PL224845B1 - Farba na bazie nitrocelulozy, zwłaszcza do ochrony sezonowej oraz sposób usuwania powłoki lakierniczej - Google Patents

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest farba na bazie nitrocelulozy, zwłaszcza do ochrony sezonowej oraz sposób usuwania powłoki lakierniczej.

Powłoka lakiernicza, utworzona z jednej lub wielu warstw farby na bazie nitrocelulozy, musi o dpowiadać warunkom technicznym podanym w normach dotyczących poszczególnych rodzajów farb. Odporność powłoki na temperaturę zależy w głównej mierze od rodzaju żywicy stanowiącej składnik błonotwórczy. Farby na bazie nitrocelulozy są farbami schnącymi fizycznie, a powłoka lakiernicza utworzona z takiej farby jest odporna na temperaturę około 300°C. Ta właściwość jest jednym z głównych czynników branych pod uwagę przy doborze farb do konkretnego zastosowania i jej prawidłowe dobranie gwarantuje trwałość termiczną powłoki. Jednak w niektórych przypadkach farba musi zostać w całości łatwo usunięta.

Przykładem konieczności usunięcia warstwy lakierniczej są sezonowe zmiany malowania maskującego uzbrojenia i sprzętu wojskowego.

Celem malowania maskującego jest ograniczenie możliwości wykrycia i identyfikacji uzbrojenia i sprzętu wojskowego w terenie przy obserwacji bezpośredniej (nie uzbrojonym okiem) lub za pomocą przyrządów, w których wykorzystywany jest zakres widma obejmujący pasma bliskiego ultrafioletu, promieniowania widzialnego oraz bliskiej podczerwieni. Jednym z rodzajów malowania maskującego jest malowanie deformujące, kamuflażowe, przewidziane dla podstawowych rodzajów sprzętu i uzbrojenia wojskowego.

W zależności od zastosowanego wzoru kamuflażu rozróżnia się trzy rodzaje malowania deformującego:

- całoroczne - wykonywane według podstawowego wzoru kamuflażu,

- sezonowe - wykonywane według jednego z sezonowych wzorów kamuflażu (wiosennoletni, jesienno-zimowy i zimowy),

- specjalne - wykonywane na potrzeby specjalnego użycia sprzętu i uzbrojenia wojskowego.

Podstawowy sprzęt wojskowy stanowiący aktualne i przewidywane wyposażenie Sił Zbrojnych, zgodnie z postanowieniami normy obronnej w Polsce NO-10-A800:2011 „Malowanie maskujące uzbrojenia i sprzętu wojskowego. Wymagania ogólne” powinien być pomalowany w procesie produkcyjnym podstawowym wzorem kamuflażu przewidzianym dla tego sprzętu. Dodatkowo każdy egzemplarz nowo wyprodukowanego UiSW wyposażony jest w Katalog sezonowych wzorów kamuflażu, które w toku eksploatacji UiSW, w zależności od terenu, w którym jest wykorzystywany i z uwzględnieniem pór roku powinny być nanoszone na sprzęt. Aktualnie stosowane przez producentów farby kamuflażowe spełniające wymagania normy obronnej są nanoszone w sposób trwały co w przypadku przemalowania sezonowego powoduje konieczność naniesienia kolejnej powłoki lakierniczej zmieni ającej de facto trwale podstawowy wzór kamuflażu naniesiony przez producenta. Ze względu na pracochłonność, koszty i trwałą zmianę wzoru kamuflażu przemalowania sezonowe UiSW są rzadko wyk onywane w toku użytkowania.

Dostępne farby do czasowej zmiany malowania maskującego są usuwane za pomocą rozpuszczalników lub cieczy agresywnych chemicznie. Stanowi to źródło zagrożenia dla środowiska naturalnego i usuwających farbę ludzi. Przykładem takiej farby jest CA1314 produkcji PPG Desoto.

Farba na bazie nitrocelulozy, zwłaszcza do ochrony sezonowej, według wynalazku charakteryzuje się tym, że zawiera do 10% części wagowych wodorowęglanu sodu i/lub wodorowęglanu amonu. Wprowadzenie do farby na bazie nitrocelulozy wodorowęglanu sodu i/lub wodorowęglanu amonu powoduje, że farba ulega degradacji w temperaturze około 60°C.

Degradacja farby umożliwia łatwe usunięcie pozostałości warstwy lakierniczej. Dotyczy to wszystkich rodzajów farb ciekłych schnących fizycznie. Eksploatacja takiej farby w temperaturze pon iżej 50°C niczym się nie różni od eksploatacji zwykłej farby, natomiast w wyższych temperaturach wprowadzone związki chemiczne ulegają rozkładowi wytwarzając duże ilości dwutlenku węgla lub dwutlenku węgla i amoniaku. Powoduje to degradację powłoki lakierniczej.

Farba do ochrony sezonowej według wynalazku spełnia następujące wymagania:

• powłoki malarskie charakteryzują się co najwyżej drugim stopniem przyczepności do podłoża oznaczanym metodą siatki nacięć;

• odporność na uderzenie powłoki malarskiej naniesionej na twarde podłoże nie jest mniejsza niż 15 cm oznaczaną metodą spadającego ciężarka;

PL 224 845 B1 • farba jest przydatna do wykorzystania w czasie nie krótszym niż 12 miesięcy od daty produkcji;

• farby posiada właściwości umożliwiające nanoszenie ich na istniejące powłoki wykonane farbami poliuretanowymi i poliwinylowymi;

• powłoki są odporne na działanie warunków atmosferycznych takich jak opady deszczu (wi lgoć), intensywne nasłonecznienie, niska i wysoka temperatura otoczenia w zakresach od -20°C do +55°C;

• nanoszenie i usuwanie farby jest możliwe w warunkach poligonowych.

