Opis wzoru Przedmiotem wzoru uzytkowego jest odbojnik przeznaczony do bram podnoszonych, otwiera- nych przez przemieszczanie ich skrzydla w góre z jednoczesnym odwodzeniem górnego brzegu skrzy- dla do wnetrza pomieszczenia zamykanego ta brama. Odbojnik wedlug wzoru uzytkowego przezna- czony jest do stosowania w bramach garazowych lub przemyslowych, majacych skrzydlo zlozone z przegubowo polaczonych segmentów, albo w postaci jednolitej, nielamanej plyty. Znane jest zgloszenie nr EP1045643A1 dotyczace skrzydla bramy, które wspólpracuje z urza- dzeniem tlumiacym, wyposazonym w suwak przemieszczajacy sie w prowadnicy oraz w sprezyne na- ciagowa. Urzadzenie tlumiace posiada uchwyty do zamocowania prowadnicy, z otworami podluznymi w pionie, dla laczników do regulowania wysokosci polozenia prowadnicy. Odbojnik, zwlaszcza do bram podnoszonych, które otwierane sa poprzez przemieszczanie ich skrzydla w góre, z jednoczesnym odwodzeniem jego górnej krawedzi do wnetrza pomieszczenia zamy- kanego brama, przeznaczony do hamowania ruchu skrzydla bramy w koncowej fazie jej otwierania oraz gromadzenia energii niezbednej do uruchomienia skrzydla i napedzania go w poczatkowej fazie zamy- kania bramy, zawierajacy sprezyne naciagowa sprzezona z suwakiem znajdujacym sie w prowadnicy suwaka, umieszczonej wzdluz zasadniczo poziomego odcinka prowadnicy rolek zamocowanych w skrzydle bramy, wyposazony takze w element oporowy, usytuowany na suwaku, charakteryzuje sie tym, ze prowadnica suwaka jest polaczona nierozlacznie z prowadnica rolek co najmniej dwoma bla- chami laczacymi, jako jednolita konstrukcja nosna na odcinku ich polaczenia. Korzystnie, prowadnica suwaka jest ksztaltownikiem o przekroju identycznym jak prowadnica ro- lek, przy czym blachy laczace obu prowadnic sa zorientowane pionowo. Korzystnie, prowadnica suwaka oraz prowadnica rolek polaczone sa z blachami laczacymi po- przez wspólne miejscowe przetloczenie srodników prowadnic i plaskiego odcinka blachy laczacej. Korzystnie, element oporowy stanowi wysiegnik zamocowany do suwaka srubami, przy czym wysiegnik ma gumowy zderzak. Korzystnie miedzy wysiegnikiem a zderzakiem znajduje sie zespól spre- zyn talerzowych, zestawionych parami, zwlaszcza w liczbie co najmniej dwóch takich par. Korzystnie, przeciwlegly do suwaka koniec sprezyny naciagowej zamocowany jest w nierucho- mym uchwycie, o ksztalcie identycznym jak suwak, przy czym uchwyt jest zamocowany do prowadnicy suwaka srubami. Odbojnik wspólpracuje ze skrzydlem bramy segmentowej, lub majacej to skrzydlo w postaci jed- nolitej plyty, które podczas otwierania bramy przemieszczane jest w góre, z jednoczesnym odwodze- niem górnej krawedzi skrzydla do wnetrza pomieszczenia zamykanego brama, przy czym w trakcie otwierania bramy skrzydlo to prowadzone jest na rolkach, zamocowanych w skrzydle bramy, po zasad- niczo poziomym i usytuowanym u góry odcinku prowadnicy rolek. Zadaniem odbojnika jest hamowanie ruchu skrzydla bramy, w koncowej fazie jej otwierania, oraz gromadzenie w sprezynie naciagowej ener- gii niezbednej do uruchomienia skrzydla i napedzania go w poczatkowej fazie zamykania bramy. Do wspólpracy ze