Uprawniony z patentu: Banyaszati Kutató Intezet, Budapeszt; Varpalotai Szenbanyak, Varpalota; Orszagos Banyagepgyarto Yallalat, Budapeszt (Wegry) Obudowa tarczowa Przedmiotem wynalazku jest stosowana w gór¬ nictwie przy urabianiu scianowym obudowa tar¬ czowa, skladajaca sie z szeregu zamontowanych w scianie tarcz.Znane sa obudowy z ukladem tarcz oslonowych, przy których urabiarka wyposazona w tarcze ura¬ biajaca urabia tylko przy jednym kierunku jazdy wzdluz obudowanej sciany weglowej, mianowicie przesuwajac sie do przodu a urobiony wegiel jest przesuwany przez urabiarke na przenosnik lancu¬ chowy w przeciwnym kierunku, czyli w kierunku ladowania. Urabianie przy obu kierunkach jazdy przy zastosowaniu znanej obudowy ze wzgledu -ya konstrukcje tarcz oslonowych jest niemozliwe, po¬ niewaz po przejsciu urabiarki przesuniecie tarczy urabiajacej w wolna przestrzen, utworzona na sku¬ tek urobienia, moze nastepowac tylko stopniowo, na co potrzeba duzo czasu. Zastosowanie stropu tarczowego jak równiez przylaczonych do niego stronic, przeszkadzaloby urabiarce przy urabianiu w czasie jej ruchu wstecz.Celem wynalazku jest unikniecie wymienionych wad i niedogodnosci i skonstruowanie obudowy tarczowej, która przy zapewnieniu wymaganego bezpieczenstwa pozwalalaby na zwiekszenie wy¬ dajnosci stosowanych urabiarek.Cel ten zostal osiagniety wedlug wynalazku przez to, ze prostopadly do skrzyni dennej rzut wychyl- nego dachu lamanego po stronie zwróconej do sciany siega najwyzej do brzegu loza a przylaczone 25 30 do lóz sasiednich tarcz belki maja w naprzeciw siebie lezacych scianach osadzone panewki, w któ¬ rych osadzone sa przeguby, laczace loza elastycznie ze soba, przy czym przeguby te maja konce wyko¬ nane w ksztalcie kul.Pomiedzy tarczami znajduja sie dragi, które sa przylaczone przegubowo do sasiadujacych ze soba lóz za pomoca sworzni.Dalsza cecha urzadzenia wedlug wynalazku jest fakt, ze lamany dach ma element wysuwny.Ponadto tloczysko dwukierunkowo dzialajacego, hydraulicznego silownika przylaczone jest jednym koncem przegubowo do skrzyni dennej a drugim koncem do loza.Przedmiot wynalazku jest dokladniej opisany na podstawie rysunku, na którym fig. 1 przedstawia obudowe z ukladem tarcz oslonowych w widoku z boku i w czesciowym przekroju, fig. 2 — obu¬ dowe w przekroju wzdluz linii A—A z fig. 1, fig. 3 — loze i przylaczone do niego czesci konstrukcyj¬ ne w widoku z boku, widziane w kierunku C z fig. 4, fig. 4 — polaczenie lóz usytuowanych jedno obok drugiego w widoku z góry i w czesciowym prze¬ kroju, fig. 5 — to polaczenie w przekroju wzdluz linii B—B -z fig. 4 a fig. 6 — schematycznie obu¬ dowe sciany.Czesc spagowa pokazanej na fig. 1 tarczy wcho¬ dzacej w sklad obudowy tarczowej wedlug wyna¬ lazku stanowi wykonana z blach przez spawanie skrzynia denna 1. Przy jednym swym koncu skrzy- 8126181 261 3 ^ 4 nia 1 (na rysunku z prawej strony) ma dwa po¬ ziome trzpienie 2, za pomoca których koziol wspor- czy 3, stanowiacy dalsza czesc tarczy, jest pola¬ czony sztywno ze skrzynia denna 1. W koncu wy¬ stajacej ponad skrzynie 1 czesci kozla 3 umiesz¬ czona jest pozioma os 4, sluzaca do obrotowego