PL237183B1 - Ekstrakt oraz sposób ekstrakcji polifenoli - Google Patents

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest nowy sposób ekstrakcji polifenoli, w szczególności antocyjanów z materiału roślinnego. Jako ekstrahenta stosuje się wodny roztwór poliolu o odpowiednim pH, natomiast do elucji polifenoli z kolumny chromatograficznej stosuje się wodny roztwór rozpuszczalnika organicznego innego niż alkohol etylowy. Przedmiotem wynalazku jest również ekstrakt materiału roślinnego otrzymany nowym sposobem ekstrakcji.

Antocyjany stanowią dużą, rozpowszechnioną grupę flawonoidów i są barwnikami kwiatów, owoców, a czasem liści i łodyg roślin okrytonasiennych. Znanych jest ponad 500 antocyjanów, będących glikozydami kilkunastu podstawowych aglikonów (antocyjanidyn), z których do najbardziej rozpowszechnionych należą pelargonidyna, cyjanidyna, delfinidyna, peonidyna, petunidyna i malwidyna. Większość antocyjanów jest glikozylowana i zawiera jedną, dwie lub trzy jednostki monosacharydowe. Grupy hydroksylowe w antocyjanach mogą być również podstawione grupami metylowymi lub acetylowymi. Budowa antocyjanów, szczególnie rozmieszczenie i ilość grup hydroksylowych oraz rodzaj reszty cukrowej, a także pH w jakim występują determinuje kolor tych związków. Mogą przybierać one barwę różową, czerwoną, fioletową oraz ciemnoniebieską, dlatego w przemyśle spożywczym znalazły zastosowanie jako naturalne barwniki żywności E163.

Antocyjany wykazują szereg właściwości prozdrowotnych. Wpływają na układ krwionośny zmniejszając przepuszczalność ścian naczyń włosowatych oraz ich kruchość. Zwiększają ukrwienie w obrębie gałki ocznej, w związku z czym oddziałują pozytywnie na ostrość widzenia. Posiadają aktywność przeciwzapalną, stymulują funkcje układu immunologicznego oraz działają przeciwzakrzepowo. Wykazano, że regularne przyjmowanie antocyjanów w diecie związane jest ze zmniejszeniem wystąpienia chorób chronicznych, takich jak nowotwory, zakażenia wirusowe oraz choroba Alzheimera. Antocyjany ze względu na silne właściwości antyoksydacyjne mogą także zapobiegać chorobom o etiologii wolnorodnikowej i wspomagać organizm w czasie wzmożonego wysiłku fizycznego. Jednym z kierunków działania antocyjanów jest cofanie obniżonych zdolności poznawczych oraz dysfunkcji neurologicznych związanych z wiekiem. Udowodniono również, że antocyjany modulują aktywność różnych enzymów i receptorów w organizmie ludzkim.

Antocyjany ze względu na niską stabilność są bardzo podatne na degradację. Na ich trwałość wpływa wiele czynników, takich jak pH, temperatura, stężenie w roztworze, światło, obecność tlenu, czy związków dodatkowych, m.in. enzymów, flawonoidów, białek lub jonów metali. W zależności od pH roztworu mogą występować w różnych formach chemicznych - przy pH 1 dominuje czerwony kation flawylowy, przy pH 2-4 forma chinoidalna, przy 5-6 bezbarwna pseudozasada i żółta forma chalkonowa. Przy pH wyższym od 7 następuje degradacja antocyjanów, szczególnie aglikonów; mono- i diglikozydy wykazują wyższą stabilność. Wolne antocyjanidyny (aglikony) są nietrwałe i łatwo rozkładają się lub polimeryzują pod wpływem światła i w obecności tlenu.

Znanych jest wiele metod ekstrakcji antocyjanów. Najczęściej jako ekstrahenta stosuje się wodne roztwory etanolu, metanolu lub acetonu z dodatkiem niewielkich ilości kwasu solnego, mrówkowego, siarkowego, cytrynowego lub winowego. Kwas obniżając pH zapobiega rozkładowi nieacylowanych antocyjanów, jednak zwiększenie się jego stężenia w wyniku zatężania ekstraktu powoduje częściowy rozkład tych związków (np. 3-glukozyd cyjanidyny hydrolizuje do niestabilnego aglikonu). W procesie ekstrakcji z kwasem następuje zazwyczaj koekstrakcja związków balastowych, takich jak cukry, kwasy organiczne i białka.

