Uprawniony z patentu: Imperial Chemical Industries Limited, Londyn (Wielka Brytania) Urzadzenie do nadawania tkaninom kolorowych efektów wzorniczych Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie do na¬ dawania tkaninom kolorowych efektów wzorni¬ czych przy zastosowaniu sposobu nadruków we¬ dlug którego material drukowany wraz z elemen¬ tem drukujacym sa podgrzewane w warunkach podcisnienia.Znane jest drukowanie tkanin z TfcfÓkien sztucz¬ nych lub wlókien syntetycznych metoda w której farba drukarska, lub tusz drukarski nierozpusz¬ czalny w wodzie drukujacy tkanine jest nakladany na plyte z tworzywa celulozowego szczególnie z papieru na która szczelnie naklada sie tkanine poddawana drukowaniu i poddaje cieplnej obrób¬ ce suszacej w warunkach cisnienia mniejszego niz atmosferyczne, najlepiej cisnienia miedzy 0,1 do 100 mm slupa rteci.Do realizacji tego znanego sposobu drukowania tkanin stosuje sie znane urzadzenia wyposazone w prase zawierajaca górna i dolna plyte docisko¬ wa z których co najmniej jedna jest wyposazona w elementy grzewcze, ogrzewajace plyte do tem¬ peratury 100°C.Tego rodzaju prasy sa stosowane do operacji prasowania i do wykonywania przenoszenia dru¬ kowania syntetycznych tkanin bez stosowania prózni. Wada tych znanych urzadzen jest to, ze sa one malo wydajne szczególnie przy drukowaniu grubych syntetycznych tkanin tekstylnych, takich jak plyty dywanowe lub dywany.Wada tych znanych urzadzen jest przede wszy- 25 30 stkim to, ze wykonywane przy uzyciu ich nadru¬ ki na dywanowych plytach lub dywanach barwia tylko ich powierzchnie.Zadaniem wynalazku jest skonstruowanie urza¬ dzenia do nadawania tkaninom kolorowych efek¬ tów wzorniczych, eliminujacego wspomniane wy¬ zej wady, to jest urzadzenia o duzej wydajnosci, pozwalajacego na wykonanie nadruku który to nadruk nie tylko barwilby powierzchnie tkaniny ale wnikal takze w glab tej tkaniny.Zadanie to zrealizowano przez to, ze urzadzenie do nadawania tkaninom kolorowych efektów wzorniczych, posiadajace górna i dolna sztywna plyte dociskowa, uklad podgrzewajacy do tempe¬ ratury powyzej 100°C zamontowany w co naj¬ mniej jednej plycie dociskowej, zaopatrzono w hermetyczny uklad uszczelniajacy, zawierajacy pierscien uszczelniajacy obszar miedzy zewnetrz¬ nymi powierzchniami plyt dociskowych gdy sa one w zwarciu i uklad podcisnieniowy ustalajacy cisnienie w obszarze miedzy plytami dociskowymi do wielkosci nie wiekszej niz 100 mm slupa rteci.Zgodnie z wynalazkiem górna plyta dociskowa jest ruchoma wzgledem zamocowanej na stale nie¬ ruchomej dolnej plyty dociskowej, z tym, ze w górnej plycie dociskowej zamontowany jest uklad grzewczy i ustalajacy temperature powyzej 100°C.W wglebieniu dolnej plyty dociskowej znajduje sie porowata plyta wykonana ze spieku nierdzew¬ nej stali. Na górnej plycie dociskowej zamocowany 77 008! 