Uprawniony z patentu: Conch Ocean Limited, Nassau (Wyspy Bahama) Naroznik dwuscienny pojemnika do gazów skroplonych Przedmiotem wynalazku jest naroznik dwu¬ scienny pojemnika do gazów skroplonych o cisnie¬ niu zblizonym do atmosferycznego, w szczególnosci skroplonego gazu ziemnego do transportu skro¬ plonych gazów na przyklad w zbiornikowcach morskich.Znane pojemniki do transportu skroplonych ga¬ zów zaopatrzone sa w zewnetrzna, odpowiednio sztywna i wytrzymala obudowe, warstwe izolacji cieplnej i wlasciwy zbiornik odporny na prze¬ nikanie plynu, wykonany z cienkosciennego i ela¬ stycznego materialu odpornego na pekanie w ni¬ skich itemiperaturach, przy czym zbiornik nie jest samonosny. Sily wewnetrzne wywolane cisnieniem hydrostatycznym i silami bezwladnosci, dzialajace na scianki zbiornika, sa przejmowane przez szty¬ wna obudowe zewnetrzna za posrednictwem stalej warstwy izolacyjnej.Napelnienie zbiornika ciecza o niskiej tempera¬ turze powoduje skurczenie sie jego scianek, co powodowac moze rozlaczenie sie scianek od we¬ wnetrznej powierzchni warstwy izolacyjnej.W znanych pojemnikach przeciwdziala sie zmianie wymiarów gabarytowych zbiornika przez wypo¬ sazenie jego scianek w podwójny uklad pofaldo¬ wan rozprezeniowo-skurczowych, skierowanych wypukloscia ku wnetrzu zbiornika. Kazda ze scian zbiornika ma na powierzchni w. jednym kierunku pewna ilosc równoleglych wzgledem siebie pofal¬ dowan o jednakowej wielkosci przekroju poprze- 25 30 cznego i w drugim kierunku, prostopadlym do pierwszego, drugi uklad równoleglych pofaldowan o wielkosci przekroju poprzecznego odmiennej niz w pierwszym ukladzie.Pofaldowania w dwóch kierunkach umozliwiaja wytworzonemu nadmiarowi metalu przystosowanie sie do skurczu scian pod wplywem ochlodzonej cieczy, zas gabarytowe wymiary zbiornika pozo¬ staja przy tym bez zmian. W tych rozwiazaniach narozniki zbiornika sa utworzone przez czesci na¬ roznikowe i srodkowy element polaczeniowy po¬ przeczny wzgledem narozników i odpowiadajacy pofaldowaniem w scianach zbiornika, przy czym pofaldowania i element polaczeniowy zawieraja nadmiar materialu, umozliwiajacy poszerzenie i kurczenie czesci naroznikowej w kierunku dlu¬ gosci naroznika, przy czym przez naroznik rozu¬ mie sie polaczenie utworzone przez naroznikowe czesci dwóch stykajacych sie scian lub czesci scian albo bacznej sciany i pokrywy lub dna zbiornika, dotyczy wiec wylacznie pojemników majacych sciany plaskie lub czesci scian plaskie.Znane pojemniki maja zasadniczo ksztalt geome¬ tryczny, glównie pryzmatyczny albo równóleglo- scienny lub tez o sciankach wzajemnie pochylo¬ nych. Niejednokrotnie pojemnik ma ksztalt odpo¬ wiadajacy przedniej dziobowej czesci zbiorniko¬ wca. W przypadkach zbiornika o. plaskich scia¬ nach bocznych, kat dwuscianu jest prosty lub ma dowolna wartosc na przyklad kata rozwartego 80 01880 3 albo ostrego zaleznie od ksztaltu geometrycznego ladowni. Niektóre narozniki pojemnika maja ksztalt narozników