Automatyczny elektryczny lacznik sygnalizatora temperaturowego i przeciwpozarowego . Przedmiotem wynalazku jest automatyczny elektryczny lacznik sygnalizatora temperaturowego i przeciw¬ pozarowego, który wlacza sie po osiagnieciu zadanej temperatury, podtrzymuje wlaczenie przy dowolnych zmia¬ nach temperatury lub tez przeprowadza wlaczenie w zadanym zakresie temperatury.Stosowane sa w róznych dziedzinach techniki pewnie dzialajace i przy tym niekosztowne temperaturowe laczniki graniczne. Jedna z najwazniejszych dziedzin zastosowania takich laczników to sygnalizacja przeciwpoza¬ rowa jak i sygnalizacja przekroczenia dopuszczalnych wartosci temperatur w czasie czulych na wysokosc tempe¬ ratury przebiegów technologicznych, w których w prostszych przypadkach przeciwdziala sie zniszczeniu tworzy¬ wa, a w powazniejszych zaistnienia wybuchów lub powazniejszych szkód jak tez zagrozen zycia.Istnieja przyrzady, który przy uwzglednieniu pewnych ich ujemnych cech moga byc zastosowane w odpo¬ wiednich dziedzinach jako temperaturowe laczniki graniczne. Do nich naleza na przyklad termometry stykowe.Wadami takich termometrów jest mala odpornosc mechaniczna na uszkodzenia, wysoki koszt nabycia, wielkie wymogi przestrzenne, niemoznosc zabezpieczenia zestyku samopodtrzymujacego, niska obciazalnosc. Dalszym przyrzadem z tego zakresu jest lacznik termobimetalowy. Przyrzad ten charakteryzuje sie duza prostota budowy i moze byc on obciazony znacznymi pradami. Prace jego cechuje jednak mala pewnosc dzialania. Z uwagi na styki które latwo ulegaja korozji, podlegaja szybkiemu starzeniu, na skutek czego ulegaja zmianom zakresy temperatur pracy. Ponadto lacznik termobimetaliczny w swej prostszej formie wykonania nie ma zdolnosci samopodtrzymywania zestyku.Istnieja przyrzady, które jako czujniki temperatury zawieraja oporniki czule na zmiany temperatur lub impedancje, których zmiany wynikajace pod wplywem temperatury automatycznie wskazuja osiagniecie zalozo¬ nej granicy temperatur. Powaznymi cechami ujemnymi takich przyrzadów to staly pobór mocy, zlozone obwody pradowe, duze wymogi przestrzeni zabudowy oraz znaczne koszty wytwarzania. Znana jest i nastepujaca obecnie juz przestarzala metoda, stosowana do sygnalizacji przeciwpozarowej i wielu miejsc. Sposób ten polega w zasa¬ dzie na tym, ze w poszczególnych pomieszczeniach umieszczone sa puszki zakryte szybkami, w których umie¬ szczone sa po jednym laczniku, które powoduja w pewnym centralnym miejscu otwarcie lub zamkniecie obwodu pradowego. Sygnalizacja przeprowadzana jest przez osobe, która w danym miejscu zauwazyla pozar, droga wgniecenia nakrywki szklanej i mechanicznym uruchomieniu lacznika.2 80 929 Celem niniejszym wynalazku jest opracowanie lacznika sygnalizatora temperatury zapewniajacego odpor¬ nosc na mechaniczne oddzialywanie, niezawodne polaczenie, niski wspólczynnik starzenia, odpornosc na koro¬ zje, maly pobór pradu i mozliwosc laczenia stosunkowo wysokich pradów do prostych urzadzen alarmowych.Ponadto .celem wynalazku jest opracowanie lacznika spelniajacego wymagania ekonomiczno-eksploatacyjne to jest odnosnie wymiarów, prostej konstrukcji kosztów.Zadaniem wynalazku jest skonstruowanie