PL231540B1 - Uniwersalny świetlik dachowy z zestawem opcjonalnie montowanych elementów - Google Patents

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest świetlik dachowy, w szczególności do dachów poziomych lub lekko nachylonych, mający elementy kształtowe współpracujące z elementami pośredniczącymi do montażu dodatkowych elementów zmieniających parametry techniczno-eksploatacyjne oraz umożliwiających zwiększenie ilości funkcji świetlika. Świetliki montowane są zazwyczaj w połaci dachu w celu zwiększenia ilości światła docierającego do pomieszczeń, jednak ich położenie i zasadniczo konstrukcja umożliwiają zwiększenie funkcjonalności, korzystnie poprzez wprowadzenie dodatkowych elementów lub odpowiednie ukształtowanie elementów bazowych świetlika.

Typową funkcją świetlika, poza doświetlaniem pomieszczeń, jest wentylacja pomieszczeń, co jest realizowane poprzez zastosowanie uchylnego lub unoszonego skrzydła osadzonego na podstawie. Ze względu na niejednakowe natężenie światła słonecznego w ciągu dnia, korzystne jest, aby ilość światła przepuszczanego przez świetlik była regulowana. Zwłaszcza w czasie największego natężenia światła słonecznego istnieje potrzeba przesłonięcia oszklenia świetlika.

W przypadku dachów poziomych lub lekko nachylonych możliwa jest dodatkowa funkcja świetlika, jako wyłazu dachowego. Typowy świetlik dachowy zasadniczo składa się z co najmniej jednej powłoki przepuszczającej światło, podstawy oraz akcesoriów. Podstawa jest trwale osadzona na konstrukcji poszycia dachowego i jest wyposażona w środki służące do mocowania świetlika i uszczelniania jego połączenia z pokryciem dachowym. Często stosowanym rozwiązaniem są świetliki otwierane ze skrzydłem uchylnym lub unoszonym, osadzonym na podstawie, które są wykorzystywane jako nawiewniki świeżego powietrza lub wywietrzniki powietrza zużytego lub też mogą pełnić równolegle inne dodatkowe funkcje.

W takich rozwiązaniach, ze względu na podobieństwo do elementów konstrukcyjnych stosowanych w oknach dachowych, zazwyczaj podstawę określa się ościeżnicą, a powłoki przepuszczające światło osadzone są w ramie tworząc ruchome skrzydło. Przy wykorzystaniu napędów ręcznych lub zdalnych uchylne skrzydła umożliwiają sterowanie natężeniem przepływu powietrza.

Znane są rozwiązania świetlików dachowych, otwieranych w celu poprawienia wentyl acji pomieszczeń. Znane jest m.in. ze zgłoszenia EP 2500488 A2 rozwiązanie świetlików i okien dachowych ze skrzydłem uchylnym, otwieranym za pomocą napędu sterującego siłownikiem, unoszącym skrzydło. Wielkość strumienia przepływającego powietrza jest regulowana kątem otwarcia skrzydła przy czym maksymalny kąt otwarcia skrzydła jest niewielki, rzędu 20°.

Znane jest również z patentu US4486978 A rozwiązanie świetlika ręcznie otwieranego, w którym występuje mechanizm sprężynowy ułatwiający otwieranie i utrzymanie w pozycji otwartej świetlika oraz klamka z ryglem, osadzona obrotowo w skrzydle, służąca do blokowania otwarcia skrzydła z pozycji zamkniętej w ościeżnicy. Rozwiązanie to ma również ograniczony kąt otwarcia i jest przeznaczone do otwierania świetlika dla celów wentylacji.

Możliwe jest także otwieranie świetlika poprzez unoszenie skrzydła. Wśród tych rozwiązań znane jest m.in. ze zgłoszenia EP 2385184 A1 rozwiązanie świetlika ze skrzydłem unoszonym za pomocą mechanizmu nożycowego napędzanego siłownikiem umieszczonym w ościeżnicy. Takie rozwiązanie jest jednak trudniejsze w wykonaniu i jednocześnie ma ograniczony możliwy prześwit pomiędzy ościeżnicą a skrzydłem. Przedstawione znane przykłady dotyczą rozwiązań realizujących funkcję doświetlającą i wentylacyjną bądź oddymiającą świetlików otwieranych. Mają one ograniczenia w postaci względnie niewielkiego kąta otwarcia skrzydła w przypadku świetlików uchylnych lub niewielkiego prześwitu pomiędzy skrzydłem a ościeżnicą w przypadku świetlików ze skrzydłem unoszonym.

Zwiększenie oporu cieplnego poszczególnych elementów budowli jest jednym ze środków poprawy ochrony cieplnej budynku. Świetliki, oprócz okien, należą do elementów wyposażenia budynku o najniższym współczynniku oporu cieplnego. Wynika to przede wszystkim z zastosowania oszklenia, które zazwyczaj ma najniższy opór cieplny. Poprawę parametrów świetlika można osiągnąć stosując wielowarstwowe oszklenie, np. szyby zespolone komorowe lub pojedyncze osadzone w ramie w pewnej odległości od siebie.

W typowych zastosowaniach w świetlikach dachowych używane są jednokomorowe szyby zespolone. Przykładowo w zgłoszeniu CA2261236 A1 szyba zespolona osadzona jest w obramowaniu mocowanym nieruchomo w ramie świetlika. Całość konstrukcji, ze względu na konstrukcję elementów mocujących szybę, ma jednak cechy utrudniające adaptację kształtu i wymiarów świetlika do nietypowych wymiarów lub kształtów, co ogranicza jej zastosowanie.

PL 231 540 B1

Znane jest ze zgłoszenia WO 2010009729 A1 rozwiązanie prostokątnego świetlika przeznaczonego zasadniczo do płaskich dachów, którego oszklenie ma nachylenie o kącie umożliwiającym swobodny spływ wody. Oszklenie składa się z pakietu szybowego osadzonego w ramie, przy czym krawędź górna oraz krawędzie boczne dociskane są listwą uszczelnianą na obwodzie. Krawędź dolna zaś jest przygotowana w sposób ułatwiający spływ wody opadowej, tzn. szyby wewnętrzne osadzone są we wrębie, natomiast szyba zewnętrzna jest przedłużona poza powierzchnię ramy, tworząc naturalny okap.

