Sposób wytwarzania nowego dwuzasadowego histydynianu glinowego Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarza¬ nia nowej isoli, dwuzasadowego hiistydynianu glino¬ wego o wzorze przedstawionym na rysunku. W soli tej histydyna moze wystepowac w postaci L,D lub ich mieszaniny, zwlaszcza w formie mieszaniny recemicznej (DL).Zgodnie ze sposobem wedlug wynalazku dwuza- sadowe bistydyniany glinowe otrzymuje sie w wy¬ niku reakcji histydyny z alkoholanem glinu w obe¬ cnosci wody lub tez w wyniku reakcji soli histy¬ dyny z sola glinowa w obeanosoi wodnego roztworu alkoholu. Charakter otrzymanej soli zalezy glównie od wzajemnego stosunku molowego histydyny i al¬ koholanu glinu lub soli. Uzycie 1 mola histydyny na 1 mol alkoholanu glinu lub 1/3 mola soli gli¬ nowej prowadzi do otrzymania soli dwuzasadowej.Sól taka jest bialym, bezpostaciowym proszkiem, nierozpuszczalnym w wodzie i rozpuszczalnikach organicznych, a rozpuszczalnym w kwasach mine¬ ralnych, takich jak kwas chlorowodorowy, siarko¬ wy i azotowy. Te sól, o ciezarze czasteczkowym 215, stosowac mozna skutecznie iw leczeniu niezytu zoladka oraz wrzodów zoladka i dwunastnicy. Ak¬ tywnosc dwuzasadowego histydynianu glinowego oceniano na zyjacych zwierzetach jako zdolnosc do przeciwdzialania tworzeniu isie wrzodów zoladka wywolywanych róznymi sposobami. Stosowano róz¬ ne sposoby w celu wybrania takich, w których osiagano najlepsza powtarzalnosc, zwiazana z zale¬ znoscia pomiedzy dawka a uzyskanym efektem 25 30 2 (regresja). Najbardziej zadawalajace wyniki uzys¬ kano w przypadku wrzodów wywolanych fienylo- butazonem, glitooza i kofeina.Ze wzgledu na to, ze dwuzasadowy hiistydynian glinowy jest sola, interesujace bylo ustalenie, jaka czesc aktywnosci nalezy przypisac glinowi, a jaka hisftydynie oraz zbadanie, czy aktywnosc soli rózni sie iod aktywnosci mieszaniny wodorotlenku gli¬ nowego i histydyny.Wyniki uzyskane ze wszystkich testów wskazuja na to, ze aktywnosc dwuzasadowego histydynianu glinowego jest wieksza od sumy aktywnosci wodo¬ rotlenku glinowego i histydyny podawanych od¬ dzielnie. Tak wiec glin i histydyna , znajdujace sie w jednej czasteczce, wykazuja synergizm w ochronie sluzówki zoladka przed dzialaniem srod¬ ków powodujacych owrzodzenie. Slusznosc tego wniosku sprawdzono na wrzodach wywolanych fe- nylobutazonem na drodze bezposredniego porówna¬ nia aktywnosci dwuzasadowego histydynianu gli¬ nowego z aktywnoscia mieszaniny wodorotlenku glinowego i histydyny.Do porównania aktywnosci zastosowano sposób w zasadzie zgodny z opisanym przez Bonfilsa i wspólpracowników w Compt. Rend.Soc.Biol., 148, 881 (1954). Tesrt; przeprowadzono na szczurach rasy CFE hodowli SPF. Po 2 sztuki umieszczono w klatkach i glodaono w ciagu 15 godzin podajac jedynie wode. Nastepnie podano doustnie fenylo- butazon w ilosci 80 mg/kg, traktujac ten moment 82 78682 786 3 jako poczatek testu, a potem badany preparat. Po 2 godzinach powtórzono dawkowanie obu prepa- raitów. Po 6 godzinach zwierzeta zabijano podcina¬ jac im gairdla pod znieczuleniem chloroformem.Zoladek wyjety do autopsji przygotowano zgo¬ dnie ze sposobem opisanym przez Hansona i Bro- die'go w J.Appl.Physiol., 15, 291 (1960). Uszkodze¬ nie zoladka oceniano natychmiast po wyjeciu zola¬ dka, stosujac dosc dowolna skale ocen, której war¬ tosci zawieraja sie od 1 do 7, a oparta na modelach proponowanych przez kilku autorów ,na przyklad Osterloha i wspólpracowników (Arzneim. Forsch. 