PL217786B1

PL217786B1 - Żel z kwasem azelainowym i sposób wytwarzania żelu z kwasem azelainowym

Info

Publication number: PL217786B1
Application number: PL388135A
Authority: PL
Inventors: Piotr Potaczek; Marek Langner
Original assignee: P P F Hasco Lek Spółka Akcyjna
Priority date: 2009-05-28
Filing date: 2009-05-28
Publication date: 2014-08-29
Also published as: PL388135A1; EP2255783A2; EP2255783A3

Description

Przedmiotem wynalazku jest żel zawierający kwas azelainowy jako substancję aktywną z przeznaczeniem do stosowania jako produkt leczniczy lub kosmetyk oraz sposób wytwarzania tego żelu.

Patent europejski EP0336880 opisuje kompozycję farmaceutyczną, w skład której wchodzi kwas azelainowy o 20% stężeniu oraz substancje pomocnicze takie jak: triacyloglicerole i diacyloglicerole, glikol propylenowy, polisorbat, woda i sól. Kompozycje te mają postać kremu, który jest wykorzystywany do leczenia pojawiających się z wiekiem zmian skórnych.

W Rote Liste z 1996 roku pod numerem 32 282 opisano kompozycję farmaceutyczną o nazwie Skinoren zawierającą w swoim składzie kwas azelainowy. Preparat ten ma postać kremu i stosuje się go w leczeniu trądziku pospolitego.

W patencie PL 202454 została opisana kompozycja farmaceutyczna w postaci hydrożelu zawierającego w swoim składzie jako substancję czynną kwas azelainowy oraz następujące substancje pomocnicze: triacyloglicerol, glikol propylenowy, kwas poliakrylowy, lecytynę sojową, polisorbat, wodę oraz sól. Zawartość kwasu azelainowego, opisanych w patencie kompozycji farmaceutycznych, mieści się w przedziale 5-20% wagowych. Najkorzystniejszym składem kompozycji farmaceutycznej opisanej w tym patencie jest formulacja 14-16% kwasu azelainowego zawierająca nie mniej niż 1% wagowych lecytyny sojowej. Znajduje ona zastosowanie w leczeniu trądziku różowatego, skóry starczej, melanodermy lub podrażnień skóry. Kompozycja farmaceutyczna zawierająca 15% wagowych kwasu azelainowego jest, na dzień dzisiejszy, dostępna na rynku farmaceutycznym w formie żelu o nazwie Skinoren Gel lub Finacea.

W publikacji E. ESPOSITO, E. MENEGATTI, R. CORTESI Ethosomes and liposomes as topical vehicles for azelaic acid: a preformulation study, The Journal of Cosmetic Sciences, vol. 55 No. 3 May 2004 str. 253-264 opisane są sposoby otrzymywania liposomów oraz etosomów bazujące na tym samym budulcu liposomów - fosfatydylocholinie. Etosomy otrzymywane są w wyniku rozpuszczenia fosfatydylocholiny i kwasu azelainowego w etanolu i zmieszaniu tak otrzymanej fazy organicznej z fazą wodną. Sposób ten jest korzystny w przypadku niskich stężeń kwasu azelainowego, który jest bardzo dobrze rozpuszczalny w etanolu i praktycznie nie rozpuszczalny w wodzie. Otrzymywanie liposomów z kwasem azelainowym występującym w wysokich stężeniach spowoduje wytrącenie się kwasu azelainowego w postaci kryształów, których wielkości nie będzie można w żaden sposób kontrolować, co w przypadku formulacji farmaceutycznych jest zjawiskiem niepożądanym.

Celem wynalazku jest opracowanie żelu do stosowania jako produkt leczniczy lub kosmetyk zawierającego jako substancję czynną kwas azelainowy, który charakteryzowałby się trwałością wymaganą dla takich preparatów, a jednocześnie zwiększoną kumulacją w skórze, co pozwoliłoby na zmniejszenie ilości stosowanej substancji czynnej.

Żel z kwasem azelainowym według wynalazku charakteryzuje się tym, że w jego skład wchodzą: kwas azelainowy o ogólnym stężeniu 15%, liposomy, których budulcem jest 1,2-dioleoilo-sn-glicero-3-fosfatydylocholina o stężeniu od 10 do 15% wagowych albo oczyszczona fosfatydylocholina o stężeniu od 10 do 15% wagowych, korzystnie fosfatydylocholina sojowa albo fosfatydylocholina jajeczna, rozpuszczalniki organiczne - glikol propylenowy, etanol i trietanoloamina, bufor, substancje żelujące oraz dodatkowo mogą wchodzić konserwanty lub przeciwutleniacze.

