PL73202B1 - - Google Patents

Description

Sprzeglo do laczenia ze soba dwóch walów Przedmiotem wynalazku jest sprzeglo do laczenia ze soba dwóch walów zawierajace dwie wspólsrodkowe czesci sprzegajace zamocowane do konców obu sprzeganych walów oraz umieszczone miedzy tymi czesciami ido nich zamocowane rozlaczalne elementy sprzegajace, przeznaczone zwlaszcza do okretowych walów napedowych przenoszacych moc 25 000 KM i wiecej, o predkosci obrotowej rzedu 100 obr/min.W znanych rozwiazaniach konstrukcyjnych sprzegiel tego typu elementy sprzegajace do laczenia czolo¬ wych, wspólosiowych kolnierzy sprzegajacych obu walów stanowia pasowane kolki.Sprzeglo wedlug wynalazku charakteryzuje sie tym, ze jedna z czesci sprzegajacych ma odcinek pierscieniowy obejmujacy odcinek drugiej czesci sprzegajacej a oba odcinki tych czesci posiadaja na skierowa¬ nych ku sobie powierzchniach wybrania przebiegajace do wewnatrz lub na zewnatrz, które to wybrania tworza wspólnie powierzchnie stozkowe, przy czym elementy sprzegajace maja ksztalt kolków stozkowych polaczo¬ nych z silownikami hydraulicznymi sluzacymi do przesuwania tych kolków stozkowych równolegle do osi sprzegla i wprowadzania ich w stozkowe wybrania obu czesci sprzegajacych w celu zazebienia z tymi wybrania- mi.Zgodnie z wynalazkiem silowniki uruchamiajace kolki stozkowe posiadaja korzystnie mechanicznie uruchamiane elementy ryglujace do blpkowania tloków i cylindrów w polozeniu wlaczenia sprzegla, dzieki czemu mozliwe jest stosowanie powierzchni stozkowych niesamohamownych, a tym samym nie jest potrzebne dalsze utrzymywanie cisnienia w cylindrach silowników po wlaczeniu sprzegla.W jednej z korzystnych postaci wykonania sprzegla wedlug wynalazku kazdy ze stozkowych kolków sprzegajacych jest wydrazony i polaczony na stale z odpowiadajacym mu silownikiem hydraulicznym umiesz¬ czonym na pierscieniu osadzonym przesuwnie wzgledem osi czesci sprzegajacej, przy czym trzon tlokowy silownika przechodzi na wskros przez drazony wewnatrz kolek i jest zamocowany do równiez przesuwnego osiowo pierscienia znajdujacego sie po przeciwleglej stronie czesci sprzegajacej.Zgodnie z wynalazkiem pomiedzy czescia sprzegajaca i pierwszym przesuwnym pierscieniem umieszczone sa elementy sprezyste sluzace do wysprzegania kolków sprzegajacych. Przez takie rozwiazanie uklad hydraulicz-2 73202 ny sprzegla zostaje powaznie uproszczony i wtedy sluzy on tylko do wprowadzania kolków sprzegajacych w odpowiednie wybrania czesci sprzegajacych w celu wzajemnego sprzegniecia tych ostatnich.Korzystnie elementy sprezyste do wylaczania sprzegla skladaja sie z dwóch odmiennych zespolów sprezyn a mianowicie zespól sprezyn stosunkowo twardych o krótszej strzalce ugiecia, najkorzystniej sprezyn tarczowych, oraz drugi zespól sprezyn miekkich o dlugiej strzalce ugiecia, najkorzystniej sprezyn srubowych.Mozna przez to uzyskac wysoka wartosc sily osiowej, która jest potrzebna do uwolnienia kolków z wybran sprzegajacych oraz jednoczesnie dluga droge przesuniecia co umozliwia calkowite wysuniecie kolków za pomoca dzialania sprezyn.Dzieki rozwiazaniu wedlug wynalazku uzyskano sprzeglo, które daje sie wlaczac i wylaczac stosunkowo szybko i bez niebezpieczenstwa uszkodzenia powierzchni sprzegajacych, przy czym wymiary sprzegla sa stosunkowo niewielkie a przenoszony przez nie moment, w stosunku do jego wymiarów, bardzo duzy.