Pierwszenstwo: 19.021970 Wielka 1 ' Brytania Zgloszenie ogloszono: 05.05.1973 Opis patentowy opublikowano: 08.09.1975 70896 1 KI. 63c,51/02 MKP F16d 55/10 Twórcawynalazku: Golin Robert Rees Uprawniony z patentu Girling Limited, Birmingham (Wielka Brytania) Hamulec tarczowy Przedmiotem wynalazku jest hamulec tarczowy, w którym wirujace tarcze cierne sa doprowadzane do sprzezenia z przeciwleglymi powierzchniami nieruchomej obudowy za pomoca plyt dociskowych umieszczonych pomiedzy tarczami ciernymi, a w przyleglych plaszczyznach plyt dociskowych, w uzupelniajacych sie nachylo¬ nych gniazdach, umieszczone sa kulki, przy czym przy wlaczeniu hamulca, plyty dociskowe obracaja sie wraz z tarczami wirujacymi dopóki jedna z plyt nie zostanie zatrzymana przez ogranicznik, a druga obracajaca sie dalej nie wywola samozadzialania hamulca.W hamulcu tarczowym wedlug wynalazku przemieszczenie katowe plyt dociskowych w przeciwnych kie¬ runkach, uruchamiajace hamulec jest spowodowane przez krzywke, za pomoca popychaczy, których zewnetrzne konce sa osadzone wahliwie w wystepach promieniowo wystajacych z plyty dociskowej a konce wewnetrzne sa umieszczone w gniazdach w krzywce.Znane jest rozwiazanie hamulca tarczowego typu wedlug wynalazku, w którym plyty dociskowe sa obraca¬ ne w przeciwnych kierunkach za pomoca popychacza umieszczonego miedzy krzywka i zaglebieniami w lapach przy plytach dociskowych. Wada tego rozwiazaniajest to, ze w przypadku przesuniecia krzywki o zbyt duzy kat w kierunku powrotnym, popychacze wysuwaja sie z gniazd krzywki, w których sa normalnie osadzone. Powoduje to zaciecie sie hamulca i koniecznosc jego rozmontowania w celu naprawienia go.Celem niniejszego wynalazku jest konstrukcja hamulca tarczowego pozbawiona wyzej wymienionych wad.Cel ten zostal osiagniety dzieki temu, ze hamulec zawiera zaciski sprezynowe, które wciskaja elastycznie wewnetrzne konce popychaczy w gniazda krzywki i zabezpieczaja je przed wysunieciem sie z tych gniazd przy powrotnym ruchu krzywki.Rozwiazanie wedlug wynalazku zostalo wypróbowane i okazalo sie korzystne w praktyce. Eliminuje ono niebezpieczenstwo zaciecia sie hamulca.Kazdy zacisk jest korzystnie tak skonstruowany, ze obejmuje popychacz, pozostaje przy tym w stanie na¬ piecia wzgledem wystepu na plycie dociskowej, pomiedzy którym to wystepem a krzywka jest umieszczony popychacz*.2 70896* Konstrukcja hamulca wedlug wynalazku nie tylko ze uniemozliwia wypadniecie popychacza z gniazda w krzywce, co mogloby sie zdarzyc W przypadku gwaltownego obrotu krzywki w kierunku przeciwnym, ale po¬ nadto umozliwia zwiekszenie wymiaru katowego gniazda w krzywce, na skutek czego krzywka moze byc bez¬ piecznie obracana o wiekszy kat, z czego wynika wieksze maximum rozsuniecia wystepów plyt dociskowych.Pozwala to stosowac grubsze okladziny cierne, wydluzyc zywotnosc hamulca pod warunkiem, ze wewnatrz obu¬ dowy jest miejsce na zwiekszenie osiowej dlugosci zespolu hamulcowego.Przedmiot wynalazku jest wyjasniony na przykladach jego wykonania uwidocznionych na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia czesc hamulca wraz z mechanizmem uruchamiajacym, w przekroju w plaszczyznie promieniowej, fig. 2 - mechanizm uruchamiajacy i czesci przylegle plyty dociskowej, w rzucie bocznym, fig. 3 — szczegól wedlug fig. 2, w przekroju wzdluz linii 3—3, fig. 4 - zacisk sprezynowy, w widoku z góry, fig. 5 — zacisk sprezynowy w rzucie bocznym, fig. 6- zacisk sprezynowy w rzucie pionowym, fig. 7- odmiane wykonania zacisku w rzucie jak na fig. 2.W hamulcu wedlug wynalazku tarcze cierne 1, 2 sa zaklinowane przesuwnie, widowypustowo lub inaczej na wale obrotowym (nie przedstawionym na rysunku} umieszczonym w osi nieruchomej obudowy. Obudowa zawiera czlon o ksztalcie dzwonu zamkniety po otwartej stronie przez rozlaczna plyte 4. Na tarczach ciernych 1, 2 umieszczone sa pierscienie lub wkladki 5 z materialu o duzym wspólczynniku tarcia wspóldzialajace z plas¬ ka wewnetrzna powierzchnia obudowy 3 i plyta 4 oraz z zewnetrznymi powierzchniami czolowymi plyt docis¬ kowych 6, 7 znajdujacymi sie pomiedzy tymi tarczami.Kulki 8 sa umieszczone