W skład żelu, według wynalazku wchodzą liposomy jednowarstwowe albo wielowarstwowe albo mieszanina jednowarstwowych i wielowarstwowych liposomów. Korzystnie kwas azelainowy znajduje się w formie niezwiązanej z liposomami albo w formie związanej z liposomami albo w formie związanej i niezwiązanej z liposomami. Ogólne stężenie glikolu propylenowego wynosi od 6 do 10% wagowych. Ogólne stężenie etanolu wynosi od 3 do 5% wagowych. Ogólne stężenie trietanoloaminy wynosi od 5 do 7,5% wagowych. Buforem stosowanym w żelu według wynalazku jest bufor cytrynianowy. Wartość pH buforu cytrynianowego mieści się w przedziale między 4,5 a 5,5, które to pH generuje amfifilową postać kwasu azelainowego gwarantując tym samym maksymalne oddziaływanie kwasu azelainowego z liposomami oraz zwiększa maksymalnie rozpuszczalność kwasu azelainowego w mieszaninie. Korzystnie przeciwutleniaczem jest disodu edetynian. Ogólne stężenie disodu edetynianu wynosi 0,5% wagowych. Korzystnie konserwantem jest metylu parahydroksybenzoesan. Ogólne stężenie metylu parahydroksybenzoesanu wynosi 0,15% wagowych. Substancją żelującą w żelu według wynalazku jest kwas poliakrylowy. Ogólne stężenie kwasu poliakrylowego wynosi od 1 do 3% wagowych. Zamiast kwasu poliakrylowego jako substancja żelująca może być stosowany kopolimer akryloamidoPL 217 786 B1 metylopropanosiarczanu amonu i winylopirolidonu. Ogólne stężenie kopolimeru akryloamidometylopropanosiarczanu amonu i winylopirolidonu wynosi od 1 do 3% wagowych.

Istotą sposobu wytwarzania żelu, w którego skład wchodzą: kwas azelainowy, liposomy, rozpuszczalniki organiczne, bufor, substancje żelujące oraz konserwanty i przeciwutleniacze jest to, że oczyszczoną fosfatydylocholinę w ilości od 10 do 15% wagowych lub 1,2-dioleoilo-sn-glicero-3-fosfatydylocholinę w ilości od 10 do 15% wagowych rozpuszcza się w glikolu propylenowym, miesza się ją z fazą wodną zawierającą bufor, etanol i trietanoloaminę, przeciwutleniacz, konserwant oraz kwas azelainowy, następnie otrzymuje się zawiesinę liposomów, miesza się ją z pozostałą częścią kwasu azelainowego oraz substancją żelującą, przy czym ogólne stężenie kwasu azelainowego wynosi 15%. Korzystnie zawiesinę liposomów otrzymuje się przez ekstrudowanie.

Zastosowanie liposomów w opracowanej, naskórnej kompozycji liposomowej zwiększa stężenie substancji aktywnej kierując ją do skóry, a ponadto zastosowane liposomy tworzą cienką warstewkę fosfolipidową, zabezpieczającą maść przed zbyt szybkim wysychaniem, wydłużając tym samym biodostępność kwasu azelainowego.

Zastosowanie odpowiedniej mieszaniny rozpuszczalników organicznych dla kwasu azelainowego dodatkowo zwiększa jego biodostępność, co w rezultacie przekłada się na skuteczność kompozycji liposomowej kwasu azelainowego.

Żele wytworzone według poniższych przykładów poddano standardowemu testowi na komorach Franz'a w celu potwierdzenia ich skuteczności. Testy prowadzono na uszach świńskich o zmierzonej wcześniej impedancji, w temperaturze 32°C przez 20 godzin, stosując w komorze odbiorczej bufor fosforanowy o pH=7,4. Każdy preparat testowany był na dziewięciu komorach Franz'a.

Na wykresie 1 przedstawiono wyniki z testów skuteczności naskórnych formulacji liposomowych kwasu azelainowego na komorach Franz'a zaznaczając średnią zawartość kwasu azelainowego w skórze.

Przedmiot wynalazku został przedstawiony na poniższych przykładach wykonania.

P r z y k ł a d 1

Kwas cytrynowy jednowodny oraz sodu wodorotlenek rozpuszczono w temperaturze pokojowej w oczyszczonej wodzie otrzymując bufor cytrynianowy o pH=5,0.

Etanol rozcieńczono buforem cytrynianowym do stężenia 50%.

