Wynalazek dotyczy masy do oczy¬ szczania gazów, zwlaszcza do wydzielania siarki z gazów, zawierajacych siarke, za pomoca tlenków zelaza, straconych na nie- ulegajacych spalaniu podlozach o duzych powierzchniach, przy czym ceche znamien¬ na te} masy stanowi to, ze jako podloza uzywa sie mas wyraznie porowatych, to znaczy przepuszczajacych gazy, posiada¬ jacych budowe gabczasta i duza wytrzy¬ malosc mechaniczna.Takimi masami podlozowymi sa np* tak zwana lawa piankowa, odpowiednie prze¬ puszczajace gazy twarde cementy gazowe i podobne masy. Podloza wedlug wynalaz¬ ku powinny wykazywac oprócz dostatecz¬ nej wytrzymalosci mechanicznej takze zdolnosc gromadzenia dostatecznych ilosci tlenku zelaza na swych powierzchniach ze¬ wnetrznych 1 wewnetrznych, które prak¬ tycznie biorac pozostaja zupelnie dostepne dla gazów, a z drugiej strony powinny sta¬ wiac mozliwie maly opór dla przeplywu gazu, przeznaczonego^ do oczyszczania.Warunki te zostaja spelnione, jezeli masy podlozowe sa wyraznie porowate, to zna¬ czy, ze nie powinny one wykazywac budo¬ wy zaledwie wloskowatej, takiej, jaka wy¬ kazuje pumeks albo pianka morska. Albo¬ wiem w tym przypadku nie istnieje moz¬ nosc osadzenia w pustych przestrzeniach wloskowatych potrzebnej w praktyce ilo-sci tlenków zelaza, wskutek czego pomimo znacznego rozwiniecia powierzchni takich mas tylko niewielka jej czesc stanowi po¬ wierzchnie uzyteczna do osadzenia tlenku zelaza; * W przeciwienstwie do tego, podloza stosowane wedlug wynalazku powinny po¬ siadac pory, to jest przestrzenie prózne, widzialne golym okiem, a caly produkt po¬ winien miec budowe znanej gumy gabcza¬ stej. Albowiem tylko wtedy istnieje mozli¬ wosc osadzenia sie dostatecznie grubych warstw tlenku zelaza równiez i na po¬ wierzchniach wewnetrznych, które sa tu praktycznie biorac calkowicie dostepne dla gazu. Nagromadzenie duzych ilosci tlenku zelaza jest jednym z warunków oplacalnego stosowania takich mas w tech¬ nice. Jak wiadomo, podczas wydzielania siarki z gazów za pomoca tlenku zelaza nie ma; sie do czynienia z procesem katalitycz¬ nym, to jest procesem, w którym obecny przyspieszacz reakcji, nie biorac sam ste- chiometrycznie udzialu w reakcji, powodu¬ je przemiane dowolnych ilosci reagujacych materialów; tu bowiem zelazo samo wcho¬ dzi w reakcje, która ustaje, skoro zelazo zostanie zuzyte.Masy stosowane jako podloza musza wykazywac równiez taka twardosc, to jest wytrzymalosc mechaniczna, zeby mozna je bylo stosowac w grubych warstwach, a ponadto — wielokrotnie, tak aby masy te podczas przechowywania nie rozpadaly sie na mialki pyl wskutek ich wewnetrznej kruchosci.Tym wlasnie róznia sie zasadniczo ma¬ sy stosowane wedlug wynalazku od zna¬ nych mas podlozowych. Produkty, otrzy¬ mane np, przez wylewanie zuzla wielko¬ piecowego do wody, sa, jak wiadomo z do¬ swiadczenia tak kruche i tak malo wytrzy¬ male na cisnienie, iz przy najlzejszym ude¬ rzeniu lub wstrzasie rozpadaja sie na pia¬ sek. Taki material nie jest trwaly podczas obróbki, jego kruchosc i mala wytrzyma¬ losc mechaniczna stanowia przeszkode W stosowaniu go do celów wedlug wynalazku.Nie wytrzymuje on nieuniknionych wstrzas- nien, uderzen i pchniec podczas wprowa¬ dzania do przenosnika, podczas przenosze¬ nia, wyladowywania, wypelniania skrzyn, sluzacych do oczyszczania gazu itd.Natomiast masa do oczyszczania gazu, stosowana wedlug wynalazku, pozwala na wielokrotne poslugiwanie sie nia, nie kru¬ szy sie podczas szuflowania, potrzebnego podczas ruchu i wprowadzania do komór do oczyszczania gazu, oraz pozostaje bez zmiany, tak iz dzieki tej wytrzymalosci o- pór, stawiany przez nia przeplywowi gazu, jest stale jednakowy. Mozna