalto¬ wanych srodków spozywczych.Znane formy, przykladowo z francuskiego opisu patentowego nr 1 471 642, nie wykazuja wielostron¬ nej przydatnosci umozliwiajacej wytwarzanie róz¬ nych konfiguracji formowanych materialów. Nie mozna za ich pomoca wytworzyc uksztaltowanych lodów plywajacych na powierzchni plynu, takiego jak ponez, tak azeby ksztalt formy lodów byl wi¬ doczny. .Zadna ze znanych form nie ma podwójnej obje¬ tosci formujacej wskutek czego srodek spozywczy jednego koloru wklada sie miedzy mieszanine srod¬ ków spozywczych o róznych kolorach co umozliwia uzyskanie efektu blyszczacego marmuru.Znane formy do srodków spozywczych, które amozlh#aja nadanie im ksztaltów pierscieniowych wykazuja istotne niedogodnosci.W tych przypadkach srodek pierscienia jest zwykle wypelniony bita .smietana lub owocami.Otwór w pierscieniu przechodzi calkowicie przez formowany material. W przypadku gdy bita smie¬ tana lub owoce zostana ulozone w srodkowym ot¬ worze, maja tendencje do przenikniecia przez ufor¬ mowany material do powierzchni pólmiska lub in¬ nego naczynia. Jezeli pierscien zostanie przypad¬ kowo poruszony smietana lub owoce wbijaja sie ponizej uformowanego materialu i tworza miesza¬ nine o nieprzyjemnym wygladzie.Dalsza niedogodnoscia jest tendencja do powierz¬ chniowego wysychania smietany lub podobnego srodka spozywczego wypelniajacego jego srodko¬ wa czesc. Zadna z dotychczas znanych form nie ma odwracalnej uszczelki, która umozliwia wy¬ tworzenie przestrzeni do ulozenia bitej smietany, owoców lub kinego uformowanego materialu sta¬ nowiacej zamkniecie formy od góry albo od dolu.Zadna ze znanych form na krzepnace srodki spo¬ zywcze lub im podobne nie moze byc uzyta do for¬ mowania zarówno trwale uksztaltowanego materia¬ lu w postaci pierscienia lub innej konfiguracji za¬ wierajacej duza przestrzen, w postaci otworów umieszczonych albo od dolu albo od góry, które mozna wypelnic owocami, bita smietana lub im podobnymi, w ten sposób, ze nie moga one calko¬ wicie przeniknac przez uformowany^ material.Zadna ze znanych dotychczas form nie zawiera podwójnej objetosci, w których kazda komora for¬ mujaca moze formowac substancje z trzonem o przekroju w ksztalcie gwiazdy.Zadna z dotychczas znanych form nie umozliwia formowania ksztaltu zlozonego z dwóch róznie za¬ barwionych krzepnacych substancji w ten sposób, ze górna srodkowa czesc formowanego materialu ma plaska powierzchnie o odmiennej barwie od barwy otaczajacego uformowanego materialu. W znanych rozwiazaniach formy dó srodków spozyw- 84 6363 czych zaopatrzone w trzon umieszczony na pokry¬ wie nie moga byc latwo napelnione. Gdy pokrywa zostanie umieszczona na napelnionej formie w ten sposób, ze trzon zostaje wsuniety w plyn przezna¬ czony do zamrozenia, czesc tego plynu przemieszcza sie i splywa w dól po zewnetrznej powierzchni formy.Zadna z form w znanym wykonaniu nie moze byc uzyta na przemian jako forma krzepnacych srodków spozywczych i do lodów lub innych ma¬ terialów, przy czym formowane lody nie maja przestrzeni, w której mozna umieszczac owoce lub im podobne wówczas, gdy same lody plywaja w plynie takim jak na przyklad poncz.Celem wynalazku jest opracowanie formy poz¬ bawionej wyzej wspomnianych wad i niedogodnos¬ ci.Wedlug wynalazku glówna pokrywa formy za¬ myka wiekszy albo mniejszy otwór srodkowej cze¬ sci formy. Pokrywa ma czesc wytloczona skiero¬ wana do srodkowej czesci formy zarówno gdy wielokrotnie uszczelniona pokrywa jest wstawiona w mniejszy glówny otwór jak i w wiekszy otwór srodkowej czesci formy oraz plaska, tarczowa czesc posiadajaca dwa rowki uszczelniajace, z których jeden jest umieszczony na obwodzie w poblizu krawedzi czesci, zas drugi umieszczony jest w po¬ blizu scianki wytloczonej czesci pokrywy.Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przy¬ kladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia forme w stanie rozlozonym z plaska pokrywa z tworzywa sztucznego od góry formy i z uszczelka od dolu formy, w widoku perspekty¬ wicznym, fig. 2 — forme z fig. 1 w stanie zlozo¬ nym, w przekroju poprzecznym, fig. 3 — forme w stanie rozlozonym z pokrywa od góry formy i z uszczelka od dolu formy, w widoku perspekty¬ wicznym, fig. 4 — forme z fig. 3 w\ stanie zlozo¬ nym i w przekroju, fig. 5 — forme w stanie roz¬ lozonym z plaska pokrywa z tworzywa sztucznego od góry formy i z pokrywa iod dolu formy, w wido¬ ku perspektywicznym, fig. 6 — forme z fig. 5 w stanie zlozonym i w przekroju, fig. 7 — pokrywe z uszczelka od strony srodkowego otworu w po¬ krywie, w nieco innym wykonaniu i w stanie roz¬ lozonym, fig. 8 pokrywe z fig. 7 w stanie zlozonym, w przekroju.Forma jest wykonana z tworzywa sztucznego i jak to uwidoczniono na fig. 1, 3 i 5 zawiera srod¬ kowa formujaca czesc 10, pokrywe 15, zasadniczo plaska pokrywe 28 z tworzywa sztucznego oraz doi- l na uszczelke 29. Srodkowa formujaca czesc 10 ma górny otwór 11 o wiekszej srednicy i dolny otwór 12 o mniejszej srednicy. Wiekszy otwór 11 sluzy w srodkowej formujacej czesci 10 do wyjmowania trwale uksztaltowanych srodków spozywczych. Wie- J kszy otwór 11 jest wyznaczony przez gónny obwodo¬ wy wieniec 13 a mniejszy otwór 12 jest wyznaczo¬ ny przez wystajacy w dól obwodowy wieniec 14.Mniejszy otwór 12 i calkowicie wystajacy do dolu wieniec 14 sa przystosowane do utrzymywania sród- e kowej formujacej czesci 10 w stabilnym polozeniu podczas ulozenia jej na podtrzymujacej powierzch¬ ni.Jak uwidoczniono na fig. 3, 5 i 6 pokrywa ma tarczowa uszczelniajaca scianke 16, któ- 65 636 4 rej wewnetrzna i zewnetrzna powierzchnia 17 i 18 sa plaskie oraz krawedz 32. Majaca ksztalt tarczy uszczelniajaca scianka 16 ma takze umiesz¬ czony po srodku okraly otwór 19 prowadzacy od zewnetrznej powierzchni 18 do wewnetrz¬ nej powierzchni 17 oraz wieniec 20 wystajacy ponad zewnetrzna powierzchnia 18 i przymoco¬ wany do obrzeza srodkowego otworu 19. Misecz- kowato uksztaltowana srodkowa czesc 21 jest skie- 0 rowana do wnetrza formy od tarczowej scianki 16.Miseczkowato uksztaltowana srodkowa czesc 21 ma krawedz 22 i pólkulista scianke 23. Scianka 24, la¬ czy wystajacy w góre wieniec 20 i krawedz 22 i tworzy rowek 25 o ksztalcie litery „U", który prze- biega po wewnetrznej powierzchni 17 tarczowo uksztaltowanej uszczelniajacej scianki 16. Srodko¬ wy rowek 25 w ksztalcie litery „U" jest przysto¬ sowany do szczelnego pasowania z obwodowym wiencem 14 w mniejszym otworze 12. Tarczowo uksztaltowana uszczelniajaca scianka 16 równiez jest zaopatrzona w obwodowy rowek 26 w ksztalcie litery „U" tworzacy na wewnetrznej powierzchni 17 w przyblizeniu obwodowy lub okrezny brzeg 32 tarczowo uksztaltowanej uszczelniajacej scianki 16, który jest przystosowany do szczelnego pasowania