PL218970B1 - Kompozycja farmaceutyczna do leczenia chorób skórnych - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest kompozycja farmaceutyczna do leczenia chorób skórnych wywoływanych przez patogenne grzyby, drożdże i pleśnie.

Grzybica nazywana jest chorobą cywilizacyjną ze względu na liczbę osób przez nią zaatakowanych. Łatwość rozprzestrzeniania się oraz dogodne warunki tworzy dla niej sam organizm człowieka. Może ona dotyczyć praktycznie wszystkich narządów człowieka, najczęściej jednak atakuje skórę, paznokcie lub włosy. Grzybice powierzchniowe występują u osób z obniżoną odpornością, np. w przebiegu różnych chorób lub w przypadku zażywania niektórych leków takich jak antybiotyki, leki sterydowe lub cytostatyki. Do zakażeń grzybiczych usposabiają również takie choroby jak cukrzyca, nowotwory lub leki niekorzystnie wpływające na układ immunologiczny. Intensywny rozwój grzybic obserwuje się u pacjentów z nabytym brakiem odporności immunologicznej - AIDS. Czynnikami predysponującymi do rozwoju grzybic jest także ciąża, okres okołomenopauzalny, choroby metaboliczne, zaburzające odporność, stany stresowe, antykoncepcja, radioterapia i chemioterapia nowotworów. Istotną informacją jest fakt, że grzyby posiadają wiele swoistych mechanizmów obronnych przed działaniem leków. Należą do nich między innymi zbudowana z chityny ściana komórkowa, utrudniająca przenikanie leku do wnętrza komórki, różnorodność morfologiczna grzybów, zdolność wytwarzania form zarodnikowych i przetrwalnikowych takich jak chlamydospory, które są odporne na działanie temperatury, zmiany kwasowości, alkoholu oraz wiele innych substancji, co może być przyczyną powstawania reinfekcji. Czynnikiem utrudniającym leczenie jest też zdolność wytwarzania przez grzyby enzymów lipolitycznych i hydrolitycznych, które umożliwiają inwazję grzybów i chronią przed czynnikami toksycznymi, do których należą również leki przeciwgrzybiczne. Dużym utrudnieniem w terapii grzybic jest ich narastająca lekooporność, w tym głównie na antybiotyki.

Obecnie do najczęściej stosowanych leków w leczeniu grzybic należą antybiotyki polienowe, które wprawdzie wykazują szerokie spektrum działania, ale mogą wywoływać np. uszkodzenie nerek, zakrzepowe zapalenie żył, gorączkę, nudności, wymioty, anemię, działanie neurotoksyczne innych leków oraz wspomagają działanie zwiotczenia mięśni. Innym znanym lekiem jest Flucytozyna, która działa na grzyby dermatofitowe, drożdżopodobne, dimorficzne i niektóre grzyby pleśniowe o narastającej lekooporności, ale wykazuje działania uboczne takie jak zaburzenia funkcji nerek i układu krwiotwórczego. Do leków przeciwgrzybiczych podawanych doustnie należy Itrakonazol o szerokim spektrum działania obejmującym grzyby drożdżopodobne, dermatofity, niektóre grzyby dimorficzne i pleśniowe. Jest skuteczny w leczeniu zakażeń grzybami o zmniejszonej wrażliwości lub opornymi na Flukonazolu. W trakcie leczenia występują niekiedy objawy uboczne takie jak nudności, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, biegunki, a także wzrost aktywności enzymów wątrobowych. Lek ten wykazuje ponadto wiele interakcji z innymi lekami.