ja równiez dowolnie czesto regenerowac, to znaczy ponownie obciazac tlenkami zelaza, przy czym sama masa podlozowa nie* ulfega zmianie. Wreszcie jej duza twardosc po¬ zwala na odzyskiwanie masy podlozowej i stosowanie jej ponownie po usunieciu wy¬ czerpanej masy reakcyjnej. Ta wlasciwosc masy ulatwia równiez odzyskiwanie pobra¬ nej siarki, poniewaz mase te mozna pod¬ dawac wszelkiej obróbce mechanicznej lub chemicznej, przy czym siarka nie miesza sie z masa podloza, gdyz ono nie ulega rozpadowi.Zalety mas podlozowych, uzywanych zgodnie z wynalazkiem, w porównaniu z zaletami mas podlozowych o budowie wy¬ raznie wloskowatej mozna ocenic najlepiej na podstawie wyników, otrzymanych w praktyce przy uzyciu lawy piankowej z jednej strony i pumeksu z drugiej strony, Odsiarkowanie gazu miejskiego, wykonane w podobnych warunkach, wykazalo, ze za pomoca 1 kg masy do oczyszczania gazów wedlug wynalazku mozna odsiarkowac 50 — 60 m3 gazu miejskiego, natomiast pu¬ meks, obciazony tlenkiem zelaza, zdolal odsiarkowac zaled^wie 10 — 15 m3 do tego samego stopnia czystosci. Pianka morska stosowana jako podloze dala jeszcze mniej- sze ilosci gazu oczyszczonego. - 2 -Jezeii to przeciwstawienie wykazuje juz znaczny postep w wydajnosci odsiarko- wania, to podane nizej liczby daja obraz dobrej przepuszczalnosci gazów przez ma¬ se wedlug wynalazku w porównaniu z ma¬ sami do oczyszczania gazu, uzywanymi dzi¬ siaj ogólnie w postaci pylu. Bateria czte¬ rech komór do oczyszczania gazu, z których kazda zawiera dwie warstwy masy do oczy¬ szczania gazu o grubosci 40 cm, powoduje strate cisnienia srednio 150 mm slupa wod¬ nego, która nalezy przezwyciezyc za po¬ moca dfriuchawy przy odpowiednim zuzy¬ ciu energii. Przy takiej samej warstwie calkowitej 40 cm X4X2 = 320 cm masa wedlug wynalazku niniejszego powoduje strate cisnienia wynoszaca zaledwie 8 — 10 mm.Wreszcie nalezy zaznaczyc, ze nowa ta masa w porównaniu ze stosowanymi do¬ tychczas w technice masami oczyszczajacy¬ mi ze srodkami spulchniajacymi, jak tro¬ cinami i podobnymi materialami, wykazuje te duza zalete, ze nawet podczas regene¬ racji nie zapala sie, natomiast, jak wiado¬ mo, w przypadku uzycia zwyklych mas do oczyszczania gazu nalezy podczas ich re¬ generacji zawsze liczyc sie z tak niebez¬ piecznymi dla wytwarzania gazu pozarami wzglednie samo zapaleniami sie.Masa wedlug wynalazku ma nastepuja¬ ce zalety: duza twardosc, wobec czego moz¬ na jej uzywac w grubych warstwach; maly opór stawiany przeplywowi gazu, co po¬ zwala równiez na uzywanie grubych warstw, dostepnosc dla gazu calej czynnej powierzchni masy reakcyjnej, a tym samym calkowite jej wyzyskanie; reakcje na po¬ wierzchni szkieletu podlozowego i nie ni¬ szczenie masy przez rozpad; latwosc obrób¬ ki, regeneracji in situ bez przenoszenia, a tym samym oszczednosc kosztów; ponow¬ na moznosc stosowania szkieletu podlozo¬ wego po usunieciu wyczerpanej masy re¬ akcyjnej; niezapalnosc; ponadto masa ta daje moznosc odzyskiwania siarki z fazo¬ wej masy reakcyjnej.Zastosowanie masy wedlug wynalazku do oczyszczania gazu daje duze korzysci nie tylko w tych galeziach przemyslu, któ¬ re juz stosuja zwykle masy do odsiarkowy- wania i oczyszczania swych gazów, jak np. w gazowniach miejskich, lecz umozliwia równiez oszczedne odsiarkowywanie i o- czyszczanie gazów we wszystkich innych przypadkach, w których ma sie do czynie¬ nia z tym zagadnieniem, np. w koksow¬ niach, w których zastosowanie zwyklych mas z powodu duzych ilosci obrabianych gazów jest zbyt drogie. Dotyczy to nastep¬ nie miedzy innymi obróbki gazów natural¬ nych albo bardzo rozcienczonych gazów odlotowych podczas rafinacji ropy nafto¬ wej. PL