Uprawniony z patentu: Franz Morat GmbH., Stuttgart-Vaihingen (Republika Federalna Niemiec) Szydelkarka z jednym lub kilkoma ukladami prowadzacymi nitke Przedmiotem wynalazku jest szydelkarka z jed¬ nym lub kilkoma ukladami prowadzacymi nitke, szczególnie nieelastyczna.Znane sa szydelkarki, przy których zmieniany jest kilkakrotnie kierunek biegu nitek na drodze miedzy cewkami i miejscami dziania, przy których w miejscach zmiany kierunku biegu nitki prze¬ widziane sa haczyki, oczka lub prety.Znane sa równiez szydelkarki do prowadzenia nitek w których stosowane sa przynajmniej w jed¬ nym miejscu haczyki, oczka lub prety, to jest w miejscu zmiany kierunku biegu nitek, w obsza¬ rze dzialania innego urzadzenia wylaczajacego, ha¬ mulca lub urzadzenia podajacego nitke.Te znane szydelkarki, wyposazone w haczyki, oczka i prety maja dwie zasadnicze wady. Pierw¬ sza wada polega w nich na tym, ze na skutek oporu tarcia znacznie wzrasta naprezenie nitki.Wzrost naprezenia nitki jest w wysokim stopniu uzalezniony od wspólczynników tarcia uzytych do prowadzenia nitki elementów, od powierzchni sty¬ ku tych elementów z nitkami oraz innych wlasci¬ wosci, wskutek czego moze sie zdarzyc, ze napre¬ zenie nitki nie tylko staje sie wieksze, lecz rów¬ niez przy kazdym systemie dziania otrzymuje inna wartosc. Wada ta moglaby byc wyeliminowana przez stosowanie urzadzen podajacych nitke, które w sposób (przymusowy i z okreslona szybkoscia doprowadzaja nitke do miejsc dziania.Stosowanie tego rodzaju urzadzen jest jednak nie- 2 mozliwe w przypadku, gdy ma byc wytwarzany Mrzór zakardowy lub wzory podobne, poniewaz przy takich wzorach dzianiny nitka nie powinna byc podawana w sposób ciagly, lecz tylko wówczas, 5 gdy ze wzgledu na dany wzór potrzebna jest ona w pewnym okreslonym miejscu dziania. W takich przypadkach powstaje zatem niedogodnosc polega¬ jaca na tym, ze ze wzgledu na stosowanie haczy¬ ków, oczek lub podobnych elementów, naprezenia 10 nitki sa stosunkowo duze i wykazuja duze róznice co do wartosci. Gdyby próbowano naprezenia nitki ustawic na te sama wartosc przy uzyciu hamulców dla nitki lub innych urzadzen naprezajacych nitke, nalezaloby sie liczyc z dodatkowa niedogodnoscia 15 polegajaca na tym, ze naprezenie nitki mialoby przy wszystkich miejscach dziania przynajmniej te wartosc, która by wynikala z prowadzenia nitki przy duzym tarciu i w zasadzie przekraczalaby naprezenie nitki, wymagane przy dzianiu. 20 Druga wada wynikajaca ze stosowania w prowa¬ dzeniu nitek haczyków, oczek i pretów jest to, ze przy stosowaniu nitek welnianych, bawelnianych lub z przedzy mieszanej, powstaje duzo materialu scieranego, który osadza sie na maszynie w postaci 25 pylu. Wysokie naprezenia rozciagajace i duze tar¬ cie powoduja równiez przy nitkach syntetycznych przemieszczenia czasteczek w poszczególnych wlók¬ nach, co wplywa niekorzystnie na jakosc powierz¬ chni i barwe nitek. 30 Gdy przy róznych systemach dziania próbowano 793553 79355 4 stosowac naprezenie nitki ustawic ja na te sama wartosc to stosowano urzadzenia podajace nitke, które pracowaly z petla i podawaly dana nitke tylko wówczas, gdy rzeczywiscie bylo to potrzeb¬ ne. Takie urzadzenia podajace nitke skladaja sie z obracajacych sie walców, wokól których opa¬ sana jest calkowicie lub czesciowo nitka przy czym powierzchnie walców sa tak obrobione, ze przy uzyciu róznych materialów nitki we wszyst¬ kich miejscach dziania powstaja w przyblizeniu te same naprezenia. Takimi urzadzeniami podajacy¬ mi mozna zatem wyrównywac róznice naprezen, które wynikaja z róznych wlasciwosci stosowanych nitek. Nie jest wiec przy tych urzadzeniach mozliwe wyeliminowanie wyzej opisanych niedogodnosci, które sa wynikiem tarcia róznych elementów pro¬ wadzacych nitke.Celem wynalazku jest wyeliminowanie tych nie¬ dogodnosci X wad. Zgodnie z wynalazkiem zada¬ nie to zostalo rozwiazane dzieki, temu, ze w celu zmniejszenia naprezenia nitki do wartosci sily potrzebnej dla sciagania nitek z cewki, wszystkie miejsca zmiany kierunku nitek miedzy cewkami a miejscami dziania utworzone sa przez swobodnie obracajace sie krazki, oraz dzieki temu, ze wszy¬ stkie istniejace urzadzenia wylaczajace lub ha¬ mulec nitki maja w celu prowadzenia nitek