PL80882B1 - - Google Patents

Description

Uprawniony z patentu: Farbwerke Hoechst Aktiengesellschaft vormals Meister Lucius u. Bruning, Frankfurt n/Menem (Republika Federalna Niemiec) Srodek ochrony roslin uprawnych Przedmiotem wynalazku jest srodek ochrony roslin uprawnych. Srodek wedlug wynalazku zawiera jako substancje biologicznie czynna anilid kwasu 2-metylo-5,6-dwuwodoropirano-3-karboksylowego o wzorze ogól¬ nym 1, w którym R oznacza atom wodoru albo grupe metylowa lub metoksylowa i moze znajdowac sie w pierscieniu benzenowym w polozeniu meta, orto lub para wzgledem grupy —NH—.Wiadomo, ze zwiazki o budowie zblizonej do budowy takich zwiazków C jak 2,3-dwuwodoro-5-karboksani- lido-6-metylo-1,4-oksatyina o wzorze ogólnym 2 i 4-dwutlenek 2,3-dwuwodoro-5-karboksanilido-6-metylo-1,4- -oksatyiny o wzorze ogólnym 3 wykazuja wlasnosci grzybobójcze (patent USA NR 3249499 i patent belgijski Nr 679984, str. 19 i 29.).Znany zwiazek o wzorze ogólnym 2 wykazuje duza skutecznosc przy zwalczaniu róznych gatunków glowni pylkowej, jednak tylko nieznaczna skutecznosc w dzialaniu systemicznym przeciwko róznym gatunkom rdzy.Znany zwiazek o wzorze ogólnym 3 wykazuje wprawdzie dobra skutecznosc w dzialaniu systemicznym i jako srodek zaprawowy, ale nie zabezpiecza przed zakazeniem rdza i nie zwalcza w zadawalajacym stopniu glowni pylkowej. » Zwiazki o wzorze ogólnym 1 w odróznieniu od zwiazków o wzorach ogólnych 2 i 3 wykazuja zarówno szczególna skutecznosc w dzialaniu systemicznym i jako srodki zaprawowe, jak tez zabezpieczaja rosliny przed róznymi gatunkami rdzy i zwalczaja skutecznie glownie pylkowa. Dzialanie systemiczne polega na dzialaniu biologicznym substancji aktywnej wewnatrz tkanek roslinnych po jej pobraniu przez liscie przy traktowaniu roslin ciecza opryskowa lub przez nasiona podczas procesu ich zaprawiania. Po wzejsciu zaprawionych nasion, szczególnie zbóz, a takze po pobraniu substancji biologicznie czynnej przez liscie dociera ona do wszystkich czesci rosliny i w ten sposób zabezpiecza je przed zakazeniem przez grzyby.Szczególna zaleta zwiazków o wzorze ogólnym 1 polega na tym, ze wykazuja one wlasnosci grzybobójcze , wlasciwe zarówno znanemu zwiazkowi o wzorze ogólnym 2, jak i znanemu zwiazkowi o wzorze ogólnym 3.Oznacza to, ze w celu zabezpieczenia roslin przed zakazeniem przez grzyby, na przyklad róznych gatunków zbóz, nie stosuje sie jak dotyczczas jednego znanego zwiazku do zaprawiania ziarna siewnego, a nastepnie innego zwiazku do traktowania roslin w ich pózniejszym stadium rozwojowym, ale wystarczy tylko potraktowanie chronionych roslin nowym zwiazkiem o wzorze ogólnym 1 przez zaprawienie nim ziarna siewnego albo przez2 80 882 zastosowanie go w postaci oprysku we wczesnym stadium rozwojowym roslin. Stwierdzono, na przyklad ze nowe zwiazki o wzorze ogólnym 1 sa o wiele bardziej skuteczne w zwalczaniu grzybów glebowych typu Rhizoctonia niz znane zwiazki o wzorach ogólnych 2 i 3.Sposób otrzymywania anilidów kwasu 2-metylo-5,6-dwuwodoropirano-3-karboksylowego o wzorze ogól¬ nym 1 charakteryzuje sie tym, ze kwas 2-metylo-5,6-dwuwodoropirano-3-karboksylowy przeprowadza sie w chlorek kwasowy za pomoca srodka