Opis wzoru Przedmiotem wzoru uzytkowego jest okno dachowe z zespolem zawiasowym. Zasadniczo okna dachowe moga byc dostarczane w wielu postaciach i obejmuja mniej lub bar- dziej skomplikowane struktury, aby umozliwic otwieranie skrzydla i spelnianie innych funkcji, takich jak wentylacja, umozliwiajac równoczesnie czyszczenie zewnetrznej strony szyby od strony wnetrza bu- dynku. Postaci te obejmuja okna dachowe typu obrotowego, w których os zawiasy jest usytuowana albo posrodku, albo jest przesunieta wzgledem srodka okna, oraz okna dachowe o górnej osi obrotu, które obracaja sie do czyszczenia za pomoca ramy posredniej. W takich oknach dachowych, w najbardziej rozpowszechnionym zespole zawiasowym wykorzy- stuje sie tzw. zawiase obrotowa, która uzyskala mniej lub bardziej status standardu przemyslowego. Zawiasa obrotowa ma lukowa prowadnice w oscieznicowej czesci zawiasy sluzaca do przyjecia ele- mentu przesuwnego. Aby móc ustawic skrzydlo w dowolnym otwartym polozeniu, stosuje sie urzadzenia modulujace ruch, aby uzyskac oddzialywanie hamujace na skrzydlowa czesc zawiasy wzgledem osciez- nicowej czesci zawiasy, zwykle w postaci sprezyny plytkowej wystajacej do wnetrza lukowej prowadnicy i oddzialujacej z elementem przesuwnym. Mimo iz te zawiase obrotowa uznano za spelniajaca postawione jej zadanie, to jednak nie zawsze nadaje sie ona do wszystkich dziedzin zastosowania. Jest to glównie spowodowane tym, ze trudno jest kontrolowac dzialanie hamujace powstajace dzieki tarciu sprezyny plytkowej, zas w pewnych okolicz- nosciach rozwiazanie takie moze takze wymagac obslugi technicznej, jak np. smarowania. Na tym tle celem wzoru uzytkowego jest ulepszenie okna dachowego w odniesieniu do wszyst- kich zastosowan. Zgodne ze wzorem uzytkowym okno dachowe obejmuje oscieznice z czterema elementami, obej- mujacymi dwa boczne elementy, górny element i dolny element, polaczonymi ze soba z utworzeniem prostokatnej oscieznicy wyznaczajacej plaszczyzne oscieznicy i przeznaczonej do wbudowania w struk- ture nosna dachu budynku; skrzydlo z czterema elementami, obejmujacymi dwa boczne elementy, górny element i dolny element, polaczonymi ze soba z utworzeniem prostokatnego skrzydla utrzymuja- cego szybe i wyznaczajacego zewnetrzna, w stanie uzytkowym okna, plaszczyzne skrzydla odpowia- dajaca górnej plaszczyznie szyby, oraz zespól zawiasowy obejmujacy zestaw dwóch zawias, z których kazda zawiera oscieznicowa czesc zawiasy polaczona z jednym bocznym elementem oscieznicy w sta- nie zmontowanym okna oraz skrzydlowa czesc zawiasy polaczona z jednym bocznym elementem skrzy- dla naprzeciwko bocznego elementu oscieznicy w stanie zmontowanym okna, przy czym skrzydlowa czesc zawiasy jest obrotowa wzgledem oscieznicowej czesci zawiasy wokól osi zawiasy przebiegajacej prostopadle do kierunku wzdluznego bocznego elementu oscieznicy i bocznego elementu skrzydla w stanie zmontowanym okna, i charakteryzuje sie tym, ze oscieznicowa czesc zawiasy i skrzydlowa czesc zawiasy kazdej zawiasy polaczone sa ze soba sworzniem zawiasy, przy czym os zawiasy prze- biega przez oscieznicowa czesc zawiasy i skrzydlowa czesc zawiasy, przy czym kazda zawiasa zespolu zawiasowego zawiera zebatke osadzona przesuwnie w oscieznicowej czesci zawiasy i polaczona kine- matycznie z zebnikiem polaczonym nieruchomo ze skrzydlowa