PL228017B1 - Nabój mozdzierzowy - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest nabój moździerzowy składający się z pocisku ze stabilizatorem brzechwowym ze skrzydełkami, zasadniczego ładunku miotającego leżącego w osi naboju moździ erzowego, dodatkowych ładunków miotających osadzonych wokół zasadniczego ładunku moździerzowego oraz posiadający łuskę połączoną ze stabilizatorem brzechwowym poprzez zespół łączący.

W celu oddania strzału, nabój tego rodzaju ładowany jest do komory nabojowej moździerza odtylcowo, tj. od strony zamka usytuowanego w tylnej części moździerza.

W znanych nabojach moździerzowych składających się z pocisku ze stabilizatorem brzechwowym ze skrzydełkami, połączonym z łuską, skrzydełka stabilizatora brzechwowego znajdują się na wysokości zasadniczego ładunku miotającego osadzonego w trzonie stabilizatora brzechwowego. Tylna część skrzydełek stabilizatora brzechwowego otoczona jest łuską. Tak skonstruowane naboje moździerzowe przedstawione są m.in. w polskim opisie patentowym PL 214632 oraz międzynarodowych zgłoszeniach wynalazków WO 98/33018, WO 2004/003454, WO 2009/095535, WO 2009/095536, WO 2009/095537, WO 2009/095538, WO 2009/095539, WO 2009/095540, WO 2009/095541, WO 2009/095542, WO 2009/095543, WO 2009/095544 oraz WO 2009/106695.

W zakresie budowy zespołu łączącego pocisk moździerzowy z łuską, najbardziej zbliżona struktura do rozwiązania objętego niniejszym wynalazkiem opisana jest w ramach jednej z odmian wyn alazku, przedstawionej w zgłoszeniu patentowym PL 404736. Zespół łączący składa się z monolitycznego pierścienia połączonego na stałe z fragmentami pierścieniowymi tworzącymi pierścień dzielony, korzystnie utworzony z dwóch półpierścieni, przy pomocy specjalnych wkrętów ulegających przerwaniu podczas strzału, korzystnie równoległych do osi wzdłużnej naboju, korzystnie czterech, korzystnie posiadających osłabiające podcięcie. Monolityczny pierścień ma wykonane wewnętrzne podtoczenie, w które wchodzą zewnętrzne powierzchnie fragmentów pierścieniowych tworzących dzielony pierścień. Monolityczny pierścień połączony jest z trzonem stabilizatora brzechwowego pocisku przy pomocy gwintu, zaś fragmenty pierścieniowe tworzące pierścień dzielony znajdują się poza trzonem stabilizatora brzechwowego i osadzone są elastycznie - z luzem w wybraniu kształtowym zgrubienia środkowego dna łuski, opierając się o wewnętrzne, boczne krawędzie skrzydełek trzonu stabilizatora pocisku. Ponadto, na zewnętrznej powierzchni fragmentów pierścieniowych, tj. na zewnętrznej p owierzchni pierścienia dzielonego nacięty jest rowek albo rowki, korzystnie dwa, w których znajdują się zewnętrzne, sprężynujące pierścienie osadcze. Ponadto, w pierścieniu dzielonym i monolitycznym osadzone są kołki montażowe posiadające wewnętrzny gwint, w który wkręcone są wkręty montażowe zabezpieczające przed ścięciem wkrętów specjalnych podczas łączenia łuski z trzonem stabilizatora brzechwowego pocisku. Pierścienie osadcze utrzymują w całości fragmenty dzielonego pierścienia po strzale.