skrzydlem bramy odbojnik posiada element oporowy, który bezposrednio wspóldziala z górna czescia tego skrzydla, zwlaszcza z górna czescia segmentu skrzydla usytuowanego najwyzej z wszystkich w bramie zamknietej. W przekroju poprzecznym prowadnicy suwaka mozna wydzielic odcinki takie jak: usytuowany pionowo srodnik, rynienke oraz pólke, przy czym w prowadnicy rolek rynienka, po której jezdza rolki skrzydla bramy, jest u dolu a pólka u góry. Prowadnica suwaka umieszczona jest powyzej prowadnicy rolek oraz przylega do niej. Obie prowadnice moga byc ustawione identycznie, a wówczas grzbiet ry- nienki w prowadnicy suwaka przylega do pólki w prowadnicy rolek. Prowadnica suwaka moze tez byc odwrócona rynienka do góry, a wówczas obie prowadnice przylegaja do siebie pólkami. Prowadnica suwaka i prowadnica rolek polaczone sa za posrednictwem blach laczacych po pra- wej i lewej stronie bramy, przy czym polaczenie obu prowadnic blachami laczacymi, poprzez wspólne miejscowe przetloczenia ich srodników i plaskich odcinków blach laczacych, wymaga roztloczenia na wieksza srednice przemoczonych fragmentów zlacz. Ta metoda laczenia znana jest pod nazwami „toxo- wania" lub „klinczowania". Dodatkowo obie prowadnice moga byc polaczone, zwlaszcza przy koncach prowadnicy suwaka, poprzez zgrzewanie liniowe lub punktowe stykajacych sie elementów prowadnic, to jest grzbietu rynienki w prowadnicy suwaka z pólka prowadnicy rolek, albo - przy odwróconej prowad- nicy suwaka - pólek obu prowadnic. Suwak odbojnika polaczony jest ze sprezyna naciagowa za posrednictwem czopa bedacego ele- mentem suwaka, a na czopie jest srubowy rowek sluzacy do polaczenia suwaka ze skrajnymi zwojami3 sprezyny naciagowej, które nakreca sie na ten rowek. Suwak ma czopy na obu swych koncach, co pozwala wykorzystac takie same suwaki po obu stronach bramy, bez potrzeby wykonywania ich wersji prawej i lewej. Przeciwlegly do suwaka koniec sprezyny naciagowej jest zamocowany w uchwycie umieszczo- nym w prowadnicy suwaka i mocowanym do niej srubami, przytwierdzajacymi ten uchwyt do srodnika prowadnicy. Taki koniec sprezyny naciagowej moze byc tez zamocowany w krótkim uchwycie wyposa- zonym w jeden czop do polaczenia ze skrajnymi zwojami sprezyny, przy czym krótki uchwyt powinien byc symetryczny, aby mozna go bylo po odwróceniu montowac z prawej albo lewej strony bramy. Wysiegnik z gumowym zderzakiem, stanowiacy element oporowy odbojnika, zamocowany jest do suwaka srubami. Skrzydlo bramy najezdzajace na zderzak odbojnika, w koncowej fazie jej otwiera- nia, opiera sie o zderzak uchwytem, w którym osadzona jest najwyzej usytuowana rolka skrzydla bramy, a przy dalszym nacisku uchwytu na zderzak skrzydlo bramy przesuwa ten zderzak wraz z wysiegnikiem i suwakiem, napinajac sprezyne naciagowa odbojnika. Podczas zamykania bramy sprezyna naciagowa oddaje zgromadzona w niej energie, popychajac skrzydlo bramy w pierwszej fazie zamykania, gdy liczba segmentów skrzydla znajdujacych sie na zasadniczo pionowym odcinku prowadnic przy osciez- nicy bramy jest zbyt mala, aby ich ciezar napedzal ruch zamykajacy. Nierozlaczne polaczenie prowadnicy suwaka z prowadnica