Często istnieje możliwość wykorzystania fragmentu połaci dachu i montażu świetlika w miejscach trudnodostępnych dla typowych świetlików, ze względu na ich kształt i wymiary. Nie jest znane rozwiązanie w świetlikach dachowych, umożliwiające adaptację obramowania do zmiennych lub nietypowych wymiarów i kształtów otworów w połaci dachowej.

W wielu wypadkach w zależności od strefy klimatycznej, pory roku oraz od rodzaju budynku okazuje się, że zastosowane oszklenie ma niewystarczające parametry termiczne. Korzystna jest więc jego wymiana na inne, o lepszych parametrach, które jednak zazwyczaj musi mieć większą grubość całkowitą. W znanych zastosowaniach jedyną możliwością jest demontaż całego świetlika i zastąpienie go przez inny. Korzystnym więc jest rozwiązanie, w którym elementem podlegającym wymianie byłaby jedynie szyba zespolona.

Znane ze zgłoszenia US4004389 A jest rozwiązanie z zastosowaniem łącznika, proponowane do zastosowań w oknach, dzięki któremu można w miejsce jednokomorowej szyby zespolonej zamontować szybę dwukomorową. Łącznik jest profilem stosowanym na całym obwodzie szyby, posiadającym ramiona służące do osadzenia we wrębie zdemontowanej szyby jednokomorowej. Po przeciwnej stronie łącznik posiada wręb o szerokości szyby dwukomorowej. Wręb w ramie okna składa się z dwóch naprzeciwległych elementów, łączonych po osadzeniu szyby za pomocą elementu pośredniego wykonanego z materiału o niskiej przewodności cieplnej. Rozwiązanie to jest skuteczne, jednak wydaje się, że jego główny obszar zastosowań to łączenie paneli i szyb między sobą. Dla zastosowań tego rozwiązania w świetlikach dachowych z zamkniętym obwodem obramowania istotną wadą jest konieczność stosowania szyby zastępującej o innej szerokości i długości. Wymaga to zwiększenia dostępnych wymiarów oszklenia, co wiąże się ze zwiększeniem kosztów.

Dodatkowym, często wykorzystywanym elementem świetlika dachowego jest czasza ochronna, która oprócz poprawy właściwości termicznych świetlika zapewnia ochronę przed działaniem warunków atmosferycznych, w szczególności na poziomych lub lekko nachylonych dachach. Czasza jest elementem zazwyczaj wypukłym, o kształcie dopasowanym do zewnętrznych wymiarów ramy świetlika, co zapewnia łatwe spływanie wody oraz śniegu i ułatwia bezobsługową eksploatację świetlika przez cały rok. Stosowane są też czasze wielopowłokowe w celu poprawy termoizolacji świetlika. W przypadku świetlików otwieranych czasza montowana jest do ramy skrzydła. Czasza posiada na obwodzie okap chroniący obszar zamknięcia skrzydła w ościeżnicy oraz inne akcesoria np. zawiasy, przed działa niem warunków atmosferycznych.

Ze względu na niejednakowe natężenie światła słonecznego w ciągu dnia, korzystne jest aby ilość światła przepuszczanego przez świetlik była regulowana. Zwłaszcza w czasie największego natężenia światła słonecznego istnieje potrzeba przesłonięcia oszklenia świetlika. Wykorzystuje się do tego celu dodatki przeciwsłoneczne, np. rolety, napędzane ręcznie lub za pomocą napędu sterowanego. Najczęstszym sposobem montażu rolet i innych akcesoriów jest ich mocowanie do ramy świetlika za pomocą elementów złącznych. Znane są z rynku rozwiązania mocowania rolet po wewnętrznej stronie okien dachowych. Korpus rolety jest zazwyczaj montowany na elementach osadczych, mocowanych do ramy skrzydła okiennego za pomocą typowych elementów złącznych. Elementy osadcze są dopasowane do kształtu profili, do których są mocowane, oraz do współpracujących z nimi elementów w roletach, mają więc ograniczone zastosowanie, ze względu na wielość i różnorodność profili okiennych.

W świetlikach dachowych z wypukłą czaszą istnieje znaczna przestrzeń pomiędzy oszkleniem i czaszą. Może być ona wykorzystana na instalację elementów przesłaniających, np. rolet. Problemem jest jednak przygotowanie i mocowanie uchwytów montażowych. Korzystnym rozwiązaniem jest taki zestaw elementów, aby dawały możliwość montażu rolet o standardowych dla danego producenta uchwytach, zarówno wewnątrz świetlika jak i pomiędzy oszkleniem i czaszą. Warunkiem jest w tym wypadku niski koszt takiej uniwersalizacji. Zgodnie ze znanymi rozwiązaniami elementy przesłaniające mogą być montowane na dedykowanych uchwytach mocowanych za pomocą standardowych elementów złącznych do profilu. Trwałość takiego rozwiązania jest jednak ograniczona, ponadto wzrasta ilość elementów. Ograniczeniem jest również sam kształt powierzchni skrzydła pomiędzy szybą a czaszą, który często wynika z uwarunkowań konstrukcyjnych i termoizolacyjnych. Dążenie w konstrukcji do tego

PL 231 540 B1 aby część pomiędzy szybą a czaszą była od razu dostosowana do montażu elementów przesłaniających nie jest zasadne ze względów ekonomicznych, ponieważ dodatki montuje się jedynie opcjonalnie w części świetlików.

