Opis wzoru Przedmiotem wzoru uzytkowego jest paleta tekturowa majaca zastosowanie podczas transportu i logistyki, a takze podczas tymczasowego przechowywania i magazynowania towarów. Stale zwiekszenie obrotu towarowego w przemysle i rolnictwie doprowadza do stalego zwieksze- nia objetosci przewozonych gabarytów i koniecznosci rozbudowy elementów logistyki, opakowan itd. Paleta, jako jednostka opakowania transportowego wielokrotnego uzytku, sluzy do przemieszczania lub czasowego przechowywania produktów w danym stanie za pomoca urzadzen dzwigowo-transpor- towych, i umozliwia wygodny zaladunek i rozladunek towarów. Do wyrobu palet uzywa sie róznych ma- terialów – drewna, plastiku, metalu itp., przy czym stale rosnaca potrzeba tworzenia palet jednoczesnie mocnych ale mozliwie najnizszym kosztem wlasnym doprowadzila do tego, ze wyrabia sie je równiez z kartonu. Sa one przeznaczone do jednorazowego uzytku oraz do pózniejszej szybkiej, taniej i efek- tywnej utylizacji. Karton jest szeroko stosowanym materialem do produkcji róznych opakowan spozywczych – pu- delek, skrzynek, opakowan jednostkowych itp. Jest on wytwarzany glównie z surowców pochodzenia roslinnego, czesto z papierowej czesci odpadów stalych. W nielicznych przypadkach oprócz surowców pochodzenia roslinnego do produkcji tektury mozna stosowac równiez surowce pochodzenia chemicznego. Wyniki oceny amerykanskiego rynku paletowego na rok 2020 swiadcza, ze wedlug kryterium su- rowców, z których wykonane sa palety, najwiekszy udzial przypada na palety wykonane z drewna, a pa- lety kartonowe zajmuja zaledwie 4% wszystkich uzywanych palet (p. artykul «Annual Pallet Report: 2020’s market evaluation», zródlo internetowe Supply Chain 24/7, tryb dostepu https://www.supply- chain247.com/article/annual_pallet_report_2020s_market_evaluation/trends, data 085021 r.). Produkcja masowa palet drewnianych znaczaco przyczynia sie do wylesiania i degradacji srodo- wiska na calym swiecie, dlatego bardzo wazne jest tworzenie nowych rozwiazan technicznych, które zwiekszylyby udzial palet tekturowych. Niski koszt tektury w polaczeniu z prostota procesu wytwarzania palet tekturowych sprawiaja, ze tektura jest atrakcyjna dla stopniowej wymiany palet drewnianych na tekturowe. Oprócz niskiego kosztu wlasnego, wazna cecha uzytkowa palet tekturowych, w przeciwienstwie do drewnianych, jest jednolita podloga wykonana w formie plyty. Dzieki temu takie palety moga sluzyc do przewozenia la- dunków o róznych rozmiarach bez duzego ryzyka uszkodzenia ladunku, jak ma to miejsce w przypadku tradycyjnych palet drewnianych. Dotychczasowe konstrukcje palet tekturowych posiadaja plyty nosne posadowione na wzmocnio- nych nózkach, wykonanych z warstwowych elementów tekturowych. Z opisu polskiego wzoru uzytkowego PL65659Y1 znana jest konstrukcja palety tekturowej, która ma plyte glówna uformowana z arkusza tektury, w którym uksztaltowane sa wykroje, z których uformo- wane sa scianki nóg. Ze zgloszenia europejskiego EP3626645A1 znana jest natomiast paleta tekturowa, która ma górna plyte, dolna plyte i nogi, gdzie kazda noga jest przymocowana przynajmniej do