rolek, w postaci jednolitej konstrukcji nosnej na odcinku ich polaczenia, zwieksza wytrzymalosc i sztywnosc prowadnicy rolek na jej zasadni- czo poziomym odcinku. Jest to istotna zaleta rozwiazania zwlaszcza w bramach segmentowych, ponie- waz w takich bramach prowadnice rolek po obu bokach bramy sa najbardziej obciazone na poziomym ich odcinku masa calego skrzydla bramy ustawionego w polozeniu otwartym. Zastosowanie ksztaltow- ników o identycznym przekroju dla prowadnicy suwaka i prowadnicy rolek wprowadza unifikacje czesci, ulatwiajac produkcje bram podnoszonych. Rozwiazanie odbojnika wedlug wzoru uzytkowego, lacznie z róznymi jego postaciami, zwlaszcza dla bram podnoszonych segmentowych, ilustruje rysunek, którego poszczególne figury przedstawiaja: fig. 1 - odbojnik, w tym jego suwak i prowadnica, w przekroju wzdluznym, fig. 2 - prowadnice rolek bramy i suwaka odbojnika oraz ich polaczenie, w przekroju poprzecznym, fig. 3 - prowadnice rolek bramy i su- waka odbojnika oraz ich polaczenie w innej postaci wzoru uzytkowego, w przekroju poprzecznym, fig. 4 - polaczenie prowadnic z blacha laczaca jako szczegól „A" z figur 2 i 3, fig. 5 - wysiegnik odbojnika z zamocowanym zderzakiem i sprezynami talerzowymi, w widoku z boku, fig. 6 - wspólpracujace ze soba odbojnik i górna czesc skrzydla bramy, w widoku aksonometrycznym, fig. 7 - wysiegnik odbojnika, w widoku aksonometrycznym, fig. 8 - krótki uchwyt sprezyny w kolejnej postaci wzoru uzytkowego, w przekroju wzdluznym. Odbojnik posiada suwak 1, przemieszczajacy sie w prowadnicy suwaka 2 usytuowanej równole- gle do prowadnicy rolek 3, na jej odcinku zasadniczo poziomym, na który wprowadza sie skrzydlo 4 bramy podnoszonej podczas jej otwierania. Prowadnica rolek 3 jest ksztaltownikiem gietym z blachy, w którym mozna wydzielic odcinki przekroju takie jak: srodnik 31 usytuowany pionowo, rynienke 32 usytuowana u dolu, oraz pólke 33 usytuowana u góry tej prowadnicy rolek 3. Skrzydlo 4 bramy podnoszonej sklada sie z polaczonych przegubowo segmentów, w liczbie od- powiedniej do wysokosci tego skrzydla. Kazdy z segmentów skrzydla 4 przy obu swych bocznych kra- wedziach, prawej i lewej, ma uchwyty 41, w których na osiach 42 osadzone sa obrotowo rolki 43 prze- mieszczajace sie w prowadnicach rolek 3, z prawej i lewej strony bramy. Uchwyty 41 z rolkami 43 za- mocowane sa u dolu kazdego segmentu bramy, natomiast w segmencie, który w bramie zamknietej usytuowany jest najwyzej sposród nich, wysiegniki 41 z rolkami 43 sa zarówno u dolu jak i u góry tego segmentu. W bramie zamknietej rolki 43 znajduja sie na odcinku prowadnicy rolek usytuowanym przy oscieznicy tej bramy, a w trakcie otwierania wprowadzane sa kolejno na zasadniczo poziomy odcinek prowadnicy rolek 3, usytuowany u góry, przy czym rolki 43 tocza sie po dolnej czesci przekroju tej pro- wadnicy uksztaltowanej w formie rynienki 32. Prowadnica suwaka 2 jest ksztaltownikiem gietym z blachy, identycznym jak prowadnica rolek 3, w którym mozna wydzielic odcinki przekroju takie jak: srodnik 21, rynienke 22 oraz pólke 23, analogicz- nie do elementów 31, 32 i 33 przekroju prowadnicy rolek 3. Prowadnica suwaka 2 