Po załadowaniu moździerza nabojem od strony komory nabojowej i zainicjowaniu działania uniwersalnego zapłonnika artyleryjskiego, jego produkty spalania przedostają się przez osiowy kanał ogniowy utworzony przez otwory centralne w półpierścieniach oraz w monolitycznym pierścieniu, zapalając kolejno zasadniczy ładunek miotający oraz dodatkowe ładunki miotające. W początkowej fazie strzału, impuls ciśnieniowy spowodowany działaniem produktów spalania zapłonnika nie powoduje rozdzielenia półpierścieni, ponieważ opierają się o skrzydełka trzonu stabilizatora brzechwowego pocisku. Płomień powstały w wyniku spalania zasadniczego ładunku miotającego wydostaje się na zewnątrz trzonu stabilizatora brzechwowego przez jego boczne otwory zapalając dodatkowe ładunki miotające. Wzrastające ciśnienie w objętości lufy moździerza, ograniczonej tylną powierzchnią stożkową pocisku i łuską powoduje wzrost osiowej siły rozciągającej, działającej na nabój, tj. wypychającej pocisk w kierunku wylotu lufy moździerza i jednocześnie wciskającej łuskę w dno komory nabojowej moździerza. Gdy wartość tej siły staje się większa od siły zrywającej wkręty specjalne, następuje ich zerwanie w miejscu osłabiających podcięć. Uwolniony pocisk wraz ze stabilizatorem brzechwowym porusza się wzdłuż przewodu lufy wraz z monolitycznym pierścieniem oraz z fragmentami wkrętów specjalnych, zawierających łby. Pozostała część wkrętów specjalnych pozostaje w półpierścieniach, które są połączone wahliwie z łuską. Po strzale, łuska wraz z półpierścieniami i fragmentami wkrętów specjalnych pozostających w półpierścieniach oraz zewnętrznymi, sprężynującymi pierścieniami osadczymi zostaje usunięta z lufy moździerza przez wyrzutnik jego automatu ładowania.

Istota naboju moździerzowego składającego się z pocisku ze stabilizatorem brzechwowym ze skrzydełkami, zasadniczego ładunku miotającego leżącego w osi naboju moździerzowego, dodatk owych ładunków miotających osadzonych wokół zasadniczego ładunku moździerzowego oraz posiadaPL 228 017 B1 jącego łuskę połączoną ze stabilizatorem brzechwowym poprzez zespół łączący, polega na tym, że stabilizator brzechwowy ze skrzydełkami znajduje się nad zasadniczym ładunkiem miotającym i dodatkowymi ładunkami miotającymi. Zespół łączący składa się z wkrętki z zewnętrznym gwintem i wewnętrznymi, sektorowymi rowkami obwodowymi, korzystnie czterema, posiadającej wewnętrzne wybrania obwodowe, bagnetu z zewnętrznymi występami, korzystnie czterema, pierścienia pośredniego, wkrętów, korzystnie czterech, korzystnie posiadających zwężenia osłabiające wytrzymałość wkrętów na przerwanie. Wkrętka połączona jest swym gwintem zewnętrznym z gwintem wewnętrznym osiowej wnęki stabilizatora brzechwowego, zaś w wewnętrzne wybrania obwodowe wkrętki wchodzą zewnętrzne występy bagnetu, który usytuowany jest na pierścieniu pośrednim i połączony z nim za pomocą wkrętów. Ponadto, pierścień pośredni połączony jest z korpusem mieszczącym zasadniczy ładunek miotający za pomocą śruby usytuowanej w osiowym otworze przelotowym przedniego dna tego korpusu i wkręconej w pierścień pośredni. Nabój moździerzowy według wynalazku posiada kołki montażowe usytuowane w pierścieniu pośrednim zespołu łączącego, korpusie mieszczącym zasadn iczy ładunek miotający i bagnecie zespołu łączącego a także posiada tuleję i sprężynę usytuowane w osiowej wnęce stabilizatora brzechwowego. Sprężyna opiera się jednym końcem o ścianę czołową osiowej wnęki stabilizatora brzechwowego, zaś przeciwnym końcem opiera się o tuleję, dociskając ją do czoła bagnetu.