dolnej plyty i sklada sie z pionowych scian bocznych i co najmniej jednego, wielowarstwowego bloku sklejonej tek- tury pomiedzy nimi. Pomiedzy plyta górna a plyta dolna znajduje sie co najmniej jedna wkladka wzmac- niajaca wykonana z tektury. Natomiast w chinskim wzorze uzytkowym CN201305184Y opisano palete tekturowa majaca plyte o strukturze plastra miodu z naroznym zgrubieniem i cokolem uniemozliwiaja- cym nasiakanie woda. Celem wzoru uzytkowego bylo opracowanie palety tekturowej, która ze wzgledu na nowe ele- menty konstrukcyjne (w tym dodatkowe usztywnienia) mialaby: - zwiekszona wytrzymalosc prostokatnej plyty paletowej, poprzez zmniejszenie mozliwosci jej lamania na jej dwóch krawedziach zewnetrznych (w szczególnosci na polaczeniach tej plyty prostokatnej ze skrajnymi elementami nosnymi) podczas eksploatacji palety wraz z ladunkiem (w momencie trans- portu za pomoca podnosników widlowych), - zwiekszona wytrzymalosc samej palety w jej czesci dolnej, poprzez wzmocnienie elementów no- snych, oraz mniejsza mozliwosci zerwania elementów dolnych palety podczas jej eksploatacji z ladun- kiem (na belkach regalów do przechowywania/transportu), - zwiekszona wytrzymalosci konstrukcyjna palety tekturowej. Paleta tekturowa zawierajaca prostokatna plyte o strukturze komórkowej, posadowiona na ze- spole elementów nosnych, w sklad którego wchodza skrajne elementy nosne oraz srodkowy element nosny, wykonane z obudów z usytuowanymi w ich wnetrzu pionowymi tulejami cylindrycznymi,3 przy czym zespól elementów nosnych ma tak rozmieszczone elementy nosne, ze pod plyta znajduje sie co najmniej jeden podluzny kanal Lpodl i co najmniej jeden poprzeczny kanal Lpopr, przy czym skrajne elementy nosne sa usytuowane przy obu wzdluznych krawedziach plyty, a srodkowy element nosny jest usytuowany posrodku plyty, a ponadto wszystkie elementy nosne w zespole elementów nosnych maja postac obudów usytuowanych rzedowo, charakteryzuje sie tym, ze krawedzie boczne plyty okalaja pro- file katowe o ksztalcie litery „L", do której poziomego ramienia przymocowane sa skrajne elementy no- sne, przy czym kazdy ze skrajnych elementów nosnych oraz srodkowy element nosny posadowiony jest swoja dolna plaszczyzna na poziomych listwach. Korzystnie, profile katowe okalaja krawedzie boczne plyty na calej jej dlugosci, przy czym profile katowe znajduja sie pomiedzy dolna plaszczyzna plyty a górnymi plaszczyznami skrajnych elementów nosnych, natomiast poziome listwy usytuowane sa pod elementami nosnymi na calej dlugosci plyty. Korzystnie, profile katowe o ksztalcie litery „L" i poziome listwy sa wykonane z tektury. Korzystnie, poziome listwy sa dodatkowo usytuowane pomiedzy dolna plaszczyzna plyty a górna plaszczyzna srodkowego elementu nosnego. Korzystnie, obudowa kazdego elementu nosnego sklada sie z dwóch nalozonych na siebie, na wcisk, elementów w ksztalcie litery U". Korzystnie, kazdy profil katowy w ksztalcie litery „L" ma dlugosc i szerokosc, gdzie ta dlugosc jest co najmniej równa dlugosci plyty, a ta szerokosc jest co najmniej równa szerokosci odpowiedniego skrajnego elementu nosnego. Korzystnie, kazda