Etap oczyszczania antocyjanów polega na naniesieniu ich na kolumnę wypełnioną złożem jonowymiennym, np. typu styren-diwinylobenzen i eluowanie alkoholem o stężeniu 40-70%. Znane są też sposoby, w których stosuje się dodatek kwasu mineralnego lub organicznego do alkoholu. Oczyszczanie antocyjanów na kolumnie chromatograficznej poprzez spłukiwanie ich alkoholem posiada wiele niedogodności, mianowicie konieczność zastosowania wysokiego stężenia alkoholu etylowego, wysoki koszt tego rozpuszczalnika oraz problemy związane z jego obrotem. Z kolei alkohol metylowy nie nadaje się do tego celu ze względu na swoją toksyczność, a alkohol izopropylowy na trudności związane z jego usunięciem z ekstraktu.

Badania związane z niniejszym wynalazkiem wykazały, że ilość wyekstrahowanych antocyjanów w tych samych warunkach za pomocą 20%, 30% i 40% roztworu glicerolu w buforze o pH 5,5 nie różni się istotnie od ilości wyekstrahowanej za pomocą 50% alkoholu etylowego i przewyższa ilość wyekstrahowaną za pomocą 50% alkoholu izopropylowego (Fig. 1).

PL237 183 Β1

Wodne roztwory buforowe glicerolu i innych polioli mogą więc zastąpić z powodzeniem alkohol etylowy i izopropylowy, gwarantując przy tym stałe pH zapobiegające degradacji antocyjanów.

W przeciwieństwie do tradycyjnej ekstrakcji antocyjanów alkoholem, ekstrakt uzyskany według metody opisanej w niniejszym wynalazku nie wymaga zatężania na wyparce i może być bezpośrednio kierowany na kolumnę chromatograficzną, co generuje znaczne oszczędności energii i czasu oraz zapobiega termicznej degradacji antocyjanów. Nie ma także potrzeby odzyskiwania alkoholu z wyczerpanego surowca ekstrakcyjnego za pomocą pary wodnej ani konieczności stosowania instalacji przeciwwybuchowej. Ze względu na praktyczny brak toksyczności glicerolu wyczerpany surowiec po ekstrakcji glicerolowej może być bez przerabiania wykorzystany np. jako pasza dla zwierząt.

Przedstawiony na Fig. 2 chromatogram porównawczy wskazuje, że skład ekstraktu uzyskiwanego za pomocą buforu zawierającego glicerol (dolna linia) nie różni się od składu ekstraktu alkoholowego (górna linia). Analizę HPLC przeprowadzono na kolumnie Waters Spherisorb 5 gm, 4,6x250 mm, temp. 25°C, przepływ 1,5 ml/min, detekcja 335 i 520 nm. Faza ruchoma A - 10% kwas mrówkowy, faza ruchoma B - acetonitryl. W Tabeli 1 zestawiono czasy retencji i identyfikację związków na chromatogramie pokazanym na Fig. 2.

Czas retencji (min)	Związek	Detekcja (nm)
15,3	Cyj ani dyno 3-galaktozyd	520
16,1	Cyjanidyno 3-glukozy d	520
17,1	Cyjanidyno 3-arabinozyd	520
19,7	Cyjanidyno 3-ksylozyd	520

Tabela 1

Na podstawie niniejszych badań stwierdzono również, że wodne roztwory rozpuszczalników organicznych, takich jak acetonitryl, aceton, aldehyd octowy, 2-butanon, formamid, N-metyloformamid, Ν,Ν-dimetyloformamid, dioksan, hydrazyna, kwas mrówkowy, kwas octowy, tetrahydrofuran, mogą z powodzeniem zastąpić alkohol etylowy w procesie oczyszczania antocyjanów na kolumnie chromatograficznej, przy czym są skuteczne w dużo niższych stężeniach, rzędu 5-40%, co spowodowane jest najczęściej występowaniem w tych rozpuszczalnikach wolnych par elektronowych i koordynowaniem przez nie jonu flawylowego antocyjanów.

