PL76374B1 - - Google Patents

Description

Spcsób wytwarzania barwników azcwych Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarza¬ nia trudno rozpuszczalnych w wodzie barwników azowych szeregu 1- (^-alkiloaminonaftyloazo) -4- tnitrobanzenu, które jako barwniki zawiesinowe doskonale nadaja sie do barwienia lub drukowa¬ nia wlókien lub nici, lub otrzymanych z nich ma¬ terialów z syntetycznych, pólsyntetycznych, hydro¬ fobowych, wielkoczasteczkowych substancji orga¬ nicznych.Nowe barwniki przedstawia wzór 1, w którym Rt oznacza atom chloru, bromu, grupe cyjanowa lub grupe acylowa, R2 oznacza grupe cyjanowa lub nitrowa, R3 oznacza rodnik alkilowy lub arylowy ewentualnie zawierajace podstawniki nie nadajace rozpuszczalnosci w wodzie, a Alkilen oznacza rod¬ nik alkilenowy o 2—4 atomach wegla.Korzystnie Alkilen oznacza rodniki o wzorach —CHjjCHjj—, —CH2CH2CH2— lub o wzorze 7. Pod¬ stawnik R3 oznacza korzystnie rodnik alkilowy o 1—6 aitomiach wegla, ewemitaialnie jpoidisjtawiony np. atomem chloru, bromu, grupa cyjanowa, roda- nowa, hydroksylowa, alkoksylowa (o 1—4 atomach wegla), rodnikiem fenylowym, grupa fenoksylowa, acylowa lub acyloksylowa, lub oznacza rodnik fe- nylowy, ewentualnie podstawiony podanymi pod¬ stawnikami i/lub grupa alkoksylowa (o 1—4 ato¬ mach wegla) lub grupa nitrowa.Wymienione grupy acylowe odpowiadaja wzo¬ rom R—Y—, lub R'—Z—, w których R oznacza rodnik weglowodorowy, ewentualnie zawierajacy 10 15 25 30 2 wyzej podane podstawniki i/lub heteroatomy, ko¬ rzystnie oznacza rodnik alkilowy lub fenylowy, Y oznacza grupe —O—CO— lub —S02—, R' oznacza atom wodoru lub ma znaczenie podane dla R, Z oznacza grupe —CO—, —NR" CO— lub —NR"S02—, a R" oznacza atom wodoru lub ma znaczenie po¬ dane dla R.Podstawnikami nie moga byc grupy sulfonowe i karboksylowe nadajace rozpuszczalnosc w wo¬ dzie.Wedlug wynalazku nowe barwniki o wzorze 1 otrzymuje sie przez dwuazowanie aminy o wzorze 2, w którym Ri i R2 maja znaczenie wyzej podane, i sprzeganie otrzymanego zwiazku dwuazonaowego ze zwiazkiem o wzorze 3, w którym R3 i Alkilen maja znaczenie wyzej podane.Zwiazki o wzorze 3 wytwarza sie w znany spo¬ sób przez przylaczenie estrów kwasu akrylowego do a-naftyloaminy w roztworze w lodowatym kwasie octowym, ewentualnie w obecnosci kwa¬ sów Lewisa jako katalizatorów, w podwyzszonej temperaturze.Dwuazowanie i sprzeganie prowadzi sie w zna¬ ny sposób.Korzystne wlasciwosci maja zwiazki o wzorze 4, w którym R2 oznacza grupe cyjanowa lub nitrowa, R4 oznacza atom chloru, bromu, grupe cyjanowa, metylosulfonylowa lub fenylosulfonylowa, R5 ozna¬ cza rodnik — CH2CH2—, — CH2CH2CH2 — lub O wzorze 7, a Re oznacza rodnik alkilowy o 1—7 ato- 76 37476 374 3 4 mach wegla, ewentualnie podstawiony grupa eto- ksylowa, rodnikiem fenylowym lub grupa cyjano¬ wa, albo oznacza rodnik fenylowy lub grupe tolu- ilowa.Przerabianie nowych barwników o wzorze 1 na