wewnetrznych albo katów brylowych wewnetrznych albo wchodzacych, badz tez sa to narozniki dwuscienne wystajace albo wklesle, zwlaszcza w przypadku gdy zbiornik jest rozszerzony ku górze.W zwiazku z tym, ze kazda sciana pojemnika ma wzdluzne i poprzeczne pofaldowanie o dwu róznych wielkosciach przekroju poprzecznego, za¬ tem pojemnik o ksztalcie prostopadloscianu lub równolegloscianu ma trzy rózne ksztalty laczenia naroznika dwusciennego. W jednej postaci (a) za¬ chodzi polaczenie miedzy dwoma pofaldowaniami af jednakowym,""malym przekroju poprzecznym \i cfwóch scianach: ^ drugiej postaci (b) zachodzi polaczenie miedzy dwoma pofaldowaniami o je¬ dnakowym duzym- przekroju poprzecznym v\ dwóch scianach. Wreszcie w trzeciej postaci (c) zachodzi" polaczenie miedzy pofaldowaniem o du¬ zym przekroju poprzecznym w jednej scianie i pofaldowaniem o malym przekroju poprzecznym w scianie przyleglej.W znanych rozwiazaniach czesci naroznikowe maja pofaldowania i element polaczeniowy o ta¬ kiej samej wielkosci lub takich samych wielko¬ sciach, co pofaldowania w scianach, laczonych, przy czym czesc naroznikowa jest utworzona przez zlozenie arkusza plaskiego, a dwa jego czlony ' maja kazdy po jednym prostopadlym do krawedzi pofaldowaniu o odpowiedniej wielkosci. W czesci naroznikowej miedzy obydwoma pofaldowaniami utworzony jest otwór, który zostaje nastepnie zamkniety za pomoca przyspawanej blachy we¬ zlowej, stanowiacej element laczacy obydwa po¬ faldowania. W ten sposób pofaldowanie w kazdym czlonie bocznym ma jednakowa wielkosc, odpo¬ wiednia do pofaldowania w scianie przyleglej.Czesc naroznikowa ma dwa duze pofaldowania albo dwa male pofaldowania, albo tez jedno male pofaldowanie o stalej wielkosci przekroju poprze¬ cznego i jedno duze pofaldowanie o stalej wielkosci przekroju poprzecznego. W kazdym przypadku pofaldowania sa polaczone w czesci naroznikowej za pomoca elementu stanowiacego blache wezlo¬ wa.Wada znanych rozwiazan czesci naroznikowej jest to, ze czesc* naroznikowa jest wykonana z dwóch czesci, oraz to, ze czesc naroznikowa, a zwlaszcza blacha wezlowa sa zbyt sztywne.Przy wytwarzaniu powstaja róznice wielkosci od¬ nosnego kata nachylenia dwu przyleglych scian zbiornika, a wobec tego takze obydwu " czlonów bocznych kazdej czesci naroznikowej laczacej obie sciany. Na skutek tego w konstrukcji powstaja znaczne naprezenia, a czesc naroznikowa narazona jest na naprezenia scinajace lub blacha wezlowa moze peknac i oddzielic sie od czesci narozniko¬ wej.Znane jest równiez rozwiazanie naroznika utwo¬ rzonego z plaskiego arkusza blachy zginanego w celu utworzenia dwóch pofaldowan usytuowa¬ nych w czlonach bocznych prostopadle do naroznika, polaczonych, za pomoca uzyskanego 618 4 przez zginanie skomplikowanego uksztaltowania, przylegajacego do dwusciennej linii faldowania.Rozwiazania te maja pewne zalety w stosunku do poprzednio opisanych gdyz czesc naroznikowa 5 w tych konstrukcjach jest uksztaltowana przez pofaldowanie plaskiego arkusza bez nadmiernych odksztalcen i jest mniej wrazliwa na naprezenie nawet w przypadku róznic w wielkosci kata oby¬ dwu czlonów bocznych czesci naroznikowej. 