Zaletami zastąpienia alkoholu etylowego wymienionymi rozpuszczalnikami są niższe koszty zarówno samego rozpuszczalnika, jak również łatwiejsza dalsza obróbka ekstraktu (zagęszczenie), na co składa się ich niższa prężność par i niższe stężenie, dzięki czemu następuje kilkukrotnie szybsze ich oddestylowanie i recyrkulacja w przemysłowych instalacjach ekstrakcyjnych. Szybsze oddestylowanie rozpuszczalnika ma również tę zaletę, że unika się termicznego rozkładu antocyjanów. Dzięki zastąpieniu alkoholu etylowego innym rozpuszczalnikiem uzyskany ekstrakt spełnia rygory szariatu dotyczące produktów halal (całkowity zakaz spożywania i używania alkoholu etylowego przez muzułmanów).

Z powodu wyeliminowania stosowania alkoholu etylowego w procesie ekstrakcji antocyjanów niniejszy wynalazek może przyczynić się do znacznego obniżenia kosztów ich produkcji.

Zostało udowodnione także, że otrzymane według niniejszej metody ekstrakty, wykazują silniejsze właściwości antyoksydacyjne niż te uzyskane na drodze ekstrakcji alkoholowej (Tabela 5).

Przedmiotem wynalazku jest sposób ekstrakcji polifenoli, w szczególności antocyjanów, z materiału roślinnego, który obejmuje następujące etapy:

a) materiał roślinny z owoców aronii czarnoowocowej, bzu czarnego, jagody kamczackiej lub ich soków lub ich wytłoków lub kwiatów,

b) poddaje się ekstrakcji roztworem ekstrakcyjnym, który stanowi bufor wybrany spośród buforu askorbinianowego, boranowego, cytrynianowego, hepes, fosforanowego, fumaranowego, mleczanowego, octanowego, tris, winianowego o pH od 3-7, przez 1-360 minut oraz zawiera dodatek w postaci roztworu butano-1,2-diolu, butano-1,3-diolu, butano-1,4

PL 237 183 B1

-diolu, butano-2,3-diolu, butano-1,2,3-triolu, butano-1,2,4-triolu, etano-1,2-diolu, glicerolu, propano-1,3-diolu lub propano-1,2-diolu, w ilości od 1% do 90% objętościowych w stosunku do buforu;

c) od surowego ekstraktu oddziela się substancje stałe;

d) surowy ekstrakt lub sok uzyskany z materiału roślinnego nanosi się na kolumnę wypełnioną złożem chromatograficznym, na którym następuje zaadsorbowanie polifenoli, a następnie spłukuje się niezaadsorbowane substancje balastowe za pomocą wody;

e) zaadsorbowaną na złożu chromatograficznym frakcję polifenoli, w szczególności antocyjanów, eluuje się wodnym roztworem rozpuszczalnika organicznego takiego, jak acetonitryl, aceton, aldehyd octowy, 2-butanon, formamid, N-metyloformamid, N,N-dimetyloformamid, dioksan, hydrazyna, kwas mrówkowy, kwas octowy, tetrahydrofuran w stężeniu od 5% do 99% objętościowych lub ich mieszaniny,

f) z uzyskanego oczyszczonego ekstraktu usuwa się rozpuszczalnik.

Przedmiotem wynalazku jest również ekstrakt z materiału roślinnego, który otrzymuje się sposobem ekstrakcji określonym powyżej.

Ekstrakt otrzymuje się poprzez ekstrakcję, którą prowadzi się wychodząc z materiału roślinnego świeżego, mrożonego, liofilizowanego lub suszonego.

Ekstrakt zawiera w składzie antocyjany będące pochodnymi aurantynidyny, cyjanidyny, delfinidyny, malwidyny pelargonidyny, peonidyny lub petunidyny w ilości od 1% do 60% wagowych w suchej masie.

Ekstrakt do zastosowania w preparatach doustnych o działaniu przeciwzapalnym, przeciwutleniającym, wspomagającym pracę układu krążenia, usprawniającym krążenie w naczyniach włosowatych, obniżającym ciśnienie tętnicze krwi, zapobiegającym procesom starzenia się organizmu, usprawniającym przemianę materii oraz wpływającym korzystnie na gospodarkę lipidową.

