PL235984B1 - Przyrząd do badań stanowiskowych pierścieni łożysk tocznych - Google Patents

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest przyrząd do badań stanowiskowych pierścieni łożysk tocznych, przeznaczony do utrzymania i ustalania położenia badanych zewnętrznych lub wewnętrzn ych pierścieni łożysk tocznych, podczas pomiaru falistości, okrągłości lub promieni pierścieni.

Rozwój techniki wymusza dokonywanie pomiaru stanu jakości elementów nowo wytworzonych, jak i po okresie ich eksploatacji. Do tych celów zostały stworzone urządzenia mierzące kontur okrągłości pierścieni łożysk tocznych. Wyspecjalizowały się w tym takie firmy jak MAHR, Jenoptic, Hommel-Etanic, Taylor Hobson. Wszystkie urządzenia produkowane przez te firmy posiadały jedną wspólną cechę, a mianowicie nie posiadały one ujednoliconego systemu umożliwiającego zamocowanie pierścieni łożysk, tak by możliwe było wykonywanie pomiarów pierścieni wewnętrznych i zewnętrznych tych łożysk. Urządzenia wymienionych firm posiadają stół obrotowy na którym umieszcza się przedmiot mierzony. Stoły te posiadają dwie wspólne cechy, czyli trzy rowki wpustowe ustawione względem siebie co 120° oraz trzy rzędy otworów do łatwego montażu śrub również co 120°. Te dwa elementy są przesunięte względem siebie o 60°. Potrzeby rynku doprowadziły do stworzenia kilku rozwiązań, ale posiadały one ograniczenia technologiczne.

Powszechnie znane są uchwyty przesłonowe, działające na zasadzie migawki aparatu. Umożliwiają one chwycenie i ustalenie pierścienia zewnętrznego, ale z racji na dużą ilość części ruchomych działających synchroniczne wymagały one częstej kalibracji. Używanie uchwytów szczękowych samocentrujących przy tego typu pomiarach stwarzało problem małej przestrzeni roboczej dla sond pomiarowych. Szczęki, z racji na swą budowę uniemożliwiały swobodne przemieszczanie się czujnika pomiarowego oraz miały tendencję do przekrzywiania badanego pierścienia w trakcie ruchu szczęk.

Szerzej stosowanym rozwiązaniem jest wykorzystywanie warsztatowych podpór przy użyciu dystansów lub/i płytek wzorcowych do ustawienia badanego pierścienia. Wadą tego typu stanowisk jest to, że mogą one być użyte do wykonania jednego typu pomiarów na jednym rodzaju pierścieni. Przy pomiarze drugiego pierścienia tego samego łożyska wymagana by była zamiana stanowiska na nowe, bądź całkowita przebudowa już istniejącego.

Znane jest z polskiego opisu patentowego nr 201835 urządzenie przeznaczone do badania łożysk tocznych w warunkach zmiennych obciążeń i prędkości, wyposażone w silnik elektryczny z płynną regulacją prędkości, co najmniej jeden zespół obciążenia wzdłużnego i zespół obciążenia poprzecznego. Badane łożyska osadzone są na czopach wymiennego wału w wymiennej tarczy i tulei ustalonej suwliwie w cylindrycznym otworze obudowy zespołu obciążenia wzdłużnego i są obciążane wzdłużnie poprzez tarczę dociskową za pomocą mechanizmu śrubowego. Zespół obciążenia poprzecznego jest połączony z zespołem obciążenia wzdłużnego za pomocą łożyska baryłkowego osadzonego na wymiennej tulei wymiennego wału.

Z polskiego opisu patentowego nr 155476 znana jest głowica do badań stanowiskowych łożysk tocznych zawierająca wałek z czterema łożyskami umieszczony suwliwie w tulei środkowej i tulejach bocznych znajdujących się w korpusie głowicy. Dwa środkowe łożyska współpracują z tuleją środkową, poprzez którą wszystkie badane łożyska obciążane są siłą poprzeczną pochodzącą od siłownika, a obciążenie wzdłużne wywierane jest przez umieszczony wewnątrz korpusu pakiet sprężyn o określonej charakterystyce.