w dopelniajacych sie, stozkowatych lub nachylonych wrebach 9 wykonanych w przyleglych czolach plyt dociskowych 6, 7, które w przypadku wzglednego przemieszczenia katowego pomie¬ dzy plytami dociskowymi 6, 7 sa rozsuwane, w celu docisniecia wirujacych tarcz ciernych 1, 2 do obudowy 3.Wzgledne przemieszczenie katowe pomiedzy plytami dociskowymi 6, 7, w celu uruchomienia hamulca, jest dokonywane, za pomoca czesciowego obrotu walu krzywkowego 10 osadzonego obrotowo w obudowie 3 o osi usytuowanej równolegle do osi walu krzywkowego 10 zawierajacego lub wyposazonego w krzywke 11, która poprzez popychacze 12,13 oddzialywuje na wystepy 14,15 wystajace promieniowo z plyt dociskowych 6,7.Po zetknieciu ciernym plyt dociskowych 6, 7 z tarczami ciernymi 1, 2 plyty te sa obracane przez tarcze cierne 1, 2 az do zatrzymania jednej z plyt przez zderzak, przy czym dalsze prze?mieszczanie katowe drugiej plyty wywoluje znane dzialanie nadazne.Zewnetrzne koncówki popychaczy 12,13 o ksztalcie czasz kulistych sa osadzone w dopelniajacych ksztal¬ tem wglebieniach w wystepach 14, 15, a wewnetrzne koncówki 16, 17 tych popychaczy maja ksztalt stozkowy.Stozkowa koncówka 16 popychacza 12 jest umieszczona w gniezdzie 19 w przysrodkowej czesci wew¬ netrznej krzywki 11, a podobna koncówka popychacza 13 jest umieszczona w podobnym gniezdzie 20 w przysrodkowej zewnetrznej czesci krzywki 11.W celu uruchomienia hamulca, krzywka 11 jest obracana w kierunku wskazówek zegara z polozenia przed¬ stawionego na fig. 2 i aby podtrzymac wewnetrzna koncówke prawostronnego popychacza 13 podczas czescio¬ wego obrotu krzywki 11, gniazdo 20 tego popychacza o ksztalcie przedstawionym na fig. 1 ma wydluzona powierzchnie dolna 21 nachylona pod malym katem wzgledem plaszczyzny poziomej oraz krótsza górna po¬ wierzchnie 22 nachylona pod malym katem wzgledem plaszczyzny pionowej.Aby zapobiec wypadaniu popychacza 13 z gniazda 20jest on docisniety do powierzchni dolnej gniazda 20 za pomoca sprezynowego zacisku przedstawionego szczególowo na fig. 4, 5,6. Zacisk ten jest wykonany z odcin¬ ka drutu sprezynowego, który jest odksztalcony w czesci srodkowej w petle kolowa 23 o srednicy dostosowanej do obwodowego rowka wykonanego w popychaczach 12, 13. Konce petli sa odwiedzione na krótkim odcinku w plaszczyznie petli 23, dalej odgiete na zewnatrz, a nastepnie ponownie zagiete, w celu uksztaltowania dwóch równoleglych ramion 24 usytuowanych w plaszczyznie prostopadlej do plaszczyzny petli 23. Koncowe czesci tych ramion 24 sa zagiete do siebie pod katem prostym w stosunku do ramion 24 stanowiac zaczepy 25. Odle¬ glosc pomiedzy ramionami 24 jest praktycznie równa grubosci wystepu 14, 15 na plycie dociskowej 6, 7. Pod¬ czas montazu mechanizmu, petle 23 zacisku zaklada sie na popychacz 13 i po umieszczeniu popychacza 13 w jego polozeniu zaklada sie ramiona 24 na wystep 15 na plycie dociskowej 7.W stanie wolnym, ramiona 24 zacisku zajmuja polozenie przedstawione na fig. 2 linia osiowa, ramiona te odgina sie na zewnatrz i wklada zaczepy 25 do otworów 26 w wystepie 15. Wiaze sie to ze wstepnym napieciem zacisku, który naciska na popychacz 13 ku dolowi powodujac docisniecie jego wewnetrznej koncówki 17 do gniazda 20. W podobny zacisk jest wyposazony popychacz 12 a zaczepy 25 jego ramion 24 sa osadzone w otwo¬ rach 27 wystepu 14. Zacisk ten jest napiety, w celu docisniecia wewnetrznych koncówek 16 popychacza 12 do gniazda 19.Dzieki temu, ze zaciski utrzymuja wewnetrzne koncówki 16, 17 popychaczy 12, 13, w gniazdach 19, 20 krzywki 11, katowe wymiary tych gniazd moga byc powiekszone, jak to zaznaczono linia osiowa na fig. 2, w celu zwiekszenia kata obrotu krzywki 11.3 70896 W odmianie przedstawionej na fig. 7 dwa zaciski obejmujace odpowiednie popychacze 12, 13 i wystepy 14, 15 na plytach dociskowych 6, 7 sa uksztaltowane z pojedynczego odcinka drutu sprezynowego, z którego czesci srodkowej wykonuje sie zwój 30 dookola krzywki 11. Kazdy z zacisków tak uksztaltowanych ma pojedyncze ramie napinajace 28, 29 usytuowane po jednej stronie wystepu 14, 15.Sam mechanizm jest identyczny z przedstawionym na fig. 2. PL PL