z wystajacym do góry wiencem 13 na obwodzie wiekszego otworu 11 wówczas gdy srodkowy nó¬ wek 25 nie jest nalozony na wystajacy do dolu obwodowy wieniec 14. Na tarczowej sciance 16 mie- dzy srodkowym rowkiem 25 i obwodowym row¬ kiem 26 znajduje sie otwór 27 umozliwiajacy latwe napelnienie formy wówczas gdy pokrywa jest umie¬ szczona w otworze 11.Jak juz wspomniano zaleca sie azeby forma za- wierala zasadniczo plaska pokrywe 28 z tworzywa sztucznego umieszczona wodoszczelnie wzgledem wienca 13 a nastepnie azeby byla przystosowana do wyjmowania wielokrotnie uszczelniajacej pokry¬ wy 15 po uformowaniu oraz umozliwiala umiesz- 40 czenie w otworze 12 albo pokrywy 15 albo uszczelki 29 podczas formowania.Forma zawiera równiez uwidoczniona na fig. 1, 2, 3, 4, 7 i 8 uszczelke 29 mniejszego otworu 12.Uszczelka 29 ma uszczelniajacy, obrzezny rowek 30 w ksztalcie litery „U" przystosowany do zamkniecia w sposób wodoszczelny wystajacego do dolu wien¬ ca 14 wówczas gdy pokrywa 15 zostanie nalozona na wystajacy do góry wieniec 13. Uszczelka 29 ma glówna scianke 31 nadajaca ksztalt formowa¬ nemu produktowi. Zaleznie od wymagan, wielokrot¬ nie uszczelniajaca pokrywa 15 moze byc nieuzywa¬ na a do uszczelnienia mniejszego otworu 12 mozna uzyc uszczelke 29 wówczas gdy zasadniczo*plaska pokrywe 28 uzywa sie do szczelnego zamkniecia wiekszego otworu 11.W innym przykladzie wykonania wielokrotnie uszczelniajacej pokrywy uwidocznionej na fig. 7 i 8 nalezy zauwazyc, ze uszczelke 29 mozna równiez uzyc do nakladania wzoru na trzon produktu ufor¬ mowanego w czesci 21 o ksztalcie miseczkowatym.W tym celu pokrywa 15 ma uszczelniajacy kolnierz 34, umieszczany na zewnatrz scianki 24 pokrywy 15.Kolnierz 34 jest przystosowany do utworzenia za¬ sadniczo szczelnego polaczenia z uszczelka 29 lub z podobna uszczelka. W ten sposób jest mozliwe84 636 6 jako jedno z rozwiazan wedlug wynalazku jedno¬ czesne lecz oddzielne formowanie krzepnacych ma¬ terialów w glównej formujacej czesci 10 i pokrywie . Równiez material formowany w miseczkowato uksztaltowanej czesci 21 moze byc uksztaltowany przy uzyciu uszczelki 29.Stwierdzono, ze forma wedlug wynalazku umoz¬ liwia uzyskanie niespodziewanych efektów. Na przyklad mozna przygotowac niezwykla mieniaca sie wielobarwna galaretke przez uformowanie ga¬ laretki jednego koloru w srodkowej czesci formy, a nastepnie napelnic pusta zaglebiona czesc w ufor¬ mowanej galaretce, galaretke o innym kolorze uformowana w ksztalt wydrazonej czesci. Galaret¬ ka o innym kolorze moze byc uformowana w obni¬ zonej czesci odwracalnej pokrywy. Poniewaz po¬ krywa moze byc umieszczona zarówno w mniej¬ szym otworze lub w wiekszym otworze srodkowej czesci formy, zaglebiona wydrazona czesc w for¬ mowanych lodach lub innym srodku spozywczym moze byc utworzona zarówno w górnej jak i w dolnej powierzchni formowanego materialu. Gala¬ retka zelatynowa o odmiennej barwie moze byc umieszczona zarówno na górze jak i na dole for¬ mowanego materialu o innej barwie zaleznie od te¬ go gdzie zostala umieszczona wielokrotnie uszczel¬ niajaca pokrywa to znaczy w mniejszym otworze lub w wiekszym otworze srodkowej czesci formy.Dwa róznobarwne efekty mozna w ten sposób uzy¬ skac za pomoca tej samej formy.Jak juz poprzednio wyjasniono forma zawiera dwie objetosci formujace, w których moze byc for¬ mowany material a mianowicie