Stalowa lina plaska Przedmiotem wynalazku jest lina plaska z drutu stalowego, pleciona i o duzej wytrzymalosci, która sklada sie co najmniej z dwóch odcinków lirjy, znajdujacych sie obok siebie i utworzonych ze skretek drucianych, zas odcinki liny polaczone sa w plaska line za pomoca elementów laczeniowych, a znajdujace sie obok siebie odcinki liny maja przeciwny kierunek skretu.Tradycyjne liny plaskie z drutu stalowego zszywane sa miekkim drutem lub skretkami drucianymi, przy czym w zaleznosci od przeznaczenia liny plaskiej wzglednie wymogów wytrzymalosciowych, stosowany jest szew prosty lub podwójny. Tego rodzaju tradycyjne liny plaskie z drutu stalowego zszywane byly recznie, co oznaczalo, ze tak zszyta tasma wykazywala dosc niejednolity wyglad, poniewaz druty zszywajace przechodzily prawie prostopadle do kierunku wzdluznego tasmy i napiete byly w róznym stopniu. Odpowiednio do tego, miedzy innymi, wymiary szerokosci i grubosci gotowej liny plaskiej wykazuja wieksze lub mniejsze odchylenia, wskutek czego takie liny plaskie podczas pracy podlegaja szkodliwym drganiom, wydluzeniu wzglednemu lub skrecaniu sie i zmniejszaja w ten sposób niezawodnosc ich eksploatacji. Plaskie liny z drutu stosowane sa glównie w kopalniach, przede wszystkim w urzadzeniach transportowych w szybach wyciagowych, jak na przyklad do zawieszania, poruszania i wywazania klatek szybowych wzglednie urzadzen wyciagowych.Zgodnie z doswiadczeniem jest bardzo niekorzystnym zjawiskiem, kiedy pojedyncze skretki liny plaskiej nakladaja sie punktowo z drutem zszywajacym i w zwiazku z tym powstaje w niektórych miejscach wiekszy nacisk powierzchniowy od dopuszczalnego przy wiekszym obciazeniu liny, co prowadzic moze do przedwczesne¬ go zuzycia sie pojedynczych drutów. Uzasadnione jest wiec zmniejszenie niepozadanego zuzycia pojedynczych drutów przy tych zwiekszonych miejscowych obciazeniach, poniewaz na zuzycie tych drutów wplywa jeszcze dzialanie dynamiczne, a takze obciazenia cykliczne.Ponadto przy tak zwanych podwójnie sztywnych linach plaskich wystepuja jeszcze dalsze wady, które polegaja na tym, ze lina plaska w miejscach krzyzowania sie drutów zszywajacych ma wieksza grubosc niz na obrzezach, oraz ze przez podwójne szwy zmniejsza sie takze podatnosc na zginanie liny plaskiej.Do tego dochodzi jeszcze powstawanie wybrzuszen poprzecznych, powodujacych nierównomierny rozdzial obciazenia wewnatrz przekroju, które tym samym równiez oddzialywuja szkodliwe na wytrzymalosc na rozciaganie i wytrzymalosc zmeczeniowa liny plaskiej.Znane plaskie liny stalowe daja ograniczone korzysci równiez z punktu widzenia eksploatacji, gdyz w nastepstwie wymienionych poprzednio nierównomiernych przekrojów i nastepujacego w róznorodnym stopniu•4 2 81 034 naprezenia drutów zszywajacych maja one sklonnosc do skrecania sie i obrotowego przestawiania, co przy stosowanych zwykle w kopalniach 15—30 metrowych wolnych dlugosciach lin moze doprowadzic do skrecania sie liny o cale 180° w nastepstwie czego nastepuje zniszczenie szwu. Niekorzystne sa takze uderzenia na strone wewnetrzna .tarczy prowadzacej wskutek ruchów drgania i przechylania sie liny wokól wlasnej osi, wskutek czego przedwczesnie zuzywaja sie szlifowania drutu zszywajacego i tym samym takze szew.Tak samo szkodliwe oddzialywuje na trwalosc liny ten czynnik technologiczny, ze znajdujace sie obok siebie odcinki liny maja niejednakowa dlugosc, co ma ten skutek, ze krótsze sa bardziej obciazone na