chlorujacego, a nastepnie otrzymany produkt poddaje sie reakcji z odpowiednia pochodna aniliny w obecnosci zasady nieorganicznej lub organicznej zasady trzeciorzedowej, albo tez kwas 2-metylo-5,6-dwuwodoropirano-3-karboksylowy poddaje sie reakcji z odpowiednimi pochodnymi izocyjanianu fenylu w podwyzszonej temperaturze. Jako srodek chlorujacy stosuje sie najkorzystniej trójchlorek fosforu; moga byc w tym celu stosowane równiez takie substancje, jak pieciochlorek fosforu, chlorek tionylu i tlenochlorek fosforu. Chlorowanie przeprowadza sie w temperaturze od —20°C do +100°C, najkorzystniej w zakresie od 0°C do 30°C. Chlorowanie przeprowadza sie najlepiej w obojetnym rozpuszczalniku, takim jak czterochlorek wegla, chloroform, chlorek metylenu, chlorek etylenu, toluen albo benzen. Chlorek kwasowy poddaje sie reakcji z anilina ewentualnie podstawiona w pierscieniu benzenowym w obecnosci zasady nieorganicz¬ nej lub organicznej zasady trzeciorzedowej. Jako zasade nieorganiczna stosuje sie najkorzystniej wodorotlenek sodowy lub potasowy. Jako trzeciorzedowe zasady organiczne moga byc stosowane takie zwiazki, jak trój etyloamina, dwumetyloanilina lub pirydyna i ich homologi. Moze byc takze stosowany nadmiar podstawionej aminy aromatycznej.Kwas 2-metylo-5,6-dwuwodoropirano-3-karboksylowy poddaje sie reakcji z izocjanianem fenylu, ewentual¬ nie podstawionym w pierscieniu benzenowym, w temperaturze od 80°Cdo 180°C, najlepiej w zakresie od 140°C do 170°C. Po skonczonej reakcji korzystne jest przemycie otrzymanego produktu od nieprzereagowanego izocyjanianu fenylu obojetnym rozpuszczalnikiem, takim jak czterochlorek wegla lub benzyna.Anilidy kwasu 2-metylo-5,6-dwuwodoropirano-3-karboksylowego o wzorze ogólnym 1 stosowane sa jako substancje biologicznie czynne w preparatach pestycydowych, glównie jako srodki grzybobójcze. Szczególnie skuteczne sa one w zwalczaniu grzybów wywolujacych rózne odmiany rdzy i glowni u róznych gatunków zbóz, takich jak zólta i brunatna rdza pszenicy, glownia pylkowa, sniec oraz grzybów glebowych, takich jak Rhizoctonia. Jako srodki grzybobójcze stosuje sie je zarówno od ochrony roslin, jak i zapasów magazynowych.Substancje biologicznie czynne moga byc stosowane w mieszaninie ze stalymi, obojetnymi nosnikami, rozpuszczalnikami, srodkami przyczepnymi, zwilzajacymi, dyspergujacymi i ulatwiajacymi przemial, w postaci proszków zawiesinowych, emulsji, zawiesin, proszków do opylania albo granulatów. Moga one byc takze mieszane z innymi pestycydami nie obnizajacymi ich aktywnosci biologicznej i nie pogarszajacymi wlasnosci fizykochemicznych preparatu. Jako nosniki moga byc stosowane substancje mineralne, takie jak krzemian glinowy, tlenek glinowy, kaolin, kreda, talk, krzemionka lub uwodniony kwas krzemowy, albo mieszanki wymienionych substancji mineralnych ze specjalnymi dodatkami, na przyklad kreda natluszczona stearynianem sodowym. Jako rozpuszczalniki dla cieklych preparatów stosuje sie znane, odpowiednie do tych celów rozpuszczalniki na przyklad: toluen, ksylen, alkohol dwuacetonowy, cykloheksanon, izoforen, benzyne, oleje parafinowe, dioksan, dwumetyloformamid, sulfotlenek metylu, octan etylu, octan