16, 901 (1966). Wielkosc uszkodzen oceniali bada¬ lo cze, którym nie powiedziano, czym traktowano zwierzeta. Zapewniono równiez losowosc traktowa¬ nia zwierzat preparatami w celu unikniecia pola¬ ryzacji wyników. W tym celu kazdemu zwierzeciu nadano numer, który ujawniono dopiero po zakon¬ czeniu oceny. Test prowadzono podajac dwuzasado- wy histydyniian glinowy w dawkach 100 i 300 mg/kg, a równomolowa mieszanine wodorotlenku glinowego i histydyny w dawkach 300 i 900 mg/kg.Preparaty przesiewano przez sito (2900 otwo¬ rów/cm2) i zawieszano w wodzie przed podaniem.Uzyskane wyniki zestawiono w tablicy 1.Tablica 1 Porównanie aktywnosci dwuzasadowego histydynianu glinowego i aktywnosci równomolowej mieszaniny wodorotlenku glinowego i histydyny w zapobieganiu tworzenia sie ciezkich owrzodzen spowodowanych dzialaniem fenylobutazonu Wywolywanie owrzodzenia Fenylobuitazon Fenylobuftazon Fenylobuitazon Fenylobuitazon Fenylobuitazon Dawka podawana dwukrotnie doustnie (mg/kg) 80 80 80 80 80 Dzialanie ochronne Dwuzasadowy histydynian glinowy Dwuzasadowy histydynian glinowy Mieszanina wodorotlenku glinowego i histydyny Mieszanina wodorotlenku glinowego i histydyny Dawka podawana dwukrotnie doustnie (mg/kg) 100 300 300 900 Liczba zwierzat 25 25 25 25 25 25 Wartosci srednie ± odchylenie standar¬ towe liczby uszkodzen wskazujace na wielkosc owrzodzenia 2,06 ± 0,228 5,70 ± 0,299 4,34 ± 0,310 2,26 ± 0,260 5,10 ±0,252 3,56 ± 0,279 W tablicy 2 podano wyniki analizy wariancji, wykonywanej wedlug planowania czynnikowego dla prób biologicznych, opartego na 2 liniach równole¬ glych. Poniewaz porównania statystyczne daja zado¬ walajace wyniki, mozna bylo obliczyc stosunek 40 aktywnosci dwuzasadowego histydynianu glinowego do aktywnosci mieszaniny wodorotlenku glinowe¬ go z histydyna. Stosunek ten wynosi 5,61 w prze¬ dziale ufnosci 3,91—8,03 dla prawdopodobienstwa (P)=0,05.Tablica 2 Analiza wariancji wedlug planowanego czynnikowego (2 X 2) dla prób biologicznych, których wyniki zamieszczono w tablicy 2 Zródlo wariancji I ¦ Dni Zwierzeta kontrolne i traktowane fenylo- butazonem wzgledem zwierzat leczonych Leki Regresja Równoleglosc Grupy x dni Blad Stopien swobody 4 1 1 1 1 20 140 Wariancja 7,7433 0,1408 26,5225 81,9025 1,8225 0,9533 1,6912 F 4,58 <1 15,68 48,43 1,08 <1 — Wynik HS NS HS HS NS NS — Prawdopodo¬ bienstwo <0,01 0,05 <0,01 <0,01 0,05 0,05 — HS = znaczne NS = nieznaczne Aktywnosc dwuzasadowego histydynianu glinowego Aktywnosc mieszaniny wodorotlenku glinowego i histydyny (Przedzial ufnosci: 3,91—8,03 dla P = 0,05) = 5,61 Z zamieszczonych wyników widac, ze dwuzasa¬ dowy histydynian glinowy jest okolo pieciokrotnie aktywniejszy od mieszaniny wodorotlenku glino¬ wego i histydyny. 