czescia zawiasy, przy czym z zebatka jest polaczone urzadzenie hamujace, przy czym urzadzenie hamujace zawiera kólka polaczone z oscieznicowa czescia zawiasy i element sprzegajacy w postaci preta wchodzacego miedzy wspo- mniane kólka i polaczonego nieruchomo z zebatka zespolu zawiasowego, przy czym os zespolu zawia- sowego znajduje sie po zewnetrznej, w stanie uzytkowym okna, stronie w odniesieniu do zewnetrznej, w stanie uzytkowym okna, plaszczyzny szyby. Korzystnie odleglosc pomiedzy osia zawiasy a zewnetrzna, w stanie uzytkowym okna, plaszczy- zna szyby wynosi maksymalnie 50 mm, korzystnie 5 do 30 mm, najkorzystniej 10 do 20 mm. Ponadto korzystnie zespól zawiasowy jest usytuowany calkowicie po zewnetrznej, w stanie uzyt- kowym okna, stronie w odniesieniu do zewnetrznej, w stanie uzytkowym okna, plaszczyzny szyby. Ponadto korzystnie zespól zawiasowy jest usytuowany co najmniej czesciowo po wewnetrznej, w stanie uzytkowym okna, stronie w odniesieniu do zewnetrznej, w stanie uzytkowym okna, plaszczyzny szyby. Ponadto korzystnie boczny element oscieznicy obejmuje zestaw wglebien na elementy zespolu zawiasowego. Ponadto korzystnie pomiedzy bocznym elementem oscieznicy a bocznym elementem skrzydla znajduje sie szczelina dla uszczelek. Ponadto korzystnie szyba zawiera dwie tafle szkla Ponadto korzystnie szyba zawiera trzy tafle szkla. Ponadto korzystnie szyba zawiera cztery tafle szkla. Ponadto korzystnie te kólka sa naprezone wzgledem preta. Ponadto korzystnie te kólka wyznaczaja miedzy soba zbiezna szczeline prowadzaca. Ponadto korzystnie te kólka sa naprezone wzgledem preta i wyznaczaja miedzy soba zbiezna szczeline prowadzaca. Ponadto korzystnie oscieznicowa czesc zawiasy obejmuje plytke podstawowa, a skrzydlowa czesc zawiasy obejmuje plytke podstawowa, sworzen zawiasy jest polaczony z plytka podstawowa oscieznicowej czesci zawiasy oraz jest ulozyskowany w skrzydlowej czesci zawiasy. Ponadto korzystnie skrzydlowa czesc zawiasy ma czesc mostkowa polaczona z plytka podsta- wowa i czesc lukowa polaczona z czescia mostkowa. W ten sposób dostarczono okno dachowe z prostym zespolem zawiasowym, które jednak rów- noczesnie umozliwia ulepszone dzialanie bedace celem, poniewaz urzadzenia modulujace ruch wspól- pracuja z prowadnicami, aby tworzyc uklad kinetyczny w zespole zawiasowym podczas jego uzytkowa- nia, tzn. podczas otwierania, zamykania i parkowania skrzydla w dowolnych polozeniach. Ponadto roz- wiazanie wedlug wzoru uzytkowego opiera sie na spostrzezeniu, ze choc uproszczone polaczenie za- wiasowe dostarcza odpowiednio okreslonego punktu obrotu w samym sworzniu zawiasy, to nieoczeki- wanie korzystnie mozna wplywac na ruch za posrednictwem prowadnic. Dzieki wbudowaniu urzadzenia hamujacego w urzadzenie modulujace ruch, ruch skrzydlowej czesci zawiasy wspierany jest przez urza- dzenie hamujace, które zapewnia moment obrotowy wokól sworznia zawiasy zespolu zawiasowego. W polaczeniu z wyposazeniem prowadnic w urzadzenie przekladniowe staje sie mozliwe polaczenie obydwu funkcji prowadzenia ruchu skrzydlowej czesci zawiasy wzgledem oscieznicowej czesci zawiasy, oraz przekazywanie sily dostarczanej przez urzadzenia modulujace ruch. Przedmiot wzoru uzytkowego jest uwidoczniony na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia w wi- doku perspektywicznym okno dachowe