butylu, czterowodorofuran, chlorobenzen. Jako srodki przyczepne stosuje sie pochodne celulozy albo alkohole poliwinylowe. Jako srodki zwilzajace stosuje sie wszystkie odpowiednie srodki powierzchniowoczynne, takie jak produkty typu polioksy- alkilofenolu, sole kwasów arylo- lub alkiloarylosulfonowych, sole metylotauryny, sole kwasów feny losuIfono- wych z kogazyny albo mydla. Jako srodki dyspergujace stosuje sie lugi posulfitowe (sole kwasów ligninosulfono- wych), sole kwasu naftalenosulfonowego, a takze w pewnych warunkach, uwodnione kwasy krzemowe lub krzemionke. Jako srodki ulatwiajace przemial moga byc stosowane sole nieorganiczne lub organiczne, takie jak siarczan sodowy, siarczan amonowy, weglan sodowy, kwasny weglan sodowy, tiosiarczan sodowy, stearynian sodowy lub octan sodowy.Przytoczone nizej przyklady ilustruja blizej wynalazek nie ograniczajac jednak zakresu jego stosowania.Przyklad I. Otrzymywanie anilidu kwasu 2-metylo-5,6-dwuwodoropirano-3-karboksylowego. 14,2 g kwasu 2-metylo-5,6-dwuwodoropirano-3-karboksylowego rozpuszcza sie w 70 ml bezwodnego ben¬ zenu i dodaje sie 8,5 ml chlorku tionylu w temperaturze 22°C. Po 2,5 godzinach zateza sie roztwór po obnizonym cisnieniu do 1/4 poczatkowej objetosci. Otrzymany, surowy chlorek kwasowy wkrapla sie wciagu okolo 40 minut, przy stalym mieszaniu, do roztworu 9,3 g aniliny i9,5g pirydyny w 100 ml benzenu, utrzymywanego w temperaturze —5°C. Nastepnie mieszanine reakcyjna miesza siew ciagu godziny bez dalszego oziebiania, po czym wylewa sie ja do naczynia z lodem. Warstwe benzenowa oddziela sie i przemywa woda.Z wysuszonego roztworu benzenowego otrzymuje sie 16,3 g produktu uzyskujac 75% wydajnosci. Po przekrysta¬ lizowaniu z mieszaniny metanolu i wody z dodatkiem wegla zwierzecego otrzymany zwiazek topnieje w tempera¬ turze 108°-109°C.80882 3 Ciezar czasteczkowy zwiazku o wzorze sumarycznym Cx $Ht 5 N02 wynosi 217,16.Wyniki analizy elementarnej: Obliczono: Oznaczono: C(%) 72,0 72,2 H(%) 6,9 7,0 N(%) 6,4 6,7 Widmo w podczerwieni nowego zwiazku wykazuje charakterystyczne pasma przy dlugosci fali 3,05/u, 6,08/i i6,1A*.Przyklad II. Otrzymywanie anilidu kwasu 2-metylo-5,6-dwuwodoropirano-3-karboksylowego. 14,2 g kwasu 2-metylo-5,6-dwuwodoropirano-3-karboksylowego i 11,9 g izocyjanianu fenylu (po 0,1 mola) ogrzewa sie w ciagu 45 minut w temperaturze 160°C. Po oziebieniu wytracane i odsaczone krysztaly przemywa sie benzyna w celu usuniecia nieprzereagowanego izocyjanianu fenylu i przekrystalizowuje sie je z mieszaniny alkoholu i wody. Otrzymuje sie 17,6g produktu, co oznacza wydajnosc 81%, o temperaturze topnienia 108—109°C. Dane analityczne zgodne sa z danymi przytoczonymi w przykladzie I.Przyklad III. Otrzymywanie anilidu kwasu 2-metylo-5,6-dwuwodoropirano-3-karboksylowego. 