Do mieszalnika zaopatrzonego w mieszadło oraz płaszcz grzejny wprowadzono kwas azelainowy (5%), 50% roztwór etanolu, bufor cytrynianowy o pH=5,0, trietanoloaminę, edetynian disodu oraz metylu parahydroksybenzoesan. Całość mieszano w temperaturze ok. 40°C aż do całkowitego rozpuszczania się wszystkich składników.

Oczyszczoną fosfatydylocholinę sojową mieszając rozpuszczono w glikolu propylenowym w temperaturze ok. 70°C. Do tak otrzymanego roztworu dodawano porcjami, ciągle mieszając przy

PL 217 786 B1 jednoczesnym odpowietrzaniu, otrzymany wcześniej roztwór kwasu azelainowego. Po dokładnym odpowietrzeniu cała mieszanina była ekstrudowana jednokrotnie przez dwa filtry 100 nm. Do liposomowej zawiesiny dodano następnie pozostałą część kwasu azelainowego (10%). Całość dokładnie mieszano i odpowietrzano jednocześnie. Na koniec do wcześniej otrzymanej zawiesiny liposomowej kwasu azelainowego dodano kopolimer akryloamidometylopropanosiarczanu amonu i winylopirolidonu i również całość była dokładnie mieszana oraz odpowietrzana.

SUBSTANCJE CZYNNE:
Kwas azelainowy	15,00
SUBSTANCJE POMOCNICZE:
Oczyszczona fosfatydylocholina sojowa	10,00
Glikol propylenowy	10,00
Trietanoloamina	5,00
Etanol	5,00
Edetynian disodu	0,50
Metylu parahydroksybenzoesan	0,15
Kopolimer akryloamidometylopropanosiarczanu amonu i winylopirolidonu	3,00
Sodu wodorotlenek	0,41
Kwas cytrynowy jednowodny	1,02
Woda oczyszczona	49,92
SUMA	100,00

P r z y k ł a d 2

Etanol rozcieńczono buforem cytrynianowym do stężenia 50%.

Do mieszalnika zaopatrzonego w mieszadło oraz płaszcz grzejny wprowadzono kwas azelainowy (7,5%), 50% roztwór etanolu, bufor cytrynianowy o pH=5,0, trietanoloaminę, edetynian disodu oraz metylu parahydroksybenzoesan. Całość mieszano w temperaturze ok. 40°C aż do całkowitego rozpuszczania się wszystkich składników.

Oczyszczoną fosfatydylocholinę sojową mieszając rozpuszczono w glikolu propylenowym w temperaturze ok. 70°C. Do tak otrzymanego roztworu dodawano porcjami, ciągle mieszając przy jednoczesnym odpowietrzaniu, otrzymany wcześniej roztwór kwasu azelainowego. Po dokładnym odpowietrzeniu cała mieszanina była ekstrudowana jednokrotnie przez dwa filtry 100 nm. Do liposomowej zawiesiny dodano następnie pozostałą część kwasu azelainowego (7,5%). Całość dokładnie mieszano i odpowietrzano jednocześnie. Na koniec do wcześniej otrzymanej zawiesiny liposomowej kwasu azelainowego dodano kopolimer akryloamidometylopropanosiarczanu amonu i winylopirolidonu i również całość była dokładnie mieszana oraz odpowietrzana.

SUBSTANCJE CZYNNE:
1	2
Kwas azelainowy	15,00
SUBSTANCJE POMOCNICZE:
Oczyszczona fosfatydylocholina sojowa	15,00
Glikol propylenowy	10,00
Trietanoloamina	7,50
Etanol	5,00

PL 217 786 B1 cd. tabeli

1	2
Edetynian disodu	0,50
Metylu parahydroksybenzoesan	0,15
Kopolimer akryloamidometylopropanosiarczanu amonu i winylopirolidonu	1,00
Sodu wodorotlenek	0,36
Kwas cytrynowy jednowodny	0,92
Woda oczyszczona	44,57
SUMA	100,00

P r z y k ł a d 3

Etanol rozcieńczono buforem cytrynianowym do stężenia 50%.