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykladzie wykonania na zalaczonym rysunku, na którym fig. 1 przedstawia przyklad wykonania sprzegla wedlug wynalazku w rzucie bocznym, przy czym polowa rzutu ponad osia pokazuje sprzeglo w polozeniu wlaczonym a dolna polowa w polozeniu wylaczonym, fig. 2 — sprzeglo z fig. 1 w widoku czolowym w kierunku strzalki II, fig.3— sprzeglo z fig. 1 w przekroju zaznaczonym linia III—III na fig. 2 w polozeniu wlaczonym i w powiekszonej podzialce, fig. 4 — sprzeglo w przekroju oznaczonym linia IV—IV na fig. 2 równiez w powiekszeniu ale w polozeniu otwartym, fig. 5 —to samo sprzeglo w przekroju wzdluz linii, V-V oznaczonej na fig. 2 a fig. 6 — sprzeglo w przekroju zaznaczonym na fig. 2 linia VI-VI.Sprzeglo przedstawione na fig. 1 posiada kolnierz 1, który jest zamocowany do konca jednego ze sprzeganych walów, na przyklad do walu sruby okretowej. Do kolnierza 1 zamocowana jest za pomoca srub 3 zewnetrzna czzesc sprzegajaca 2 a wewnetrzna czesc sprzegajaca 4 jest zamocowana za pomoca srub 5 do kolnierza 6 drugiego walu A, w tym przypadku walu napedzajacego silnika. Na obwodzie kolnierza 6 osadzony jest przesuwnie pierscien nosny 7, do którego zamocowane sa silowniki. Po przeciwnej stronie wewnetrznej czesci sprzegajacej 4 na szyjce stanowiacej jedna calosc z ta czescia osadzony jest równiez przesuwnie wzgledem osi tej czesci drugi pierscien 8.Wspomniane silowniki w ilosci osmiu sa rozmieszczone w jednakowych odstepach katowych na obwodzie pierscienia 7. Cylindry 9 tych silowników sa osadzone w uchwytach 10 utworzonych przez otwory wykonane w pierscieniu 7, których osie przebiegaja równolegle do osi sprzegla. Kazdy z cylindrów 9 wyposazony jest od strony skierowanej ku obu czesciom sprzegajacym w stozkowa glowice 11 sluzaca jako kolek sprzegajacy do polaczenia ksztaltowego czesci sprzegajacych 2 i 4. W zwiazku z tym zewnetrzna czesc sprzegajaca 2 posiada na swojej cylindrycznej powierzchni wewnetrznej crtjjpo^jf^fnia ilosc, wdanym przypadku osiem, wybran 12 a na zewnetrznej powierzchni cylindrycznej wewnetrznej czesci sprzegajacej znajduje sie taka sama ilosc wybran 13.Kazde dwa odpowiadajace sobie wybrania 12,13 obu czesci sprzegajacych tworza, pomijajac szczeline pomiedzy tymi czesciami, gniazda o wewnetrznej powierzchni stozkowej, której ksztalt odpowiada ksztaltowi zewnetrznej powierzchni stozkowej glowic 11 silowników.Kazdy z cylindrów 9 silowników jest sztywno zamocowany do pierscienia 7 za pomoca nakretki 14 a pomiedzy glowica 11 i pierscieniem 7 umieszczona jest pierscieniowa podkladka 15, której grubosc jest tak dobierana przy montazu sprzegla, aby uzyskiwac jednoczesnie nastepujace zazebienie wszystkich kolków sprzegajacych z wybraniami w obu czesciach sprzegajacych. Aby umozliwic równiez odpowiednie promieniowe ustawianie silowników w stosunku do pierscienia 7 w celu kompensacji pewnych niedokladnosci cylindry 9 sa osadzone w uchwytach 10 z okreslonym luzem a przestrzen tworzaca ten luz jest wypelniana podczas montazu utwardzalnym tworzywem sztucznym takim jak na przyklad zywica epoksydowa.W kazdym z cylindrów 9 osadzony jest przesuwnie tlok 16, Kazdy tlok posiada tloczysko 17, które przechodzi przez osiowy otwór wykonany w glowicy cylindrowej 11 oraz w jej cylindrycznym wystepie prowadzacym. 