Istotą wynalazku jest uniwersalny świetlik dachowy z czaszą lub bez czaszy, zbudowany z elementów bazowych: ościeżnicy i ramy skrzydła wykonanych z tworzywa sztucznego korzystnie techniką wytłaczania, których kształt przekroju jest korzystnie taki sam dla wszystkich konfiguracji świetlika. Ościeżnica osadzona jest nieruchomo w połaci dachu, a rama skrzydła osadzona jest przylgowo w ościeżnicy oraz zbudowana jest z profili o zasadniczo stałym przekroju, we wrębie której osadzone jest oszklenie o grubości bazowej. Oszklenie dociskane jest za pomocą listwy przyszybowej, zamocowanej do ramy skrzydła, przy czym listwa przyszybowa oraz oszklenie o grubości bazowej wspólnie mieszczą się we wrębie skrzydła. Ponadto, świetlik posiada środki złączne i elementy kształtowe w ramie skrzydła i ościeżnicy, przeznaczone do montażu dodatkowych elementów świetlika po zewnętrznej stronie oszklenia, przy czym każdy profil ramy skrzydła ma środki złączne i elementy kształtowe do montażu listwy przyszybowej. Elementami kształtowymi w ramie skrzydła są gniazdo rygla, gniazdo łącznika znajdujące się na górnej powierzchni ramy skrzydła, gniazdo wypustu, wewnętrzna powierzchnia montażowa oraz powierzchnia przylgowa do montażu w nich elementów pośredniczących. Wspomnianymi elementami pośredniczącymi są: mechanizm mocujący zamocowany w gnieździe rygla do montażu czaszy świetlika, łącznik, zamontowany w gnieździe łącznika do montażu oszklenia o zwiększonej grubości względem grubości bazowej oszklenia, profil adaptacyjny zamontowany co najmniej częściowo na listwie przyszybowej i gnieździe łącznika do montażu zewnętrznych dodatków przesłaniających oszklenie po jego zewnętrznej stronie, oraz wewnętrzna powierzchnia montażowa i powierzchnia przylgowa do montażu akcesoriów wyłazowych. Wspomniane akcesoria wyłazowe stanowią zawiasy mocowane na powierzchni przylgowej i obrotowy mechanizm zamykający skrzydło w ościeżnicy mocowany na wewnętrznej powierzchni montażowej ramy.

Funkcja umożliwiająca montaż oszklenia o co najmniej dwóch różnych grubościach w zależności od wymagań ochrony cieplnej jest realizowana przez zastosowanie wspomnianego już elementu pośredniczącego w postaci łącznika mocowanego w elemencie kształtowym, będącym gniazdem łącznika zlokalizowanym w ramie skrzydła. Tak więc listwa przyszybowa mocowana jest do profilu ramy w przypadku oszklenia o grubości bazowej, zaś do łącznika, w przypadku oszklenia o grubości większej od bazowej. Do zamocowania oszklenia o grubości większej od bazowej, wspomniany łącznik ma gniazdo wypustu do zatrzaskowego osadzenia w nim wypustu listwy przyszybowej będąc tym samym funkcjonalną kopią gniazda wypustu w profilu ramy służącego do zatrzaskowego montażu listwy przyszybowej na oszkleniu o grubości bazowej. Kierunek zamykania zatrzasku jest zasadniczo prostopadły do górnej powierzchni profilu ramy. Kierunek wsuwania wypustu listwy przyszybowej do gniazda wypustu łącznika realizowane jest zasadniczo w płaszczyźnie oszklenia i prostopadle do krawędzi oszklenia. Oszklenie korzystnie występuje w postaci szyb zespolonych jednokomorowych o grubości bazowej i wielokomorowych o większej grubości, montowanych w zależności od wybranej konfiguracji. Świetlik posiada także okap osłaniający boczną powierzchnię ramy i szczelinę pomiędzy ramą a ościeżnicą stanowiąc część czaszy.

Funkcja umożliwiająca montaż dodatków, np. elementów przesłaniających po zewnętrznej stronie oszklenia jest realizowana przez zastosowanie dwóch elementów pośredniczących - listwy przyszybowej, występującej we wszystkich konfiguracjach oraz profilu adaptacyjnego osadzonego w gnieździe łącznika, tworzących zewnętrzną powierzchnię montażową do montażu wspomnianych dodatków. Ze względu na działanie warunków atmosferycznych konfiguracja ta korzystnie wykorzystuje czaszę, jako zewnętrzny element osłonowy. Do realizacji tej funkcji wykorzystuje się standardowy profil ramy używany również w innych wersjach świetlika, m.in. z płaską szybą zewnętrzną, któr y jest elementem bazowym do montażu dodatkowych profili, spełniających wybrane funkcje. Do zamocowania oszklenia osadzonego we wrębie ramy służy listwa przyszybowa, która jest bazą do częściowego osadzenia i pozycjonowania profilu adaptacyjnego. Drugim elementem na którym jest osadzony i pozycjonowany profil adaptacyjny jest rama świetlika. Całość tworzy nieruchomą konstrukcję, usytuowaną w przestrzeni pomiędzy oszkleniem a czaszą, której obrys w części przeznaczonej do zamontowania elementów przesłaniających lub innych dodatków jest zasadniczo funkcjonalną kopią obrysu części świetlika po wewnętrznej stronie oszklenia. Profil ramy, listwa przyszybowa oraz profil adaptacyjny są korzystnie wzdłużnymi elementami wykonanymi metodą wytłaczania, co oznacza, że mają zasadniczo niezmienny przekrój. Profil adaptacyjny oraz rama mają elementy służące do ich wzajemnego pozycjonowania po

PL 231 540 B1 położenia. Jest to zestaw elementów, np. w postaci pary wypust-gniazdo pozycjonujące, których wzajemne położenie w złożeniu jest jednoznaczne dla montera. Profil adaptacyjny mocowany jest do ramy świetlika, korzystnie za pomocą typowych elementów złącznych, np. wkrętów. Natomiast elementem kształtowym do montażu dodatków po wewnętrznej stronie oszklenia jest wewnętrzna powierzchnia montażowa.