Oczyszczoną fosfatydylocholinę sojową mieszając rozpuszczono w glikolu propylenowym w temperaturze ok. 70°C. Do tak otrzymanego roztworu dodawano porcjami, ciągle mieszając przy jednoczesnym odpowietrzaniu, otrzymany wcześniej roztwór kwasu azelainowego. Po dokładnym odpowietrzeniu cała mieszanina była ekstrudowana jednokrotnie przez dwa filtry 100 nm. Do liposomowej zawiesiny dodano następnie pozostałą część kwasu azelainowego (10%). Całość dokładnie mieszano i odpowietrzano jednocześnie. Karbomer 941 zdyspergowano w wodzie. Następnie dodano 30% roztwór sodu wodorotlenku w celu zżelowania polimeru. Całość była dokładnie mieszana i odpowietrzana jednocześnie. Do tak otrzymanego żelu dozowano porcjami otrzymaną wcześniej liposomową zawiesinę kwasu azelainowego. Całość dokładnie wymieszano i odpowietrzono.

SUBSTANCJE CZYNNE:
Kwas azelainowy	15,00
SUBSTANCJE POMOCNICZE:
Oczyszczona fosfatydylocholina sojowa	10,00
Glikol propylenowy	6,67
Trietanoloamina	5,00
Etanol	3,33
Edetynian disodu	0,50
Metylu parahydroksybenzoesan	0,15
Karbomer 941 (kwas poliakrylowy)	2,00
Sodu wodorotlenek	1,14
Kwas cytrynowy jednowodny	0,60
Woda oczyszczona	55,61
SUMA	100,00

P r z y k ł a d 4

PL 217 786 B1

Etanol rozcieńczono buforem cytrynianowym do stężenia 50%.

Oczyszczoną fosfatydylocholinę jajeczną mieszając rozpuszczono w glikolu propylenowym w temperaturze ok. 70°C. Do tak otrzymanego roztworu dodawano porcjami, ciągle mieszając przy jednoczesnym odpowietrzaniu, otrzymany wcześniej roztwór kwasu azelainowego. Po dokładnym odpowietrzeniu cała mieszanina była ekstrudowana jednokrotnie przez dwa filtry 100 nm. Do liposomowej zawiesiny dodano następnie pozostałą część kwasu azelainowego (10%). Całość dokładnie mieszano i odpowietrzano jednocześnie. Na koniec do wcześniej otrzymanej zawiesiny liposomowej kwasu azelainowego dodano kopolimer akryloamidometylopropanosiarczanu amonu i winylopirolidonu i również całość była dokładnie mieszana oraz odpowietrzana.

SUBSTANCJE CZYNNE:
Kwas azelainowy	15,00
SUBSTANCJE POMOCNICZE:
Oczyszczona fosfatydylocholina jajeczna	10,00
Glikol propylenowy	10,00
Trietanoloamina	5,00
Etanol	5,00
Edetynian disodu	0,50
Metylu parahydroksybenzoesan	0,15
Kopolimer akryloamidometylopropanosiarczanu amonu i winylopirolidonu	3,00
Sodu wodorotlenek	0,41
Kwas cytrynowy jednowodny	1,02
Woda oczyszczona	49,92
SUMA	100,00

P r z y k ł a d 5

Etanol rozcieńczono buforem cytrynianowym do stężenia 50%.

1,2-Dioleoilo-sn-glicero-3-fosfatydylocholinę mieszając rozpuszczono w glikolu propylenowym w temperaturze ok. 70°C. Do tak otrzymanego roztworu dodawano porcjami, ciągle mieszając przy jednoczesnym odpowietrzaniu, otrzymany wcześniej roztwór kwasu azelainowego. Po dokładnym odpowietrzeniu cała mieszanina była ekstrudowana jednokrotnie przez dwa filtry 100 nm. Do liposomowej zawiesiny dodano następnie pozostałą część kwasu azelainowego (10%). Całość dokładnie mieszano i odpowietrzano jednocześnie. Karbomer 941 zdyspergowano w wodzie. Następnie dodano 30% roztwór sodu wodorotlenku w celu zżelowania polimeru. Całość była dokładnie mieszana i odpowietrzana jednocześnie. Do tak otrzymanego żelu dozowano porcjami otrzymaną wcześniej liposomową zawiesinę kwasu azelainowego. Całość dokładnie wymieszano i odpowietrzono.

PL 217 786 B1

SUBSTANCJE CZYNNE:
Kwas azelainowy	15,00
SUBSTANCJE POMOCNICZE:
1,2-Dioleoilo-sn-glicero-3-fosfatydylocholina	10,00
Glikol propylenowy	6,67
Trietanoloamina	5,00
Etanol	3,33
Edetynian disodu	0,50
Metylu parahydroksybenzoesan	0,15
Karbomer 941 (kwas poliakrylowy)	2,00
Sodu wodorotlenek	1,14
Kwas cytrynowy jednowodny	0,60
Woda oczyszczona	55,61
SUMA	100,00