Ekstrakt do zastosowania w barwnikach, jako przeciwutleniaczy, dodatków spożywczych, kosmetyków.

Na potrzeby niniejszego wynalazku zdefiniowano następujące terminy:

polifenole - oznacza naturalne związki organiczne zawierające przynajmniej dwie grupy hydroksylowe przyłączone do pierścienia aromatycznego, powstające w szlaku kwasu szikimowego, fenylopropanoidowym i/lub poliketydowym, w szczególności antocyjany, biflawonoidy, chalkony, flawanonole, flawanony, flawonoidy, flawonole, flawony, izoflawonoidy, katechiny, proantocyjanidyny.

materiał roślinny - oznacza część rośliny zawierającą polifenole, w szczególności bulwę, jagodę, kłącze, korzeń, kwiat, kwiatostan, liść, owoc, owocnię, ziele, znamię słupka kwiatowego.

Opis figur i tabel:

Fig. 1 - przedstawia porównanie ilości wyekstrahowanych antocyjanów z owoców aronii czarnoowocowej za pomocą dwukrotnej ekstrakcji: wodą, 50% roztworem alkoholu etylowego, 50% roztworem alkoholu izopropylowego oraz 20%, 30% i 40% roztworem glicerolu w buforze o pH 5,5.

Fig. 2 - przedstawia porównawcze chromatogramy ekstraktów uzyskanych z owoców aronii czarnoowocowej za pomocą 50% wodnego roztworu alkoholu etylowego i 20% roztworu glicerolu w buforze o pH 5,5.

Fig. 3 - przedstawia chromatogram ekstraktu uzyskanego z owoców aronii czarnoowocowej za pomocą 20% roztworu glicerolu w buforze o pH 5,5.

Fig. 4 - przedstawia chromatogram ekstraktu uzyskanego z owoców bzu czarnego za pomocą 5% roztworu propano-1,2-diolu w buforze o pH 4.

Fig. 5 - przedstawia chromatogram ekstraktu uzyskanego z owoców jagody kamczackiej za pomocą roztworu buforowego o pH 6 zawierającego 10% etano-1,2-diolu.

Tabela 1 - przedstawia czasy retencji oraz identyfikację pików na porównawczych chromatogramach ekstraktów uzyskanych z owoców aronii czarnoowocowej za pomocą 50% wodnego roztworu alkoholu etylowego i 20% roztworu glicerolu w buforze o pH (Fig. 2).

Tabela 2 - przedstawia czasy retencji oraz identyfikację pików na chromatogramie ekstraktu uzyskanego z owoców aronii czarnoowocowej za pomocą 20% roztworu glicerolu w buforze askorbinianowym o pH 5,5 (Fig. 3).

Tabela 3 - przedstawia czasy retencji oraz identyfikację pików na chromatogramie ekstraktu uzyskanego z owoców bzu czarnego za pomocą 5% roztworu propano-1,2-diolu w buforze fosforanowym o pH 4 (Fig. 4).

PL237 183 Β1

Tabela 4 - przedstawia czasy retencji oraz identyfikację pików na chromatogramie ekstraktu uzyskanego z owoców jagody kamczackiej za pomocą 10% roztworu etano-1,2-diolu w buforze winianowym o pH 6 (Fig. 5).

Tabela 5 - przedstawia wartości IC50 (stężenie odpowiadające inhibicji wolnego rodnika w 50%) dla ekstraktów z owoców aronii czarnoowocowej i czarnego bzu uzyskanych przy użyciu różnych ekstrahentów.