18 a przeciwlegly do tloka koniec tloczyska jest wkrecony za pomoca koncówki gwintowanej 19 w gwintowany otwór pierscienia 8. Pomiedzy tloczyskiem i otworem osiowym wykonanym w glowicy umiesz¬ czony jest pierscien uszczelniajacy 20.Na przeciwleglym do tloczyska koncu tloka 16 wykonany jest gwint 21, który przy ruchu tloka w prawo jest wkrecany w nakretke zabezpieczajaca 22 osadzona przesuwnie w przedluzeniu 23 cylindra 9. Nakretka zabezpieczajaca 22 wkrecona na tlok tak az do jej oparcia o dno otworu w przedluzeniu 23 cylindra 9, uniemozliwia ruch tloka 16 w lewo.W celu wytworzenia cisnienia hydraulicznego w komorze roboczej silownika w pierscieniu 7 wykonany jest obwodowy kanal 25 polaczony z poszczególnymi komorami roboczymi 24 za posrednictwem oddzielnych przewodów 26. W obwodowy kanal 25 wlaczony jest jeden lub kilka zaworów automatycznych 27, za pomoca73 202 3 których komory robocze 24 silowników sa poprzez przewody 26 laczone z dowolnym zródlem cisnienia hydraulicznego. Zawory automatyczne zamykaja sie automatycznie po opróznieniu przewodu prowadzacego ze zródla cisnienia, tak ze olej znajdujacy sie w cylindrach i przewodach 25, 26 nie moze z nich odplywac.Jak widac na fig. 4 sruba laczaca 5 posiada przedluzenie 5a, na którym osadzona jest plytka zderzakowa 28 ograniczajaca ruch przesuwny pierscienia 7 na kolnierzu 6. W podobny sposób ograniczony jest ruch pierscienia 8 wzgledem czesci sprzegajacej wewnetrznej 4 za pomoca kolka 30 oraz plytki zderzakowej 29.Plytka zderzakowa 29 jest pokazana na fig. 5, gdzie równiez uwidoczniony zostal kolek 30, który dziala zarówno jak kolek zderzakowy jak i jako klin zabezpieczajacy pierscien 8 przed obrotem wzgledem czesci 4.Na fig. 4 pokazane jest sprzeglo w polozeniu wylaczonym i jak to widac z tej figury — pierscien 7 ze stozkowymi kolkami sprzegajacymi jest tak daleko przesuniety w prawo, ze wystepy prowadzace 18 znajduja sie calkowicie poza zasiegiem obu czesci sprzegajacych 2 i 4, które w zwiazku z tym sa calkowicie swobodne.Powierzchnie rozdzialu pomiedzy czesciami sprzegajacymi 2 i 4 sa tak od siebie oddalone, ze polaczone z tymi czesciami waly moga sie obracac swobodnie, niezaleznie od siebie. Gdy sprzeglo wedlug wynalazku jest zastosowane do sprzegania walu sruby okretowej mozliwe jest, w przypadku napedów wielosilnikowych, zatrzymanie silnika napedowego danej sruby a sruba polaczona na stale z jedna czescia sprzegla bedzie sie swobodnie obracac na skutek napedzania statku przez sruby pozostalych silników. Umozliwia to wylaczanie poszczególnych silników do remontu nawet na pelnym morzu.Celem wlaczenia sprzegla znajdujacego sie w polozeniu wylaczonym, pokazanym na fig. 4, kazda z dwóch czesci sprzegajacych aktualnie obracajacych sie nalezy zatrzymac lub zsynchronizowac predkosc obu czesci na przyklad za pomoca silnika pomocniczego tak, aby wglebienia