. TATfi*, Opublikowano dnia 10 grudnia 1957 r.BIB.E K A POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ OPIS PATENTOWY Nr 40118 KI. 74 a, 31 Feliks Tomczak Lódz, Polska Czajnik cieplno-elektrgcznn Patent trwa od dnia 4 stycznia 1957 r.Wynalazek dotyczy czujnika cieplno-elektry- cznego, majacego zastosowanie w urzadzeniach przeciwpozarowych, przeciw kradziezom, lub tez alarmujacego w razie przekroczenia okres¬ lonej temperatury.Znane sa elektryczne urzadzenia sygnaliza¬ cyjne posiadajace czujniki bimetalowe, cisnie- niowe lub termometrowe.Czujniki bimetalowe sa malo czule w zakre¬ sie temperatur niskich. Czujniki cisnieniowe posiadaja skomplikowana konstrukcje, a wsku¬ tek znacznych wymiarów nie wszedzie moga byc zastosowane. Czujniki zas termometrowe sa kosztowne i wskutek kruchosci szkla, z któ¬ rego wyrabiana jest obudowa termometru, nie¬ pewne w uzyciu.Przedmiotem wynalazku jest czujnik cieplno- ejektryczny prostej budowy i pewny w dziala- nfCt tok iz moze znalezc zastosowanie w rozmai¬ tych Redzinach techniki.Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony sche¬ matycznie na rysunku, na którym fig. 1 przed¬ stawia czujnik cieplno-efektryczny w obudowie hermetycznej, czesciowo w widoku z boku, a czesciowo w przekroju, fig. 2 — odmiane czujni¬ ka w obudowie otwartej, czesciowo w widoku z przodu, a czesciowo w przekroju, wreszcie fig. 3 — schemat urzadzenia sygnalizacyjnego do a- lów przeciwpozarowych.Czujnik (fig. 1) posiada komore 1, w której umieszczony jest pret 2 zatopiony w masie lub zwiazku chemicznym 3 o okreslonej tempera¬ turze topnienia. Do komary 1 przymocowana jest rurka 4, na koncu której osadzona jest glo¬ wica 5, w której umieszczone sa dwa kontakty elektryczne 6 i 7 z plytkami kontaktowymi 8 i 9. W glowicy 5 osadzony jest przesuwnie pret 10 z glówka 12, o która sie opiera nalozona na pret 20 sprezyna srubowa 12, drugim swym koncem opierajaca sie o podkladke oporowa 13, luzno nalozona na pret 10.Drugi koniec preta 10 jest polaczony za po¬ moca linki 14, umieszczonej iw rurce 4, z kon. cem preta 2.Glowica 5 posiada kapturek 15 z dlawikiem 16, naciskajacym na uszczelke g\imowa 27, uszczelniajaca hermetycznie kabelek doprowa¬ dzony do kontaktów 6 i 7.Glowica 5 jest przymocowana do plytki 18, która umocowuje sie za pomoca wkretów wkre¬ canych przez otwory 19 w pozadanym miejscu.W fazie koniecznosci umieszczenie komory Vw miejscu trudno dostepnym rurka 4 moze posia¬ dac ksztalt wygiety, jak to podano na fig. 1 linia kreskowana 4a i 4b.W celu umozliwienia wielokrotnego uzywania czujnika bez potrzeby demontazu, drugi koniec preta 2 jest zaopatrzony w uchwyt 20, za po¬ moca którego odciaga sie pret 2, a poprzez lin¬ ke 14 równiez pret 10 od kontaktów 8 i 9, z którymi kontaktuje glówka U preta 10 po roz¬ topieniu sie masy. W stanie odciagnietym pret 2 na nowo zatapia sie masa 3. Komora 1 jest zaopatrzona w kapturek 21 uszczelniajacy czuj¬ nik.Dzieki hermetycznosci czujnika moze byc on , umieszczony w atmosferze wilgotnej, a w razie wykonania go z tworzywa kwasoodpornego mo¬ ze byc równiez uzyty do sygnalizowania prze¬ kroczenia okreslonej temperatury