pozioma listwa ma dlugosc i szerokosc, gdzie ta dlugosc jest co najmniej równa dlugosci plyty, a ta szerokosc jest co najmniej równa szerokosci srodkowego elementu nosnego. Korzystnie, plyta, elementy nosne, profile katowe i poziome listwy maja powloke wodoodporna. Korzystnie, powloka wodoodporna ma postac warstw laminowanych. Przedmiot wzoru zostal uwidoczniony na zalaczonym rysunku, na którym Fig. 1 przedstawia pa- lete tekturowa w widoku ogólnym, Fig. 2 – palete tekturowa w widoku od dolu, Fig. 3 – plyte prostokatna, Fig. 4 – profil katowy w ksztalcie litery „L", Fig. 5 – pozioma listwe, Fig. 6 – element nosny, Fig. 7 – obudowe elementu nosnego, Fig. 8 – tuleje cylindryczna, Fig. 9 – skrajny element nosny polaczony z plyta pro- stokatna w przekroju, Fig. 10 – srodkowy element nosny polaczony z plyta prostokatna w przekroju, zas Fig. 11 – palete tekturowa w widoku od strony podluznych kanalów wlotowych. Wszystkie elementy konstrukcyjne i detale palety tekturowej wedlug wzoru sa wykonane z tek- tury, a wszystkie polaczenia i mocowania w palecie tekturowej wykonane sa za pomoca kleju. Jak pokazano na Fig. 1 i 2, proponowana paleta tekturowa sklada sie z plyty prostokatnej 1 o strukturze komórkowej 13 oraz z zespolu elementów nosnych 2, zamocowanych pod plyta prosto- katna 1. Zespól elementów nosnych 2 obejmuje zalezna od obciazenia ilosc poszczególnych skrajnych elementów nosnych 3, 4 oraz srodkowych elementów nosnych 5. Przedmiotowa paleta zawiera dzie- wiec elementów nosnych podzielonych na skrajne elementy nosne 3, 4 oraz srodkowy element nosny 5, które sa jednoczesnie usytuowane w trzech rzedach podluznych i trzech rzedach poprzecznych. Odpo- wiednio pomiedzy skrajnymi elementami nosnymi 3, 4 oraz srodkowym elementem nosnym 5 znajduja dwa podluzne kanaly wlotowe Lpodl i dwa poprzeczne kanaly wlotowe Lpopr na „lapy" wózka widlowego. W tej postaci sa po trzy, z kazdej strony, skrajne elementy nosne 3, 4 oraz trzy srodkowe elementy nosne 5, które sa usytuowane pomiedzy skrajnymi elementami nosnymi 3, 4, w przyblizeniu wzdluz srodkowej osi podluznej plyty prostokatnej 1. Liczba wchodzacych w sklad zespolu elementów no- snych 2 skrajnych elementów nosnych 3, 4 oraz liczba srodkowych elementów nosnych 5 nie jest ogra- niczona i moze sie róznic w zaleznosci od wielkosci i innych parametrów technicznych palety. Kazdy element nosny 3, 4, i 5 z zespolu elementów nosnych 2 stanowi obudowe 6 z usytuowa- nymi pionowo tulejami cylindrycznymi 7. Liczba tulei cylindrycznych 7 w jednej obudowie 6 moze byc rózna w zaleznosci od dlugosci i wielkosci obudowy 6, przy czym obudowa zawiera przynajmniej jedna tuleje 7, natomiast w tej postaci wzoru sa to trzy tego typu elementy. Aby zapewnic latwosc produkcji palety tekturowej, w niektórych przypadkach obudowa 6 kazdego z elementów nosnych 3, 4, 5 jest wykonana jako dwa profile w ksztalcie litery „U", z których element 11 stanowi pokrywe a element 12 podstawe, przy czym elementy 11, 12 sa wykonane z mozliwoscia montazu poprzez nakladanie na siebie. Pomiedzy plyta prostokatna 1 a koncowymi skrajnymi elementami nosnymi 3, 4 sa zamocowane