PL222862B1 - Nabój moździerzowy - Google Patents

Abstract

Nabój moździerzowy składający się z pocisku, ładunku miotającego oraz łuski połączonej ze stabilizatorem brzechwowym poprzez układ łączący usytuowany między tylną częścią trzonu stabilizatora brzechwowego osadzonego na zgrubieniu środkowym dna łuski, mieszczącym zapłonnik, charakteryzuje się tym, że układ łączący zbudowany jest z profilowanej tulei zewnętrznej (7) posiadającej podcięcie (18) na części jej obwodu, połączonej swym gwintem zewnętrznym z wewnętrzną powierzchnią wnęki trzonu (3) stabilizatora, pierścienia (8) połączonego z profilowaną tuleją zewnętrzną (7) wkrętami (9) oraz sprężystego pierścienia osadczego (10) usytuowanego między profilowaną tuleją zewnętrzną (7) a pierścieniem (8), posiadającego występy z otworami, osadzonego w rowku zgrubienia środkowego (13) dna (14) łuski (6) i zagłębieniu utworzonym przez podcięcie profilowanej tulei zewnętrznej (7) i górną powierzchnię czołową pierścienia (8), przy czym łby (17) wkrętów (9) znajdują się między zgrubieniem środkowym (13) dna (14) łuski (6) a pierścieniem (8), a ponadto profilowana tuleja zewnętrzna (7) ma wykonane podcięcie obwodowe (18) nad występami pierścienia osadczego (10).

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest nabój moździerzowy składający się z pocisku, ładunku miotającego oraz łuski połączonej ze stabilizatorem brzechwowym poprzez układ łączący usytuowany między tylną częścią trzonu stabilizatora brzechwowego osadzonego na zgrubieniu środkowym dna łuski, wewnątrz którego znajduje się zapłonnik. Łuska pozwala na jednoznaczne usytuowanie naboju w komorze nabojowej moździerza podczas jego ładowania od strony zamka oraz zapobiega przedostawaniu się produktów spalania ładunku miotającego do tyłu, poza zamek moździerza podczas zjawiska strzału, gdy pocisk przemieszcza się w lufie.

Znane są naboje moździerzowe składające się z pocisku i ładunku miotającego oraz łuski połączonej ze stabilizatorem brzechwowym.

Według opisu patentowego PL 185 818, w naboju moździerzowym występuje pojedynczy łącznik łączący łuskę ze stabilizatorem brzechwowym typu gwintowego. Łącznik ten leży w osi naboju (pocisku) moździerzowego. W ramach jednego z przykładów realizacji wynalazku podanego w opisie patentowym PL 185 818 pokazano układ połączenia trzonu stabilizatora brzechwowego z łuską naboju moździerzowego, składającego się z profilowanej tulei wewnętrznej wchodzącej częściowo w otwór trzonu stabilizatora brzechwowego, posiadającej kołnierz wychodzący poza otwór trzonu stabilizatora brzechwowego. We wnęce obwodowej utworzonej przez tylne czoło trzonu stabilizatora i stosunkowo gruby kołnierz profilowanej tulei wewnętrznej osadzony jest cienki, wewnętrzny kołnierz zewnętrznej tulei profilowanej obejmującej częściowo zgrubienie dna łuski naboju moździerzowego, z którym połączony jest gwintowo. Cienki kołnierz zewnętrznej tulei profilowanej jest dociskany obustronnie przez tylne czoło trzonu stabilizatora brzechwowego i kołnierz profilowanej tulei wewnętrznej. W niniejszym układzie łączącym pocisk z łuską najsłabszym pod względem wytrzymałości na ścinanie jest cienki kołnierz zewnętrznej tulei profilowanej, gdyż ma najmniejszą powierzchnię ścinania.

Po załadowaniu moździerza od strony komory nabojowej i zainicjowaniu działania ładunku miotającego, pod wpływem ciśnienia produktów spalania ładunku miotającego, w objętości ograniczonej łuską, tylną częścią korpusu pocisku moździerzowego oraz ścianami komory nabojowej moździerza, pojawia się siła wypadkowa działająca na pocisk skierowana w stronę wylotu lufy. Siła ta przenoszona przez trzon stabilizatora wprowadza naprężenia wewnątrz elementów łączących trzon z łuską, gdyż łuska, z którą są połączone, jest unieruchomiona poprzez kryzę łuski opierającą się o ścianę komory nabojowej. Przy dostatecznie wysokim ciśnieniu produktów spalania, naprężenia wewnątrz cienkiego kołnierza zewnętrznej tulei profilowanej, z racji najmniejszej powierzchni poprzecznej, przekroczą wytrzymałość na ścinanie materiału kołnierza i nastąpi jego ścięcie. W rezultacie zachodzi rozłączenie stabilizatora brzechwowego i łuski. Następnie pocisk moździerzowy przemieszcza się w lufie, zaś w łusce, na miejscu pozostaje główna część zewnętrznej tulei profilowanej. Po wystrzale, z chwilą otwarcia zamka moździerza, łuska wraz z pozostałością układu łączącego zostaje wyrzucona z komory nabojowej.