preparaty farbiarskie prowadzi sie w znany spo¬ sób, np. przez zmielenie w obecnosci dyspergato- rów i/lub wypelniaczy.Preparatami wysuszonymi ewentualnie pod zmniejszonym cisnieniem lub rozpylowo, po do¬ daniu do nich mniejszej lub wiekszej ilosci wody mozna barwic, napawac lub drukowac w obfitej lub skapej kapieli farbiarskiej.Barwniki ciagna doskonale z wodnej zawiesiny na material wlókienniczy z syntetycznych lub pól- syntetycznych hydrofobowych, wielkoczasteczko¬ wych substancji organicznych. Nadaja sie zwlaszcza do barwienia i drukowania materialu wlókiennicze¬ go z liniowych aromatycznych poliestrów, oraz 2V2- octanu celulozy, trójoctanu celulozy i syntetycz¬ nych poliamidów. Mozna nimi barwic takze polio- lefiny. Barwienie i drukowanie prowadzi sie w zna¬ ny sposób, np. wedlug sposobu podanego we fran¬ cuskim opisie patentowym nr 1 445 371.Otrzymane wybarwienia maja dobra trwalosc, zwlaszcza wzgledem swiatla, utrwalania termicz¬ nego, sublimacji i plisowania.Wykazuja one doskonala odpornosc na obróbke mokra, np. wzgledem wody, wody morskiej, pra¬ nia i potu, odpornosc na rozpuszczalniki, zwla¬ szcza czyszczenie suche, srodki natluszczajace, na scieranie, przebarwianie, ozon, gazy spalinowe i chlor, ponadto sa nadzwyczaj odporne na od¬ dzialywanie róznych sposobów stalego prasowania i na wykonczenie tak zwane „Soil Release". Do¬ bre sa tez wywabialnosc i odpornosc na redukcje (przy barwieniu welny) i rezerwa na welnie i ba¬ welnie.Przy dlugotrwalym silnym naswietlaniu czyste barwniki plowieja nieznacznie. Ponadto barwniki sa odporne na hydrolize przy operacjach farbiar- skich prowadzonych w wysokiej temperaturze.Barwniki otrzymane sposobem wedlug wynalaz¬ ku w porównaniu z bardzo. pokrewnymi barwni¬ kami znanymi z opisu patentowego St. Zjedn. Am. nr 2 373 700 sa bardziej odporne na swiatlo i le¬ piej ciagna na material poliestrowy, W nizej podanych przykladach, blizej wyjasnia¬ jacych wynalazek czesci oznaczaja czesci wagowe, a temperatura podana jest w stopniach Celsjusza.Przyklad I. Do 155 czesci stezonego kwasu siarkowego dodaje sie w temperaturze 70° 7 czesci azotynu sodu i nastepnie w temperaturze 20° 100 czesci lodowatego kwasu octowego i 26,2 czesci 2-bromo-4,6-dwun'itro-aminobenzenu. Po uplywie 2 godzin roztwór soli dwuazoniowej laczy sie z roztworem 30 czesci lodowatego kwasu octowego, 3 czesci mocznika i 27,1 czesci l-[B-(n-butoksykar- bonylo)-etyloamino]-naftalenu.Sprzeganie doprowadza sie do konca przez zbu- fórowanie stezonym roztworem octanu sodowego do wartosci pH 4. Wytracony barwnik odsysa sie, ódmywa od kwasów i suszy. Barwnik barwi wló¬ kna poliestrowe na kolory niebieskie o dobrych wlasciwosciach odpornosciowych.Przyklad II. Wedlug przykladu I przygoto¬ wuje sie roztwór soli dwuazoniowej i sprzega sie z roztworem 28,7 czesci l-tB-^-etoksy-etoksykar- bonylo)-etyloamino]-naftalenu i 3 czesci mocznika 5 w 