77098 3 4 jest uklad wyrównujacy nacisk na tkanine w cza¬ cie procesu drukowania.Urzadzenie wedlug wynalazku jest przedstawio¬ ne na rysunku na którym fig. 1 przedstawia urza¬ dzenie w widoku z boku z górna i dolna plyta dociskajaca w przekroju; fig. 2 — górna i dolna plyty dociskajace w przekroju, a fig. 3 — urzadze¬ nie wyrównujace, zamocowanie na górnej plycie dociskowej.Urzadzenie jest zaopatrzone w rame 1. W górnej czesci ramy znajduje sie blat 2 na którym jest osadzona metalowa dolna plyta dociskowa 3, z prostokatnym wglebieniem 4 usytuowanym cen¬ tralnie. Wglebienie 4 ma kilka krótkich pionowych wystepów 5 znajdujacych sie w dolnej jego po¬ wierzchni. W wycieciu znajduje sie porowata ply¬ ta 6 wykonana ze spieku stali nierdzewnej, opie¬ rajaca sie o wystepy 5. Dolna powierzchnia plyty 6 styka sie z górna powierzchnia plyty dociskowej 3. Dolna plyta dociskowa 3 pos.ada w swej górnej plaszczyznie waskie wyciecie w którym znajduje sie hermetyczny uklad zamykajacy, zawierajacy pierscien uszczelniajacy 7 o przekroju kolowym, wykonany z tasmy bez konca 7 wykonany z kau¬ czuku silikonowego odpornego na wysoka tempera¬ ture. Przewód 8 laczy poprzez rurke 9 wglebienie 4 ze zbiornikiem prózniowym 10, który jest pola¬ czony z pompa prózniowa 11. W jednym koncu tlatu 2 znajduje sie podparcie osi 12 na której osadzone jest obrotowo ramie 13. Jeden koniec ra¬ mienia jest polaczony z górna plyta dociskajaca 14, której wymiary sa odpowiednie do wymiarów dolnej plyty dociskowej 3. Kolpak 15 posiada wie¬ niec 16 zabezpieczajacy górna plyte dociskowa 14.Zespól grzewczy 17 skladajacy sie z kolpaka i siatki posiada izolacje 18 zabezpieczajaca górna plyte dociskowa 14.Koniec ramienia 13 poruszajacego górna plyte dociskowa jest przymocowany do tloczyska 19 pneumatycznego silownika 20. Dolny koniec silow¬ nika jest obrotowo zamocowany do ramy 1. Urza¬ dzenie posiada zawór 21 do szybkiego oprózniania z powietrza przestrzeni miedzy plytami dociskaja¬ cymi pokazany schematycznie na fig. 1, poprzez który wglebienie 4 i porowata plytka 6 lacza sie z prózniowym przewodem 9 lub z atmosfera.Uklad zasilajacy silownik 20 w sprezone powietrze nie jest pokazany na rysunku. Równiez nie poka¬ zany jest na rysunku uk?ad grzewczy 17 w górnej plycie dociskowej 14 oraz uklad ustalajacy tem¬ perature ponad 100°C.Urzadzenie wyrównujace nacisk na tkanine za¬ mocowane na górnej plycie dociskowej, przedsta¬ wione na fig. 3 ma obrotowe ramie 13, (które jest zamocowane jednym koncem do tloczyska 19 si¬ lownika 20 a drugim koncem poprzez cylindrycz¬ ny pret 25 do kolpaka 15. Górna czesc 27 kolpa¬ ka 15 o ksztalcie cylindrycznym posiada powierz¬ chnie przekroju poprzecznego równa powierzchni pierscienia uszczelniajacego 7.Cylindryczny pret 25 przechodzi przez srodek pokrywy kopulowej 26 o kolowym przekroju po¬ przecznym. Dolna krawedz 28 pokrywy kopulowej 26 jest nalozona na górna plaszczyzne 27. Pierscien uszczelniajacy albo dlawik 22 zapewnia prózno- szczelne polozenie miedzy pretem 25 i pokrywa kopulowa 26, podczas gdy pierscien 23 zapewnia próznoszczelne polaczenie miedzy krawedzia 28 pokrywy kopulowej 26 i plaszczyzna 27 kolpaka 15. Przewód 31 przechodzi przez pokrywe kopu¬ lowa 26 laczac wglebienie 29 przez zawór 21 ze zbiornikiem prózniowym 10 (nie pokazanym na ry¬ sunku). Pokrywa kopulowa 26 utrzymywana jest w pozycji przez uklad dwu lub wiecej ramion 24, które pasowane sa w gniazdach 30 pokrywy kopu¬ lowej 26.Urzadzenie wedlug wynalazku dziala nastepuja¬ co: górna plyta