10 Jednakze istnieja jeszcze szkodliwe naprezenia w skomplikowanym wklesnieciu laczacym pofal¬ dowania w czesci naroznikowej, zwlaszcza w przy¬ padku czesci naroznikowej o dwóch pofaldowa¬ niach o malej wielkosci przekroju poprzecznego 15 gdyz odksztalcenia naroznikowe o malym przekro¬ ju wywoluja wieksze naprezenia.Celem wynalazku jest usuniecie tych niedogo¬ dnosci i opracowanie konstrukcji naroznika dwu¬ sciennego pojemnika o malej podatnosci na pow- 20 stawanie duzych naprezen podczas jego wytwa¬ rzania, zwlaszcza naroznika latwego do stosowa¬ nia w dowolnym typie wyzej wymienionych pola¬ czen (a), (b), i (c).Zgodnie z wynalazkiem naroznik dwuscienny 25 wykonany z jednego arkusza plaskiej blachy i za¬ opatrzony w dwa pofaldowania po jednym w ka¬ zdym czlonie bocznym stykajace sie u krawedzi naroznika we wklesnieciu zawierajacym nadmiar materialu umozliwiajacy skurcz i rozszerzanie sie 30 czesci naroznikowej w kierunku dlugosci krawedzi charakteryzuje sie tym, ze co najmniej jedno z dwóch pofaldowan ma przekrój poprzeczny wzrastajacy w kierunku wymienionego wklesnie¬ cia, przy czym drugie pofaldowanie ma przekrój 35 poprzeczny wiekszy od minimalnej wielkosci prze¬ kroju poprzecznego pierwszego pofaldowania, przy czym wymienione wklesniecie zawiera mostek ksztaltowy pomiedzy uksztaltowanymi w formie litery „U" rynnami poprzecznymi w stosunku do 40 dwóch pofaldowan.Dalsza cecha rozwiazania wedlug wynalazku jest to, ze wymieniony mostek ksztaltowy ma wklesle wglebienie, o malym przekroju poprze- 45 cznym, równolegle do naroznika, oraz to, ze jedno z wymienionych pofaldowan ma wielkosc, równa maksymalnej wielkosci drugiego pofaldowania, lub wielkosc obydwóch wymienionych pofaldowan zwieksza sie w kierunku wymienionego wglebie¬ nia. 50 Pojemnik do skroplonych gazów z naroznikami wedlug wynalazku chrakteryzuje sie tym, ze po¬ siada pofaldowania o wiekszej i mniejszej wiel¬ kosci przekrojów poprzecznych, które spotykaja sie w przyleglych sciankach rogu pomiedzy wy- 55 mienionymi sciankami w narozniku którego jedno z wymienionych pofaldowan ma wielkosc równa maksymalnej wielkosci drugiego pofaldowania i pofaldowania o mniejszej wielkosci w przylega¬ jacych sciankach spotykajacych sie w rogu po- 60 miedzy wymienionymi sciankami w narozniku, którego pofaldowania zwiekszaja sie w kierunku wglebienia.Przedmiot wynalazku jest objasniony na przy¬ kladzie wykonania przedstawionym na rysunku, na 65 którym fig. 1 przedstawia schematycznie zbiornikUr: 80018 w rzucie aksonometrycznym, z róznymi laczenia¬ mi narozników, fig. 2 — w perspektywie czesc na-.: roznikowa z laczeniem (b), fig. 3 —^perspektywie- czesc naroznikowa z laczeniem (a), fig, 4~ ^ w per-'' spektywie laczenie (c) naroznika,, a fig.. 5 pr|ed-^ stawia przekrój poprzeczny wzdluz linii