Wynalazek ilustrują następujące przykłady wykonania, nie stanowiące jego ograniczenia:

Przykład 1

Liofilizowane wytłoki aronii czarnoowocowej (Aronia melanocarpa) (40 g) ekstrahowano dwukrotnie 20% roztworem glicerolu w buforze askorbinianowym o pH 5,5 przez 30 minut. Po oddzieleniu supernatantu poprzez wirowanie przez 5 minut przy 4000 obr./min, naniesiono go na kolumnę chromatograficzną napełnioną złożem Amberlite XAD7 i wymyto wodą substancje obojętne. Frakcję antocyjanów spłukiwano 20% roztworem kwasu octowego, uzyskując po zliofilizowaniu proszek zawierający 33,3% antocyjanów (oznaczenie metodą Cheng i Breen), 9,10% flawonoidów i 18,2% proantocyjanidyn (oznaczenie metodą Mitsunaga i wsp.). Ekstrakt poddano również analizie HPLC (kolumna Waters Spherisorb 5 μΠΊ, 4,6x250 mm, temp. 25°C, przepływ 1,5 ml/min, detekcja 335 i 520 nm; faza ruchoma A 10% kwas mrówkowy, faza ruchoma B - acetonitryl). W Tabeli 2 zestawiono czasy retencji i identyfikację związków na chromatogramie pokazanym na Fig. 3.

Czas retencji (min)	Związek	Detekcja (nm)
10,1	Kwas chlorogenowy	335
15,1	Cyjanidyno 3-galaktozyd	520
15,9	Cyjanidyno 3-glukozy d	520
16,8	Cyjanidyno 3-arabinosyd	520
19,6	Cyjanidyno 3-ksylozyd	520

Tabela 2

Przykład 2

Suszone owoce bzu czarnego (Sambucus nigra L.) zmielono i poddano wstępnej ekstrakcji (odtłuszczeniu) za pomocą dwutlenku węgla w stanie nadkrytycznym w temp. 40°C i pod ciśnieniem 20 MPa przez 30 minut. Materiał ten następnie przesiano przez sito 500 μm. Sproszkowane i odtłuszczone owoce (20 g) ekstrahowano następnie dwukrotnie 5% roztworem propano-1,2-diolu w buforze fosforanowym o pH 4 przez 1 godzinę. Ekstrakt po odwirowaniu substancji stałych naniesiono na kolumnę chromatograficzną o wymiarach 100x26 mm wypełnioną złożem Amberlite XAD16. Po wymyciu wodą substancji balastowych, antocyjany eluowano 25% roztworem tetrahydrofuranu. Po zagęszczeniu eluatu pod zmniejszonym ciśnieniem i wysuszeniu uzyskano ekstrakt zawierający 4,5% antocyjanów. W Tabeli 3 zestawiono czasy retencji i identyfikację związków na chromatogramie pokazanym na Fig. 4.

Czas retencji (min)	Związek	Detekcja (nm)
10,1	Kwas chlorogenowy	335
13,3	Cyjanidyno-3-sambubiozyd-5-glukozyd	520
15,6	Cyjanidyno-3-sambubiozyd	520
15,9	Cyjanidyno-3-glukozyd	520

Tabela 3

PL237 183 Β1

Przykład 3

Owoce jagody kamczackiej (Lonicera caerulea L. var. kamtschatica Sevast.) zliofilizowano, zmielono i przesiano przez sito 500 μητ 20 g liofilizowanych owoców ekstrahowano roztworem buforowym winianowym o pH 6 zawierającym 10% etano-1,2-diolu przez 15 min, następnie ekstrakt przefiltrowano i naniesiono na kolumnę chromatograficzną wypełnioną złożem Diaion HP20. Frakcję antocyjanową spłukano 30% roztworem acetonitrylu, zagęszczono pod zmniejszonym ciśnieniem i zliofilizowano. Uzyskano w ten sposób suchy wyciąg o zawartości 17,4% antocyjanów, w tym 88,8% 3-O-glukozydu cyjanidyny, 5,70% flawonoidów oraz 9,60% proantocyjanidyn. W Tabeli 4 zestawiono czasy retencji i identyfikację związków na chromatogramie pokazanym na Fig. 5.

Czas retencji (min)	Związek	Detekcja (nm)
10,1	Kwas chlorogenowy	335
13,4	Cyjanidyno-3,5-diglukozyd	520
15,9	Cyjanidyno-3-glukozyd	520
16,9	Cyjanidyno 3-arabinozyd	520

Tabela 4

Przykład 4

Porównano właściwości antyoksydacyjne ekstraktów uzyskanych w wyniku ekstrakcji alkoholowej i bezalkoholowej prowadzonej w analogicznych warunkach (oznaczanie metodą Brand-Williams). Wyznaczono IC50 - stężenie ekstraktu powodujące spadek początkowego stężenia rodnika DPPH (2,2’-difenylo-1-pirylohydrazylowego) o 50%. Im niższe IC50, tym silniejsze właściwości antyoksydacyjne ekstraktu. Wyniki przedstawione w Tabeli 5 wskazują, że ekstrakty uzyskane metodą według niniejszego wynalazku wykazują silniejsze właściwości antyoksydacyjne niż ekstrakty uzyskane tradycyjną metodą z zastosowaniem alkoholu etylowego.