dociskowa 14 jest doprowadzana najpierw do temperatury pracy. Nastepinie powie¬ trze w cylindrze silownika 2fr przesuwa tlok, któ¬ ry za posrednictwem tloczyska 19 silownika 20 powoduje podniesienie górnej plyty 14 dociskowej do pozycji otwartej. Tkanina, która ma byc dru¬ kowana o wymiarach nie wiekszych niz porowata plyta 6, jest umieszczona na plytce 6 i nakryta szczelnie plyta nadrukowana, elementu drukujace¬ go. Nastepnie pneumatyczny silownik 20 urucha¬ mia tloczysko 19 i pchajac go w góre dociska na¬ grzana górna plyte dociskajaca 14 do dolnej plyty dociskajacej 3. Po zacisnieciu sie plyt 3, 14 herme¬ tyczny pierscien uszczelniajacy 7 z silikonowego kauczuku uszczelnia przestrzen miedzy plytami 3, 14, a tkanina drukowana wchodzi w szczelny kon¬ takt z plyta nadrukowana elementu drukujacego.Jednoczesnie otwierany jest zawór 21, laczacy przestrzen miedzy porowata plyta 6 i przestrzenia miedzy plytami dociskowymi 3, 14 uszczelnionymi pierscieniem uszczelniajacym 7 a zbiornikiem prózniowym 10, powodujacy szybkie przemieszcze¬ nie sie powietrza z przestrzeni w której znajduje sie drukowana tkanina i element drukujacy. Ci¬ snienie w przestrzeni miedzy plytami dociskowymi 3, 14 zmniejsza sie do 100 mm slupa rteci lub mniej. Górna plyta dociskowa 14 nagrzewa druko¬ wana tkanine i element drukujacy do temperatury ponad 100°C. Po odczekaniu pewnego okresu czasu wystarczajacego do przeniesienia barwnika z na¬ drukowanej plyty elementu drukujacego na tkani¬ ne (normalnie wystarczy kilka sekund) zawór 21 przelacza sie odcinajac przestrzen miedzy plytami dociskajacymi od ukladu wytwarzajacego podci¬ snienie i laczy przestrzen miedzy plytami i atmo¬ sfera. Cylinder pneumatycznego silownika 20 uru¬ chamiajac tloczyska powoduje otwarcie górnej plyty dociskowej, uklad grzewczy zostaje jedno¬ czesnie wylaczony. Drukowana tkanina zostaje od¬ dzielona od plyty elementu drukujacego. Druko¬ wana tkanina moze byc poddana jeszcze proceso¬ wi obróbki koncowej, ale nie jest to konieczne.Moze sie jednak zdarzyc w pewnych rodzajach tkanin, szczególnie w dzianinach z przedzy polie- sterowej, ze proces drukowania powoduje powaz¬ ne zmiany w wlasciwosciach przedzy. Zmiany te sa przypuszczalnie spowodowane mechanicznym przeciazeniem podczas nacisku górnej plyty doci¬ skowej na tkanine drukowana. Przeciazenie to wzrasta w miare wzrostu podcisnienia. Manka¬ ment ten w dzialaniu urzadzenia moze byc zli¬ kwidowany przez zainstalowanie ukladu wyrów¬ nujacego do górnej plyty dociskowej, który utrzy- 10 15 20 25 50 35 40 45 50 55 60L 77 5 muje wlasciwy nacisk na tkanine drukowana pod¬ czas trwania procesu drukowania.Urzad er ie co drukowania tkanin z ukladem wyrównujacym nacisk na tkanina dziala tak samo jak poprzednio opisane bez tego ukladu. Róznica polega jedynie na tym, ze gdy górna plyta 14 jest docisnieta co dolnej plyty 3 to ramiona 24 sa wkladane do gniazd 30 blokujac polozenie pokry¬ wy kopulowej 26 w ustalonej roboczej pozycji.Uruchom:'enio zaworu 21 powoduje szybkie usu¬ wanie powietrza z przestrzeni miedzy dwoma ply¬ tami dociskowymi gdzie znajduje sie tkanina i równiez z wglebienia 29, tak ze cisnienie wokól tkaniny i wg