Usytuowanie pocisku moździerzowego nad ładunkami miotającymi oraz zespół łączący zawierający bagnet, tworząc tzw. „szybkozłącze” umożliwiają sprawne połączenie pocisku z zasadniczym i dodatkowymi ładunkami miotającymi z łuską albo rozłączenie pocisku od zespołu łączącego np. w celu zmiany dodatkowego ładunku miotającego. Ponadto, usytuowanie pocisku nad ładunkami miotającymi zmniejsza podczas strzału destrukcyjne działanie produktów spalania ładunków miotających na pocisk, zwłaszcza na jego stabilizator brzechwowy. Zastosowanie w naboju moździerzowym według wynalazku zespołu łączącego, zapewnia uzyskanie (powstanie) wahliwego połączenia między stabilizatorem brzechwowym pocisku a łuską, umożliwiającego przemieszczanie osiowe, promieniowe oraz ruchy wahliwe łuski względem stabilizatora brzechwowego. Luzy te chronią nabój przed jego uszkodzeniem podczas ładowania do komory nabojowej moździerza oraz przed zacięciami podczas ładowania. Zastosowanie wkrętów, korzystnie posiadających przewężenia (podcięcia) osłabiające ich wytrzymałość jako elementów przerywanych podczas strzału pozwala na łatwy dobór siły zapewniającej ich przerwanie. Kołki montażowe zabezpieczają przed ścięciem ww. wkrętów podczas montażu elementów naboju moździerzowego oraz pozwalają na wykonywania innych czynności np. mających na celu zmianę dodatkowych ładunków miotających zwłaszcza w postaci pierścienia zamkniętego, opisanych w zgłoszeniu wynalazku PL 411682. Tuleja dociskana sprężyną do czoła wkrętki połączonej z bagnetem chroni przed przypadkowym rozłączeniem pocisku od ładunków miotających z łuską. Budowa zespołu łączącego łuskę ze stabilizatorem brzechwowym pocisku, objętego wynalazkiem gwarantuje, że po strzale, w komorze nabojowej moździerza, po usunięciu łuski, nie pozostają żadne elementy naboju, które mogłyby spowodować nieprawidłowe działanie moździerza lub jego zniszczenie w wyniku oddania kolejnego strzału.

Przykład wynalazku zilustrowany jest na załączonym rysunku, na którym Fig. 1 przedstawia 120 mm dymny nabój moździerzowy w widoku z boku, Fig. 2 przedstawia przekrój osiowy fragmentu niniejszego naboju moździerzowego, obejmujący stabilizator brzechwowy pocisku, połączony z łuską wraz z zasadniczym ładunkiem miotającym otoczonym dodatkowymi ładunkami miotającymi, zaś Fig. 3 przedstawia w rzucie aksonometrycznym wkrętkę, bagnet i pierścień pośredni zespołu łączącego stabilizator brzechwowy pocisku moździerzowego z korpusem mieszczącym zasadniczy ładunek miotający.

120 mm dymny nabój moździerzowy składa się z pocisku 1 zakończonego stabilizatorem brzechwowym 4 ze skrzydełkami 5, zasadniczego ładunku miotającego 2, pięciu dodatkowych ładunków miotających 3 osadzonych na korpusie 14 mieszczącym zasadniczy ładunek miotający 2 oraz z łuski 6 połączonej ze stabilizatorem brzechwowym 4 przy pomocy zespołu łączącego. Skrzydełka 5 stabilizatora brzechwowego 4 znajdują się nad zasadniczym ładunkiem miotającym 2 i dodatkowymi ładunkami miotającymi 3. Zespół łączący składa się z wkrętki 7 z zewnętrznym gwintem i czterema wewnętrznymi, sektorowymi rowkami obwodowymi 8, bagnetu 9 z czterema zewnętrznymi występami 10, pierścienia pośredniego 11 i czterech wkrętów 12 posiadających zwężenia (podcięcia) 13. Wkrętka 7 połączona jest swym gwintem zewnętrznym z gwintem wewnętrznym osiowej wnęki stabilizatora brzechwowego 4. W wewnętrzne, sektorowe rowki obwodowe 8 wkrętki 7 wchodzą zewnętrzne występy 10 bagnetu 9, który usytuowany jest na pierścieniu pośrednim 11. Pierścień pośredni 11 połączony

PL 228 017 B1 jest z korpusem 14 mieszczącym zasadniczy ładunek miotający 2. Cztery wkręty 12 ulegają przerwaniu od osiowej siły rozciągającej, łącznie przekraczającej 3600 N. Do przedniego czoła wkrętki 7 dociskana jest siłą 100 N tuleja 15 poprzez sprężynę 16 osadzoną w osiowej wnęce stabilizatora brzechwowego 4· W przednim dnie korpusu 14 mieszczącego zasadniczy ładunek miotający 2 oraz pierścień pośredni 11 usytuowana jest śruba 18 łącząca przednie dno korpusu 14 z pierścieniem pośrednim 11, przy czym śruba 18 wkręcona jest w pierścień pośredni 11. Tylna część korpusu 14 połączona jest gwintem z łuską 6· W korpusie 14, pierścieniu pośrednim 11 i bagnecie 9 usytuowane są dwa kołki montażowe 19.