kwasów, na przyklad przy przeprowadzaniu reakcji chemicz¬ nych.Na fig. 2 przedstawiony jest czujnik cieplno- elektryczny w obudowie otwartej. Czujnik po¬ siada komore 22 z uchwytem pretowym 23 za¬ mocowanym za pomoca wkretu 24 do miejsca kontrolowanego. W komorze 22 umieszczony jest pret 25 z haczykiem 2$, zaczepionym o pret 10 wchodzacy do glowicy 5. Budowa glowicy 5 jest identyczna z budowa glowicy wedlug fig. 1 z ta róznica, ze nie posiada kapturka 15, Pret 25 jest zatopiony w komorze 22 w ma¬ sie 3.W zaleznosci od tego, na jaka temperature nalezy nastawic czujnik, dobiera sie odpowied¬ nia mase sluzaca do zatapiania pretów 2 lub 25, Na przyklad stosujac naftalen techniczny, czuj¬ nik jest nastawiony na dzialanie w temperatu¬ rze okolo 90* C.Czujnik cieplno-elektryczny wedlug wyna¬ lazku dziala w sposób nastepujacy. Po zamoco¬ waniu komory 2 lub 22 w pomieszczeniu lub na przedmiocie, którego temperatura ma byc kon¬ trolowana przy wzroscie temperatury komory i masy do temperatury topnienia tej masy, pret 2 lub 25 pod wplywem dzialania sily odpy- ehafgfe sprezyny srubowej 12 wysuwa sie nieco z k&SEty, a glówka 11 preta 10 dotyka kontak¬ tów 8 i 9 zamykajac obwód pradu.Na fig. 3 przedstawiony jest przykladowo schemat urzadzenia do celów przeciwpozaro¬ wych. W pomieszczeniu lub na pfte«$niocie o temperaturze kontrolowanej, umieszczone sa czujniki cieplno-elektryczne 27 z przewodami 28 i 28a, do których przylaczone sa równolegle przyciski alarmowe 29.Urzadzenie posiada poza tym dwie cewki 30 i 31 z dwoma rdzeniami 32 i 33, polaczonymi w jedna, calosc w postaci preta za pomoca mate¬ rialu niemagnetycznego 34. Na jednym koncu tego preta przymocowany jest krazek 35, opie¬ rajacy sie przy wsunieciu preta pod wplywem pola elektromagnetycznego o trzpien ograni¬ czajacy 36. Na drugim koncu preta umocowany gest odcinek 37 z materialu izolacyjnego, do którego przycisniete sa styki sprezynujace 38, zamykajace obwód pradu sygnalizacji optycznej 39 i akustycznej 40.Prad zasilajacy doplywa z akumulatora 41 do kontaktów 42 i 43, przy czym kontakt 42 jest polaczony wspólnym przewodem z koncami ce¬ wek 30 i 31, a kontakt 43 jest polaczony z prze¬ wodem 28 oraz z jednym ze styków 38, K Urzadzenie posiada równiez przelacznik dwu- stykowy 44, laczacy drugi koniec cewki 31 z przewodem 28a, a w pozycji przedstawionej kreskami, laczacy drugi koniec cewki 30 z dru¬ gim .stykiem 38 przy skasowaniu alarmu.Dzialanie urzadzenia jest nastepujace. W sta¬ nie nieczynnym pret z rdzeniami cewek znaj¬ duje sie w polozeniu przedstawionym kreskami.W chwili roztopienia sie masy lub nacisniecia na przyciski alarmowe 29 zamyka sie obwód pradu cewki 31, przy czym pret z rdzeniami zo¬ staje wciagniety do cewki i przyjmuje poloze¬ nie przedstawione linia ciagla. Wtedy czesc me¬ talowa rdzenia 32 styka sie ze stykami 38 i za¬ myka obwód sygnalizacji swietlnej 39 i aku¬ stycznej 40. Sygnalizacja dziala dopóty, dopóki nie zostanie przerwany obwód pradu w czujni¬ kach 27 lub przyciskach 29. Przelacznik w polozeniu przedstawionym linia kreskowana oraz cewka 30 sluza do kasowania alarmu przy kontrolowaniu instalacji alarmowej. PL