PL204032B1 - Urządzenie przyłączeniowe do zębów koparki w maszynach przeznaczonych do usuwania mas ziemi, ząb do łączenia z urządzeniem przyłączeniowym i system zęba łyżki maszyny zawierającej urządzenie przyłączeniowe do łączenia z tą łyżką i odpowiedniego zęba - Google Patents

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest urządzenie przyłączeniowe do zębów koparki w maszynach przeznaczonych do usuwania mas ziemi i kamieni, w trakcie robót publicznych i robót z zakresu budownictwa lądowego.

Przedmiotem wynalazku jest również ząb do łączenia z urządzeniem przyłączeniowym oraz system zęba łyżki maszyny zawierającej urządzenie przyłączeniowe do łączenia z tą łyżką i odpowiedniego zęba, do łączenia z tym urządzeniem przyłączeniowym.

Do usuwania mas ziemi w trakcie wszelkiego typu robót z zakresu budownictwa lądowego, tradycyjnie stosuje się koparki różnych typów, które mają łyżki wyposażone w krawędzie robocze, które to krawędzie są przeznaczone do atakowania mas ziemi i kamieni w celu ich usuwania. Z tego powodu występują problemy związane z przyspieszonym zużywaniem się krawędzi tnącej, która musi być wyposażona w bardzo twarde, odłączalne elementy mające wysoką wytrzymałość mechaniczną, którymi są tzw. „zęby”. Zęby te są wytwarzane z materiałów o dużej twardości i wytrzymałości mechanicznej, w celu osiągnięcia dłuższego okresu eksploatacji i muszą być łatwo wymieniane, jako że celem ich jest właśnie przejęcie na siebie zużycia obszaru roboczego, tak że jest sprawą o zasadniczym znaczeniu, aby ich wymiana była szybka i łatwa.

Zęby dla koparek i podobnych maszyn muszą spełniać szereg warunków, które w pewnych przypadkach są sprzeczne, a które z jednej strony reprezentują obniżone koszty wytwarzania, biorąc pod uwagę rodzaj zastosowania do jakiego są przeznaczone i częstotliwość ich odnawiania, z drugiej zaś strony wysoką wytrzymałość i możliwie najdłuższy okres trwałości.

Harmonijne połączenie tej kombinacji właściwości nie jest łatwe w urządzeniach do przyłączania zębów koparki, ponieważ po pierwsze, z uwagi na to, że muszą one być tanimi wyrobami produkowanymi w skali masowej, a więc nie można uciec się do mechanizacji tych części w celu uzyskania mniej lub bardziej ścisłych tolerancji wymiarowych, tak że konieczne jest ich wytwarzanie przy zastosowaniu ekonomicznych technologii produkcji w celu uzyskania wytrzymałych części, takich jak odlewanie i kucie. Zastosowanie części odlewanych lub kutych stanowi jednak poważne ograniczenie co do możliwych do uzyskania tolerancji wymiarowych zębów koparki, co prowadzi do ograniczeń w zakresie dobrego połączenia pomiędzy zębami i tzw. obsadą zęba, która jest elementem służącym do połączenia z krawędzią roboczą łyżki koparki. Wynikiem tego niezadowalającego połączenia jest występowanie różnorodnych problemów eksploatacyjnych, spowodowanych nieprawidłowym pasowaniem zęba w obsadzie zęba, co przejawia się wysokimi miejscowymi naciskami styku oraz wynikowym zużyciem, oraz zwiększeniem luzu połączenia pomiędzy zębem i obsadą zęba, co z kolei przyspiesza zużywanie i prowadzi do skrócenia okresu eksploatacji połączenia.

Ze względów technicznych przedstawionych wyżej, jeden z ciągle występujących problemów w zakresie wytwarzania zębów dla koparek wiąże się uzyskaniem konstrukcji, które umożliwiają osiągnięcie ulepszeń w połączeniu pomiędzy zębem i obsadą zęba, bez nadmiernego wzrostu trudności wytwarzania, a tym samym kosztu tych części. Z tego powodu ujawniono liczne systemy do łączenia zęba z obsadą zęba, z których wszystkie zastrzegają wprowadzenie ulepszeń do konstrukcji części, a tym samym do połączenia tych ostatnich.