IC50 (gg/ml)	Ekstrahenl	Materiał roślinny
209	5% propano-l,2-diol w buforze 0 pH 4	Suszone owoce bzu czarnego
275	50% etanol
145	20% glicerol w buforze 0 pH 5,3	Liofilizowane wytłoki aronii czarnoowocowej
190	50% etanol

Tabela 5

Przykład 5

Ekstrakt otrzymany sposobem opisanym w powyższych przykładach służy do wytwarzania barwników, przeciwutleniaczy, dodatków spożywczych, suplementów diety, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia medycznego, leków, kosmetyków.

Przedmiotowy ekstrakt otrzymany z materiału roślinnego można dalej stosować i dodawać w sposób standardowy i powszechnie znany i opisany w literaturze celem uzyskania barwników, przeciwutleniaczy, dodatków spożywczych, suplementów diety, wyrobów specjalnego przeznaczenia medycznego, wyrobów specjalnego przeznaczenia żywieniowego, leków, kosmetyków, w szczególności preparatów doustnych o działaniu przeciwzapalnym, przeciwutleniającym, wspomagającym pracę układu krążenia, usprawniającym krążenie w naczyniach włosowatych, obniżającym ciśnienie tętnicze krwi, zapobiegającym procesom starzenia się organizmu, usprawniającym przemianę materii oraz wpływającym korzystnie na gospodarkę lipidową.

PL 237 183 B1

Literatura:

1. Clifford M.N. Anthocyanins - nature, occurrence and dietary burden. J. Sci. Food Agric. 2000;80, 1063-1072.

2. Francis F.J. Food colorants: anthocyanins. Crit. Rev. Food Sci. Nutr. 1989, 28, 273-314.

3. Kay C.D., Kris-Etherton P., West S.G. Effects of antioxidant-rich foods on vascular reactivity: review of the clinical evidence. Curr. Atheroscler. Rep. 2006, 8, 510-522.

4. Lai P.K., Roy J.: Antimicrobial and chemopreventive properties of herbs and spices. Curr. Med. Chem. 2004, 11, 1451-1460.

5. Ghosh D., Konishi T. Anthocyanins and anthocyanin-rich extracts: role in diabetes and eye function. Asia Pac. J. Clin. Nutr. 2007, 16, 200-208.

6. Tsuda T., Horio F., Osawa T. The role of anthocyanins as an antioxidant under oxidative stress in rats. Biofactors 2000, 13, 1-4, 133-139.

7. Kowalczyk E., Kopff A., Fijałkowski P., Kopff M., Niedworok J., Błaszczyk J., Kędziora J., Tyślerowicz P. Effect of anthocyanins on selected biochemical parameters in rats exposed to cadmium. Acta Biochem. Polon. 2003, 2, 543-548.

8. Castaneda-Ovando A., de Lourdes Pacheco-Hernandez M., Paez-Hernandez M.E., Rodriguez J.A., Galan-Vidal C.A., Chemical studies of anthocyanins: A review. Food Chem., 2009.113:859-871.

9. Oszmiański J., Stabilizacja i zastosowanie barwinka antocyjanowego aronii do barwienia napoi. Technologia Alimentaria, 2002, 1, 1, 37-45.

10. Nicoue E.E., Savard S., Belkacemi K. Anthocyanins in wild blueberries of Quebec: extraction and identification. J. Agric. Food Chem. 2007, 55, 5626-5635.

11. Jackman R.L., Yada R.Y., Tung M.A., Speers R.A. Anthocyanins as food colorants a review. J. Food Biochem. 1987, 11, 201-247.

12. Revilla E., Ryan J.-M., Martin-Ortega G. Comparison of several procedures used for the extraction of anthocyanins from red grapes. J. Agric. Food Chem. 1998, 46, 4592-4597.