w glównej formuja¬ cej czesci podczas gdy inny material jest formowa¬ ny w obnizonej czesci odwracalnej pokrywy.Pokrywa powieksza zakres stosowalnosci zestawu w ten sposób, ze wydrazone zaglebienie moze byc utworzone zarówno w górnej jak i w dolnej po¬ wierzchni materialu formowanego w glównej czesci formy. Mozna uzyskac wiele efektów nawet wów¬ czas gdy pokrywa zaopatrzona w czesc obnizona nie jest odwracalna i moze byc umieszczona tylko na jednym brzegu srodkowej czesci formy.Formowane krzepnace srodki spozywcze zawiera¬ jace wydrazona czesc w górnej czesci maja te za¬ lete, ze wydrazona czesc moze byc wykorzystana jako przestrzen magazynujaca co umozliwia uzys¬ kanie szczególnie estetycznego wygladu. Wydrazo¬ na czesc moze byc wykorzystana do ulozenia w niej takich materialów jak owoce lub bita smietana.W przypadku gdy wydrazona zaglebiona czesc jest umieszczona w górnej czesci srodka spozywczego takiego jak na przyklad galaretka deserowa nie¬ oczekiwanie wystepuja inne zalety. Substancje ta¬ kie jak na przyklad bita smietana nie moga cal¬ kowicie przeniknac przez uformowany* srodek spo¬ zywczy i dostac sie pod spód na talerz. Uformo¬ wane lody zaopatrzone w wydrazone zaglebienie w górnej czesci wykazuja podobne zalety. Uformowa¬ ne lody moga plywac w misie a wydrazona zagle¬ biona czesc w uformowanych lodach uzywana jako przestrzen do wypelnienia nadaje czaszy ponczu interesujacy niezwykle estetyczny wyglad.Wydrazona czesc na spodzie krzepnacego srodka spozywczego takiego jak na przyklad^legumkia ze¬ latynowa ma równiez szereg zalet.Na przyklad gdy wydrazona czesc jest wypelnio¬ na substancja taka jak owoce, bita smietana lub po- dobne, uzyskuje sie szczególnie przyjemny wyglad.Owoce lub.bita smietana sa widoczne od góry przez galaretke zelatynowa co wywoluje interesujacy nie¬ zwykly efekt.W dodatku substancje takie jak bita smietana maja tendencje do wysychania przy zetknieciu sie z powietrzem. W przypadku gdy smietana jest ulo¬ zona w zaglebieniu utworzonym na spodzie srodka spozywczego takiego jak na przyklad galaretka ze- latynowa lub jej podobnego, narazenie na dostep powietrza zostaje wyeliminowane.Stwierdzono równiez, ze zaglebiona czesc utwo¬ rzona od spodu uformowanych lodów nieoczekiwa¬ nie wykazuje inna zalete. W przypadku gdy lody umieszcza sie w plynie takim jak na przyklad poncz plywaja one wyzej wskutek czego eksponuja ufor¬ mowany ksztalt lodów.W przypadku gdy z jakichs przyczyn pozadana jest budowa pierscieniowa odwracalna pokrywe mo- zna umiescic w mniejszym otworze a forma moze byc wypelniona czesciowo w celu uzyskania pro¬ duktu w ksztalcie pierscienia.Jak juz wspomniano zaleca sie azeby uszczelka mniejszego otworu wchodzila w sklad zestawu for- mujacego. Mniejsza uszczelke uzywa sie do usz¬ czelniania mniejszego otworu formy wówczas, gdy wielokrotnie uszczelniajaca pokrywa jest wstawio¬ na do wiekszego otworu. 'Mniejsza uszczelka moze byc zaopatrzona w trzon, który nadaje estetyczny wyglad górnej czesci formowanych lodów lub for¬ mowanego srodka spozywczego. Mniejsza uszczelka moze byc uzyta dp uszczelniania obnizonej misecz- kowatej czesci w wielokrotnie uszczelniajacej po¬ krywie co umozliwia uformowanie trzonu w lodach 40 lub formowanym srodku spozywczym, który formu¬ je sie w obnizonej miseczkowatej czesci wielokrot¬ nie uszczelniajacej pokrywy. 45 PL PL