takiego lacznika sygnalizatora temperaturowego, w którym w ro¬ li czujnika temperaturowego nie byl zastosowany dotychczas termometr stykowy, lacznik termobimetalowy oraz lacznik sterowany poprzez zmiany opornosci lub impedancji.Cel ten zostal osiagniety wedlug wynalazku przez opracowanie lacznika temperaturowego i przeciwpoza¬ rowego zawierajacego magnes trwaly oraz/lub elektromagnes lub kilka z nich w polu dzialania tegoz lub tychze ma z jezyczkiem lub kilka z nich, którego zacisk wyjsciowy przystosowany jest do wlaczenia w obwód sygnaliza¬ cyjny, a w polu magnetycznym magnesu jest umieszczona bryla, wykonana z materialu ferrytowego, lub kilka takich bryl.W przykladach wykonania przedmiotu wynalazku przedstawionych schematycznie na rysunkach, od fig. 1 do 10 uzyto jednakowych oznakowan w odniesieniu do identycznych elementów, a dla odpowiadajacych sobie lecz odbiegajacych w uksztaltowaniu dodano do cyfr oznaczen jeszcze litery.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykladach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedsta¬ wia lacznik sygnalizatora temperaturowego, fig. 2 — lacznik z fig. 1 umieszczony w puszce wykonanej z tworzy¬ wa niemagnetycznego, fig. 3 — lacznik, w którym magnes i zestyk sa zamienione miejscami, fig. 4 — lacznik w odmiennym polozeniu elementów, fig. 5 i 6 - lacznik, w którym magnes staly jest wykonany w postaci czesci pierscienia, fig. 7 — lacznik, w którym magnes trwaly i bloczek ferrytowy sa wykonane w postaci czesci pierscie¬ ni, fig. 8 — lacznik, w którym zamiast magnesu trwalego zastosowano elektromagnes, fig. 9 — lacznik, w którym * zastosowano kilka magnesów trwalych i kilka ferrytów, a fig. 10 — lacznik, w którym pólkolisty magnes trwaly przedluzony slupkami ferrytowymi.Lacznik wedlug fig. 1 zbudowany jest z zestyku 1 z jezyczkiem, magnesu stalego 2, ferrytowego graniasto- slupa 3, ramienia 4, plyty dennej 5 sruby nastawczej 6. Jezeli bedacy w normalnym stanie otwarty zestyk, znajdujacy sie wedlug oznaczen fig. 1 w odleglosci B od dowolnie obranego punktu wyjsciowego O, zblizac bedziemy do stalego magnesu odpowiednich wymiarów wtedy osiagniety zostanie odstep (B — A)max, w którym zestyk z jezyczkami zamyka sie pod wplywem pola magnetycznego. Zamkniecie to jest tym pewniejsze, im blizej magnesu znajdzie sie zestyk.Jezeli wzajemne polozenie zestyku z jezyczkami i magnesu stalego ustalone zostanie w taki sposób, ze ich odstep jest nieco mniejszy od (B - A)max oraz gdy do zestyku z jezyczkami przylozony zostanie ferrytowy graniastoslup 3 z MnZn o temperaturze Curie wyzszej od temperatury otoczenia, wtedy ferryt zageszcza w sobie linie pola magnetycznego magnesu stalego, przez co spowodowane zostaje rozwarcie sie zestyku. Jezeli ferryt oddalony zostanie za posrednictwem ramienia od zestyku w kierunku magnesu, to osiagnety zostanie odstep (B - C)max» w którym zanika zaklócajace dzialanie ferrytu i zestyk znów sie zamyka. Jezeli ferryt przesuwac bedziemy w przeciwnym kierunku, wtedy objawi jego zaklócajace dzialanie przy odstepie (B — C)max który jest mniejszy od (B — C)max. Jezeli ferryt przesuniety zostanie z polozenia (C — B): w polozenie (B — C)max które to odregulowane moze