0,1 mola kwasu 2-metylo-5,6-dwuwodoropirano-3-karboksylowego zawiesza sie w 25 ml chlorku etylenu.Do tej zawiesiny dodaje sie 0,05 mola trójchlorku fosforu i pozostawia na 1,5 godziny w temperaturze otoczenia zabezpieczajac przed dostepem wilgoci. Po oddzieleniu kwasu fosforowego, który tworzy dolna warstwe ciekla, oddestylowuje sie rozpuszczalnik pod obnizonym cisnieniem. Otrzymany chlorek kwasowy wkrapla sie do roztworu 0,1 mola odpowiedniej aminy aromatycznej podstawionej w pierscieniu benzenowym i 0,12 mola pirydyny w 100 ml benzenu, w temperaturze 0°C. Po jednogodzinnym utrzymywaniu mieszaniny reakcyjnej w temperaturze otoczenia, wlewa sie ja do wody, oddzielona warstwe organiczna przemywa rozcienczonym kwasem solnym i woda, a nastepnie oddestylowuje rozpuszczalnik.W ten sam sposób otrzymuje sie nastepujace zwiazki: a) Stosujac m-toluidyne jako amine aromatyczna otrzymuje sie m-metyloanilid kwasu 2-metylo-5,6-dwu- wodoropirano-3-karboksylowego z wydajnoscia 78%. Temperatura topnienia otrzymanego zwiazku wynosi 96,5-97,5°C. b) Stosujac o-toluidyne otrzymuje sie o-metyloanilid kwasu 2-metylo-5,6-dwuwodoropirano-3-karboksylo- wego z wydajnoscia 75%. Temperatura topnienia otrzymanego zwiazku wynosi 128—128,5°C. c) Stosujac p-toluidyne otrzymuje sie p-metyloanilid kwasu 2-metylo-5,6-dwuwodorgpirano-3-karboksylo- wego z wydajnoscia 80%. Temperatura topnienia otrzymanego zwiazku wynosi 125—126°C. d) Stosujac m-anizydyne otrzymuje sie m-metoksyanilid kwasu 2-metylo-5,6-dwuwodoropirano-3-karbo- ksylowego, z wydajnoscia 73%. Temperatura topnienia otrzymanego zwiazku wynosi 104-r105°C. e) Stosujac o-anizydyne otrzymuje sie o-metoksyanilid kwasu 2-metylo-5,6-dwuwodoropirano-3-karboksy- lowego z wydajnoscia 78%. Temperatura topnienia otrzymanego zwiazku wynosi 131—132°C. f) Stosujac p-anizydyne otrzymuje sie p-metoksyanilid kwasu 2-metylo-5,6-dwuwodoropirano-3-karboksy- loWego z wydajnoscia 79%. Temperatura topnienia otrzymanego zwiazku wynosi 155-156°C.£'P rzyklad IV. W przykladach od IV do VI stosuje sie nastepujace oznaczenia: I oznacza anilid kwasu 2-metylo-5,6-dwuwodoropirano-3-karboksylowego o wzorze ogólnym 1.II oznacza 2,3-dwuwodoro-5-karboksyanilido-6-metylo-1,4-eksatyine — zwiazek o wzorze 2 opisany w pa¬ tencie USA Nr 3249499.III oznacza 4,4-dwutlenek 2,3-dwuwodoro-5-karboksanilido-6-metylo-1,4-oksatyiny-zwiazek o wzorze 3 opisany w patencie belgijskim Nr 679984.Rosliny pszenicy (Triticum) hodowane w doniczkach potraktowano w stadium trój Iistnym zwiazkiem I w stezeniach 7,5; 15; 30; 60 i 120 mg na 1 I cieczy opryskowej. Kazde doswiadczenie powtórzono czterokrotnie, to znaczy, ze ciecza opryskowa zawierajaca wyzej podane stezenia zwiazku I potraktowano kazdorazowo cztery doniczki, w których znajdowalo sie po 10 roslin pszenicy. Rosliny potraktowane zwiazkiem I porównywano z roslinami pszenicy potraktowanymi w ten sam sposób zwiazkami II i III oraz z roslinami pszenicy nie poddanymi zabiegowi ochronnemu. Po 24 godzinach, kiedy pozostalosc po oprysku juz wyschla zakazono rosliny zawiesina zarodników zóltej rdzy pszenicy Puccinia striiformis, a nastepnie umieszczono je w wilgotnej komorze stosowanej do hodowli drobnoustrojów. Po 12 godzinach rosliny przenoszono do szklarni. Liczbe roslin porazonych choroba ustalono po czterech tygodniach od momentu zakazenia. Rezultaty doswiadczen zamiesz-4 80 882 czono w nizej przytoczonej tablicy 1, podajac w niej wyrazona w procentach liczbe roslin, które ulegly zakazeniu po potraktowaniu ich ciecza opryskowa zawierajaca dane stezenie srodka bilogicznie czynnego.Z tych rezultatów wyraznie