wy¬ lacznie swobodnie obracajace sie krazki.Wynalazek odznacza sie dwoma istotnymi zaleta¬ mi. Pierwsza z nich polega na tym, ze przy po¬ dawaniu nitki obracaja sie wszystkie krazki prze¬ znaczone do jej prowadzenia, wskutek czego na nitke nie dzialaja zadne sily tarcia, dzieki cze¬ mu nitki nie sa zniszczone.Druga zaleta polega na tym, ze z powodu sto¬ sowania krazków naprezenie nitki moze byc przy wszystkich miejscach dziania mniejsze od na¬ prezenia stosowanego do dziania. To ma taki skutek, ze w przypadku, gdy naprezenia nitki w róznych miejscach dziania maja rózne wartosc, dzieki zastosowaniu hamulców nitki lub podobnych mechanizmów, nadaje sie nitkom we wlasciwy sposób naprezenie nieco wyzsze, az do momentu osiagniecia przez wszystkie wreszcie nitki takiego naprezenia, które dokladnie odpowiada naprezeniu wymaganemu przy dzianiu.Wedlug dalszego ulepszenia wynalazku miedzy ostatnim krazkiem w kierunku przesuwu nitki a miejscem dziania przewidziane jest urzadzenie obciagowo-regulacyjne. Urzadzenie to sluzy do te¬ go, by przy przypadkowych wahaniach naprezenia nitki, wahania te wyrównywac lub w przypadku zatrzymania maszyny, uniknac nabiegania nitki.W przypadku nie stosowania takiego urzadzenia regulacyjnego naprezenie nitki przy zatrzymaniu sie maszyny spadloby natychmiast do wartosci pra¬ wie zerowej, w wyniku czego przy uruchomieniu maszyny utworzyloby sie oczka o zbyt malym na¬ prezeniu nitki.Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przyk¬ ladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia schemat urzadzenia prowadzacego nit¬ ke od cewki do miejsca dziania, fig. 2 urzadzenie czujnikowe w widoku przednim, fig. 3 urzadzenie regulujace naciag nitki i fig. 4 przekrój prowa¬ dzacego krazka. Szydelkarka z jednym lub kilko¬ ma ukladami prowadzacymi nitke 1 z cewki 2 sklada sie z czujnika 5 wyposazonego w krazki 6 i 7 ulozyskowane poziomo w stosunku do siebie 5 na wsporniku 8, które razem ze wspornikiem moga byc odchylane ku dolowi w polozenie uwidocznio¬ ne za pomoca linii przerywanych na fig. 2.Pod czujnikiem 5 umieszczony jest krazek 9, który osadzony jest na osi 10 przy czym krazek ten z jednej strony oparty jest o tuleje 11 a z dru¬ giej strony dociskany jest za pomoca podkladki 12 i sprezyny 13, której docisk regulowany jest na¬ kretka 14 osadzona na osi 10. Krazek 9 wylozony jest na swym obwodzie wykladzina gumowa umoz¬ liwiajaca przesuw nitki bez poslizgu, Ponizej kraz¬ ka 9 umieszczony jest obrotowy krazek 15 który obraca sie na sworzniu, w wyniku naciagu prze¬ chodzacej nitki. Pod krazkiem 15 umieszczone sa trzy krazki 17, 18 i 19 z których krazki 17 i 18 ustawione sa w sposób staly, pionowo jeden pod drugim a krazek 19 zawieszony jest na dzwigni 16, która przesuwa sie w kierunku uwidocznionym strzalka P. Pod krazkami 17, 18 i 19 umieszczony jest krazek 20, który ma za zadanie zmiany kie¬ runku nitki do miejsca dziania 3.Urzadzenie 22 do regulowania naciagu nitki ma ksztalt dzwigni, która z jednego konca jest w for¬ mie zegarowej sprezyny 21, a z drugiego posiada oczko przelotowe 23, przez które przechodzi nitka 1, która jest lekko naciagnieta przez to oczko, w kierunku poprzecznyni do kierunku biegu tej nitki. Sworzen 4 jest osadzony w sposób obrotowy.Zgodnie z wynalazkiem nitka 1 przebiega od miejsca 3 dziania przez swobodnie obracajace sie krazki 6, 7, 9, 17, 18, 19 i 20.Krazki 6 i 7 sa czescia urzadzenia wylaczajacego i sa ulozyskowane obok siebie na wsporniku 8, wskutek czego przy wysokim naprezeniu nitki krazki te moga sie odchylic do dolu, do poloze¬ nia pokazanego na fig. 2, w celu wylaczenia szy- delkarki.Krazek 9 jest zgodnie z fig. 3 czescia hamulca nitki. Nitka jest co najmniej raz nawinieta wokól krazka 9, który moze byc dodatkowo wylozony guma lub podobnym materialem, aby umozliwic obracanie sie krazka za pomoca naciagu nitki, bez tworzenia sie petli.Krazki 17, 18 i 19 sa czescia urzadzenia wyla¬ czajacego, które reaguje na zerwanie sie nitki.Krazek 19, umocowany jest na dzwigni 16, maja¬ cej ustalony wstepnie nacisk na nitke, przy czym przy zerwaniu sie nitki 1 dzwignia ta przesuwa sie w lewo w kierunku strzalki P i dzieki temu uruchamia wylacznik powodujacy wylaczenie ma¬ szyny. PL