Po załadowaniu moździerza nabojem od strony komory nabojowej i zainicjowaniu działania uniwersalnego zapłonnika artyleryjskiego 20, jego produkty spalania przedostają się przez osiowy kanał ogniowy zapłonnika 20, zapalając zasadniczy ładunek miotający 2. Płomień powstały w wyniku spalania zasadniczego ładunku miotającego 2 wydostaje się na zewnątrz korpusu 14 przez boczne otwory 17 w nim wykonane, zapalając dodatkowe ładunki miotające 3. Wzrastające ciśnienie w objętości lufy moździerza, ograniczonej powierzchnią stożkową stabilizatora brzechwowego 4 pocisku 1 oraz dnem łuski 6 powoduje wzrost osiowej siły rozciągającej, działającej na nabój, tj. wypychającej pocisk 1 w kierunku wylotu lufy moździerza i jednocześnie wciskającej łuskę 6 w dno komory nabojowej moździerza. Gdy wartość tej siły staje się większa od siły zrywającej cztery wkręty 12, tj. większej niż 3600 N, następuje ich zerwanie w miejscu zwężeń 13. Uwolniony pocisk 1 ze stabilizatorem brzechwowym 4 porusza się wzdłuż przewodu lufy razem z wkrętką 7, bagnetem 9 oraz fragmentami wkrętów 12 pozbawionych łbów. Po strzale, reszta naboju pozostała w komorze nabojowej moździerza, tj. łuska 6 z korpusem 14, śrubą 18, pierścieniem pośrednim 11, kołkami montażowymi 19 zostaje usunięta z lufy moździerza za pomocą wyrzutnika automatu ładowania moździerza.

Claims (3)

1. Nabój moździerzowy składający się z pocisku ze stabilizatorem brzechwowym ze skrzydełkami, zasadniczego ładunku miotającego leżącego w osi naboju moździerzowego, dodatkowych ładunków miotających osadzonych wokół zasadniczego ładunku moździerzowego oraz posiadający łuskę połączoną ze stabilizatorem brzechwowym poprzez zespół łączący, znamienny tym, że stabilizator brzechwowy (4) ze skrzydełkami (5) znajduje się nad zasadniczym ładunkiem miotającym (2) i dodatkowymi ładunkami miotającymi (3).

2. Nabój moździerzowy według zastrzeżenia 1, znamienny tym, że zespół łączący składa się z wkrętki (7) z zewnętrznym gwintem i wewnętrznymi, sektorowymi rowkami obwodowymi (8), korzystnie czterema, posiadającej wewnętrzne wybrania obwodowe (21), bagnetu (9) z zewnętrznymi występami (10), korzystnie czterema, pierścienia pośredniego (11), wkrętów (12), korzystnie czterech, korzystnie posiadających zwężenia (13) osłabiające wytrzymałość wkrętów (12) na przerwanie, przy czym wkrętka (7) połączona jest swym gwintem zewnętrznym z gwintem wewnętrznym osiowej wnęki stabilizatora brzechwowego (4), zaś w wewnętrzne wybrania obwodowe (21) wkrętki (7) wchodzą zewnętrzne występy (10) bagnetu (9), który usytuowany jest na pierścieniu pośrednim (11) i połączony z nim za pomocą wkrętów (12), przy czym pierścień pośredni (11) połączony jest z korpusem (14) mieszczącym zasadniczy ładunek miotający (2) za pomocą śruby (18) usytuowanej w osiowym otworze przelotowym przedniego dna korpusu (14) i wkręconej w pierścień pośredni (11).

3. Nabój moździerzowy według zastrzeżenia 1, znamienny tym, że posiada kołki montażowe (19) usytuowane w pierścieniu pośrednim (11) zespołu łączącego, korpusie (14) mieszczącym zasadniczy ładunek miotający (2) i bagnecie (9) zespołu łączącego a także posiada tuleję (15) i sprężynę (16) usytuowane w osiowej wnęce stabilizatora brzechwowego (4), przy czym sprężyna (16) opiera się jednym końcem o ścianę czołową osiowej wnęki stabilizatora brzechwowego (4), zaś przeciwnym końcem opiera się o tuleję (15), dociskając ją do czoła bagnetu (9).