Znany jest ze zgłoszenia polskiego opisu wzoru użytkowego nr 126871 przyrząd do pomiarów zarysów okrągłości oraz falistości pierścieni łożysk tocznych posiadający stolik wyposażony w wielostopniowy kołek ustalający. Średnice stopni kołka ustalającego są dostoso wane do znormalizowanych średnic otworów wewnętrznych pierścieni łożysk tocznych. Podstawa kołka ustalającego jest zakończona gwintem.

Przyrząd do badań stanowiskowych pierścieni łożysk tocznych, posiadający płytę, którą mocuje się do stołu obrotowego maszyny pomiarowej, charakteryzuje się tym, że na płycie przyrządu przymocowane są równolegle względem siebie dwie prowadnice, na których osadzony jest przesuwnie stół roboczy z wykonanymi otworami, w których mocowane są dystanse ustalające położenie badanego pierścienia. Prostopadle do prowadnic zamocowany jest mechanizm odciągająco-dociskowy wyposażony w trzpień ze sprężyną, który jest zakończony z jednej strony hakiem, a z drugiej strony zderzakiem. Położenie stołu roboczego na prowadnicach jest ustalane za pomocą śruby pociągowej przymocowanej do płyty pomiędzy prowadnicami.

PL 235 984 B1

Korzystnie, płyta ma zainstalowane trzy wypusty o zarysie trójkątna rozstawione co 120° oraz trzy kanały wykonane co 120°, przy czym wypusty oraz kanały są przesunięte o kąt 60° względem siebie.

Korzystnie, dystanse mają postać walcowych sworzni.

Przedmiot wynalazku został uwidoczniony w przykładzie na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia widok z góry przyrządu w rzucie aksonometrycznym, fig. 2 - widok z góry przyrządu, fig. 3 - widok z góry przyrządu wraz z zamocowanym pierścieniem wewnętrznym badanego łożyska, fig. 4 - widok przyrządu wraz z zamocowanym pierścieniem wewnętrznym badanego łożyska w rzucie aksonometrycznym, fig. 5 - widok z góry przyrządu wraz z zamocowanym pierścieniem zewnętrznym, fig. 6 widok z góry przyrządu wraz z zamocowanym pierścieniem zewnętrznym w rzucie aksonometrycznym, fig. 7 - widok z góry płyty przyrządu w rzucie aksonometrycznym, a fig. 8 - widok z dołu płyty przyrządu w rzucie aksonometrycznym.

Przyrząd posiada płytę 1 z wykonanymi kanałami 2 na śruby, za pomocą których płyta 1 mocowana jest do stołu obrotowego maszyny pomiarowej. Od spodu płyta 1 ma zainstalowane trzy wypusty 2a o zarysie trójkątna, rozstawione co 120° oraz trzy kanały 2 wykonane również co 120° (fig. 7 i fig. 8). Wypusty 2a oraz kanały 2 są przesunięte o kąt 60° względem siebie. Wypusty 2a płyty 1 odpowiadają rozstawieniu rowków na stole obrotowym maszyny pomiarowej. Na płycie 1 przyrządu przymocowane są równolegle dwie prowadnice 3, na których osadzony jest przesuwnie stół roboczy 4. Stół 4 stanowi powierzchnię, na której mocowane są mierzone pierścienie łożysk tocznych. Wzdłuż stołu 4 wykonany jest rząd otworów 5, które służą do odebrania punktów swobody mierzonego pierścienia za pomocą osadzanych w nich dystansów 6, mających postać walcowych sworzni. Dystanse 6 ustalają również położenie mierzonego pierścienia, a ich rozstaw w otworach 5 jest dobierany odpowiednio do średnicy badanego łożyska. Położenie stołu roboczego 4 na prowadnicach 3 jest ustalane i blokowane za pomocą śruby pociągowej 7, przymocowanej do płyty 1 przyrządu pomiędzy prowadnicami 3. Prostopadle do osi prowadnic 3 zamocowany jest mechanizm odciągająco-dociskowy 8 mierzonych pierścieni, który wyposażony jest w trzpień zakończony z jednej strony hakiem 10, zaś z drugiej strony zderzakiem 11. Na trzpieniu, pomiędzy mechanizmem odciągająco-dociskowym 8, a zderzakiem 11 osadzona jest sprężyna 9, która dociska zderzak 11 do badanego pierścienia łożyska lub odciąga hak 10 w zależności od rodzaju badanego pierścienia. Mechanizm odciągająco-dociskowy 8 jest montowany do płyty 1 naprzemiennie w zależności od rodzaju pomiaru, tak że trzpień raz skierowany je st zderzakiem 11, a raz hakiem 10 w stronę mierzonego pierścienia łożyska tocznego.