Opis patentowy Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4404760 ujawnia połączenie z elementem pośrednim i elementem typu grota, w którym element pośredni ma wybranie z uchami i częścią noska, która przechodzi od kształtu stożkowego do swobodnego zakończenia prostokątnego.

Konstrukcja według wynalazku ma ucha, które pełnią funkcję elementu nośnego, ponieważ są zdolne do przenoszenia sił, przekazując je z końca grotu na element pośredni.

Urządzenie przyłączeniowe według wynalazku stanowi właśnie wynik pracy wykonanej przez wynalazców w celu osiągnięcia bardziej wyważonego rozwiązania problemów technicznych, jakie występują w związku z zębami koparek. Wynikiem badań oraz prac wykonanych przez wynalazców jest uzyskanie urządzenia do przyłączania zębów koparki, które łączy w sobie w sposób zadowalający właściwości wytrzymałości mechanicznej wymaganej od części, ze znaczną łatwością wytwarzania oraz wydłużoną żywotnością połączenia.

Urządzenie przyłączeniowe do zębów koparki w maszynach przeznaczonych do usuwania mas ziemi i kamieni, mające występ do umieszczania we wnęce zęba oraz otwór znajdujący się po obu stronach występu, w którym umieszczane są skrzydełka wystające w tył z zęba po obu stronach wnęki, przy czym występ ma przekrój przynajmniej częściowo zmniejszający się w kierunku jego swobodnego końca, według wynalazku charakteryzuje się tym, że urządzenie przyłączeniowe ma boczną,

PL 204 032 B1 prostą prowadnicę rozciągającą się w co najmniej jednym z otworów w kierunku wzdłuż połączenia zęba z urządzeniem przyłączeniowym, przyjmującą blok skrzydełka, który wystaje do wewnątrz skrzydełka, ponadto urządzenie przyłączeniowe zawiera co najmniej jeden otwór na rygiel mocujący, który to otwór rozciąga się od górnej powierzchni urządzenia przyłączeniowego i przecina wspomnianą prowadnicę blokując po wprowadzeniu wspomniany blok i utrzymując ząb we właściwym położeniu w urządzeniu przyłączeniowym, przy czym występ jest połączony z korpusem urządzenia przyłączeniowego za pomocą powierzchni przystosowanej do styku z zębem i przynajmniej częściowo nachylonej w stosunku do powierzchni prostopadłej do kierunku połączenia zęba z urządzeniem przyłączeniowym.

Boczna prowadnica korzystnie rozpoczyna się na bocznej powierzchni występu i kończy się za otworem utrzymując rygiel mocujący.

Prowadnica i otwór mają korzystnie kształt obejmujący stopniowanie.

Otwór na rygiel mocujący korzystnie znajduje się w korpusie urządzenia przyłączeniowego, w odstę pie w kierunku w tył od wystę pu.

Ewentualnie, otwór na rygiel mocujący rozciąga się zasadniczo równolegle to bocznej powierzchni wewnętrznej otworu.

Również korzystnie otwór na rygiel mocujący rozciąga się zasadniczo w kierunku pionowym.

Co najmniej część ścianek wyznaczających każdy otwór może wystawać na zewnątrz otworu tworząc prowadnicę na odpowiednie skrzydełko zęba.

Występ korzystnie ma obszar z przynajmniej jedną zakrzywioną powierzchnią.

Pierwsza zakrzywiona powierzchnia korzystnie skierowana jest do góry, zaś druga zakrzywiona powierzchnia skierowana jest do dołu.

Zakrzywiona powierzchnia może mieć kształt powierzchni stożkowej.

Symetryczne osie dwóch naprzeciwległych powierzchni stożkowych korzystnie leżą w tej samej płaszczyźnie pionowej i w pionowym odstępie od siebie.