Istota naboju moździerzowego składającego się z pocisku, ładunku miotającego oraz łuski połączonej ze stabilizatorem brzechwowym poprzez układ łączący usytuowany między tylną częścią trzonu stabilizatora brzechwowego osadzonego na zgrubieniu środkowym dna łuski, wewnątrz którego znajduje się zapłonnik polega na tym, że układ łączący zbudowany jest z profilowanej tulei zewnętrznej posiadającej podcięcie na części jej obwodu. Tuleja ta jest połączona swym gwintem zewnętrznym z wewnętrzną powierzchnią wnęki trzonu stabilizatora. Ponadto układ łączący posiada pierścień połączony z profilowaną tuleją zewnętrzną wkrętami oraz sprężysty pierścień osadczy usytuowany między profilowaną tuleją zewnętrzną a pierścieniem, przy czym pierścień osadczy posiada występy z otworami i jest osadzony w rowku zgrubienia środkowego dna łuski i zagłębieniu utworzonym przez podcięcie profilowanej tulei zewnętrznej i górną powierzchnię czołową pierścienia. Łby wkrętów znajdują się między zgrubieniem środkowym dna łuski a pierścieniem.

Zastosowanie w naboju moździerzowym układu łączącego według wynalazku umożliwia łatwe połączenie i rozłączenie pocisku moździerzowego z łuską, co ułatwia montaż, demontaż oraz utylizację amunicji. Jest to osiągnięte zwłaszcza dzięki pierścieniowi osadczemu i podcięciu na profilowanej tulei zewnętrznej, umożliwiającemu łatwy dostęp do pierścienia osadczego. Niniejszy rodzaj połączenia mechanicznego pozwala na przemieszczanie się łuski w ograniczonym, dopuszczalnym zakresie względem pozostałych elementów naboju, co jest korzystne przy niedokładnościach wykonania komory nabojowej moździerza i wzroście tych niedokładności w wyniku zużywania się komory nabojowej,

PL 222 862 B1 ponieważ zapewnia lepsze uszczelnienie komory nabojowej poprzez łuskę oraz bezpieczniejszą eksploatację amunicji i broni.

Wykorzystane w wynalazku obrotowe połączenie zwiększa niezawodność działania amunicji i bezpieczeństwo podczas jej eksploatacji, zapewniając przy tym odporność amunicji na długotrwałe oddziaływanie wstrząsów powstających zwłaszcza podczas transportu amunicji pojazdem poruszającym się po nierównym terenie. Wstrząsy te w wyniku niedokładności wykonania łuski naboju moździerzowego i powstania przez to niekontrolowanego momentu mimośrodowego oddziaływującego na łuskę, przy braku połączenia obrotowego mogą doprowadzić do zmęczeniowego uszkodzenia złącza pomiędzy pociskiem a łuską.

Również dzięki zastosowaniu ww. układu łączącego pocisk moździerzowy z łuską, po wystrzale, w komorze nabojowej moździerza po usunięciu łuski nie pozostają żadne elementy naboju, które mogłyby spowodować nieprawidłowe działanie układu broni lub jej zniszczenie.

Ponadto, zastosowanie wkrętów jako elementów ścinanych pozwala na łatwy dobór siły ścinającej, powstającej w wyniku działania produktów spalania na pocisk, poprzez kontrolowaną zmianę ich charakterystyk wytrzymałościowych. Jednocześnie wkręty zapewniają zadowalającą powtarzalność procesu ścinania.

Przykład wynalazku zilustrowany jest na załączonym rysunku, na którym Fig. 1 przedstawia nabój moździerzowy w widoku z boku, z częściowym przekrojem przechodzącym przez jego łuskę, Fig. 2 przedstawia powiększony przekrój osiowy fragmentu naboju moździerzowego, obejmujący układ stabilizujący pocisku wraz z połączoną z nim łuską, zaś Fig. 3 przedstawia powiększony pierścień osadczy w widoku z góry.