W świetliku z możliwością montażu dodatków zasłaniających, stosuje się także łącznik umożliwiający montaż oszklenia o grubości większej od grubości bazowej. W tej konfiguracji zestaw składa się z ramy, na której osadzony jest łącznik, do którego mocowana jest listwa przyszybowa oraz profil adaptacyjny. Zewnętrzną powierzchnię montażową tworzą więc profil adaptacyjny osadzony na górnej powierzchni łącznika i listwy przyszybowej oraz listwa przyszybowa. Łącznik jest elementem służącym do przesunięcia w kierunku prostopadłym do płaszczyzny oszklenia położenia listwy przyszybowej oraz profilu adaptacyjnego. Posiada więc elementy pozycjonujące umożliwiające jego zamocowanie do profilu ramy oraz elementy pozycjonujące umożliwiające mocowanie listwy przyszybowej i profilu adaptacyjnego, będące korzystnie odwzorowaniem odpowiadających im elementów w rozwiązaniu bez łącznika. Profil adaptacyjny mocowany jest korzystnie do łącznika, korzystnie za pomocą typowych elementów złącznych, np. wkrętów.

Dla realizacji funkcji wyłazu dachowego, świetlik składający się zasadniczo z ościeżnicy i skrzydła ma montowane dodatkowe wyposażenie w postaci zawiasów na jednym profilu ramy skrzydła i obrotowy mechanizm zamykającego korzystnie na przeciwległym profilu ramy. Zawias świetlika zbudowany z dwóch płaskich ramion wygiętych w kształcie litery L połączonych ze sobą w sposób obrotowy, jest mocowany za pomocą jednego ramiona do powierzchni przylgowej skrzydła i za pomocą drugiego ramiona do powierzchni górnej ościeżnicy, do której rama skrzydła przylega, będących elementami kształtowymi ościeżnicy i ramy. Część montażowa ramion jest więc równoległa do powierzchni przylgowej w profilu ramy i powierzchni górnej w ościeżnicy, a część nośna ramion, połączona z osią zawiasu, jest korzystnie równoległa do powierzchni okapu. Natomiast oś zawiasów usytuowana jest przy dolnej krawędzi okapu.

Drugim dodatkowym elementem świetlika niezbędnym, aby mógł pełnić funkcję wyłazu, jest obrotowy mechanizm zamykający, dla której elementem kształtowym w ościeżnicy, służącym do montażu elementów obrotowego mechanizmu zamykającego jest powierzchnia oporowa. Mechanizm zamykający składa się zasadniczo z klamki, osadzonej obrotowo w korpusie mocowanym do wewnętrznej powierzchni montażowej w ramie oraz uchwyt u rygla osadzonego w ościeżnicy na jej powierzchni oporowej.

Oś obrotu, obrotowego mechanizmu zamykającego jest korzystnie równoległa do płaszczyzny oszklenia oraz prostopadła do wzdłużnych krawędzi profilu ramy. Klamka służy jako ręczny uchwyt w trakcie otwierania lub zamykania skrzydła oraz jako napęd sztywno połączonego z nią rygla, służącego do blokowania możliwości otwarcia skrzydła. Blokowanie odbywa się przez przekręcenie klamki korzystnie o około 90° po zamknięciu skrzydła w ościeżnicy. Klamka jest zbudowana z uchwytu oraz rygla, które są ze sobą sztywno połączone na wspólnym trzpieniu, przy czym rygiel ze względów praktycznych jak i estetycznych jest usytuowany we wnętrzu profilu ramy skrzydła, naprzeciwko uchwytu rygla. Całość zaś jest osadzona obrotowo w korpusie klamki mocowanym do wewnętrznej powierzchni montażowej ramy skrzydła, po wewnętrznej stronie oszklenia.

Wszystkie wymienione wyżej rozwiązania składające się na zestaw elementów realizujących wymienione funkcje mogą występować w wersji świetlika wyposażonego w wypukłą czaszę. Czasza mocowana jest do ramy korzystnie za pomocą elementu pośredniczącego - mechanizmu mocującego, blokowanego w elemencie kształtowym ramy skrzydła - gnieździe rygla. Mechanizmy mocujące mogą być osobnymi modułami instalowanymi w trakcie montażu na dachu, lub też być składnikami czaszy montowanymi fabrycznie. Wstępnie zmontowany zestaw czaszy z mechanizmami mocującymi jest mocowany na dachu do dedykowanych gniazd rygla w ramie.

Uniwersalny zestaw świetlika jest także wykonywany w wersji bez czaszy, w którym zewnętrznym elementem osłonowym mocowanym do bazowej ramy skrzydła jest szyba zewnętrzna będąca elementem oszklenia. Istotą tego rozwiązania jest oszklenie świetlika osadzone jednocześnie we wrębie ramy skrzydła i na jej powierzchni zewnętrznej. Oszklenie będące korzystnie zespolonym pakietem szybowym, co najmniej jednokomorowym, charakteryzuje się niejednakowymi wymiarami poszczególnych szyb w pakiecie. Szyba zewnętrzna ma kształt i wymiary obejmujące korzystnie z naddatkiem kontury ramy świetlika i jest mocowana korzystnie poprzez klejenie do zewnętrznej powierzchni ramy świetlika, przy czym substancja klejąca znajduje się w elemencie kształtowym

PL 231 540 B1 ramy będącym gniazdem łącznika. Pozostałe szyby w pakiecie zespolonym osadzone są we wrębie uformowanym w ramie skrzydła, przy czym szyba wewnętrzna osadzona jest korzystnie na uszczelce. Ponadto zewnętrzna szyba może być w miarę potrzeb przedłużona poza kontur świetlika i wykorzystana do osłony innych elementów na dachu.

W przypadku rozwiązania świetlików montowanych w pozycji poziomej, szyba zespolona jest również usytuowana poziomo. Dla zapewnienia pełnej nieprzepuszczalności wody, również stojącej, stosowana jest druga spoina klejowo-uszczelniająca, łącząca okap z szybą zewnętrzną blisko jej krawędzi. Spoina ta spełnia podwójną rolę - uszczelniającą połączenie szyby zewnętrznej z okapem oraz mocującą okap do szyby zewnętrznej. Okap świetlika bez czaszy osłania boczną powierzchnię ramy i szczelinę pomiędzy ramą a ościeżnicą w postaci profilu o przekroju zasadniczo w kształcie litery L, połączonym spoiną klejowo-uszczelniającą z szybą zewnętrzną w pobliżu jej krawędzi i mocowanym do ramy.