13. Dai J., Mumper R.J. Plant phenolics: extraction, analysis and their antioxidant and anticancer properties. Molecules 2010, 15, 7313-7352.

14. Cheng G.W., Breen P.J., Activity of phenylalanine ammonia-lyase (PAL) and concentrations of anthocyanins and phenolics in developing strawberry fruit, J. Amer. Soc. Hort. Sci. 1991, 116, 5, 865-869.

15. Mitsunaga T., Doi T., Kondo Y., Abe I. Color development of proanthocyanidins in vanillinchydrochloric acid reaction. J. Wood Sci. 1988, 44, 125-130.

16. Brand-Williams W., Cuvelier M.E., Use of a free radical method to evaluate antioxidant activity. Lebenson Wiss Technol 1995; 28, 25-30.

Claims (6)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Sposób ekstrakcji polifenoli, w szczególności antocyjanów, z materiału roślinnego, znamienny tym, że obejmuje następujące etapy:

   a) materiał roślinny z owoców aronii czarnoowocowej, bzu czarnego, jagody kamczackiej lub ich soków lub ich wytłoków lub kwiatów,

   b) poddaje się ekstrakcji roztworem ekstrakcyjnym, który stanowi bufor wybrany spośród buforu askorbinianowego, boranowego, cytrynianowego, hepes, fosforanowego, fumaranowego, mleczanowego, octanowego, tris, winianowego o pH od 3-7, przez 1-360 minut oraz zawiera dodatek w postaci roztworu butano-1,2-diolu, butano-1,3-diolu, butano-1,4-diolu, butano-2,3-diolu, butano-1,2,3-triolu, butano-1,2,4-triolu, etano-1,2-diolu, glicerolu, propano-1,3-diolu lub propano-1,2-diolu, w ilości od 1% do 90% objętościowych w stosunku do buforu;

   c) od surowego ekstraktu oddziela się substancje stałe;

   d) surowy ekstrakt lub sok uzyskany z materiału roślinnego nanosi się na kolumnę wypełnioną złożem chromatograficznym, na którym następuje zaadsorbowanie polifenoli, a następnie spłukuje się niezaadsorbowane substancje balastowe za pomocą wody;

   e) zaadsorbowaną na złożu chromatograficznym frakcję polifenoli, w szczególności antocyjanów, eluuje się wodnym roztworem rozpuszczalnika organicznego takiego, jak acetonitryl, aceton, aldehyd octowy, 2-butanon, formamid, N-metyloformamid, N,N-dimetyloformamid,

   PL 237 183 B1 dioksan, hydrazyna, kwas mrówkowy, kwas octowy, tetrahydrofuran w stężeniu od 5% do 99% objętościowych lub ich mieszaniny,

   f) z uzyskanego oczyszczonego ekstraktu usuwa się rozpuszczalnik.
2. 2. Ekstrakt z materiału roślinnego, znamienny tym, że otrzymuje się go sposobem ekstrakcji określonym w zastrzeżeniu 1.
3. 3. Ekstrakt według zastrz. 2, znamienny tym, że ekstrakcję prowadzi się wychodząc z materiału roślinnego świeżego, mrożonego, liofilizowanego lub suszonego.
4. 4. Ekstrakt według zastrz. 3, znamienny tym, że zawiera w składzie antocyjany będące pochodnymi aurantynidyny, cyjanidyny, delfinidyny, malwidyny pelargonidyny, peonidyny lub petunidyny w ilości od 1% do 60% wagowych w suchej masie.
5. 5. Ekstrakt określony w jednym z zastrz. 2-4 do zastosowania w preparatach doustnych o działaniu przeciwzapalnym, przeciwutleniającym, wspomagającym pracę układu krążenia, usprawniającym krążenie w naczyniach włosowatych, obniżającym ciśnienie tętnicze krwi, zapobiegającym procesom starzenia się organizmu, usprawniającym przemianę materii oraz wpływającym korzystnie na gospodarkę lipidową.
6. 6. Ekstrakt określony w jednym z zastrz. 2-4 do zastosowania w barwnikach, jako przeciwutleniaczy, dodatków spożywczych, kosmetyków.