Zastrzeżenia patentowe

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Żel z kwasem azelainowym, znamienny tym, że w jego skład wchodzą: kwas azelainowy o ogólnym stężeniu 15%, liposomy, których budulcem jest 1,2-dioleoilo-sn-glicero-3-fosfatydylocholina o stężeniu od 10 do 15% wagowych albo oczyszczona fosfatydylocholina o stężeniu od 10 do 15% wagowych, korzystnie fosfatydylocholina sojowa albo fosfatydylocholina jajeczna, rozpuszczalniki organiczne - glikol propylenowy, etanol i trietanoloamina, bufor, substancje żelujące oraz dodatkowo mogą wchodzić konserwanty lub przeciwutleniacze.
2. Żel według zastrz. od 1, znamienny tym, że w jego skład wchodzą liposomy jednowarstwowe.
3. Żel według zastrz. 1, znamienny tym, że w jego skład wchodzą liposomy wielowarstwowe.
4. Żel według zastrz. 1, znamienny tym, że w jego skład wchodzi mieszanina jednowarstwowych i wielowarstwowych liposomów.
5. Żel według dowolnego z zastrz. od 1 do 4, się w formie niezwiązanej z liposomami.
6. Żel według dowolnego z zastrz. od 1 do 4, się w formie związanej z liposomami.
7. Żel według dowolnego z zastrz.

znamienny tym, znamienny tym, znamienny tym, że kwas azelainowy znajduje że kwas azelainowy znajduje że kwas azelainowy znajduje od 1 do 4, się w formie związanej i niezwiązanej z liposomami.
8. Żel według dowolnego z poprzedzających zastrz., znamienny tym, że ogólne stężenie glikolu propylenowego wynosi od 6 do 10% wagowych.
9. Żel według dowolnego z poprzedzających zastrz., znamienny tym, że ogólne stężenie etanolu wynosi od 3 do 5% wagowych.
10. Żel według dowolnego z poprzedzających, znamienny tym, że ogólne stężenie trietanoloaminy wynosi od 5 do 7,5% wagowych.
11. Żel według dowolnego z zastrz. od 1 do 16, znamienny tym, że buforem jest bufor cytrynianowy.
12. Żel według zastrz. 11, znamienny tym, że pH buforu cytrynianowego mieści się w przedziale między 4,5 a 5,5.
13. Żel według dowolnego z zastrz. od 1 do 12, znamienny tym, że przeciwutleniaczem jest disodu edetynian.

PL 217 786 B1
14. Żel według zastrz. 13, znamienny tym, że ogólne stężenie disodu edetynianu wynosi 0,5% wagowych.
15. Żel według dowolnego z zastrz. od 1 do 14, znamienny tym, że konserwantem jest metylu parahydroksybenzoesan.
16. Żel według zastrz. 15, znamienny tym, że ogólne stężenie metylu parahydroksybenzoesanu wynosi 0,15% wagowych.
17. Żel według dowolnego z zastrz. od 1 do 16, znamienny tym, że substancją żelującą jest kwas poliakrylowy.
18. Żel według zastrz. 17, znamienny tym, że ogólne stężenie kwasu poliakrylowego wynosi od 1 do 3% wagowych.
19. Żel według dowolnego z zastrz. od 1 do 16, znamienny tym, że substancją żelującą jest kopolimer akryloamidometylopropanosiarczanu amonu i winylopirolidonu.
20. Żel według zastrz. 19, znamienny tym, że ogólne stężenie kopolimeru akryloamidometylopropanosiarczanu amonu i winylopirolidonu wynosi od 1 do 3% wagowych.
21. Sposób wytwarzania żelu z kwasem azelainowym, w którego skład wchodzą: kwas azelainowy, liposomy, rozpuszczalniki organiczne, bufor, substancje żelujące i konserwanty lub przeciwutleniacze, znamienny tym, że oczyszczoną fosfatydylocholinę w ilości od 10 do 15% wagowych lub

1,2-dioleoilo-sn-glicero-3-fosfatydylocholinę w ilości od 10 do 15% wagowych rozpuszcza się w glikolu propylenowym, miesza się ją z fazą wodną zawierającą bufor, etanol i trietanoloaminę, przeciwutleniacz, konserwant oraz kwas azelainowy, następnie otrzymuje się zawiesinę liposomów, miesza się ją z pozostałą częścią kwasu azelainowego oraz substancją żelującą, przy czym ogólne stężenie kwasu azelainowego wynosi 15%.
22. Sposób wytwarzania żelu według zastrz. 21, znamienny tym, że zawiesinę liposomów otrzymuje się przez ekstrudowanie.