widoczna jest lepsza skutecznosc zwiazku I w porównaniu ze zwiazkiem II i znacznie lepsza skutecznosc zwiazku I w porównaniu ze zwiazkiem JM. Zwiazek I jeszcze zabezpieczal rosliny badane przed zakazeniem w ilosciach 30 mg/l cieczy opryskowej. Zapobiegawcze dzialanie nowego zwiazku I zastosowanego na dzien przed zakazeniem bylo wyjatkowo skuteczne w porównaniu ze zwiazkiem III.Przyklad V. Ziarno siewne pszenicy zaprawiono zwiazkiem I oddzielnie-w ilosciach 250, 125 i 60 g na 100 kg ziarna, kazdorazowo w ciagu 10 minut Dla porównania przygotowano równiez ziarno zaprawiane w ten sam sposób znanymi zwiazkami II i III. Takpotraktowane ziarno wysiewano po 14 dniach. Po wzejsciu roslin zakazano je w stadium trój- lub czetrolistnymi zarodnikami brunatnej rdzy pszenicy (Puccinia triticina). Rosliny doswiadczalne i kontrolne badano po 4 tygodniach od momentu zakazenia.Jak wynika z rezultatów tych badan zamieszczonych w tablicy 2 nowy zwiazek I stosowany do zaprawiania w ilosciach 250 i 125 g ha 100 kg. ziarna siewnego w pelni zabezpieczal rosliny przed zakazeniem brunatna rdza.Zblizona skutecznosc wykazal znany zwiazek III. Znany zwiazek II nie wykazal praktycznie zadnej skutecz¬ nosci.Przyklad VI. Rosliny pszenicy hodowane w doniczkach potraktowano oddzielnie w stadium dwu I ist¬ nym zwiazkiem I w ilosciach 250, 125, 60 30 i 15 mg na 1 litr cieczy opryskowej w czterech powtórzeniach.W taki sam sposób potraktowano inne rosliny pszenicy znanymi zwiazkami II i III. Pozostawiono równiez nie poddane zabiegowi ochronnemu dla celów kontrolnych. Po uplywie 7,dni od dokonania zabiegu starannie obcieto potraktowane ciecza opryskowa liscie. Po uplywie dalszych pieciu tygodni zakazono noworozwiniete liscie, które nie zetknely sie z substancja biologicznie czynna, zawiesina zarodników brunatnej rdzy pszenicy i Umieszczono badane rosliny w wilgotnej komorze, a po 12 godzinach przeniesiono je do szklarni. Liczbe porazonych rdza roslin ustalano po 3 tygodniach od momentu zakazenia.Otrzymane rezultaty podano w tablicy 3. Wynika z nich, ze zwiazek I wykazuje szczególna skutecznosc w dzialaniu systemicznym. Zblizone wlasnosci wykazal znany zwiazek III, natomiast znany zwiazek II wykazal bardzo slaba skutecznosc w dzialaniu systemicznym.Przyklad VII. Rosliny pszenicy hodowane w doniczkach w szklarni potraktowano oddzielnie w sta¬ dium dwulistnym nowymi zwiazkami w stezeniach 400,200, 100 i 50 mg na 1 litr cieczy opryskowej.Zastosowano nowe zwiazki, sa to kolejno: m-metyloanilid kwasu 2-metylo-5,6-dwuwodoropirano-3-karboksylowego oznaczany dalej litera A; o-metyloanilid kwasu 2-metylo-5,6-dwuwodoropirano-3-karboksylowego oznaczony dalej litera B; p-metyloanilid kwasu 2-metylo-5,6-dwuwodoropirano-3-karboksylowego oznaczany dalej litera C; m-metoksyanilid kwasu 2-metylo-5,6-dwuwodoropirano-3-karboksylowego oznaczany dalej litera D; o-metoksyanilid kwasu 2-metylo-5,6-dwuwodoropirano-3-karboksylowego oznaczany dalej litera E; p-metoksyanilid kwasu 2-metylo-5,6-dwuwodoropirano-3-karboksylowego oznaczany dalej litera F.W podobny sposób potraktowano równiez inne rosliny pszenicy znanymi zwiazkami: 2,3-dwuwodoro-5-kar- boksanilido-6-metylo-1,4-oksatyina