65 Przedmiotem wynalazku sa równiez, kompozycje farmaceutyczne zawierajace zwiazek o wzorze 1 oraz dopuszczalne w lecznictwie nosnik i roz¬ cienczalnik. Korzystnie jest wytwarzac te kompo-82 786 6 zycje w postaci ujadajacej sie do podawania do¬ ustnego, takiej jak na przyklad tabletki, kapsulki, proszek paczkowany, roztwory ciekle, zawiesiny lub eliksiry.Ponizej podane przyklady ilustruja sposób wedlug wynalazku.Przyklad I. W okraglodennej, trójtszyjnej kolbie pojemnosci 500 ml zaopatrzonej w mieszadlo mechaniczne, termometr i chlodnice zwrotna za¬ tkana rurka z chlorkiem wapnia, 20,42 g swiezo destylowanego izopropanolanu glinu i 200 ml su¬ chego izopropanolu ogrzewa sie w temperaturze 40—45°C, a nastepnie dodaje sie 15,51 g zasady L-histydyny, mieszajac energicznie nadal, w tem¬ peraturze 50°C i 'wreszcie pozostawia sie w tem¬ peraturze 50°C na 10 minut. Potem wkrapla sie 3,6 g wody. Temperatura rosnie gwaltownie do 55—G0°C. Utworzony osad o duzej objetosci mie¬ sza sie w ciagu 2 godzin w temperaturze 55—60°, a nastepnie 1 godzine w temperaturze pokojowej.Po odsaczeniu na lejku Buchnera osad suszy sie w temperaturze 50°C i pod cisnieniem 30 mm Hg w ciagu 4 godzin. Gdtowy produkt miele sie na drobny proszek otrzymujac 23 g dwuzasadowego L-histydynianu glinowego, zawierajacego 7,5% wo¬ dy.Dla wzoru C6H10N8O4Al: Obliczono: C-33,49; N-19,54; Al-12,54%; znaleziono (w przeliczeniu na wysuszony produkt): C-33,04%; N-19,3%; Al-12,7%.Przyklad II. W okraglodennej kolbie z do¬ pasowanym, silnym mieszadlem stapia sie 10,2 g izopropanolanu glinu, oziebia sie do temperatury 80—88qC i dodaje sie 7,76 g zasady L-histodyno- wej, 10 ml izopropanolu i 1,8 g zdemineralizowa- waihej wody. Calosc miesza sie w temperaturze 55— 60°C w ciagu 5 godzin, a nastepnie suszy w kry- stalizatorze w temperaturze 70°C pod cisnieniem 30 mm Hg. Wysuszony produkt miele sie na dro¬ bny proszek otrzymujac 10,7 g dwuzasadowego histydynianu. glinu zawierajacego 5,11% wody, o takich samych wlasnosciach fizykochemicznych jak produkt otrzymany sposobem opisanym w przy¬ kladzie I.Dla wzoru: C6H10N8O4Al: obliczono: C-33,49; N-19,54; .Al-12,54, histydyna — 71,65%; znaleziono (w przeliczeniu na. suchy pro¬ dukt): C-34,4; N-19,4; Al-12,1; histydyny — 74%.Przyklad III. Do 200 ml metanolu w okra¬ glodennej kolbie pojemnosci 500 ml dodaje sie oziebiajac 6,6 g bezwodnego chlorku glinu a potem wkrapla sie, mieszajac, 23,2 g L-histydyny, 6 g wodorotlenku sodowego, 12,5 ml wody i 5(| ml me¬ tanolu. Utworzony bialy osad miesza sie w tem¬ peraturze 60°C w ciagu 1 godziny, nastepnie trak¬ tuje 50 ml wody i miesza dalej w tempera/turze 60X1 w ciagu 4 godzin. Po oziebieniu zawiesiny 5 saczy sie. Otrzymany produkt suszy sie w tempe- laturze 50°C i pod zmniejszonym cisnieniem otrzy¬ mujac 13 g dwuzasadowego L-histydynianu glinu.Przyklad IV. Postepujac w sposób opisany w przykladzie I, stosujac 20,42 g izopropanolanu 10 glinu, 200 ml izopropanolu, 15,51 g zasady DL-hi- stydyny i 3,6 g wody otrzymuje sie 23 g dwuzasa¬ dowego DL-histydynianu glinu. D-histydynian mo¬ zna równiez otrzymac w ten sam sposób stosujac jako substrat D-histydyne. 15 Przyklad V. Postepujac w sposób opisany w przykladzie II, uzywajac 10,2 g stopionego izopropa¬ nolanu glinu, 7,76 g DL-histydyny, 10 ml izopro¬ panolu i 1,8 g wody otrzymuje sie 10 g dwuzasa¬ dowego DL-histydynianu glinu. W ten sam sposób 20 mozna otrzymac D-histydynian biorac za substrat D-histydyne.Przyklad VI. Postepujac w sposób opisany w przykladzie III, uzywajac 6,6 g bezwodnego chlorku glinu, 200 ml metanolu, 23,2 g DL-histydyny, 6 g 25 wodorotlenku sodowego i 12,5 g wody otrzymuje sie 12 g dwuzasadowego DL-histydynianu glinu. W ten sam sposób otrzymac mozna D-histydynian stosu¬ jac jako substrat D-histydyne. 30 PL PL