po¬ laczenia dzwigara 5 z kozlem wsporczym 3. Hy¬ drauliczny stojak 6 stanowi podpore "dzwigara 5, przy czym zakonczone przegubami kulowymi 7, 8 konce stojaka 6 sa podparte u dolu w czaszy ku¬ listej 9, przewidzianej w skrzyni 1 a u góry w przewidzianej na dolnej stronie dzwigara 5, prze¬ gubowej panewce 10. Przy wiekszym nacisku stro¬ pu, w celu polepszenia rozkladu obciazen, stosuje sie dwajStojakit6 (fig. 2). Tarcza ma przeznaczony do podparcia stropi* lamany dach 11, który jest osadzony obrotowo na osiach 12, 13, usytuowanych w górnym koncu dzwigara 5 i jest tak wykonana, ze Wystepujaca wypadkowa obciazenia P nie wy¬ woluje powstawania momentu gnacego, lecz jest przenoszona bezposrednio na stojak lub stojaki 6.Uzyskano to w ten sposób, ze osie symetrii hy¬ draulicznych stojaków 6 jak równiez osie 12, 13 nie sa prostymi wymijajacymi sie w przestrzeni, lecz przecinaja sie w punktach Ml lub M2. Wysta¬ jaca ku scianie wegla czesc dachu 11 jest tak do¬ brana, ze brzeg dachu w rzucie pionowym rozcia¬ ga sie az w obszar ograniczony przez przeguby stojaka hydraulicznego przewidziane przy skrzyni dennej 1 i przez trzpienie ustalajace.Skrzynia denna 1 jest konstrukcja, spawana, zamknieta ze wszystkich stron, która na swym koncu oddalonym od trzpieni 2 ma podstawe 15.Podstawa 15 ma wysokosc prawie taka sama jak skrzynia 1 i jest objeta od góry i z obu boków wzdluznych przez przednia czesc loza 16, które ma w przekroju ksztalt odwróconej litery U. Pomiedzy pokrywa podstawy 15 i plyta spodnia 17 loza u- mieszczone sa szyny slizgowe 18. Ulatwiaja one przesuniecie loza 16 i przeciaganie skrzyni 1."Górna czesc loza 16 jest wykonana w ksztalcie koryta, którego bokami sa ksztaltowniki 19, 20.Ksztaltowniki 19, 20 maja szyny jezdne 21, 22 ogra¬ niczone plaszczyznami górnymi, przy czym nalezaca do nizszego ksztaltownika 19 szyna jezdna 21 sta¬ nowi zamocowanie wglebienia znanego przenosnika lancuchowego 23, natomiast nalezaca do wyzszego ksztaltownika 20 szyna 22 sluzy do uniemozliwienia wywrócenia sie spoczywajacej na szynach 21, 22 lub poruszajacej sie po nich urabiarki 24. W tym celu szyna 22 wchodzi w wykonany w ksztalcie pazura przymocowany do urabiarki element utrzy¬ mujacy, przez co urabiarka jest zabezpieczona przed wywróceniem.Pod lozem 16 znajduje sie belka 25, która lezy na dnie wyrobiska. Na koncu belki 25, z prawej strony fig. 3, usytuowany jest sworzen 26, laczacy belke 25 przegubowo z dragiem 27 tak, ze sasiednie czlony pomostu sa polaczone ze soba elastycznie.Zadanie draga 27 polega na tym, aby zabezpieczyc zadany odstep pomiedzy usytuowanymi obok siebie tarczami.W scianie belki 25, ,prawie na kierunku osi sy¬ metrii loza 16, wbudowane sa panewki 28, korzyst¬ nie skladajace sie z dwóch czesci, polaczonych ze soba srubami, które obejmuja glówke przegubu kulowego. W panewkach tych osadzone sa prze¬ guby kulowe 29, zaopatrzone w dwie kule, za po¬ moca których sasiednie loza 16 sa polaczone ze soba elastycznie i ruchomo w kazdym kierunku (fig. 4 i 5).Takie polaczenia sasiednich czlonów pomostu i sasiednich lóz ma te zalete wedlug wynalazku, ze przesuniecie loza nastepuje nie