z zespolem zawiasowym wedlug stanu techniki, fig. 2B – w czastkowym widoku perspektywicznym zespól zawiasowy pokazany w stanie zmontowanym w oscieznicy i skrzydle okna dachowego, fig. 3B – przedstawia w czastkowym widoku perspektywicz- nym zespól zawiasowy z fig. 2B, widziany pod innym katem, fig. 4B – w czastkowym widoku perspek- tywicznym zespól zawiasowy z fig. 2B, widziany pod innym katem ze skrzydlem w polozeniu otwartym, fig. 5B – w schematycznym rzucie bocznym zespól zawiasowy z fig. 2B, z usunietymi czesciami skrzydla okna dachowego, fig. 6B – w rzucie poziomym zespól zawiasowy z fig. 2B, fig. 7B – zespól zawiasowy w przekroju wzdluz linii XIX-XIX z fig. 6B. Ponizej opisano szczególowo postac wzoru uzytkowego. W charakterze odniesienia, znane okno dachowe z oscieznica 1', skrzydlem 2', szyba 3' i zawiasa 10' pokazano na fig. 1. Czesci znanego okna dachowego, które moga byc zastosowane równiez do okna dachowego wedlug niniejszego wzoru uzytkowego opisano w opublikowanych europejskich zgloszeniach patentowych Zglaszajacego nr A1 i A1, do których odwoluje sie wprost. Okno dachowe z zespolem zawiasowym stanowiace przedmiot wzoru uzytkowego ma oscieznice 1 z czterema elementami, obejmujacymi dwa boczne elementy 11, górny element i dolny element, po- laczonymi ze soba z utworzeniem prostokatnej oscieznicy 1 wyznaczajacej plaszczyzne oscieznicy 1 i przeznaczonej do wbudowania w strukture nosna dachu budynku, skrzydlo 2 z czterema elemen- tami, obejmujacymi dwa boczne elementy 21, górny element i dolny element, polaczonymi ze soba z utworzeniem prostokatnego skrzydla 2 utrzymujacego szybe 3 i wyznaczajacego zewnetrzna, w stanie uzytkowym okna, plaszczyzne skrzydla 2 odpowiadajaca górnej plaszczyznie szyby 3, oraz zespól za- wiasowy 204 obejmujacy zestaw dwóch zawias 205, z których kazda zawiera oscieznicowa czesc 251 zawiasy polaczona z jednym bocznym elementem 11 oscieznicy w stanie zmontowanym okna oraz skrzydlowa czesc 252 zawiasy polaczona z jednym bocznym elementem 21 skrzydla naprzeciwko bocz- nego elementu 11 oscieznicy w stanie zmontowanym okna, przy czym skrzydlowa czesc 252 zawiasy jest obrotowa wzgledem oscieznicowej czesci 251 zawiasy wokól osi ? zawiasy przebiegajacej prosto- padle do kierunku wzdluznego bocznego elementu 11 oscieznicy i bocznego elementu 21 skrzydla w stanie zmontowanym okna, przy czym oscieznicowa czesc 251 zawiasy i skrzydlowa czesc 252 za- wiasy polaczone sa ze soba sworzniem 253 zawiasy, przy czym os ? zawiasy przebiega przez osciez- nicowa czesc 251 zawiasy i skrzydlowa czesc 252 zawiasy, przy czym os ? zespolu zawiasowego 204 znajduje sie po zewnetrznej stronie, w stanie uzytkowym okna, w odniesieniu do zewnetrznej plaszczy- zny t szyby 3. Zatem, w sposób znany jako taki, okno dachowe przeznaczone jest do wbudowania w powierzch- nie, która jest nachylona wzgledem poziomu, zwykle w dach, totez okno bedzie ponizej okreslane jako okno dachowe. W polozeniu pomiedzy góra a srodkiem okna znajduje sie polaczenie zawiasowe po- miedzy oscieznica 1' a skrzydlem 2'. Polaczenie zawiasowe na fig. 1 obejmuje zestaw znanych zawias, z których widoczna jest jedna zawiasa 10'. Zarówno oscieznica 1' jak i skrzydlo 2' wykonane jest z czte- rech elementów, z których wskazano jeden boczny element 11' oscieznicy i jeden boczny element 21' skrzydla. Skrzydlo 