oznaczona dalej cyfra II i etyleno-bis-dwutiokarbaminianem cynkowym oznaczanym dalej cyfra IV. Czesc roslin pszenicy nie poddanych zabiegowi ochronnemu i potraktowanych jedynie woda wodociagowa pozostawiono jako rosliny kontrolne. Po uplywie 5 dni od momentu dokonania zabiegu ochronnego obcieto oba potraktowane liscie przy lodydze, a po uplywie 5 tygodni zakazono noworozwiniete liscie zawiesina zarodników czarnej rdzy pszenicy (Puccinia graminis). Zakazone rosliny umieszczono w 12 godzin w wilgotnej komorze, a nastepnie przeniesiono je do szklarni. Po uplywie 3 tygodni od momentu zakazenia ustalano liczbe roslin porazonych rdza.Rezultaty badan podano w tablicy 4. Wynika, z nich, ze skutecznosc biologiczna nowych zwiazków od A do F w dzialaniu systemicznym wyraznie przewyzszala skutecznosc znanych zwiazków II i IV, przy czym zwiazek IV wykazal zupelny brak tej skutecznosci.Przyklad VIII. Ziarno siewne odmiany pszenicy „Henryk VII" zaprawniano oddzielnie w znany sposób nowymi zwiazkami od A do F w ilosciach 200, 100 i 50 g na 100 kg ziarna w zaprawiarce bebnowej w ciagu 10 minut. W podobny sposób zaprawiano ziarno siewne pszenicy znanym zwiazkiem II. Po 14 dniach od momentu zaprawienia ziarno zasiano. Rosliny pszenicy po wzejsciu zakazono w stadium trój- lub czterolistnymi zarodnikami zóltej rdzy pszenicy (Puccinia striiformis). Po 4 tygodniach od momentu zakazenia obliczono procent roslin porazonych rdza. Rezultaty doswiadczen podano w tablicy 5. Wynika z nich, ze nowe zwiazki od Ado F wykazaly bardzo dobra skutecznosc w dzialaniu systemicznym przeciwko zóltej rdzy pszenicy.Znany zwiazek II nie wykazal w tych warunkach zadnej skutecznosci.Przyklad IX. Ziarno siewne owsa odmiany „Flamingstreue" zakazono zarodnikami glowni pylowej owsa (Ustialago avenae). Zakazone ziarno zaprawiono oddzielnie nowymi zwiazkami od A do F w ilosciach 100,80882 5 50 i 25 g na 100 kg ziarna w zaprawiarce bebnowej, kazdorazowo w ciagu 10 minut, w sposób znany fachowcom.W celach porównawczych zaprawiono równiez ziarno siewne owsa znanym 4,4-dwutlenkiem 2,3-dwuwodoro-5- -karboksanilido-6-metylo-1,4-oksatyiny oznaczonym dalej cyfra III stosujac wyzej podane ilosci. Po uplywie 14 dni ziarno zasiano. Po wyksztalceniu sie wiech na roslinach owsa obliczano liczbe roslin porazonych glownia pylkowa. Z rezultatów badan podanych w tablicy 6 wynika, ze nowe zwiazki od A do F wykazaly szczególnie dobra skutecznosc w zwalczaniu glowni pylkowej w porównaniu ze zwiazkiem III.Przyklad X. Rosliny pszenicy ozimej odmiany „Henryk VII" potraktowano oddzielnie w stadium* trójlistnym nowymi zwiazkami: aniIidem kwasu 2-metylo-5f6-dwuwodoropirano-3-karboksylowego oznaczonym dalej cyfra I i m-metyloanilidem kwasu 2-nnetylo-5,6-dwuwodoropirano-3-karboksylowego oznaczonego dalej litera A oraz znanymi zwiazkami: 2,3-dwuwodoro-5-karboksanilido-6-metylo-1,4-oksatyiny oznaczonej dalej cyfra II i 4,4-dwutlenkiem 2,3-dwuwodoro-5-karboksanilido-6-metylo-1,4-oksatyiny oznaczonym dalej cyfra III w ilosciach 120,60,30,15, 7,5 mg substancji biologicznie czynnej na 1 litr cieczy opryskowej. Rosliny kontrolne opryskano sama woda. Po wysuszeniu pozostalosci po oprysku rosliny