Skrzydło świetlika w wersji bez czaszy może być montowane nie tylko na ościeżnicy ale również na innych rodzajach podstawy. Ma to szczególnie zastosowanie w przypadku modernizacji istniejących świetlików. Skrzydło w takim wykonaniu jest osadzone i mocowane do podstawy w postaci ramy o wybranej wysokości i obrysie zawierającym się wewnątrz obrysu okapu skrzydła. Elementami mocującymi są korzystnie typowe środki złączne, np. wkręty, wkręcane do ramy podstawy poprzez otwór w okapie.

Istnieje możliwość zmiany w wąskim zakresie oszklenia na grubsze bez ingerencji w kształt profilu ramy skrzydła, poprzez zmianę wymiarów listwy przyszybowej. Ograniczeniem jest głębokość wrębu, w zakresie której mieszczą się wspólnie oszklenie o grubości bazowej oraz listwa przyszybowa.

Korzystnie środki złączne które współpracują z odpowiednimi elementami pośredniczącymi umożliwiają opcjonalny montaż dodatkowych elementów i akcesoriów zmieniających parametry techniczno-eksploatacyjne oraz umożliwiają niskokosztowe zwiększenie ilości funkcji świetlika. W zależności od konfiguracji zestawu konstrukcja świetlika poza funkcją doświetlającą i wentylacyjną umożliwia pełnienie funkcji wyłazu dachowego, montaż oszklenia o różnych grubościach w szerokim zakresie, w zależności od wymagań ochrony cieplnej, montaż akcesoriów na zewnątrz lub wewnątrz oszklenia świetlika oraz montaż czaszy jako zewnętrznego elementu osłonowego. Świetlik według wynalazku charakteryzuje się więc dużymi możliwościami konfiguracji zestawu, w zależności od wybranych funkcji dodatkowych, przy niskich kosztach produkcji, co pozwala na znaczące rozszerzenie gamy wyrobów bez znaczących nakładów inwestycyjnych. Funkcjonalna kopia obrysu utworzonego z wykorzystaniem listwy przyszybowej oraz profilu adaptacyjnego oznacza, że zarówno kształt jak i wymiary obrysu utworzonego profilu ramy po wewnętrznej stronie oszklenia mają swoje odwzorowanie po zewnętrznej stronie oszklenia i zasadniczo pozwalają na wybór miejsca zamontowania elementów przesłaniających lub innych dodatków, oraz umożliwiają opcjonalny montaż podwójnego zestawu dodatków.

Pełne otwarcie w wypadku funkcji wyłazu oznacza kąt pomiędzy ościeżnicą a skrzydłem wynoszący co najmniej 90°, zapewniający przekroczenie punktu równowagi dla skrzydła względem siły grawitacyjnej. Przeszkodą jest okap montowany na skrzydle, korzystnie zakrywający boczną powierzchnię skrzydła i znaczną część ościeżnicy w pozycji zamkniętej. Podczas otwierania skrzydła część okapu położona po przeciwnej stronie osi obrotu wykonuje ruch po łuku w kierunku powierzchni ościeżnicy. W zależności od długości okapu i jego odległości od powierzchni ościeżnicy istnieje maksymalny kąt obrotu dla takiego układu kinematycznego. W przypadku standardowego świetlika jest to kąt zazwyczaj znacznie mniejszy niż 90°. Zastosowanie zawiasów według wynalazku zwiększa maksymalny kąt otwarcia skrzydła do wartości ograniczonej jedynie przez otoczenie świetlika, np. powierzchnię dachu. Ilość zawiasów jest uzależniona od wymiarów świetlika, sztywności konstrukcji skrzydła oraz wytrzymałości mechanicznej poszczególnych elementów zestawu. Istotną zaletą zestawu jest możliwość produkcji szerokiej gamy świetlików ze względu na ich termoizolacyjność przy niewielkich nakładach inwestycyjnych, ze względu na powtarzalność wszystkich podstawowych elementów. Elementem pośredniczącym w zestawie jest łącznik, którego wymiary są przystosowane do wybranej grubości oszklenia. Ponadto proponowane rozwiązanie umożliwia dokonanie łatwej zamiany oszklenia nawet po dłuższym okresie eksploatacji. Wymaga to jedynie dobrania odpowiadającego mu łącznika. W rozwiązaniu bez czaszy wymagana jest szczelna spoina klejowa pomiędzy szybą zewnętrzną i powierzchnią ramy, usytuowana korzystnie w pobliżu krawędzi wrębu. Spoina klejowa poza funkcją uszczelniającą, przenosi także obciążenia termiczne oraz wynikające z różnicy ciśnień pomiędzy wewnętrzną i zewnętrzną stroną oszklenia świetlika, co jest dużą zaletą rozwiązania.

PL 231 540 B1

Rozwiązanie zostało pokazane na rysunku, na którym:

Fig 1. przedstawia izometrię kompletnego zestawu świetlika dachowego z czaszą, w konfiguracji z oszkleniem o grubości większej od grubości bazowej i elementami pośredniczącymi,

Fig. 2 przedstawia przekrój poprzeczny przez bok świetlika z czaszą w konfiguracji z oszkleniem o grubości bazowej.

Fig. 3 przedstawia przekrój poprzeczny przez bok świetlika z czaszą w konfiguracji z os zkleniem o grubości większej od grubości bazowej.

Fig. 4 przedstawia przekrój poprzeczny przez bok świetlika z czaszą w konfiguracji z elementami pośredniczącymi do montażu dodatków i oszkleniem o grubości bazowej.

Fig. 5 przedstawia przekrój poprzeczny przez bok świetlika z czaszą w konfiguracji z elementami pośredniczącymi do montażu dodatków i oszkleniem o grubości większej od grubości bazowej.

Fig. 6. przedstawia izometrię zestawu elementów świetlika otwieranego z czaszą, pełniącego dodatkową funkcję wyłazu dachowego, w pozycji częściowo otwartej

Fig. 7 przedstawia przekrój poprzeczny przez bok świetlika z czaszą pełniącego dodatkową funkcję wyłazu - widok zawiasów.