V — V." z fig. 2.Pojemnik 1 ma podwójny uklad pofaldowan.Kazda sciana zbiornika ma szereg pofaldowan 2 wypuklych do wnetrza zbiornika usytuowanych równolegle wzgledem siebie w jednym kierunku i o identycznym przekroju poprzecznym, oraz dru¬ gi szereg pofaldowan 3 wypuklych do wnetrza zbiornika usytuowanych równolegle l wzgledem siebie i o stalym przekroju poprzecznym, przecie najacych pod katem prostym pofaldowania ukladu pierwszego i o przekroju poprzecznym; mniejszym niz pofaldowania szeregu pierwszego.W czesci naroznikowej (a) pojemnika 1 znajduje sie laczenie, miedzy pofaldowaniami bocznej scia¬ ny 4 i pokrywy 6 o identycznym malym przekro¬ ju poprzecznym. Laczenie (b) jest wykonane mie¬ dzy dwoma pofaldowaniami w dwu scianach bo¬ cznych 4 i 5 o duzym przekroju poprzecznym.Laczenie (c) jest wykonane miedzy boczna sciana 5 i pokrywa 6, a .wiec pomiedzy pofaldowaniem o duzym przekroju poprzecznym w pokrywie i po¬ faldowaniem o malym przekroju poprzecznym w scianie bocznej.Czesc naroznika 7 (fig. 2) jest utworzona z pojedynczego 'prostokatnego plaskiego arkusza zgietego wzdluz linii 8 pod katem 90°, a kazdy z obwodu bocznych czlonów 7a, 7b ma pojedyncze pofaldowania 9, 10 rozciagajace sie od wolnej kra¬ wedzi czlona 7a, 7b w kierunku do krawedzi 8 czesci naroznikowej. Przy tej krawedzi czesc na¬ roznikowa ma wklesniecie 11 laczace pofaldowa¬ nia 9, 10 w obydwu czlonach bocznych, tworzace naddatki materialu do zmian wymiarowych wzdluz krawedzi. Wklesniecie 11 ma wypukly mostek ksztaltowy 12 o przekroju poprzecznym mniejszym niz przekrój poprzeczny pofaldowan 9, 10 w czlo¬ nach bocznych, okreslony przez rynny 13 o ksztal¬ cie litery „U" laczace sie z odpowiednimi pofal¬ dowaniami 9, 10 w obydwu czlonach bocznych.Srodkowa czesc mostka ksztaltowego ma wklesle wglebienie, tworzace male korytko w obszarze, który po odwróceniu tworzylby wierzcholek mo¬ stka ksztaltowego.Czesc naroznikowa 7 (fig. 3) jest identyczna z cze¬ scia naroznikowa pokazana na fig. 2 z wyjatkiem ksztaltu pofaldowan 9, 10 w obydwu czlonach cze¬ sci naroznikowej, zwlaszcza wklesniecie 11 ma C /'taki sam przekrój poprzeczny. '^C ^atomiast kazde z pofaldowan 9lf lOj w oby- dw^.ydentycznych czlonach bocznych, ma rosnacy 5 nrrlkrój poprzeczny. Kazde pofaldowanie 9, 10 v... ^zawiera czesc 9a, :10a przylegla do krawedzi czlona /bocznego o malym: stalym przekroju oraz przyle¬ gla czesc 9b, 10b o rosnacym przekroju poprze¬ cznym, rozciagajaca sie w kierunku i laczaca sie 10 /;ze srodkowym wklesnieciem 11.Czesc naroznikowa uwidoczniona na fig. 4 jest identyczna z czesdia naroznikowa pokazana na fig. 2 i 3,; z tyni'wyjatkiem, ze pofaldowanie 9 w jednym' bocznym czlonie ma ten sam przekrój 15 poprzeczny jak pofaldowanie 9 w jednym z czlo¬ nów bocznjych czesci naroznikowej na fig. 2, pod¬ czas gdy pofaldowanie 10, w drugim czlonie cze¬ sci naroznikowej jest identyczne z pofaldowaniem lOi w bocznych czlonach 'czesci naroznikowej 20 (fig, 3). PL PL PL