2' moze otwierac sie wzgledem oscieznicy 1', poniewaz skrzydlo 2' mozna prze- mieszczac od polozenia zamknietego, w którym np. boczny element 21' skrzydla jest zasadniczo rów- nolegly do bocznego elementu 11' oscieznicy, do polozenia otwartego, w którym boczny element 21' skrzydla tworzy pewien kat z bocznym elementem 11' oscieznicy. Podczas tego ruchu skrzydlo 2' ob- raca sie wokól osi ?' zawiasy znajdujacej sie w polaczeniu zawiasowym. Jak zaznaczono na fig. 1, os ?' zawiasy znajduje sie pomiedzy osia srodkowa a góra okna dachowego, korzystnie w przedziale 1 /3 do 2 /3 odleglosci pomiedzy osia srodkowa a góra okna dachowego, najkorzystniej zasadniczo w 1 /2 odle- glosci pomiedzy osia srodkowa a góra okna dachowego. Inne polozenia osi zawiasy oczywiscie sa mozliwe, np. posrodku okna dachowego albo przesuniete nieco powyzej albo ponizej srodka w zalez- nosci od potrzeby optymalnego wywazenia ciezaru skrzydla, wlaczajac jego rózne modyfikacje kon- strukcyjne wplywajace na ciezar calkowity, oraz rózne rodzaje konfiguracji szyby z jedna, dwiema albo wieloma warstwami szkla. Od polozenia zamknietego, uzytkownik obsluguje urzadzenie obslugowe okna. Urzadzenie ob- slugowe obejmuje zwykle uchwyt (niepokazany) polaczony z dolnym elementem skrzydla i/albo zespo- lem obslugowo-blokujacym na górnym elemencie skrzydla z mechanizmem blokujacym, aby wspóldzia- lac z blaszka gniazdkowa na górnym elemencie oscieznicy. Ten zespól obslugowo-blokujacy moze obejmowac klapke wentylacyjno-regulujaca, jak opisano w patencie Zglaszajacego B1. Zestaw zawias 10' oddzialuje momentem obrotowym na skrzydlo 2', a w polaczeniu z sila, a tym samym momentem obrotowym, jaki wywiera uzytkownik obslugujacy na urzadzenie obslugowe, pokonany zo- staje moment obrotowy wynikajacy z ciezaru skrzydla 2' i szyby 3', wraz z wszelkimi wystepujacymi silami tarcia. Ogólnie rzecz biorac, dzialanie otwierajace powoduje, ze skrzydlo 2' zostaje przemiesz- czone od polozenia zamknietego do polozenia otwartego pokazanego na fig. 1, w którym plaszczyzna skrzydla tworzy kat otwarcia z plaszczyzna oscieznicy. Zamykanie okna od polozenia otwartego powo- duje przeciwny ruch skrzydla 2'. Mozliwe jest ustawienie skrzydla 2' w szeregu dowolnych polozen otwarcia, w których skrzydlo 2' jest utrzymywane stabilnie wzgledem oscieznicy 1'. W odniesieniu do figur, okreslenia góra, dól, w góre, w dól, wierzch i spód przyjmuje sie w sto- sunku do sposobu, w jaki pokazywane sa figury, tzn. majac oscieznice umieszczona w polozeniu leza- cym z powierzchniami zewnetrznymi skierowanymi do góry. Widok z przodu przyjmuje sie od zawiasy i patrzac w kierunku oscieznicy. Widok z tylu przyjmuje sie zatem jako widok od strony oscieznicy w kie- runku zawiasy. Jezeli nie powiedziano inaczej, kierunek wzdluzny jest kierunkiem wzdluz dlugosci oscieznicy. Nalezy rozumiec, ze zespól pokazany w ustawieniu poziomym nie jest normalnym ustawie- niem, gdy okno jest zamontowane. Przy tym okreslenie „w stanie uzytkowym okna" nalezy rozumiec jako stan zamontowania okna w polaci dachu, a zatem okreslenie „na zewnatrz" w tym stanie okna oznacza strone na zewnatrz budynku, w którego dachu zamontowane jest dane okno, zas okreslenie „wewnatrz" w tym stanie okna oznacza strone od wnetrza budynku. W odniesieniu do fig. 2B do 7b opisana zostanie postac