wydluzenie, a zachodzace zmiany ksztaltu prowadza tak samo do szybkiego i przedwczesnego zuzycia.Celem wynalazku jest usuniecie poprzednio przedstawionych wad tradycyjnych lin plaskich z drutu stalowego przez wytworzenie takiej plaskiej liny z drutu stalowego, w którym poszczególne odcinki liny polaczone sa w line za pomoca nitowania, bez zszywania, przy czym elementy laczac poszczególne odcinki liny sa tak uksztaltowane geometrycznie, ze zapewniaja zarówno w kierunku poprzecznym jak i wzdluznym niezmienne wymiary liny, a z drugiej strony umozliwiaja w kazdym miejscu polaczenia odcinków lin nakladanie * sie ich na calej powierzchni.Zgodna z tym celem, przedmiotem wynalazku* jest plaska lina z drutu stalowego majaca duza wytrzyma¬ losc, która sklada sie co najmniej z dwóch odcinków liny umieszczonych równolegle, wykonanych ze skretek drucianych i polaczonych ze soba za pomoca elementów polaczeniowych, przy czym polozone obok siebie odcinki lin maja przeciwny kierunek skretu. Plaska lina z drutu stalowego o duzej wytrzymalosci jest tak uksztaltowana, ze pomiedzy skretki znajdujacych sie obok siebie odcinków liny ma wprowadzone sworznie zaopatrzone po obu koncach w leb, przy czym tenze sworzen wewnatrz odcinka liny zarówno od dolu jak i od góry obejmowany jest jednakowa iloscia skretek, a sworznie umieszczone szeregowo jeden za drugim obejmowa¬ ne sa kolejno ta sama skretka.Plaska lina z drutu stalowego o duzej wytrzymalosci wedlug wynalazku charakteryzuje sie tym, ze celem zabezpieczenia optymalnego nakladania sie skretek sworznie maja owalny przekrój poprzeczny dostosowany do promienia krzywizny skretek. Szerokosc liny okreslana jest przez odstep pomiedzy lbami sworzni. Przekrój wzdluzny sworzni w kierunku dluzszej osi glównej ich przekroju poprzecznego jest ograniczony prosta polozona równolegle do kierunku wzdluznego sworzni. Przekrój wzdluzny w kierunku krótszej osi glównej przekroju poprzecznego sworzni ograniczony jest przez prosta polozona równolegle do kierunku wzdluznego sworzni, a mianowicie w taki sposób, ze te proste ograniczajace dochodza lukowato do lbów sworzni, a te luki ze swoim promieniem krzywizny odpowiadaja promieniowi przekroju poprzecznego skretek.W porównaniu do znanych podobnych lin, plaska lina z drutu stalowego wedlug wynalazku majaca duza wytrzymalosc, ma liczne'zalety, z których najwazniejsze wynikaja z tego, ze zamiast szwów zastosowane sa sworznie wprowadzane pomiedzy skretki odcinków liny, poniewaz dzieki temu zastosowanie i tym samym takze dlugosc wbudowania odcinków tworzacych line jest calkowicie identyczna i przez to pojedyncze odcinki liny poddawane sa takiemu samemu obciazeniu pod dzialaniem ciezaru. Oprócz tego lina jest calkowicie prosta geometrycznie i w porównaniu do wszystkich innych odtychczas znanych podobnych lin jest samoustawialna, co oznacza, ze przy poszczególnych polozonych poprzecznie sworzniach stale odpowiednio ukierunkowuje sie zarówno w kierunku wzdluznym jak i poprzecznym. Dalszym nastepstwem braku szwów jest brak niepozadane¬ go ruchu drgan i skrecania sie liny wokól swojej osi wzdluznej jak równiez niewystepowanie innych niepozadanych zjawisk, w zwiazku z czym uzyskuje sie w ostatecznym wyniku trwalosc wielokrotnie wieksza niz w tradycyjnych linach. Gotowa lina wykazuje zgodnie z doswiadczeniem zwiekszona gietkosc, poniewaz miedzy poszczególnymi czlonami sklada sie z regularnie powtarzajacych sie odcinków, które podobnie jak lancuch sworzniowy