sprzegajace 12 i 13 w obu czesciach znalazly sie naprzeciw siebie.Nastepnie przewodami 25 i 26 doprowadzony zostaje do komór roboczych 24 silowników czynnik hydrauliczny wytwarzajacy cisnienie w cylindrach 9 i nastepnie przesuwajacy tloków 16 wprawo wzgledem cylindrów. Calkowite przesuniecie tloków ma miejsce wtedy, gdy czesci 4 i 2 zetkna sie z pierscieniem 8 a cylindry 9 ze stozkowymi glowicami 11 przesuna iie tak, ze stozki glowic wejda calkowicie w odpowiadajace im wybrania 12 i 13 w czesciach sprzegajacych. Podczas tego ruchu nastepuje ewentualne wyrównanie osiowych lub promieniowych odchylen czesci sprzegajacych za pomoca stozkowych glowic 11. Przy ewentualnej niedokladnosci katowej ustawienia czesci sprzegajacych niedokladnosc ta jest równiez likwidowana dzieki stozkowej powierzchni kolków sprzegajacych. Gdy pod dzialaniem cisnienia kolki sprzegajace wejda w gniazda stozkowe utworzone przez wybrania 12 i 13, nakretka zabezpieczajaca 22 opiera sie o dnie otworu wykonanego w przedluzeniu 23 cylindra i z chwila zaniku cisnienia w cylindrze nakretka ta utrzymuje tlok i cylinder w stalym polozeniu wzgledem siebie. W omawianym przykladzie wykonania sprzegla wedlug wynalazku pólkat wierzcholkowy powierzchni stozkowej glowic 11 oraz wybran 12 i 13 ma wartosc okolo 15° tak, ze powierzchnie sprzegajace nie sa samohamowane. Wynika z tego, ze wylaczanie sprzegla dokonywane jest wylacznie mechanicznie za pomoca dwóch zespolów sprezyn (fig. 5 i 6). Jeden zespól sprezyn sklada sie z czterech kolumn, z których kazda zawiera szereg sprezyn krazkowych 31 zamocowanych za pomoca sruby 32 i podkladki 33 do wewnetrznej czesci sprzegajacej 4. Drugi zespól sprezyn sklada sie z czterech sprezyn srubowych 34, które maja znacznie wieksza strzalke ugiecia i znacznie mniejszy wskaznik sprezystosci.Sprezyny te sa osadzone w otworach wykonanych w wewnetrznej czesci sprzegajacej 4 oraz w pierscieniu 7 i opieraja sie swymi koncami z jednej strony o pierscien 8 a z drugiej strony o sruby oporowe 35 wkrecone w otwory pierscienia 7. Sprezyny 34 sa tak dobrane, ze przy calkowicie rozlaczonym sprzegle wywieraja tylko niewielki nacisk na oba pierscienie 7 i 8. Przy takim ukladzie sprezyn uzyskuje sie w poczatkowej fazie wylaczania sprzegla, gdy nalezy oddzielic od siebie powierzchnie sprzegajace, dosc duza sile rozlaczajaca, a gdy tarcie pomiedzy powierzchniami sprzegajacymi przestaje dzialac wtedy sprezyny 34 wywieraja tylko niewielka sile wystarczajaca na calkowite rozsuniecie pierscieni 7 i 8. Poniewaz rozsuwaniu pierscieni przeciwdziala olej znajdujacy sie w komorach roboczych 24 silowników i wypychany z tych komór zatem rozwieranie sprzegla dokonywane jest bardzo wolno, z niewielka predkoscia.Przy zastosowaniu sprzegla wedlug wynalazku w systemie napedowym statku, gdzie sprzeglo podczas rejsu jest ewentualnie wylaczane i sruba obraca sie swobodnie, korzystne jest wstawienie pomiedzy wal 36 sruby okretowej i zewnetrzna czesc sprzegajaca 2 dodatkowego, dajacego sie wyjmowac odcinka 37 walu, który to odcinek ma na jednym koncu kolnierz 1 a na drugim kolnierz 38 zamocowany za pomoca srub 39 do kolnierza 40 walu sruby okretowej.4 73202 PL PL PL PL PL