usytuowana jest po- nad prowadnica rolek 3 i przylega wierzcholkiem swej rynienki 22 do pólki 33 prowadnicy rolek (p. fig. 2). Prowadnica suwaka 2 oraz prowadnica rolek 3 polaczone sa nierozlacznie blachami laczacymi 5, zo- rientowanymi pionowo, w liczbie co najmniej po dwie blachy dla kazdego zespolu prowadnic 2, 3 po obu stronach - prawej i lewej - bramy podnoszonej. Blachy laczace 5 przylegaja swymi plaskimi odcinkami 51 do srodnika 21 w prowadnicy suwaka 2, oraz do srodnika 31 w prowadnicy rolek 3, przy czym kazda blacha laczaca 5, z obydwoma srodnikami 21, 31 prowadnic, polaczona jest poprzez wspólne miej- scowe przetloczenia srodników 21, 31 obu prowadnic z plaskim odcinkiem 51 blachy laczacej 5. Prze- tloczenia 24 i 34 w srodnikach 21, 31 obu prowadnic wraz z przetloczeniem 52 w blasze laczacej 5 wy- konuje sie z jednoczesnym roztloczeniem, na wieksza srednice, przemoczonych fragmentów 24, 34 tego zlacza. Tworzy to trwale polaczenie ksztaltowe srodników 21, 31 obu prowadnic z blacha laczaca , podobne w swej istocie do polaczen nitowych. Ta metoda laczenia ksztaltowego znana jest pod na- zwami „toxowania" lub „klinczowania". Blachy laczace 5, dla zwiekszenia ich sztywnosci maja przetloczenia 53 wzdluz obu swych pio- nowych brzegów. Oprócz polaczenia srodników 21, 31 obu prowadnic blachami laczacymi 5, prowad- nice te moga byc dodatkowo polaczone bezposrednio, zwlaszcza na koncowych odcinkach prowadnicy suwaka 2, na przyklad poprzez zgrzewanie liniowe lub punktowe wierzcholka rynienki 22 prowadnicy suwaka 2 z pólka 33 prowadnicy rolek 3. Suwak 1 wykonany z tworzywa sztucznego, dla zmniejszenia tarcia, ma przekrój poprzeczny od- powiadajacy wewnetrznemu zarysowi ksztaltownika prowadnicy suwaka 2, a w tym ma element tego przekroju wchodzacy do rynienki 22 prowadnicy suwaka. Na obu swych koncach suwak 1 posiada wal- cowe czopy 11 ze srubowym rowkiem, sluzacym do polaczenia suwaka 1 ze skrajnymi zwojami spre- zyny naciagowej 6, które nakreca sie na ten rowek. Wyposazenie suwaka 1 w dwa czopy 11 na prze- ciwleglych jego koncach pozwala wykorzystac takie same suwaki 1 po obu stronach bramy, bez po- trzeby wykonywania wersji prawej i lewej, co ulatwia montaz odbojników u klienta. Do suwaka 1 zamocowany jest wysiegnik 7 w postaci krótkiego katownika, który na jednym koncu jest rozciety, a obie jego scianki na tym koncu odgiete sa pod katem prostym. Pozioma scianka 71 ma odgiecie 72 skierowane do góry, a pionowa scianka 73 ma odgiecie 74 skierowane poziomo w prze- ciwna strone niz pozioma scianka 71 tego wysiegnika. W obu odgieciach 72, 74 wysiegnika 7 sa otwory 75 dla srub 12 przytwierdzajacych wysiegnik 7 do suwaka 1. Lby srub 12, z kwadratowymi podsadze- niami pod lbem, umieszczone sa w suwaku 1 w gniazdach 13 otwartych od strony srodnika 21 prowad- nicy suwaka 2, a nakretki 14 sa po stronie wysiegnika 7. Dodatkowo wysiegnik 7 ma zastrzal 76 wzmac- niajacy i usztywniajacy jego konstrukcje. Przeciwlegly wzgledem suwaka 1 koniec sprezyny naciagowej 6 zamocowany jest w uchwycie 1a o ksztalcie identycznym jak suwak 1. Uchwyt 1a jest unieruchomiony w prowadnicy suwaka 2 za posrednictwem srub 15 z