Podczas wykonywania pomiaru pierścienia wewnętrznego 12 łożyska, umieszcza się na stole roboczym 4 odpowiednio dwa dystanse 6 w otworach 5, zapewniając podparcie badanego pierścienia w dwóch punktach od strony wewnętrznej (fig. 3 i fig. 4). Mechanizm odciągająco-dociskowy 8 ustawia się tak, aby zakończenie hakowe 10 trzpienia było skierowane w stronę stołu 4. Następnie, umieszcza się badany pierścień wewnętrzny 12 na stole 4, tak aby wewnątrz pierścienia znajdowały się dwa dystanse 6, osadzone w otworach 5 oraz zakończenie hakowe 10 mechanizmu odciągająco-dociskowego 8. Za pomocą śruby pociągowej 7 ustala się położenie pierścienia 12 na stole 4, tym samym blokując pierścień przed przemieszczeniem.

Podczas wykonywania pomiaru pierścienia zewnętrznego 13 łożyska, umieszcza się na stole roboczym 4 odpowiednio dwa dystanse 6 w otworach 5, zapewniając podparcie badanego pierścienia w dwóch punktach od strony zewnętrznej (fig. 5 i fig. 6). Mechanizm odciągająco-dociskowy 8 ustawia się tak, aby zderzak 11 trzpienia był skierowany w stronę stołu roboczego 4. Następnie umieszcza się badany pierścień zewnętrzny 13, tak aby znajdował się pomiędzy dystansami 6, a zderzakiem 11. Za pomocą śruby pociągowej 7 ustala się położenie pierścienia 13 na stole 4, tym samym blokując pierścień przed przemieszczeniem.

Claims (3)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Przyrząd do badań stanowiskowych pierścieni łożysk tocznych, posiadający płytę, którą mocuje się do stołu obrotowego maszyny pomiarowej, znamienny tym, że na płycie (1) przyrządu przymocowane są równolegle względem siebie dwie prowadnice (3), na których osadzony jest przesuwnie stół roboczy (4) z wykonanymi otworami (5), w których mocowane są dystanse (6) ustalające położenie badanego pierścienia, przy czym prostopadle do prowad

   PL 235 984 B1 nic (3) zamocowany jest mechanizm odciągająco-dociskowy (8) wyposażony w trzpień ze sprężyną (9), który jest zakończony z jednej strony hakiem (10), a z drugiej strony zderzakiem (11), przy czym położenie stołu roboczego (4) na prowadnicach (3) jest ustalane za pomocą śruby pociągowej (7) przymocowanej do płyty (1) pomiędzy prowadnicami (3).
2. 2. Przyrząd, według zastrz. 1, znamienny tym, że płyta (1) ma zainstalowane trzy wypusty (2a) o zarysie trójkątna, rozstawione co 120° oraz trzy kanały (2) wykonane co 120°, przy czym wypusty (2a) oraz kanały (2) są przesunięte o kąt 60° względem siebie.
3. 3. Przyrząd, według zastrz. 1, znamienny tym, że dystanse (6) mają postać walcowych sworzni.