Obecnie stale są prowadzone prace nad nowymi lekami przeciwgrzybicznymi, gdyż pomimo poznania wielu preparatów, skuteczność terapii często jest niezadowalająca, a niektóre dostępne leki cechują się znaczną toksycznością. Podczas badań stwierdzono, że po zasiedleniu tkanek przez patogenne grzyby przystosowują one sobie tkanki zainfekowanych narządów przez wydzielanie z komórek grzyba nie tylko enzymów lipolitycznych, ale również peptydaz. Badano dokładnie zmiany rozwoju grzybów wywołujących kandydozę, głównie u pacjentów z AIDS. Działaniu tych enzymów przypisuje się kluczową rolę w rozwoju infekcji grzybiczej (Schaller M. i inni Mycoses 2005; 48; 365-377). Od kilku lat ważną rolę w rozwoju grzybic z udziałem enzymów proteolitycznych, w tym z grupy cysteinowych peptydaz. Stwierdzono, że działania destrukcyjne tych enzymów zainicjowane zostają przez katepsynę D, a w dalszej kolejności katepsyny B i L oraz elastazy i kolagenozy. Działanie tych enzymów ma na celu przystosowanie zainfekowanych tkanek do dalszej penetracji przez rozprzestrzeniające się patogenne grzyby (Khalikova TA i inni Cancer Lett. 2005; 223; 77-83.). Wyniki badań sugerują, że destrukcyjne działania enzymów proteolitycznych powiązane są tzw. kaskadą aktywacji peptydaz, która przypomina zmiany enzymatyczne obserwowane przy rozwoju nowotworu (Schmitt M. i inni Fibrynolysis 6, 3 - 26). Cysteinowe peptydazy nie tylko same degradują własne tkanki, ale dodatkowo doprowadzają do pojawienia się aktywnych form takich enzymów proteolitycznych jak aktywator plazminogenu, metaloproteinazy, elastazy i innych, które bezpośrednio decydują o zniszczeniu tkanek zdrowych w wyniku agresji patogennych grzybów. Stwierdzono jednoznacznie, że penetracja środowiska, którym jest organizm gdzie rozwija się grzybica, związane jest ściśle z aktywnością enzymów proteolitycznych, które pojawiają się zarówno z komórek grzybów, jak i zdegradowanych komórek i tkanek organizmu pacjenta niezależnie od tego czy rozwijają się one w formie powierzchniowej czy

PL 218 970 B1 układowej. Badaniami objęto ostatnio szczególnie zakażenie grzybami z grupy Candida, które są przyczyną największej ilości ciężkich schorzeń (Naglik JR. i inni Microbiol Mol Biol Rev. 2003 67; 400-428). Stwierdzono między innymi udział w rozwoju grzybic enzymów posiadających w swoim centrum aktywnym resztę kwasu asparaginowego, do których zalicza się katepsynę D, która jest prawdopodobnie jednym z inicjatorów infekcji grzybiczych (Shinoda S. Microbes Infect. 2000 2; 91-98). Z opisu patentowego PL174636 znany jest sposób otrzymywania inhibitorów cysteinowych peptydaz, który realizuje się metodą chromatografii powinowactwa, z zastosowaniem papainy lub ficyny, immobilizowanych na znanym nośniku. Supernatant uzyskuje się z białka jaj, które się dodaje powoli, w małych dozach, do buforu fosforanowego, zawierającego kwas etylenodiaminotetraoctowy i cysteinę. Po naniesieniu na kolumnę chromatograficzną supernatant eluuje się buforem o pH = 6 z dodatkiem 0,2 M chlorku sodowego. Uzyskany biosorbent zawiesza się w wodzie i doprowadza bądź do pH = 1 - 4 bądź do pH = 9 - 12. Po schłodzeniu, zobojętnieniu, rozdzieleniu od osadu, zagęszczeniu i oczyszczeniu produkt ampułkuje się. Stosuje się go do leczenia chorób śluzówki, zwłaszcza przyzębia oraz chorób skóry. Przedstawione rozwiązanie, w postaci ujętej w opisie patentowym, nie pozwala na utrzymanie leku przez dłuższy czas na leczonym miejscu, takim jak skóra, paznokcie, włosy oraz błony śluzowe. Co więcej aktywność inhibitorów nie jest stabilna. Z kolei z opisu patentowego PL 190404 znany jest środek farmaceutyczny działający przeciwko nowotworom, mikroorganizmom chorobotwórczym i chorobom inwazyjnym, w którym substancję czynną stanowią inhibitory cysteinowych peptydaz o masach cząsteczkowych od 9,0 do 57 kDa, wyizolowane z łożyska lub wód płodowych ludzi lub zwierząt. Pojedyncza dawka zawiera od 10 do 50 jednostek inhibitorowych -4 -5 w 1,0 x 10^-4 do 1,0 x 10^-5 mg białka/ml farmaceutycznego nośnika, dostosowanego do rodzaju terapii, zwłaszcza stanowiącego roztwór wodny lub zawiesinę olejową. Przedstawione rozwiązanie przewiduje wytworzenie środka farmaceutycznego w postaci żeli, maści itp. wykorzystując do tego znane i dopuszczone przez przemysł farmaceutyczny żele lub maści jako nośniki substancji czynnej. Tak dowolnie zdefiniowane nośniki nie zapewnią optymalnych warunków, pozwalających na zachodzenie reakcji inhibitor-enzym oraz nie będą stabilizowały aktywności wspomnianych inhibitorów.