nakretkami 14, przytwierdzajacymi ten uchwyt do srodnika 21 prowadnicy suwaka 2. Powtarzalnosc elementu uzytego jako suwak 1 i jako uchwyt 1a sprezyny naciagowej 6 po- zwala na unifikacje czesci. Odbojnik posiada równiez gumowy zderzak 8 zamocowany na wysiegniku 7, za posrednictwem sruby 81 osadzonej w tym zderzaku. Sruba 81 przechodzi przez otwór 77 w pionowej sciance 73 wy- siegnika i zabezpieczona jest nakretka 82. Pomiedzy gumowym zderzakiem 8 a pionowa scianka 73 wysiegnika 7, na srubie 81 osadzone sa dwie pary sprezyn talerzowych 83. W trakcie otwierania bramy podnoszonej segmentowej skrzydlo 4 tej bramy swym górnym kon- cem, czyli najwyzszym jej segmentem, najezdza na zderzak 8 odbojnika, opierajac sie o niego uchwy- tem 41 rolki. Przy dalszym ruchu skrzydla 4 uchwyt 41 naciskajac na zderzak 8 przesuwa go, a wraz ze zderzakiem przesuwa takze wysiegnik 7 i suwak 1, napinajac w prowadnicy suwaka 2 sprezyne nacia- gowa 6. Podczas zamykania bramy sprezyna naciagowa 6 oddaje zgromadzona w niej energie, popy- chajac skrzydlo 4 w pierwszej fazie zamykania, gdy liczba segmentów skrzydla znajdujacych sie na zasadniczo pionowym odcinku prowadnic przy oscieznicy bramy jest zbyt mala aby ich ciezar napedzal ruch zamykajacy. Po przemieszczeniu sie suwaka 1 w polozenie, w którym sprezyna naciagowa 6 prze- staje dzialac, dalszy ruch zamykania bramy napedzany jest ciezarem segmentów skrzydla 4 znajduja- cych sie na zasadniczo pionowym odcinku prowadnic przy oscieznicy bramy. W innej postaci odbojnik wedlug wzoru uzytkowego ma nieco zmieniony uklad i ksztalt zespolu obu prowadnic. Prowadnica suwaka 2 jest odwrócona w wyniku czego przylega swoja pólka 23 do pólki 33 prowadnicy rolek 3, zas rynienka 22 prowadnicy suwaka 2 usytuowana jest u góry, co ilustruje fig. 3. Do wspólpracy z tak usytuowana prowadnica suwaka 2, równiez suwak (nie pokazany na fig. 3) jest odwrócony tak, ze jego czesc wspólpracujaca z rynienka znajduje sie u góry. W obu prowadnicach 2, 3 pólki 22, 23 zakonczone sa dodatkowymi odgieciami prowadzacymi 25, 35. Polaczenia prowadnicy suwaka 2 z prowadnica rolek 3 a takze innych czesci odbojnika, jak równiez ich dzialanie oraz wspól- praca ze skrzydlem bramy, sa identyczne jak opisane powyzej. W kolejnej postaci odbojnik wedlug wzoru uzytkowego ma inny uchwyt mocujacy sprezyne w pro- wadnicy suwaka. W niniejszej postaci jest krótki uchwyt 9 sprezyny naciagowej 6, co ilustruje fig. 8 Krótki uchwyt 9 ma walcowy czop 91 ze srubowym rowkiem, sluzacym do polaczenia uchwytu 9 ze skrajnymi zwojami sprezyny naciagowej 6, które nakreca sie na ten rowek. Krótki uchwyt 9 zamocowany jest w prowadnicy suwaka 2 za posrednictwem sruby 92 z nakretka 93, przytwierdzajacej ten uchwyt do srodnika 21 prowadnicy suwaka 2. Krótki uchwyt 9 jest symetryczny wzgledem plaszczyzny przecho- dzacej przez osie geometryczne czopa 91 i otworu dla sruby 92, dzieki czemu taki sam uchwyt moze byc uzyty po prawej i lewej stronie bramy. Polaczenia prowadnicy suwaka 2 z prowadnica rolek 3 a takze innych czesci odbojnika, jak równiez ich dzialanie oraz wspólpraca ze skrzydlem bramy, sa identyczne jak opisane powyzej. PL PL PL PL PL