120 mm nabój moździerzowy zbudowany jest z pocisku 1 i ładunku miotającego składającego się z zasadniczego ładunku miotającego 2 umieszczonego w trzonie 3 stabilizatora brzechwowego i dodatkowych ładunków miotających 4 nałożonych na trzon 3 stabilizatora brzechwowego, nad skrzydełkami 5, na wysokości zasadniczego ładunku miotającego 2 oraz łuski 6 zamocowanej do trzonu 3 stabilizatora brzechwowego rozłącznie za pomocą układu łączącego zbudowanego z profilowanej tulei zewnętrznej 7 posiadającej podcięcie 18 na części jej obwodu, połączonej swym gwintem zewnętrznym z wewnętrzną powierzchnią wnęki trzonu 3 stabilizatora. Ponadto układ łączący posiada pierścień 8 połączony z profilowaną tuleją zewnętrzną 7 wkrętami 9 posiadającymi łby 17 oraz sprężysty pierścień osadczy 10. Pierścień osadczy 10 ma występy 11 z otworami 12 oraz jest usytuowany między kołnierzem 15 profilowanej tulei zewnętrznej 7 i górną powierzchnią czołową pierścienia 8. Jednocześnie pierścień osadczy 10 jest osadzony w rowku zgrubienia środkowego 13 dna 14 łuski 6. We wnęce zgrubienia środkowego 13 dna 14 łuski 6 umieszczony jest zapłonnik 16.

Po załadowaniu moździerza nabojem od strony komory nabojowej i zainicjowaniu działania ładunków miotających 2, 5 poprzez zapalenie zapłonnika 16, w objętości ograniczonej łuską 6, tylną częścią korpusu pocisku moździerzowego 1 oraz ścianami komory nabojowej moździerza, pod wpływem działania ciśnienia produktów spalania następuje oddzielenie stabilizatora brzechwowego od łuski 6 w wyniku ścięcia wkrętów 9 układu łączącego. Po oddzieleniu stabilizatora brzechwowego od łuski 6, pocisk moździerzowy 1 wraz z profilowaną tuleją zewnętrzną 7 i częściami ściętych wkrętów 9, pozostających w jej przelotowych otworach przemieszcza się w lufie moździerza, zaś pierścień osadczy 10, pierścień 8 i pozostałe części wkrętów 9 zakończonych łbami 17, osadzone w jego przelotowych otworach pozostają na miejscu w łusce 6. Po wystrzale, z chwilą otwarcia zamka moździerza, łuska 6 wraz pozostawionymi w niej elementami 8, 9 i 10 układu łączącego zostaje wyrzucona z komory nabojowej moździerza.

Po wystrzale, komora nabojowa moździerza nie zawiera żadnych pozostałości mechanicznych umożliwiając skuteczne i bezpieczne oddanie kolejnego strzału.

Claims (1)

1. Zastrzeżenie patentowe

   Nabój moździerzowy składający się z pocisku, ładunku miotającego oraz łuski połączonej ze stabilizatorem brzechwowym poprzez układ łączący usytuowany między tylną częścią trzonu stabilizatora brzechwowego osadzonego na zgrubieniu środkowym dna łuski, mieszczącym zapłonnik, znamienny tym, że układ łączący zbudowany jest z profilowanej tulei zewnętrznej (7) posiadającej podcięcie (18) na części jej obwodu, połączonej swym gwintem zewnętrznym z wewnętrzną powierzchnią wnęki trzonu (3) stabilizatora, pierścienia (8) połączonego z profilowaną tuleją zewnętrzną (7) wkręta4

   PL 222 862 B1 mi (9) oraz sprężystego pierścienia osadczego (10) usytuowanego między profilowaną tuleją zewnętrzną (7) a pierścieniem (8), posiadającego występy (11) z otworami (12), osadzonego w rowku zgrubienia środkowego (13) dna (14) łuski (6) i zagłębieniu utworzonym przez podcięcie profilowanej tulei zewnętrznej (7) i górną powierzchnię czołową pierścienia (8), przy czym łby (17) wkrętów (9) znajdują się między zgrubieniem środkowym (13) dna (14) łuski (6) a pierścieniem (8), a ponadto profilowana tuleja zewnętrzna (7) ma wykonane podcięcie obwodowe (18) nad występami (11) pierścienia osadczego (10).