Sposób usuwania powłoki lakierniczej z farby na bazie nitrocelulozy modyfikowanej wodorowęglanem sodu i/lub wodorowęglanem amonu, według wynalazku polega na tym, że powłokę lakierniczą podgrzewa się do temperatury 60-100°C a następnie usuwa się ją mechanicznie i/lub hydromechanicznie. Korzystne jest rozwiązanie, w którym na powłokę działa się strumieniem wody o temperaturze powyżej 60°C i ciśnieniu przed dyszą 180 bar.

Powyższy sposób usuwania farby eliminuje lub poważnie ogranicza konieczność stosowania rozpuszczalników organicznych i środków agresywnych chemicznie. Jedynym odpadem będzie nieaktywna i nieszkodliwa dla środowiska mieszanina składników wyschniętej farby. Temperatury koniec zne do zajścia reakcji są znacznie niższe od 100°C, a więc całkowicie bezpieczne dla środowiska i wykonujących prace ludzi.

Zastosowanie farb łatwych do usuwania nie ogranicza się do zastosowań militarnych. W niektórych przypadkach istnieje potrzeba czasowego zabezpieczenia antykorozyjnego przedmiotów eksploatowanych w temperaturach poniżej 60°C lub czasowa zmiana ich wyglądu. Łatwość usunięcia czasowej powłoki lakierniczej spowoduje rozszerzenie zakresu stosowania farb tymczasowych.

P r z y k ł a d y

Sporządzone zostały próbki farby na bazie nitrocelulozy, których zawartość składników podano w tabelach.

T a b e l a 1

Nazwa	CAS:	% wagowo
octan butylu	123-86-4	20
hekson	108-10-1	20
aceton	67-64-1	10
alkohol izobutylowy	78-83-1	5
alkohol butylowy	71-36-3	5
1,2,4-trimetylobenzen	95-63-6	1
Formaldehyd	50-00-0	1
mezytylen	108-67-8	1
pigmenty i wypełniacze		10
wodorowęglan amonu	144-55-8	2
nitroceluloza	25	25

T a b e l a 2

Nazwa	CAS:	% wagowo
1	2	3
octan butylu	123-86-4	20
hekson	108-10-1	20
aceton	67-64-1	9
alkohol izobutylowy	78-83-1	5

PL 224 845 B1 cd. tabeli 2

1	2	3
alkohol butylowy	71-36-3	5
1,2,4-trimetylobenzen	95-63-6	1
Formaldehyd	50-00-0	1
mezytylen	108-67-8	1
pigmenty i wypełniacze		10
wodorowęglan sodu	144-55-8	3
nitroceluloza	25	25

T a b e l a 3

Nazwa	CAS:	% wagowo
octan butylu	123-86-4	20
hekson	108-10-1	20
aceton	67-64-1	10
alkohol izobutylowy	78-83-1	5
alkohol butylowy	71-36-3	5
1,2,4-trimetylobenzen	95-63-6	1
Formaldehyd	50-00-0	1
mezytylen	108-67-8	1
pigmenty i wypełniacze		10
wodorowęglan amonu	1066-33-7	1
wodorowęglan sodu	144-55-8	1
nitroceluloza	9004-70-0	25

Płytki o wymiarach 200 x 300 x10 mm, pokryte zieloną farbą poliuretanową spełniającą wymagania normy NO-80-A200, pomalowano farbami sporządzonymi zgodnie ze składem podanym w tabelach.

Po upływie 14 dni przeprowadzono test polegający na próbie usunięcia powłoki lakierniczej strumieniem wody o różnych temperaturach. Do tego celu została użyta myjnia ciśnieniowa posiadająca możliwość podgrzewania wody do temperatury 95°C. Przy myciu płytek zimną wodą oraz wodą podgrzaną do temperatury 50°C, przy ciśnieniu przed dyszą 180 bar, powłoka nie wykazywała żadnych zmian.

Podczas mycia płytki wodą podgrzaną do temperatury 80°C, i przy ciśnieniu przed dyszą 180 bar, nałożone powłoki zostały w całości usunięte, a na płytkach pozostała nieuszkodzona powłoka z farby poliuretanowej.

Claims (4)

1. Farba na bazie nitrocelulozy, zwłaszcza do ochrony sezonowej, znamienna tym, że zawiera do 10% części wagowych wodorowęglanu sodu i/lub wodorowęglanu amonu.

2. Sposób usuwania powłoki lakierniczej z farby na bazie nitrocelulozy modyfikowanej wodorowęglanem sodu i/lub wodorowęglanem amonu, znamienny tym, że powłokę lakierniczą podgrzewa się do temperatury 60-100°C a następnie usuwa się mechanicznie i/lub hydromechanicznie.

3. Sposób, według zastrz. 2, znamienny tym, że na powłokę działa się strumieniem wody o temperaturze powyżej 60°C.

4. Sposób, według zastrz. 3, znamienny tym, że na powłokę działa się strumieniem wody o ciśnieniu przed dyszą około 180 bar.