Fig. 8 przedstawia przekrój poprzeczny przez bok świetlika z czaszą pełniącego dodatkową funkcję wyłazu - widok obrotowego mechanizmu zamykającego.

Fig. 9 przedstawia przekrój poprzeczny przez bok świetlika w konfiguracji bez czaszy, w której zewnętrznym elementem osłonowym mocowanym do ramy skrzydła jest szyba zewnętrzna będąca elementem oszklenia o grubości większej od grubości bazowej.

Fig. 10 przedstawia przekrój poprzeczny przez bok świetlika w konfiguracji bez czaszy, w której zewnętrznym elementem osłonowym mocowanym do ramy skrzydła jest szyba zewnętrzna w konfiguracji z uproszczoną ramą podstawy.

W proponowanym przykładzie wykonania uniwersalny świetlik dachowy składa się z ościeżnicy 1 osadzonej nieruchomo w połaci dachu, skrzydła 2 osadzonego przylgowo w ościeżnicy 1. Ze względu na powtarzalność przekroju zasadniczo wszystkich elementów na obwodzie świetlika, dalszy opis dotyczy elementów na jednym boku świetlika. Głównym elementem skrzydła 2 jest rama 3, wykonana z profili o stałym przekroju, we wrębie 31 której osadzone jest oszklenie 4. Ponadto rama 3 ma elementy kształtowe służące do opcjonalnego mocowania w nich elementów pośredniczących. Elementy kształtowe w ramie 3 stanowią: gniazdo rygla 32, gniazdo łącznika 33 na górnej powierzchni profilu ramy 3, gniazdo wypustu 34, wewnętrzna powierzchnia montażowa 35 oraz powierzchnia przylgowa 36. Wymienione elementy są elementami podstawowymi zasadniczo każdej konfiguracji zestawu według wynalazku.

Wszystkie konfiguracje zestawu mogą być wyposażone w dodatki wewnętrzne 5, np. przesłaniające, mocowane do wewnętrznej powierzchni montażowej 35. Na Fig. 4 pokazano przykładowy zestaw z zamontowaną roletą. W dalszym opisie przedstawiono wybrane zestawy w różnych konfiguracjach w zależności od montażu wybranych elementów całego zestawu.

Zestaw I, w podstawowej konfiguracji z czaszą 7 i oszkleniem 4 o grubości bazowej, pokazano w przekroju na Fig. 2, oprócz elementów podstawowych, wyposażony jest w listwę przyszybową 6, mocowaną we wrębie 31 ramy 3. Elementem mocującym listwy przyszybowej 6 jest wypust 61 osadzony w gnieździe wypustu 34. Ponadto świetlik ma wypukłą czaszę 7, stanowiącą zewnętrzną powłokę świetlika, mocowaną do ramy 3 za pomocą dobranej ilości obrotowych mechanizmów mocujących 8. Mechanizm mocujący 8 blokowany jest poprzez obrót w gnieździe rygla 32 po osadzeniu czaszy 7 i mechanizmu mocującego 8 w pozycji montażowej. Czasza wyposażona jest w okap 71, zabezpieczający boczną powierzchnię ramy 3 oraz szczelinę pomiędzy ościeżnicą 1 a ramą 3.

Zestaw II, w konfiguracji z czaszą 7 i oszkleniem 4 o grubości większej od grubości bazowej pokazany w przekroju na Fig. 3, oprócz elementów występujących w Zestawie I, ma element pośredniczący w postaci łącznika 9, osadzony zatrzaskowo w gnieździe łącznika 33. Łącznik 9 ma gniazdo wypustu 91, służące do zatrzaskowego osadzenia wypustu 61 listwy przyszybowej 6, będące funkcjonalną kopią gniazda wypustu 34 w ramie 3, służącego do zatrzaskowego montażu listwy przyszybowej 6 na oszkleniu 4 o grubości bazowej.

Zestaw III, w konfiguracji z czaszą 7, oszkleniem 4 o grubości bazowej i profilem adaptacyjnym 10 pokazano w przekroju na Fig. 4. Listwa przyszybowa 6 zamocowana jest do ramy 3 w sposób przedstawiony w opisie Zestawu I. Profil adaptacyjny 10 osadzony jest wspólnie na gnieździe łącznika 33 oraz na górnej powierzchni listwy przyszybowej 6 i mocowany jest do ramy 3 za pomocą wkrętów 19. Profil adaptacyjny 10 w złożeniu z listwą przyszybową 6 tworzą zewnętrzną powierzchnię montażową

PL 231 540 B1 dla zewnętrznych dodatków 12 przesłaniających. Zewnętrzna powierzchnia montażowa 11 jest korzystnie funkcjonalną kopią wewnętrznej powierzchni montażowej 35, tak więc mogą na niej być montowane również wewnętrzne dodatki 5 przesłaniające, np. rolety.

Zestaw IV, w konfiguracji z czaszą 7, oszkleniem 4 o grubości większej od grubości bazowej, łącznikiem 9 i profilem adaptacyjnym 10 pokazano w przekroju na Fig. 5. Łącznik 9 oraz listwa przyszybowa 6 zamocowane są w sposób opisany w Zestawie II. Profil adaptacyjny 10 osadzony jest wspólnie na łączniku 9 oraz na górnej powierzchni listwy przyszybowej 6 i mocowany jest do łączn ika 9 za pomocą wkrętów 19. Profil adaptacyjny 10 w złożeniu z listwą przyszybową 6 tworzą zewnętrzną powierzchnię montażową 11 dla zewnętrznych dodatków 12, w sposób analogiczny jak w Zestawie III.