zakazono zawiesine zarodników zóltej rdzy pszenicy i umieszczono na 12 godzin w wilgotnej komorze. Po uplywie 4 tygodni od momentu zakazenia ustalono liczbe roslin porazonych rdza.Rezultaty badan podano w tabeli 7. Wynika z nich, ze nowe zwiazki I i A wykazaly w stosowanych ilosciach wyraznie lepsza skutecznosc od znanego zwiazku II i szczególnie korzystne wlasnosci biologiczne w porównaniu ze znanym zwiazkiem III.Przyklad XL Nasiona bawelny (Góssipium) pozbawione puchu za pomoca kwasu i zakazone Rhizoctonia solani, zaprawiono oddzielnie nowymi zwiazkami A i I oraz znanymi zwiazkami II i III w ilosciach 160, 80, 40, 20 i 10 g substancji biologicznie czynnej na 100 kg nasion w zaprawiarce bebnowej, kazdorazowo wciagu 10 minut Czesc nasion nie poddano zaprawianiu traktujac je jako kontrolne. Nasiona przechowywano nastepnie w szczelnym opakowaniu w ciagu 24 godzin, po czym zasadzono je w ziemi ogrodniczej, równiez zakazonej Rhizoctonia solani, po 100 nasion dla kazdego stezenia substancji biologicznie czynnej w czterech powtórzeniach.Po 4 tygodniach od momentu wzejscia nasion okreslono liczbe roslin porazonych grzybami glebowymi.Rezultaty badan podano w tablicy 8. Wynika z nich, ze nowe zwiazki I i A byly wyraznie skuteczniejsze od znanych zwiazków II i III.Przyklad XII. Ziarno siewne pszenicy ozimej zaprawiono oddzielnie nowymi zwiazkami I i A oraz znanymi zwiazkami II i III w ilosciach 100, 75, 50 i 25 g substancji biologicznie czynnej na 100 kg ziarna w zaprawiarce bebnowej, kazdorazowo w ciagu 10 minut. Czesc ziaren nie poddano zabiegowi ochronnemu w celu kontroli. Ziarno zasiano po uplywie 10 dni w ziemi ogrodniczej po 100 ziaren dla kazdej stosowanej ilosci poszczególnych wymienionych wyzej substancji biologicznie czynnych w czterech powtórzeniach. Rosliny » pszenicy po wzejsciu zakazono w stadium trój- lub czterolistnym zarodnikami brunatnej rdzy pszenicy. Po uplywie czterech tygodni od momentu zakazenia okreslano liczbe roslin porazonych rdza.Rezultaty badan podano w tablicy 9. Wynika z nich, ze nowe zwiazki wykazaly znacznie lepsza skutecznosc od znanych zwiazków II i III. PL PL

Claims (8)

1. Zastrzezenia patentowe 1. Srodek ochrony roslin uprawnych, znamienny tym, ze zawiera anilid kwasu 2-metylo-5,6-dwu- wodoropirano-3-karboksylowego o wzorze ogólnym 1, w którym R oznacza atom wodoru, grupe metylowa lub metoksylowa, przy czym podstawnik moze sie znajdowac w polozeniu meta, orto lub para.

2. Srodek wedlug zastrz. 1,znamienny tym, ze zawiera anilid kwasu 2-metylo-5,6-dwuwodoropira¬ no-3-karboksyIowego.

3. Srodek wedlug zastrz. 1,znamienny tym, ze zawiera m-metyloanilid kwasu 2-metyk-5,6-dwu- wodoropirano-3-karboksylowego.

4. Srodek wedlug* zastrz. 1,znamienny tym, ze zawiera o-metyloanilid kwasu 2-metyk-5,6-dwuwo- doropirano-3-karboksylowego.

5. Srodek wedlug zastrz. 1,znamienny tym, ze zawiera p-metyloanild kwasu 2-metylo-5,6-dwuwo- doropirano-3-karboksylowego.

6. Srodek wedlug zastrz. 1,znamienny tym, ze zawiera m-metoksyanilid kwasu 2-metylo-5,6-dwu- wodoropirano-3-karboksylowego.

7. Srodek wedlug zastrz. 1,znamienny tym, ze zawiera o-metoksyanilid kwasu 2-metylo-5/6-dwu/ wodoropirano-3-karboksylowego.