Przedmiotem wynalazku jest kompozycja farmaceutyczna do leczenia chorób skórnych w postaci płynów, żelów, emulsji, kremów lub maści.

Kompozycja farmaceutyczna do leczenia chorób skórnych w postaci płynów, żelów, emulsji, kremów lub maści, charakteryzuje się tym, że jej składnik czynny stanowi inhibitor cysteinowych peptydaz pochodzący z białka jaj, z moczu, z wód płodowych ludzi i zwierząt, z łożyska ludzi i zwierząt oraz z roślin, z mikroorganizmów lub wytworzony syntetycznie, o aktywności od 1 do 50 jednostek inhibitorowych, zawieszony w 50 g glicerolu lub PEG, zmieszany z 0,05 molowym roztworem buforu fosforanowego o pH 6,0 do 7,5, przy czym jako podłoże dla składnika czynnego zawiera dodatki w postaci węglowodorów stałych, węglowodorów płynnych, wosków, emulgatorów i/lub substancji żelujących. W korzystnej realizacji wynalazku kompozycja farmaceutyczna zawiera dodatek środków konserwujących, korzystnie w postaci zestawu Nipagin.

W badaniach nad leczeniem schorzeń wywołujących grzybice powierzchniowe uwzględniono fakt, że zróżnicowanie morfologiczne grzybów i zdolność wytwarzania szeregu form zarodnikowych i przetrwalnikowych sugerują, że powinno się opracować niedrogi i skuteczny lek, który powinien działać na wszystkie formy grzybów i nie wywoływać ich oporności, zarazem skuteczny, o szerokim spektrum działania, niskiej toksyczności i nie wymagający długiego czasu terapii. Rola enzymów proteolitycznych w rozwoju grzybic i destrukcji tkanek przez nie zainfekowanych nasunęła wniosek, aby jako składniki leków stosowanych w leczeniu tych schorzeń wprowadzić specyficzne inhibitory tych enzymów. Przeprowadzone badania potwierdziły, że zachodzi możliwość hamowania rozwoju kilkudziesięciu szczepów grzybów wyizolowanych z organizmu pacjentów zainfekowanych patogennymi grzybami, z użyciem inhibitorów cysteinowych peptydaz, w tym głównie cystatyn pozyskiwanych z białka jaj, które są genetycznie podobne do analogicznych białkowych inhibitorów występujących w organizmie człowieka. Otrzymane wyniki wskazały na możliwość użycia, przy opracowaniu nowych leków, także innych źródeł inhibitorów, które nie wykazują toksyczności w stosunku do organizmu ludzi i zwierząt. Badania wykonano między innymi na szczepach wyizolowanych bezpośrednio z organizmów pacjentów, a mianowicie Candida albicans, Cryptoccocus neoformans, Rhodotorula rubra, Trichosporon beigelli, Geotrichum candidum, Aspergillus fumigatus, Aspergillus flavus, Trichophyton mentagrophytes var, granulosum, Microsporum canis, Scopulariopsis brevicaulis, Microsporum gypseum, Fusarium sporotrichiella oraz kilkunastu innych. We wszystkich próbach jednoznacznie potwierdzono przeciwgrzybicze działanie cystatyn wyizolowanych z białka jaj oraz z łożyska i wód płodowych.

PL 218 970 B1

Składnikiem czynnym kompozycji jest baza składająca się z inhibitora cysteinowych peptydaz, alkoholu wielowodorotlenowego i roztworu buforu fosforanowego o dobranym pH. Baza ta może być przechowywana w temperaturze 4°C przez okres do 12 miesięcy. Zastosowanie w kompozycji farmaceutycznej alkoholu wielowodorotlenowego, głównie glicerolu, jako rozpuszczalnika inhibitora, stabilizuje jego aktywność oraz pozwala utrzymać lek przez długi czas na leczonym miejscu, to jest na skórze, paznokciach, włosach i innych powierzchniach oraz błonach śluzowych. Wzbogacenie bazy o szereg dobranych składników pozwala na otrzymanie kompozycji w różnej postaci, jako maść, krem, żel, aerozol, szampon, a także postaci płynnej lub półpłynnej, zwłaszcza do stosowania w iniekcjach, do płukania lub przemywania. Kolejną zaletą kompozycji jest możliwość stosowania jej nie tylko w leczeniu grzybic u ludzi, ale również u zwierząt.

Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykładach wykonania.