Zestaw V składa się z elementów występujących w Zestawie I, z dodatkiem akcesoriów wyłazowych w postaci zawiasów 13 i obrotowego mechanizmu zamykającego 14, co pokazano na Fig. 6. Elementem kształtowym w ościeżnicy 1, służącym do montażu na nim zawiasów 13 jest powierzchnia górna 1a, natomiast elementem kształtowym w ramie 3, służącym do montażu na nim zawiasów 13 jest powierzchnia przylgowa 36. Zawiasy mają korzystnie płaskie ramiona wygięte zasadniczo w kształcie litery L, co pokazano na Fig. 7. Część montażowa 131 ramion jest równoległa do powierzchni przylgowej 36 w ramie 3 i powierzchni górnej 1a w ościeżnicy 1, a część nośna 132 ramion, połączona z osią 133 zawiasu 13, jest korzystnie równoległa do powierzchni okapu 71. Oś 133 zawiasów 13 usytuowana jest korzystnie przy dolnej krawędzi okapu 71. Takie położenie osi 133 umożliwia szeroki zakres kątowy otwarcia skrzydła 2, co daje większe możliwości regulacji maksymalnego jego otwarcia.

Elementem kształtowym w ramie 3, służącym do montażu elementów obrotowego mechanizmu zamykającego 14 jest wewnętrzna powierzchnia montażowa 35, natomiast elementem kształtowym w ościeżnicy 1, służącym do montażu elementów obrotowego mechanizmu zamykającego 14 jest powierzchnia oporowa 1b. Obrotowy mechanizm zamykający 14, pokazany w widoku z boku na Fig. 8, składa się zasadniczo z klamki, osadzonej obrotowo w korpusie 141, mocowanym do wewnętrznej powierzchni montażowej 35 ramy, oraz uchwytu rygla 142 osadzonego w ościeżnicy 1 na powierzchni oporowej 1b. Klamka składa się zasadniczo z uchwytu 143 i sztywno z nim połączonego, za pomocą trzpienia 144, rygla 145. Obrotowy mechanizm zamykający 14 usytuowany jest względem ramy 3 w taki sposób, że jego oś obrotu 146 jest korzystnie równoległa do płaszczyzny oszklenia 4 oraz prostopadła do wzdłużnych krawędzi profilu ramy 3.

Zestaw VI w konfiguracji świetlika bez czaszy 7, z szybą zewnętrzną 41 osadzoną na zewnętrznej powierzchni ramy 3, pokazano w przekroju na Fig. 9.

Elementem kształtowym służącym do montażu oszklenia 4 na ramie 3 jest gniazdo łącznika 33, w którym nałożona jest spoina klejowa 15 do mocowania szyby zewnętrznej 41, a pozostałe szyby oszklenia 4 osadzone są we wrębie 31. W tej konfiguracji świetlik wyposażony jest dodatkowo w okap 16, osłaniający boczną powierzchnię ramy 3 i szczelinę pomiędzy ramą 3 a ościeżnicą 1 będący profilem krawędziowym o przekroju zasadniczo w kształcie litery L z ramieniem montażowym 161 osadzonym pomiędzy szybą zewnętrzną 41 a górną powierzchnią ramy 3 i ramieniem okapowym 162, Okap 16 połączony jest spoiną klejowo-uszczelniającą 17 z szybą zewnętrzną 41 w pobliżu jej krawędzi. Dodatkowym zabezpieczeniem okapu 16 przed wysunięciem oraz elementem pozycjonującym jest wypust 163 ukształtowany w ramieniu montażowym 161, osadzony w gnieździe rygla 34. Możliwa jest również konfiguracja, nie pokazana na rysunku, w której występują wszystkie elementy Zestawu VI z dodatkiem akcesoriów wyłazowych w postaci zawiasów 13 i obrotowego mechanizmu zamykającego 14, występujących w opisanym Zestawie V.

Zestaw VII w konfiguracji świetlika z uproszczoną ramą podstawy 18, zastępującą ościeżnicę 1 w rozwiązaniu świetlika nieotwieranego pokazano na Fig. 10. Jedną z możliwych konfiguracji skrzydła 2 jest zestaw bez czaszy 7, z szybą zewnętrzną 41 osadzoną na zewnętrznej powierzchni ramy 3. Skrzydło 2 ma kształt oraz zestaw elementów jak w Zestawie V, przy czym okap ma na obwodzie przelotowe otwory montażowe, służące do mocowania skrzydła 2 do uproszczonej ramy podstawy 18 za pomocą korzystnie wkrętów 19. Uproszczona rama podstawy 18 ma powierzchnię osadczą 181 dla przylgowego osadzenia ramy 3, oraz korzystnie wewnętrzną powierzchnię montażową 182 do mocowania wewnętrznych dodatków 5.