profile katowe 8 w ksztalcie litery „L". Kazdy profil katowy 8 w ksztalcie litery „L" to podluzny katownik wykonany z tektury. Dolna, pozioma czesc kazdego profilu katowego 8 jest zamocowana bezposrednio pomiedzy plyta prostokatna 1 a skrajnym elementem nosnym 3 lub 4, a jego górna, pionowa czesc jest przymocowana do bocznej krawedzi plyty prostokatnej 1. Profile katowe 8 w ksztalcie litery „L", zamo- cowane pomiedzy plyta prostokatna 1 a skrajnymi elementami nosnymi 3, 4, stanowia dodatkowe usztywnienie palety, zapobiegajace pekaniu lub znacznej deformacji plyty prostokatnej 1 wzdluz jej ze- wnetrznego obrysu. Oznacza to, ze profile katowe 8 w ksztalcie litery „L" sa przymocowane wzdluz dwóch krawedzi plyty prostokatnej 1 i znacznie wzmacniaja palete na tychze krawedziach, a zwlaszcza na polaczeniu tej plyty 1 ze skrajnymi elementami nosnymi 3, 4. Ponadto, zgodnie ze wzorem, pod kaz- dym elementem nosnym zespolu elementów nosnych 2, w tym pod skrajnymi elementami nosnymi 3, 4, sa zamocowane poziome listwy 9 majace profil w ksztalcie litery „I", przy czym kazda pozioma listwa 9 to plaskownik wykonany z tektury. Poziome listwy 9 wraz z dolnymi elementami 12 (podstawami) w ksztalcie litery „U" obudów 6 kazdego elementu nosnego wzmacniaja konstrukcje palety i zapobiegaja zrywaniu jej elementów podczas ustawiania palety na regale magazynowym z nieciagla powierzchnia. Poziome listwy 9, pracujace „na zerwanie", wraz z profilami katowymi 8 w ksztalcie litery „L", pracujacymi „na zlom", stanowia elementy wzmacniajace konstrukcji palety, które wspólnie zapobiegaja jej ugieciu, a w szczególnosci uniemozliwiaja ugiecie plyty prostokatnej 1 podczas ustawiania palety na regale ma- gazynowym o twardej powierzchni. Poziome listwy 9, majace profil w ksztalcie litery „I", moga byc dodatkowo mocowane poziomo pomiedzy plyta prostokatna 1 a kazdym ze srodkowych elementów nosnych 5, przy jego górnej czesci, aby skompensowac szczeline powstala pomiedzy srodkowymi elementami nosnymi 5 a dolna plasz- czyzna plyty prostokatnej 1 wskutek montazu profili katowych 8 pomiedzy skrajnymi elementami nosnymi 3, 4 a plyta prostokatna 1. Takie szczeliny mozna równiez kompensowac poprzez wykonanie obu- dowy 6 srodkowych elementów nosnych 5 o wiekszej wysokosci niz obudowy 6 skrajnych elementów no- snych 3, 4. Ze wzgledu na zastosowanie nowych dodatkowych elementów konstrukcyjnych, tj. tekturowych profili katowych 8 w ksztalcie litery „L" i kartonowych poziomych listew 9 majacych profil w ksztalcie litery „I", a w szczególnosci umiejscowienie profili 8 pomiedzy plyta prostokatna 1 a skrajnymi elementami nosnymi 3, 4 oraz poziomych listew 9 pod kazdym elementem nosnym, uzyskuje sie usztywnienie i wzmocnienie elementów konstrukcyjnych palety. W polaczeniu ze wszystkimi innymi elementami kon- strukcyjnymi i detalami palety tekturowej, otrzymuje sie efekt techniczny w postaci wzrostu wytrzymalo- sci plyty prostokatnej 1 palety ze wzgledu na mniejsza mozliwosci zlamania plyty 1 na jej krawedziach zewnetrznych, na styku tejze plyty 1 ze skrajnymi elementami nosnymi 3, 4, podczas eksploatacji palety wraz