byc za pomoca sruby nastawczej 6 oraz gdy podniesiona zostanie temperatura otoczenia, a tym samym i temperatura ferrytu do stanu Tclub te wartosc przekroczy, wtedy ustaje oddzialywanie ferrytu, a otwarty w stanie wyjsciowym, zestyk znów sie zamyka i pozostanie zamkniety, gdy temperatura otoczenia, a tym samym temperatura ferrytu, spadnie ponizej wartosci Tc. Zestyk moze byc przy tym otwarty za pomoca ferrytu tylko w przypadku gdy jego odstep zostanie zmniejszony do wartosci mniejszej od(B-C)max.Bedacy przedmiotem wynalazku automatyczny lacznik opiera sie na powyzszym postepowym roz¬ wiazaniu.W przedstawionym na fig. 2 przykladowym rozwiazaniu lacznika elementy 1 do 6 umieszczone sa w puszce wykonanej z niemagnetycznego tworzywa 7 w ten sposób, ze zestyk z jezyczkami i magnes staly zamoco¬ wane sa w odstepie wynikajacym z poprzednich rozwazan a nad nimi usytuowany jest przesuwanie ferryt, przemieszczany od zewnatrz za pomoca przyklejonego ramienia i ustalony za posrednictwem nakretki 8. Poloze¬ nie miedzy (B - CJma* i (B- C)max nastawiane jest przez srube regulacyjna 6. Koncówki 9 sluza do przylacze¬ nia zestyku z jezyczkami do zewnetrznego przewodu. Stan gotowosci lacznika osiaga sie przez przysuniecie ferrytu za pomoca ramienia do sruby 6. W tym polozeniu zestykjest otwarty. Jezeli ferryt pod wplywem pozaru osiaga temperature Curie, wtedy zestyk zamyka sie i uruchamia w jakims odleglym pomieszczeniu obwód alar¬ mowy. Alarm trwa takze, gdy temperatura spadnie ponizej punktu Curie do czasu, gdy nadzorujaca osoba przerwie obwód pradu. Ochlodzony juz lacznik sygnalizatora temperaturowego wprowadza sie ponownie w stan80 929 3 gotowosci przez to, ze ferryt przesuniety zostaje za pomoca ramienia wpierw w polozenie odpowiadajace odste¬ powi mniejszemu od (B- C)max a nastepnie oparty znów o srube nastawcza.Budowa lacznika jest niezlozona. Niezbedne elementy konstrukcji osiagalne sa bez trudu po niskich cenach tak, ze produkcja seryjna nie nastrecza trudnosci. Lacznik pracuje w sposób niezawodny w ciagu dostatecznie dlugiego okresu czasu. Styki sa hermetycznie zamkniete, a magnes trwaly osadzony jest w puszce z tworzywa sztucznego w sposób stosowny i nie narazony jest na korozje, a ferryt zas nie jest podatny na korozje i nie wymaga ochrony. MnZn — ferryty o róznych punktach Curie sa latwo osiagalne, tak ze stosowny wybór ferrytów dla róznych zakresów pracy i laczników alarmujacych w najkorzystniejszych temperaturachjest latwy do zasto¬ sowania.Szczególna korzystna cecha lacznika jest to, ze w stanie gotowosci nie zuzywa energii. Jego instalacja jest prosta i tylko styki z jezyczkami musza byc podlaczone z obwodem alarmowym w pomieszczeniu nadzoru za posrednictwem dwu ! ktryczne styków umozliwiaja podlaczenie lacznika do juz pracujacego lacznika recznego, przez co dany system alarmowy staje sie automatycznym.Z uwagi na powyzsze wlasciwosci istnieje«*nozliwosc instalowania lacznika równiez w mieszkaniach pry¬ watnych. W tym przypadku podlacza sie lacznik równolegle do przycisku znajdujacego sie u drzwi wejsciowych uruchamiajacy dzwonek u drzwi wejsciowych. Nieprzerwany sygnal tego dzwonka zwraca uwage sasiadów na powstaly w pozostawionym