wykonania zespolu zawiasowego wedlug wzoru uzytkowego. Elementy majace te sama albo podobna funkcje jak w znanych rozwiazaniach ozna- czono tymi samymi odnosnikami liczbowymi jak w powyzszym opisie, bez znaku ' (prim). Zespól zawiasowy oznaczony ogólnie odnosnikiem 204 pokazano w stanie zamontowanym w ok- nie dachowym majacym oscieznice 1 z wieloma elementami, z których pokazano jeden boczny element 11 oscieznicy, oraz skrzydlo 2 z wieloma elementami, z których pokazano boczny element 21 skrzydla naprzeciwko jednego bocznego elementu 11 oscieznicy. Oscieznica 1 ze swoimi wieloma bocznymi elementami 11 wyznacza plaszczyzne oscieznicy i jest z kolei przystosowana do polaczenia ze struktura nosna dachu budynku. Skrzydlo 2 ze swoimi wieloma bocznymi elementami 21 wyznacza plaszczyzne skrzydla zaznaczona zewnetrzna, w stanie uzytkowym okna, plaszczyzna t szyby 3, por. fig. 7B. Skrzydlo utrzymuje szybe 3. W postaci innowacyjnego okna dachowego pokazanego na fig. 2B do 7B, szyba 3 ma cztery tafle szkla. Szyby 3 moga miec dwie albo trzy tafle szkla, ale wzór uzytkowy mozna takze stosowac do okien dachowych z pojedyncza szyba i wieksza liczba tafli szkla niz cztery Innowacyjny zespól zawiasowy 204 obejmuje zestaw zawias, z których pokazano jedna za- wiase 205 zas druga zawiasa z zestawu umiejscowiona jest na przeciwleglych elementach osciez- nicy i skrzydla. Kazda zawiasa 205 ma oscieznicowa czesc 251 zawiasy przystosowana do polaczenia z jednym bocznym elementem 11 oscieznicy w stanie zmontowanym. Okreslenie przystosowany oznacza, ze odpowiednie postaci srodków montazowych, takie jak otwory i wkrety, zostaly zapewnione, choc niepo- kazane. Odpowiednio, skrzydlowa czesc 252 zawiasy jest przystosowana do polaczenia z jednym bocz- nym elementem 21 skrzydla naprzeciwko bocznego elementu 11 oscieznicy w stanie zmontowanym. Skrzydlowa czesc 252 zawiasy przystosowana jest do obracania wzgledem oscieznicowej czesci 251 zawiasy wokól osi ? zawiasy, por. fig. 7B, przebiegajacej zasadniczo prostopadle do kierunku wzdluznego bocznego elementu 11 oscieznicy i bocznego elementu 21 skrzydla w stanie zmontowa- nym, we wstepnie zdefiniowanym zakresie katowym. Zwykle wstepnie zdefiniowany zakres katowy w normalnym uzytkowaniu przy standardowym nachyleniu dachu wynosi od 0 do 90°, ale skrzydlo moze takze miec mozliwosc obrotu w taki sposób, aby zewnetrzna strona szyby 3 mogla byc dostepna od wewnatrz, tzn. okolo 180°. Jak bedzie opisane bardziej szczególowo w dalszej czesci, prowadnice zapewniajace prowadze- nie skrzydlowej czesci 252 zawiasy wzgledem oscieznicowej czesci 251 zawiasy zastosowano w pola- czeniu z urzadzeniami modulujacymi ruch, przystosowanymi do oddzialywania na zawiase 205, aby wplywac na ruch skrzydlowej czesci 252 zawiasy wzgledem oscieznicowej czesci 251 zawiasy co naj- mniej na czesci wstepnie zdefiniowanego zakresu katowego. Oscieznicowa czesc 251 zawiasy 205 i skrzydlowa czesc 252 zawiasy 205 polaczone sa ze soba sworzniem 253 zawiasy w taki sposób, ze os ? zawiasy przebiega przez oscieznicowa czesc 251 za- wiasy i skrzydlowa czesc 252 zawiasy. Powoduje to, ze os ? zawiasy jest usytuowana w obrebie obwodu obydwu czesci oscieznicowej 251, skrzydlowej 252 zawiasy. Ponadto prowadnice sa usytuowane w pewnej odleglosci od sworznia 253 zawiasy oraz w pola- czeniu z urzadzeniami