z ladunkiem w tym podczas transportu wózkiem widlowym. Poprzez wzmocnienie zespolu elemen- tów nosnych 2 zwieksza sie równiez wytrzymalosc palety w jej czesci dolnej, a przy tym jest mniejsza mozliwosc zerwania dolnych elementów palety podczas jej eksploatacji z ladunkiem (na belkach rega- lów do skladowania czy transporcie), a w rezultacie calkowita wytrzymalosc konstrukcyjna palety tektu- rowej wedlug wzoru tekturowej znacznie wzrasta. W zaproponowanej palecie tekturowej czesc zespolu elementów nosnych 2 stanowia zawsze skrajne elementy nosne 3, 4, a pozostale to srodkowe elementy nosne 5. Skrajne elementy nosne 3, 4 maja obudowy 6, z których kazda zawiera co najmniej jedna tuleje 7 (w przedmiotowej w postaci trzy), przy czym na górze tychze obudów 6 znajduje sie profil katowy 8 w ksztalcie litery „L", a pod tymi obudowami 6 znajduje sie poziomo zamocowana listwa 9 o profilu w ksztalcie litery „I". Grupa srodkowych elementów nosnych 5 to takze trzy obudowy 6, z których kazda zawiera co najmniej jedna tuleje 7 (w przedmiotowej w postaci trzy), zas pod tymi obudowami 6 zamo- cowana jest pozioma listwa 9, która moze byc takze umieszczona na górze tych obudów 6. Profile katowe 8 w ksztalcie litery „L" i poziome listwy 9 sa wykonane z tektury, przy czym dlugosc a kazdego profilu katowego 8 w ksztalcie litery „L" jest co najmniej równa dlugosci A plyty prostokatnej 1, a szerokosc b jest równa szerokosci B odpowiedniego skrajnego elementu nosnego 3 lub 4. Podobnie dlugosc c kazdej poziomej listwy 9 jest równa dlugosci A plyty prostokatnej 1, a szerokosc d jest równa szerokosci B odpowiedniego elementu z zespolu elementów nosnych 2. Oprócz funkcji usztywnien, profile katowe 8 w ksztalcie litery „L" i poziome listwy 9 o profilu w ksztalcie litery „I", zamocowane pomiedzy plyta prostokatna 1, skrajnymi elementami wsporczymi 3, 4 i srodkowymi elementami wsporczymi 5, pelnia równiez funkcje wzmacniajaca elementów klejonych, zapewniajac polaczenie plyty prostokatnej 1 bezposrednio z obudowami 6 zespolu elementów no- snych 2. Czasami takie polaczenie nie jest polaczeniem „plaszczyzna plyty do plaszczyzny obudowy", ale „plaszczyzna plyty do krawedzi obudowy i krawedzi tulei cylindrycznych". W przedmiotowym rozwiazaniu zaproponowano polaczenie plyty prostokatnej 1 ze skrajnymi elementami nosnymi 3, 4 i srodkowym elementem nosnym 5 typu „plaszczyzna plyty do plaszczyzny obudowy poprzez dodatkowy element5 plaszczyzny posredniej", gdzie dodatkowym elementem pomocniczym jest kartonowy profil katowy 8 w ksztalcie litery „L" lub pozioma listwa 9. Oznacza to, ze w palecie tekturowej wedlug wzoru znajduje sie podwójne polaczenie klejowe typu „plaszczyzna do plaszczyzny", tj. plaszczyzna plyty 1 do plasz- czyzny profilu katowego 8 i plaszczyzna profilu katowego 8 do plaszczyzny obudowy 6. Podobnie jest tez przy poziomym polaczeniu poziomej listwy 9 z plyta prostokatna 1 i srodkowym elementem no- snym 5. To rozwiazanie techniczne w postaci „podwójnych polaczen klejonych" znacznie poprawia osia- gniecie wskazanego powyzej efektu technicznego. Juz wspomniano, wszystkie elementy konstrukcyjne