bez nadzoru mieszkaniu pozar. Alarmowy obwód pradowy zabudowany moze byc równiez w mieszkaniu dozorcy. Lacznik temperaturowy moze byc równiez z korzyscia zastosowany na stanowis¬ kach roboczych, na których przekroczenie okreslonej temperatury polaczone jest ze znacznymi stratami lub stwarza zagrozenia wypadkowe. Ma to szczególnie miejsce w zakladach przemyslowych, w których stosowane sa przebiegi technologiczne w toku których przekroczenie okreslonych granic temperatury laczy sie z zagrozeniem zaistnienia wypadków. Lacznik moze byc równiez zastosowany z korzyscia na miejscach pracy, w których pracownicy zmuszeni sa do dzialalnosci przy wysokich temperaturach otoczenia których dalszy wzrost stwarza juz zagrozenie zycia. W takich wypadkach istnieje mozliwosc zaalarmowania personelu nadzoru znajdujacego sie w odleglych pomieszczeniach za pomoca lacznika sygnalizacji temperatury. Dzieki tym zaletom lacznika uzys¬ kuje sie moznosc sygnalizowania przekroczenia maksymalnej dopuszczalnej temperatury w jakims elektrycznym lub mechanicznym urzadzeniu.W powolaniu sie na rysunek fig. 3 do 10 przedstawione zostana podstawowe rozwiazania lacznika wedlug wynalazku w oparciu o przyklady zastosowania.Wykonanie wedlug fig/ 3 zawiera w zasadzie te same elementy konsuukcyjne i spelnia te same zadania co wykonanie wedlug fi. 1 jednak magnes 2 i zestyk z jezyczkami zamieniaja wzajemnie swe miejsca.Wykonanie wedlug fig. 4 jest podobne do powyzszego, wzajemne jednak polozenie elementów jest od¬ mienne.Wykonania wedlug fig. 5, 6, 7 odbiegaja od poprzednich przez to zarwiera zamiast trwalego magnesu 2 i bloczka ferrytowego 3, magnes trwaly 2a wykonany w postaci czesci pierscienia jak równiez ferryt 3a wyko¬ nany w postaci czesci pierscienia.Fig. 8 przedstawia rozwiazanie, w którym w miejsce magnesu trwalego zastosowano elektromagnes. Powyz¬ sze powoduje, ze lacznik dziala tylko w przypadku, gdy przez uzwojenie elektromagnesu przeplywa prad.Fig. 9 przedstawia uklad, w którym zastosowano kilka stalych magnesów 21..... 2m, n ferrytów 3i 3n, oraz n — 1 styków li ln-i. Magnesy usytuowane sa równolegle do siebie-wstalych odleglos¬ ciach od poszczególnych styków, z przeciwna wzgledem siebie biegunowoscia.Ferryty ukladu posiadaja rózne temperatury Curie. Rozpatrujac wyodrebniona pare styków, to w wypad¬ ku gdy ferryty lezace po obu ich stronach maja temperatury nizsze od temperatury Curie, wtedy styki znajda sie w stanie otwartym. Jezeli temperatury ferrytów osiagna wartosc temperatury Curie, wtedy styki sie zwieraja.Jezeli temperatura sie podnosi w dalszym ciagu, wtedy stan zwarcia trwa do chwili, az pozostale ferryty osiagna swe temperatury Curie. To samo dotyczy tez dalszych odcinków. Tym samym znajduja sie odnosne ferryty w zaleznosci od temperatury Curie w pewnym zakresie temperatury w stanie wlaczonym, poza tym zas w stanie wylaczonym. Poszczególne zakresy moga sie wzajemnie przenikac.W ukladzie wedlug fig. 10, przedluzone sa zakonczenia pólkolistego magnesu slupkami ferrytowymi 3b.Przy temperaturach nizszych od zadanej temperatury Curie styki sa zamkniete. Przy temperaturach równych i wyzszych od temperatury Curie styki rozwieraja sie.4 80 929 PL