moga latwo obracac sie w stosunku do siebie wokól osisworzni. Nastepnie korzystne jest uksztaltowanie geometryczne sworzni, dzieki czemu odcinki liny wzglednie poszczególne skretki nakladaja sie na wzglednie szeroka plaszczyzne, a nie jak to jest w przypadku drutów zszywajacych, wzdluz poszczególnych tworzacych. ' Przedmiot wynalazku zostal uwidoczniony w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia plaska line z drutu stalowego wedlug wynalazku w widoku z góry, fig. 2 — line w widoku z boku, fig. 3 — sworzen sluzacy do laczenia odcinków liny w widoku z góry, fig. 4 — sworzen w widoku z boku, a mianowicie tak jak jest widziany z kierunku osi wzdluznej liny, fig. 5 - sworzen w przekroju poprzecznym tego czopu wzdluz prostej V-V z fig. 3. Lina 1 z odcinków 2 ma miedzy skretkami 3 lby 4 sworzni 5. W razie zastosowania wynalazku wedlug rysunku (fig. 1) umieszczone sa obok siebie cztery odcinki liny 2, a ich skretki obejmuja sworznie 5 zmiennie z jednej i drugiej strony (fig. 2). Z rysunku (fig. 3, 4, 5) wynika konstrukcja sworzni 5. Sworznie te, jak pokazano na rysunku (fig. 5), maja przekrój owalny, jak równiez, ze plaszczyzna symetryczna przechodzaca ponad dluzsza osia 6 ich owalnego przekroju poprzecznego odpowiada plaszczyznie symetrycznej 8 liny 1, natomiast krótsza os glówna 7 ich owalnego przekroju poprzecznego jest osia81 034 3 geometryczna poszczególnych odcinków liny 1 o wzglednym skreceniu w stosunku do siebie. Skretki 3 odcinków liny 2 pozwalaja na nakladania ich wzdluz sworzni 5 na wieksze plaszczyzny w kierunku dluzszej osi glównej 6. Ich przekrój wzdluzny przez dluzsza os glówna 6 sworzni 5 ograniczony jest przez równolegle do siebie proste 9, a ich przekrój wzdluzny przez krótsza os glówna 7 przez proste 10. Proste 10 lacza sie lukowatymi polaczeniami 11 z glówkami 4 sworzni 5, a promien krzywizny tych luków 11 przebiega w kierunku promienia przekroju poprzecznego skretek 3. Szerokosc liny 1 okreslana jest przez odcinek b pomiedzy glówkami 4 sworzni 5. Srednica A lbów 4 sworzni 5 jest mniejsza od sumy krótszej osi glównej 7 przekroju poprzecznego sworzni i podwojonej srednicy skretek d, jest jednakze, celem podparcia skretek bocznych stykajacych sie z lbami 4 sworzni, znacznie wieksza, niz suma krótszej osi glównej 7 przekroju poprzecznego sworzni i srednicy skretek d. Promien krzywizny owalnego przekroju poprzecznego sworznia 5f wzdluz którego nakladaja sie skretki 3 na czop 5, jest wiekszy lub mniejszy w zaleznosci od tego, czy sworznie 5 rozmieszczone sa w linie bardziej lub mniej gesto. Zrozumiale jest takze, ze ta sama skretka 3 na tej samej stronie ukladana jest przez kazde dwa polozone obok siebie sworznie 5, przy czym skretka przekladana jest nastepnie po ominieciu kazdego drugiego sworznia z jednej strony na druga. Oznacza to jednoczesnie, ze plaszczyzna sworznia 5 przewidziana do nakladania skretek 3 moze miec wiekszy promien krzywizny.Plaska lina z drutu stalowego wedlug wynalazku moze byc zastosowana z korzyscia wszedzie tam i w takch urzadzeniach, w których chodzi o oddzialywanie dynamiczne i zmieczeniowe na plaskie liny z drutu, które poddawane sa w czasie eksploatacji duzym obciazeniom zmiennym. Wytwarzanie tych lin moze odbywac sie za pomoca opisanego sposobu i sluzacego temu celowi urzadzenia lepiej i niezawodniej niz dotychczas, uzyskujac nie podlegajace zmianom parametry techniczne i znacznie taniej, a jednoczesnie o wiele wydajniej. PL PL PL PL PL