modulujacymi ruch. W pokazanej postaci prowadnice obejmuja urzadzenie przekladniowe 206. Urzadzenie przekla- dniowe 206 obejmuje zebatke 261 polaczona z mozliwoscia przesuwania z oscieznicowa czescia 251 zawiasy, w celu wspólpracy z zebnikiem 262 polaczonym ze skrzydlowa czescia 252 zawiasy. Zebnik 262 pokazano tutaj jako element integralny ze skrzydlowa czescia 252 zawiasy. Zebatka 261 jest przyjmowana w okuciu 260, które z kolei przymocowane jest do bocznego ele- mentu 11 oscieznicy. Szczególnie prosta postacia zawiasy 205 jest wykonanie oscieznicowej czesci 251 zawiasy tak, aby miala plytke podstawowa 251a, zas skrzydlowej czesci 252 zawiasy tak, aby miala plytke podsta- wowa 252a. Sworzen 253 zawiasy pokazano tutaj jako polaczony z plytka podstawowa 251a osciezni- cowej czesci 251 zawiasy oraz ulozyskowany w skrzydlowej czesci 252 zawiasy. Ponadto skrzydlowa czesc 252 zawiasy ma tutaj czesc mostkowa 252b polaczona z plytka podstawowa 252a i czesc lukowa 252c polaczona z czescia mostkowa 252b. W przypadku, gdy zebnik 262 jest integralny ze skrzydlowa czescia 252 zawiasy, zebnik 262 mozna uksztaltowac, jak pokazano, na obwodzie czesci lukowej 252c. W odniesieniu w szczególnosci do fig. 7B, os ? zawiasy zespolu zawiasowego 204 znajduje sie po zewnetrznej, w stanie uzytkowym okna, stronie w odniesieniu do zewnetrznej, w stanie uzytkowym okna, plaszczyzny t szyby. Polozenie zespolu zawiasowego 204 w oknie dachowym dobrano tak, aby odleglosc pomiedzy osia ? zawiasy a zewnetrzna, w stanie uzytkowym okna, plaszczyzna t szyby, wy- nosila maksymalnie 50 mm, korzystnie od 5 do 30 mm, najkorzystniej od 10 do 20 mm. W przedstawionej postaci widac, ze zespól zawiasowy 204 jest usytuowany calkowicie po ze- wnetrznej, w stanie uzytkowym okna, stronie w odniesieniu do zewnetrznej, w stanie uzytkowym okna, plaszczyzny t szyby. A zatem, oscieznicowa czesc 251 zawiasy przymocowana jest do górnej po- wierzchni bocznego elementu 11 oscieznicy, a skrzydlowa czesc 252 zawiasy do górnej powierzchni bocznego elementu 21 skrzydla. Pomiedzy bocznym elementem 11 oscieznicy a bocznym elementem 21 skrzydla znajduje sie szczelina 9. We wglebieniu w bocznym elemencie 11 oscieznicy wykonano pewna liczbe uszczelek 91. Ponadto prowadnice obejmuja urzadzenie przekladniowe 206, a urzadzenie modulujace ruch obejmuje urzadzenie hamujace 208. Urzadzenie hamujace 208, w przedstawionej postaci, ma wiele kólek 2081, tutaj polaczonych z oscieznicowa czescia 251 zawiasy, do wspóldzialania z elementem sprzegajacym 2082 polaczonym z prowadnicami 206 zespolu zawiasowego 204. Tych wiele kólek 2081 jest naprezanych wzgledem elementu sprzegajacego 2082, aby zapew- niac progresywny uklad sily. Alternatywnie albo dodatkowo, tych wiele kólek 2081 moze tworzyc zbiezna sciezke w celu zapewnienia progresywnego ukladu sily. W tej postaci, element sprzegajacy urzadzenia hamujacego 208 obejmuje pret 2082 wspólpracu- jacy z wieloma kólkami 2081. W pokazanej postaci pret 2082 polaczony jest z zebatka 261 urzadzenia przekladniowego 206 tworzac czesc prowadnic trzeciej postaci. W kolejnych, niepokazanych postaciach mozna realizowac inne kombinacje pomiedzy pokaza- nymi i opisanymi postaciami. Ponadto urzadzenie modulujace ruch moze obejmowac zewnetrzne urza- dzenie napedowe, np. elektryczne. PL PL PL PL PL PL PL PL PL