40 czesciach lodowatego kwasu octowego.Sprzeganie doprowadza sie do konca przez zbu- forowanie stezonym roztworem octanu sodu do wartosci pH 4. Barwnik odsysa sie, suszy i prze- krystalizowuje z alkoholu. Barwnik barwi wlókna poliestrowe na niebieskie kolory o dobrych wla¬ sciwosciach odpornosciowych.Bierny skladnik sprzegania do barwnika nr 3 z podanej tablicy otrzymuje sie jak podano nizej.Rozpuszcza sie 100 czesci akrylanu etylu i 2 cze¬ sci bezwodnego chlorku cynku w 100 czesciach lo¬ dowatego kwasu octowego. Po dodaniu 143 czesci B^naftyloaminy ogrzewa sie w ciagu 10 godzin do temperatury 95°. Reakcja przebiega praktycznie ilosciowo. Ochladzany roztwór stosuje sie bezpo¬ srednio do sprzegania na barwnik.W nizej podanej tablicy podaje sie dalsze bar¬ wniki o wzorze 1 wytwarzane wedlug podanych przykladów, Kolory wybarwiane tymi barwnikami na poli¬ estrach sa niebieskie.Tablica .ad nr -* * N CU \ 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 21 22 23 24 25 26 27 28 -29 30 31. 32 33 34 35 36 37' AlkUjen —CH2CH2— —CH2CH*— —CH2CH2— —CH*CH2— —CHiCH*— —CHsCHs— —CH2CH?— —CH2CH2— —CH2CH2— —CH1CH2— —CH2CH2CH2— —CH*CH*CH*— —CH?CH*CH«— —CH*CH*CH*— —CH1CH2— —CH2CH2— —CH2CH2— —CH2CH2— —CH*CH«— —CH*CH*— —CH*CH*— —CH*CHs— —CH*CH*— —CH*CH*— —CH*CH*— —CH*CH«— —CH*CH*— —CHfCHl— —CH*CH«— —CH*CH*— —CH*CH«— —CH*CH«— grupa 0 wzorze 7 grupa 0 wzorze 7 —CHjCHi— 1 Ri Cl Cl Cl Cl Cl Br —CN HtC—SO* Br Br Br Cl Cl Br Br Br Br Br Br Br HsCe—SO* Cl Br —CN —CN —SOiCHt —SOiCHi —SOCH* Bi* Br Br —CN .Cl Br Br j R2 —no* —NO* —NO* _NO« —NO* —NO* —NO* —NO* ^NO* —NO* —NO* —NO* —NO* —NO* —NO* -NOi —NO* —NO* —NO* -NO» —NO* —CN —CN —CN —CN —CN —CN —CN —CN ^CN —CN —CN —NO* —NO* —NO* | R3 —C2H5 —n—CsHt -^izo—C»H7 —n—C4H* —C*H4CN —C2H4CN -^n—C4Hi —1n—C4H9 —C*Hi grupa 0 wzorze 5 1 —C*Hs —C*Hs —CH» —CH« —C*Hb —n—C»Ht —izo—CaHr —C*H4CN —C*H40C*hJ grupa 0 wzorze 6 —n—C4H1 —CkHi —n—C4H1 —Q*Hb —n—C4H1 —n—C4Ht —OtHi —CH(OH*)« —CH(CH»)i —ClHb — —CH(CHt)i —n—C*H» 1 -nil—tC4H» 1 —CH*C«Hi 1 15 20 25 30 35 40 45 55 50 6076 374 PL PL PL

Claims (1)

1. Zastrzezenie patentowe Sposób wytwarzania barwników azowych o wzo¬ rze 1, w którym R± oznacza atom chloru, bromu, grupe cyjanowa lub acylowa, R2 oznacza grupe cyjanowa lub nitrowa, a Rs oznacza rodnik alki¬ lowy lub arylowy ewentualnie podstawione pod- 6 stawnikami nie nadajacymi rozpuszczalnosci w wodzie, a Alkilen oznacza rodnik alkilenowy o 2—4 atomach wegla, znamienny tym, ze dwuazu- je sie amine o wzorze 2, w którym Ri i R2 maja znaczenie wyzej podane i sprzega sie ze zwiaz¬ kiem o wzorze 3, w (którym R3 i Alkiien majja znaczenie wyzej podane. A 02N—/ \-N=N—( —NH-Alkilen-CO—O—R, R2 WZÓR 1 2nVVnh2 WZÓR 2 NH—Alkilen—CO—O—R, WZÓR 3KI. 22a,29/06 76374 MKP C09b 29/06 ¦ Ó,N-C )-N=N-/ \-NH-R5—CO-O^R6 WZÓR 4 CH, WZÓR 5 -CH—CH—CH,CH, Z I 2 3 CH, WZÓR 6 —CH2—CH— CH3 WZÓR 7 PZGraf. Koszalin D-186 Naklad 105 egz. Cena 10 zl PL PL PL