wglebieniu 29 jest takie same i mniejsze niz 100 mm slupa rteci. Po zakonczeniu procesu blokujace ramiona 24 sa usuwane a górna pokrywa podnoszona przez dzialanie powietrza w cylindrze ulownika 20.Poszczególne elementy urzadzenia opisanego wy¬ zej moga byc rózne, bez odejscia od podstawowych cech charakterystycznych dla wynalazku. I tak na przyklad uklad podgrzewajacy moze znajdowac sie w górnej lub dolnej plycie dociskowej. Ana¬ logicznie uklad wytwarzajacy podcisnienie moze byc doprowadzany do dolnej lub górnej plyty do¬ ciskowej. Obie plyty górna i dolna moga posiadac uklady grzewcze, co pozwala na drukowanie dwóch kawalków tkaniny polozonych jeden na drugim jednoczesnie, kazdy osobnym elementem drukujacym, albo jeden kawalek tkaniny moze byc drukowany z dwóch stron i wtedy kazda stro¬ na bedzie dociskana do osobnej plyty nadrukowa¬ nej elementu drukujacego. W tym przypadku mo¬ ze to byc lepsze niz doprowadzanie polaczenia podcisnieniowego do kazdej plyty dociskowej i umieszczenie ukladu uszczelniajacego miedzy dwie plyty dociskowe. Nakladanie farby drukarskiej lub nierozpuszczalnego w wodzie tuszu drukar¬ skiego na plyte nadrukowana elementu drukuja¬ cego moze odbywac sie przy pomocy znanych ogólnie sposobów, na przyklad: grawiury, plaskie¬ go lub bebnowego druku sitowego. Korzystnie jest gdy plyta nadrukowana elementu drukujacego jest obsuszana przed nalozeniem na nia tkaniny dru¬ kowanej.Farba lub tusz drukarski posiadaja jeden lub wiecej skladników nierozpuszczalnych w wodzie, spoiwo i ciecz rozcienczajaca jak woda lub ciecz organiczna jak toluen, izopropanol lub mieszanine cieczy organicznych ogólnie uzywanych w farbach i tuszach drukarskich.Element drukujacy przenosi na powierzchnie drukowanej tkaniny warstwe barwnika nierozpu¬ szczalnego w wodzie. Niezaleznie od tego czy spoi¬ wo wraz z barwnikiem pozostaje na stale na po¬ wierzchni tkaniny drukowanej czy tez nie, powi¬ nien on byc odporny na temperature powyzej 250°C. Spoiwo uzywane do farb lub tuszów dru- 098 6 karskich sklada sie przykladowo z nastepujacych skladników: celuloza, etyloceluloza, hydróksyety- loceluloza.Stosowane nierozpuszczalne w wodzie barwniki 5 do drukowania tkanin wedlug wynalazku zaliczaja sie do ogólnych znanych grup barwników nieroz¬ puszczalnych w wodzie albo barwników zawiesi¬ nowych stosowanych do barwienia tkanin z wló¬ kien sztucznych. 10 W procesie drukowania tkaniny przy pomocy urzadzenia zgodnie z wynalazkiem, barwnik jest szybko przekazywany z plyty nadrukowanej elementu drukujacego na tkanine drukowana. Tkanina dru¬ kowana jest tak samo odporna na dzialanie czyn- 15 ników zewnetrznych i odpowiada tym samym normom jakosciowym co tkaniny drukowane przy pomocy barwników wodnych. Urzadzenie jest przeznaczone do drukowania tkanin z tworzyw sztucznych takich jak: trójoctan celulozowy, po- 20 liamid liniowy, przykladowo nylon 6 i nylon 6: 6, poliester aromatyczny, przykladowo tereftalan po¬ lietylenowy. Przy pomocy urzadzenia mozna rów¬ niez drukowac tkaniny innych wlókien takich jak welny i bawelny, lub skóry pokryte warstwa sub- M stancji takich jak poliamid lub zywica poliakry- lowa pokrewne zawiesinowym barwnikom. PL PL