8. Srodek wedlug zastrz. 1,znamienny* tym, ze zawiera p-metoksyanilid kwasu 2-metylo-5,6-dwu- wodoropirano-3-karboksylowego.80 882 ¦J' Tablica 1 Rezultaty zabiegu ochronnego przeprowadzonego na pszenicy ozimej: Ocena infekcji po 4 tygodniach Srodek biologicznie czynny Zwiazek o wzorze I II III Kontrola 120 0 0 15 100 % roslin porazonych zólta rdza Stezenie w 60 0 0 35 100 pszenicy. substancji biologicznie czynnej mg/l cieczy opryskowej 30 0 0 60 100 Tablica 2 15 5 10 100 100 7,5 10 15 100 100 Rezultaty doswiadczen z zaprawieniem ziarna siewnego pszenicy ozimej Substancje biologicznie czynne Zwiazek o wzorze % roslin porazonych brunatna rdza. I losc substancji biologicznie czynnej stosowanej do zaprawiania w g na 100 kg ziarna siewnego: 250 125 60 II III Kontrola 0 100 0 100 0 100 5 100 10 100 15 100 Tab I ica 3 Skutecznosc badanych zwiazków biologicznie czynnych w zwalczaniu brunatnej rdzy u pszenicy ozimej Substancja biologicznie czynna Zwiazek o wzorze 250 % roslin porazonych rdza. Stezenie substancji biologicznie czynnej w mg na litr cieczy opryskowej 125 60 30 15 I II III Kontrola 0 15 0 100 0 35 3 100 5 100 10 100 15 100 15 100 30 100 25 10080 882 Tablica 4 Zwiazek o wzorze % roslin pszenicy porazonych czarna rdza, Stezenie substancji biologicznie czynnej w mg na litr cieczy opryskowej 400 200 100 50 A B C D E F II IV Kontrola , 0 0 0 0 0 ¦o 10 100 100 Tabl 0 0 15 0 0 0 35 100 100 i c a 5 0 0 23 3 10 15 60 100 100 5 3 35 10 15 25 400 100 100 % roslin pszenicy porazonych zólta rdza. Zwiazek o wzorze Ilosc substancji biologicznie czynnej wg na kg zaprawionego ziarna siewnego 200 100 50 s A B C D E F II Kontrola 0 0 0 0 0 0 100 100 0 10 15 3 15 23 100 100 15 31 35 20 41 48 100 100 Tablica 6 % roslin owsa porazonych glownia pylkowa Zwiazek o wzorze I losc substancji biologicznie czynnej g na 100 kg ziarna siewnego: 100 50 25 A B C D E 'F Ml Kontrola 0 0 0 0 0 0 0 68 0 0 0 0 5 0 12 71 0 , 0 5 3 15 5 35 6480 882 Tablica 7 Skutecznosc badanych zwiazków przy zwalczaniu zóltej rdzy u pszenicy ozimej Zwiazek o wzorze 120 % roslin porazonych rdza. \l losc substancji biologicznie czynnej w mg na 1 litr cieczy opryskowej 60 30 15 7,5 I A II III Kontrola 0 0 0 28,7 100 0 0 2,3 53,9 100 0,5 2,3 5,9 85,3 100 8,3 10,9 15,4 100 100 15,1 20,7 35,2 100 100 Tablica 8 Rezultaty badan zaprawionych nasion bawelny Substancja biologicznie czynna o wzorze 160 % roslin porazonych przez grzyby glebowe I losc substancji biologicznie czynnej w g na 100 kg nasion bawelny: 80 40 20 10 A II III Kontrola 0 0 8,2 15,9 100 0,2 1,3 15,3 23,6 100 2,3 5.1 23,9 45,0 100 4,0 9,7 34,6 59,3 100 10,6 15,2 56,1 74,9 100 Tablica 9 Rezultaty doswiadczen z zaprawianiem ziarna siewnego pszenicy ozimej Substancja biologicznie czynna zwiazek owzorze 100 % roslin porazonych rdza. Ilosc substancji biologicznie czynnej w g na 100 kg ziarna siewnego 75 50 25 I A II III Kontrola 0 0 100 9,5 100 5,2 7,3 100 12,9 100 8,7 15,9 100 34,2 100 15,3 23,8 100 67,3 10080 882 wzór i rOvCH3 LsX(f-NH-Q WZÓR 2 /O^CH3 WZÓR 3 PL PL