P r z y k ł a d 1. Składnik czynny kompozycji w gramach:

Inhibitor cysteinowych peptydaz o aktywności do 50 jednostek zawieszony w glicerolu - 50

0,05 molowy roztwór buforu fosforanowego o pH 6,0 do 7,5 - 50

Składnik czynny kompozycji sporządza się przez zmieszanie inhibitora cysteinowych peptydaz z glicerolem, uprzednio stabilizowanym 0,05 molowym buforem fosforanowym oraz konfekcjonuje się w pojemnikach plastikowych lub ampułkach o pojemności 20 - 50 gramów i przechowuje najkorzystniej w temperaturze 4°C.

Składnik czynny kompozycji przeznaczony jest do tworzenia roztworów wodnych lub leków o innej postaci.

Przykłady od 2 do 5 dotyczą kompozycji w postaci maści opartych na składniku czynnym podanym w przykładzie 1.

P r z y k ł a d 2. Skład kompozycji w gramach Składnik czynny Lanolina bezwodna Wazelina biała

Zestaw Nipagin (Aseptiny, Parabeny)

P r z y k ł a d 3. Skład kompozycji w gramach Składnik czynny

Parafina płynna Lanolina bezwodna Wazelina biała

Zestaw Nipagin (Aseptiny, Parabeny)

P r z y k ł a d 4. Skład kompozycji w gramach Składnik czynny

Parafina płynna

Lanolina bezwodna

Zestaw Nipagin (Aseptiny, Parabeny)

P r z y k ł a d 5. Skład kompozycji w gramach Składnik czynny

Euceryna

Zestaw Nipagin (Aseptiny, Parabeny) Przykłady od 6 do 9 dotyczą kompozycji w podanym w przykładzie 1.

P r z y k ł a d 6. Skład kompozycji w gramach Składnik czynny

4% roztwór metylocelulozy Parafina ciekła

Zestaw Nipagin (Aseptiny, Parabeny)

Woda oczyszczona

P r z y k ł a d 7. Skład kompozycji w gramach Składnik czynny Olej rzepakowy Guma arabska

- 30,0 - 35,0 - 35,0 - 0,1

- 20,0 - 10,0 - 10,0 - 60,0 - 0,15

- 20,0 - 30,0 - 50,0 - 0,1

- 50 - 50 - 0,15 postaci emulsji opartych na składniku czynnym

- 20,0

- 30,0

- 30,0

- 0,15 do 100,0

- 30,0

- 20,0

- 10,0

PL 218 970 B1

Zestaw Nipagin (Aseptiny, Parabeny) - 0,15 Woda oczyszczona do 100,0 P r z y k ł a d 8. Skład kompozycji w gramach:

Składnik czynny - 30,0

Olej rycynowy - 10,0

Guma arabska - 5,0

Zestaw Nipagin (Aseptiny, Parabeny) - 0,15

Woda oczyszczona do 100,0 P r z y k ł a d 9. Skład kompozycji w gramach:

Składnik czynny - 20,0

Olej lniany - 40,0

Woda wapienna - 40,0

Zestaw Nipagin (Aseptiny, Parabeny) - 0,15

Przykłady od 10 do 11 dotyczą kompozycji w postaci żeli opartych na składniku czynnym podanym w przykładzie 1.

P r z y k ł a d 10. Skład kompozycji w gramach:

Składnik czynny - 20,0

Sól sodowa karboksymetylocelulozy - 10,0

Zestaw Nipagin (Aseptiny, Parabeny) - 0,15

Woda oczyszczona do 100

P r z y k ł a d 11. Skład kompozycji w gramach:

Składnik czynny - 20,0

Metyloceluloza - 6,0

Zestaw Nipagin (Aseptiny, Parabeny) - 0,15

Woda oczyszczona do do 100,0

Claims (2)

1. Kompozycja farmaceutyczna do leczenia chorób skórnych w postaci płynów, żelów, emulsji, kremów lub maści, znamienna tym, że jej składnik czynny stanowi inhibitor cysteinowych peptydaz pochodzący z białka jaj, z moczu, z wód płodowych ludzi i zwierząt, z łożyska ludzi i zwierząt oraz z roślin, z mikroorganizmów lub wytworzony syntetycznie, o aktywności od 1 do 50 jednostek inhibitorowych, zawieszony w 50 g glicerolu lub PEG, zmieszany z 0,05 molowym roztworem buforu fosforanowego o pH 6,0 do 7,5, przy czym jako podłoże dla składnika czynnego zawiera dodatki w postaci węglowodorów stałych, węglowodorów płynnych, wosków, emulgatorów i/lub substancji żelujących.

2. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera dodatek środków konserwujących, korzystnie w postaci zestawu Nipagin.