skokowo lecz w sposób ciagly. Przesuniecie loza nie przerywa polaczenia pomiedzy lozami a ponadto mozliwe jest pewne przesuniecie lóz wzgledem siebie. Osie sy¬ metrii lóz sa w przyblizeniu styczne do linii fa¬ listej. Aby móc zwiekszyc kat skrecania lóz 16, grubosc belki 25 stopniowo zmniejsza sie w kie¬ runku jej konców (fig. 4).Przesuwanie loza 16 jak równiez przeciaganie skrzyni 1 jest wykonywane za pomoca dwukie¬ runkowo dzialajacego, poziomo lezacego silownika hydraulicznego 30. Jeden koniec tloczyska silowni¬ ka 30 jest przylaczony przegubowo za pomoca sworznia do usytuowanego prawie w srodku loza 16 ucha 31, natomiast drugi koniec, za pomoca zla¬ cza przegubowego, jest przymocowany do konca skrzyni 1. Na fig. 1 pokazane jest drugie z tych polaczen, widoczne przez wyrwanie w kozle wspor¬ czym 3.Kazda tarcza obudowy wedlug wynalazku jest zaopatrzona we wlasny uklad hydrauliczny. Na skutek tego kazda tarcza moze byc przemieszczana niezaleznie przestrzennie i czasowo od innych tarcz.Dzieki temu unika sie wystepujacego dawniej czesto odrywania tarcz oraz szkodliwych uszkodzen konstrukcji tarcz i odksztalcen ich czesci. Konser¬ wacja stropu staje sie korzystniejsza poniewaz o- puszczanie tarczy oslonowej lepiej odpowiada tech¬ nicznym wymaganiom wybierania scianowego, przez co uniknieto poprzednio czesto wystepuja¬ cych uszkodzen stojaków. W lamanym dachu 11 wbudowany jest skladajacy sie z jednej lub z wielu czesci element wysuwany 33, korzystnie plyta, wy¬ suwana i wciagana z powrotem za pomoca dwu¬ kierunkowo dzialajacego silownika hydraulicznego.Zadanie elementu 33 polega na tym, -by po prze¬ jezdzie urabiarki chronic odkryty strop przed za¬ walem.Obudowa tarczowa wedlug wynalazku dziala w nastepujacy sposób: Poruszajaca sie wzdluz przod¬ ka sciany wreboladowarka bebnowa odrywa od sciany warstwe wegla na glebokosc zabioru. Prze¬ suniecie lancuchowo ze soba polaczonych tarcz (fig. 6) rozpoczyna sie natychmiast po przejezdzie urabiarki w ten sposób, ze wysuwane plyty 33, za pomoca silowników hydraulicznych, dosuwane sa do sciany wegla, po czym silowniki hydrauliczne 30 dosuwaja kolejno loza 16 do przodka i dociskaja je do niego. Na skutek tego, zamocowane na lozach 16 segmenty szyn jezdnych 21, 22 zostaja przesu¬ niete o glebokosc zabioru.Nastepnie zostaja odciazone nalezace do danej tarczy stojaki 6 i przez przelaczenie zaworu zmia¬ ny kierunku, za pomoca dwukierunkowo dzialaja¬ cego silownika 30 tarcza ta jest przeciagana w jej nastepne polozenie pracy a równoczesnie element 33 zostaje wciagniety. Za pomoca hydraulicznego 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 605 81 261 6 stojaka 6 lamany dach 11 zostaje nastepnie docis¬ niety do stropu.Przesuwanie tarcz jest wykonywane w takim rytmie, ze przy odciazeniu stojaków danej tarczy nacisk stropu przejmuja stojaki sasiedniej tarczy.Po oderwaniu zabioru od przodka, gdy urabiarka doszla juz do konca sciany, cala, skladajaca sie z poszczególnych tarcz obudowa, wraz z szynami jezdnymi, jest gotowa do dokonania nastepnego przebiegu roboczego i wreboladowarka moze kon¬ tynuowac urabianie w przeciwnym kierunku. PL PL