Claims (8)

1. Zastrzezenia patentowe 1. Sprzeglo do laczenia ze soba dwóch walów zawierajace dwie wspólsrodkowe czesci sprzegajace zamocowane do konców sprzeganych walów oraz umieszczone miedzy tymi czesciami ido nich zamocowane rozlaczalnie elementy sprzegajace, znamienne tym, ze jedna z czesci sprzegajacych (2) ma odcinek pierscieniowy obejmujacy pewien odcinek drugiej czesci sprzegajacej (4) a oba odcinki tych czesci posiadaja na skierowanych ku sobie powierzchniach wybrania (12, 13) znajdujace sie parami naprzeciw siebie i tworzace gniazda o powierzchni stozkowej, przy czym elementy sprzegajace maja ksztalt stozkowych glowic (11) polaczonych z silownikami hydraulicznymi (9, 16) sluzacymi do przesuwania tych glowic stozkowych w kierunku równoleglym do osi sprzegla i wprowadzania ich w gniazda stozkowe utworzone przez wybrania (12, 13) w celu polaczenia ze soba obu czesci sprzegajacych (2, 4).

2. Sprzeglo wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze silowniki hydrauliczne (9, 16) wyposazone sa w mechaniczne elementy ryglujace na przyklad w postaci nakretki zabezpieczajacej (22), do blokowania stozkowych glowic (11) w polozeniu sprzegniecia.

3. Sprzeglo wedlug zastrz. 1, lub 2, z n a m i e n n e t y m, ze kazda glowica stozkowa (11) jest wewnatrz wydrazona i polaczona sztywno z odpowiadajacym jej cylindrem (9) silownika hydraulicznego, który to cylinder jest zamocowany do pierscienia (7) osadzonego przesuwnie na wewnetrznej czesci sprzegajacej (4) a trzon tlokowy (17) silownika przechodzi poprzez wewnetrzny otwór osiowy glowicy (11) i jest zamocowany swym wolnym koncem do drugiego pierscienia (8) znajdujacego sie po przeciwnej — w stosunku do pierscienia (7), stronie odcinka czesci sprzegajacej (4) wyposazonego we wglebienia (13), i osadzonego przesuwnie w kierunku osiowym na tej czesci sprzegajacej.

4. Sprzeglo wedlug zastrz. 3, znamienne tym, ze oba pierscienie (7, 8) sa zabezpieczone przed obrotem wzgledem czesci sprzegajacej (4).

5. Sprzeglo wedlug zastrz. 3 lub 4, z n a m i e n n e tym, ze kazda z glowic stozkowych (11) jest umieszczona centrycznie w otworze drugiego pierscienia (8).

6. Sprzeglo wedlug zastrz. 5, znamienne tym, ze pomiedzy czescia sprzegajaca (4) i pierwszym przesuwnym pierscieniem (7) umieszczone sa zespoly sprezyn (31, 34) sluzace do wysprzeglania stozkowych glowic (11).

7. Sprzeglo wedlug zastrz. 6, znamienne tym, ze zespoly sprezyn zawieraja jeden zespól skladajacy sie z twardych sprezyn (31) o malej strzalce ugiecia, korzystnie sprezyn krazkowych oraz drugi zespól skladajacy sie z miekkich sprezyn (34) o duzej strzalce, korzystnie sprezyn srubowych.

8. Sprzeglo wedlug zastrz. 7, znamienne tym, ze wartosc pólkata wierzcholkowego powierzchni stozkowych gniazd utworzonych przez wybrania (12, 13) oraz stozkowych glowic (11) wynosi okolo 15°. 36 FIG.I73 202 FIG. 2 -^mm FIG.}73 202 fig. 5 2 -*- .-./,.. 4 Sr-- O," J/33 U IV. V ¦ « ¦¦[ ¦ /, • • FI6.6 ~J2 FIGA ZFiTTZR 5 V:/'" PL PL PL PL