palety sa wykonane z tektury. Jak zilustro- wano na Fig. 3, plyta prostokatna 1 ma strukture komórkowa 13, która to struktura w takiej tekturze pozwala na przenoszenie dosc duzych obciazen. Wzdluzny uklad grup skrajnych elementów nosnych 3, 4 i srodkowych elementów nosnych 5 two- rzy podluzne kanaly wlotowe Lpodl dla widel urzadzen podnoszacych. Miedzy obudowami 6 elementów nosnych, w tym miedzy obudowami 6 skrajnych elementów nosnych 3, 4, srodkowych elementów no- snych 5 i dolna plaszczyzna plyty prostokatnej 1, oraz miedzy plaszczyznami dolnych poziomych li- stew 9 znajduja sie otwory 10 tworzace poprzeczne kanaly wlotowe Lpopr i podluzne kanaly wlotowy Lpodl, w które moga wchodzic, obustronnie, widly urzadzen podnoszacych. Obecnosc podluznych kanalów wlotowych Lpodl przy jednoczesnej obecnosci poprzecznych kanalów wlotowych Lpopr sprawia, ze paleta jest czterowlotowa – czyli taka, w która widly urzadzen podnoszacych maja mozliwosc wejscia z kazdej strony plyty prostokatnej 1. Aby nadac palecie tekturowej wodoodpornosc, plyta prostokatna 1 i/lub zespól elementów no- snych 2 i/lub profile katowe 8, i/lub poziome listwy 9 moga byc pokrytego powloka wodoodporna np. w postaci zewnetrznych warstw laminatu. Najkorzystniejsze wymiary plyty prostokatnej 1 palety tekturowej to 1200 x 800 mm, przy nosnosci do 1200 kg, przy czym konstrukcja takiej palety zapewnia transport ladunków na palecie oraz jej wyko- rzystanie na regalach w magazynach i innych miejscach. Przy zastosowaniu rozwiazania wedlug wzoru otrzymano palete tekturowa, o nastepujacych zaletach: - niska waga (5,4–6 kg) w porównaniu do znanych palet drewnianych EPAL o podobnych wymiarach (24–25 kg), - przyjaznosc dla srodowiska i biodegradowalnosc, - prostota i niska cena uzytkowania. Paleta tekturowa wedlug istotnych cech konstrukcyjnych pozwala na osiagniecie efektu technicz- nego, polegajacego na zwiekszeniu wytrzymalosci prostokatnej plyty paletowej, mniejszej mozliwosci zlamania plyty prostokatnej na jej dwóch krawedziach zewnetrznych (w szczególnosci na jej polacze- niach ze skrajnymi elementami nosnymi), zwiekszeniu wytrzymalosci palety w jej czesci dolnej, po- przez wzmocnienie elementów nosnych, mniejszej mozliwosci zerwania elementów dolnych palety pod- czas pracy z ladunkiem, oraz na zwiekszeniu ogólnej wytrzymalosci konstrukcyjnej palety. Wykaz oznaczen 1 – plyta prostokatna, 2 – zespól elementów nosnych, 3,4 – skrajne elementy nosne z zespolu elementów nosnych 2, – srodkowy element nosny z zespolu elementów nosnych 2, 6 – obudowa, 7 – tuleja cylindryczna, 8 – profil katowy w ksztalcie litery „L", 9 – pozioma listwa o profilu w ksztalcie litery „I", – otwory przelotowe, 11 – górny element obudowy 6 w ksztalcie litery „U", 12 – dolny element obudowy 6 w ksztalcie litery „U", 13 – struktura komórkowa plyty prostokatnej 1, Lpodl – podluzny kanal wlotowy, Lpopr – poprzeczny kanal wlotowy, a, b – dlugosc i szerokosc profilu 8 w ksztalcie litery „L", A – dlugosc plyty prostokatnej 1, B – szerokosc elementu nosnego 3, 4 lub 5, c, d – dlugosc i szerokosc poziomej listwy 9 o ksztalcie litery „I". PL PL PL