Claims (15)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Uniwersalny świetlik dachowy, z czaszą lub bez czaszy, składający się z bazowych elementów, będących ościeżnicą i skrzydłem, przy czym ościeżnica osadzona jest nieruchomo w połaci dachu oraz skrzydło osadzone jest przylgowo w ościeżnicy, którego zasadniczym elementem jest rama wykonana z profili o zasadniczo stałym przekroju, we wrębie której osadzone jest oszklenie o grubości bazowej, dociskane za pomocą listwy przyszybowej zamocowanej do ramy skrzydła, przy czym oszklenie o grubości bazowej oraz listwa przyszybowa mieszczą się wspólnie we wrębie ramy skrzydła, oraz świetlik posiada środki złączne i elementy kształtowe w ramie i ościeżnicy do montażu dodatkowych elementów świetlika po zewnętrznej stronie oszklenia, przy czym każdy profil ramy ma środki złączne i elementy kształtowe do montażu listwy przyszybowej, znamienny tym, że rama (3) skrzydła posiada także elementy kształtowe będące co najwyżej gniazdem rygla (32), gniazdem łącznika (33) na jej górnej powierzchni, gniazdem wypustu (34), do montażu w nich elementów pośredniczących, wewnętrzną powierzchnią montażową (35) oraz powierzchnią przylgową (36), przy czym elementami pośredniczącymi są: mechanizm mocujący (8) zamocowany w gnieździe rygla (32) do montażu czaszy (7) świetlika, łącznik (9) zamontowany w gnieździe łącznika (33) do montażu oszklenia o zwiększonej grubości względem grubości bazowej oszklenia (4), profil adaptacyjny (10) zamontowany co najmniej częściowo na listwie przyszybowej (6) i gnieździe łącznika (33) do montażu zewnętrznych dodatków (12) przesłaniających oszklenie po jego zewnętrznej stronie, a także wewnętrzna powierzchnia montażowa (35) oraz powierzchnia przylgowa (36) do montażu akcesoriów wyłazowych.
2. 2. Uniwersalny świetlik dachowy według zastrzeżenia 1, znamienny tym, że akcesoria wyłazowe stanowią zawiasy (13) mocowane na powierzchni przylgowej (36) i obrotowy mechanizm zamykający (14) skrzydło (2) w ościeżnicy (1) mocowany na wewnętrznej powierzchni montażowej (35) ramy (3).
3. 3. Uniwersalny świetlik dachowy według zastrzeżeń 1, znamienny tym, że w konfiguracji świetlika z czaszą (7) i oszkleniem o zwiększonej grubości względem jego grubości bazowej, łącznik (9) ma gniazdo wypustu (91) do zatrzaskowego osadzenia wypustu (61) listwy przyszybowej (6), będąc funkcjonalną kopią gniazda wypustu (34) w profilu ramy (3), służącego do zatrzaskowego montażu listwy przyszybowej (6) na oszkleniu (4) o grubości bazowej.
4. 4. Uniwersalny świetlik dachowy według zastrzeżenia 1, znamienny tym, że w konfiguracji świetlika bez czaszy (7), oszklenie posiada szybę zewnętrzną (41) osadzoną na zewnętrznej powierzchni ramy (3), przy czym w gnieździe łącznika (33), znajduje się spoina klejowa (15), do mocowania szyby zewnętrznej (41), a pozostałe szyby oszklenia (4) osadzone są we wrębie (31 ).
5. 5. Uniwersalny świetlik dachowy według zastrzeżenia 1, albo 3, znamienny tym, że posiada okap (71) osłaniający boczną powierzchnię ramy (3) i szczelinę pomiędzy ramą (3) a ościeżnicą (1), stanowiąc część czaszy (7).
6. 6. Uniwersalny świetlik dachowy według zastrzeżenia 1, albo 4, znamienny tym, że posiada okap (16), osłaniający boczną powierzchnię ramy (3) i szczelinę pomiędzy ramą (3) a ościeżnicą (1), w postaci profilu o przekroju zasadniczo w kształcie litery L, połączonym spoiną klejowo-uszczelniającą (17) z szybą zewnętrzną (41) w pobliżu jej krawędzi i mocowanym do ramy (2).
7. 7. Uniwersalny świetlik dachowy według zastrzeżenia 1 albo 2, znamienny tym, że elementem kształtowym, służącym do montażu dodatków (5) po wewnętrznej stronie oszklenia jest wewnętrzna powierzchnia montażowa (35).
8. 8. Uniwersalny świetlik dachowy według zastrzeżenia 1, znamienny tym, że w konfiguracji z czaszą (7), oszkleniem (4) o grubości bazowej, posiada zewnętrzną powierzchnię montażową (11) do montażu dodatków po zewnętrznej stronie oszklenia, przy czym zewnętrzną powierzchnię montażową (11), tworzą profil adaptacyjny (10) osadzony w gnieździe łącznika (33) i listwa przyszybowa (6).
9. 9. Uniwersalny świetlik dachowy według zastrzeżenia 1, znamienny tym, że w konfiguracji świetlika z czaszą (7), oszkleniem (4) o grubości większej od bazowej, posiada zewnętrzną powierzchnię montażową (11) do montażu dodatków po zewnętrznej stronie oszklenia, przy

   PL 231 540 B1 czym zewnętrzną powierzchnię montażową (11), tworzą profil adaptacyjny (10) osadzony na górnej powierzchni łącznika (9) i listwy przyszybowej oraz listwa przyszybowa (6).
10. 10. Uniwersalny świetlik dachowy według zastrzeżenia 1, albo 2, znamienny tym, że elementem kształtowym w ościeżnicy (1), do montażu na nim zawiasów (13) jest powierzchnia górna (1a), a elementem kształtowym w ramie (3), do montażu na nim zawiasów (13) jest powierzchnia przylgowa (36).
11. 11. Uniwersalny świetlik dachowy według zastrzeżenia 1, albo 2, znamienny tym, że elementem kształtowym w ościeżnicy 1, służącym do montażu elementów obrotowego mechanizmu zamykającego (14) jest powierzchnia oporowa (1b).
12. 12. Uniwersalny świetlik dachowy według zastrzeżeń 1, albo 2, albo 11, 12, znamienny tym, że oś (133) zawiasów (13) usytuowana jest przy dolnej krawędzi okapu (71), a oś obrotu (146) obrotowego mechanizmu zamykającego (14) jest korzystnie równoległa do płaszczyzny oszklenia (4) oraz prostopadła do wzdłużnych krawędzi profilu ramy (3).
13. 13. Uniwersalny świetlik dachowy według zastrzeżeń 1, albo 2, albo 12, znamienny tym, że obrotowy mechanizm zamykający (14) składa się z klamki, osadzonej obrotowo w korpusie (141) mocowanym do wewnętrznej powierzchni montażowej (35) w ramie (3) oraz uchwytu rygla (142) osadzonego w ościeżnicy (1) na powierzchni oporowej (1b).
14. 14. Uniwersalny świetlik dachowy według zastrzeżenia 1, albo 2, albo 10, znamienny tym, że zawiasy (13) mają płaskie ramiona wygięte w kształcie litery L, przy czym część montażowa (131) ramion jest równoległa do powierzchni przylgowej (36) w profilu ramy (3) i powierzchni górnej (1a) w ościeżnicy (1), a część nośna (132) ramion, połączona z osią (133) zawiasu (13), jest korzystnie równoległa do powierzchni okapu (71).
15. 15. Uniwersalny świetlik dachowy według zastrzeżenia 13, znamienny tym, że klamka składa się zasadniczo z uchwytu (143) i rygla (145), sztywno połączonych za pomocą trzpienia (144).