Występ może mieć obszar na swym swobodnym końcu o zasadniczo takim samym kształcie i rozmiarze przekroju poprzecznego w dwóch płaszczyznach pionowych znajdujących się w odstępie od siebie w kierunku wzdłuż występu.

Korzystnie obszar na swobodnym końcu występu ma pryzmatyczny kształt przekroju poprzecznego, ewentualnie ma sześciokątny kształt przekroju poprzecznego.

Powierzchnia przystosowana do styku z zębem może mieć kształt zakrzywiony.

Ząb według wynalazku, przeznaczony do łączenia z urządzeniem przyłączeniowym do zębów koparki w maszynach przeznaczonych do usuwania mas ziemi i kamieni, który ma wnękę do umieszczania w niej przynajmniej części występu urządzenia przyłączeniowego, oraz skrzydełka wystające w tył z zęba po obu stronach wnęki, umieszczane w bocznych otworach w urządzeniu przyłączeniowym, przy czym wspomniana wnęka ma obszar przynajmniej częściowo zmniejszającego się przekroju w kierunku od otworu do wewnętrznego końca, zaś co najmniej jedno skrzydełko jest zaopatrzone w blok wystający do wewnątrz i umieszczany w bocznej, prostej prowadnicy w jednym z otworów, przy czym blok przystosowany jest do blokowania w prowadnicy za pomocą rygla mocującego wprowadzonego do otworu przechodzącego przez urządzenie przyłączeniowe dla utrzymania zęba we właściwym położeniu w urządzeniu przyłączeniowym, charakteryzuje się tym, że co najmniej jedna z tylnych powierzchni zęba, znajdujących się między wspomnianymi skrzydełkami, przystosowana jest do styku z urzą dzeniem przyłączeniowym i jest przynajmniej częściowo nachylona do przodu wzglę dem pł aszczyzny prostopadłej do kierunku połączenia zęba z urządzeniem przyłączeniowym.

Wspomniany blok korzystnie znajduje się na swobodnym końcu skrzydełka i jest blokowany ryglem mocującym na jego przedniej powierzchni.

Korzystnie, wspomniany blok tworzy żeberko w kierunku wzdłuż połączenia zęba z urządzeniem przyłączeniowym, które to żeberko jest przerwane otworem na rygiel.

Skrzydełka korzystnie zaopatrzone są w stopniowane prowadnice przynajmniej na jednym z ich górnych i dolnych obszarów.

Skrzydełko korzystnie zaopatrzone jest w blok i otwór na wylot w miejscu odpowiednim dla rygla mocującego.

Wewnętrzny kształt wnęki korzystnie odpowiada zewnętrznemu kształtowi występu urządzenia przyłączeniowego.

Powierzchnia połączenia korzystnie jest zakrzywiona.

PL 204 032 B1

System zęba do łyżki maszyny przeznaczonej do usuwania mas ziemi, według wynalazku zawiera urządzenie przyłączeniowe wynalazku, do łączenia z tą łyżką i odpowiedni ząb według wynalazku, do łączenia z tym urządzeniem przyłączeniowym.

Zadowalające wyniki osiąga się za pomocą szczególnej kombinacji elementów do prowadzenia i połączenia elementów w urządzeniu przyłączeniowym zęba, która to kombinacja polega na: połączeniu poprzez wprowadzenie specjalnych występów zęba, które są wyposażone w podwójną, stopniowaną prowadnicę wewnętrzną, z dodatkowymi wybraniami urządzenia przyłączeniowego zęba; wzajemnym połączeniu w obszarach obrotu symetrycznie do połączenia i wreszcie na połączeniu wewnętrznym/zewnętrznym w końcowym obszarze graniastym. Kombinację tych trzech typów głównego połączenia uzyskuje się poprzez wytworzenie pierwszego obszaru połączenia pomiędzy zębem i urządzeniem przyłączeniowym zęba, który stanowią gniazda, otwierające się na krawędzi urządzenia przyłączeniowego zęba i które mają wewnątrz podwójną prostą prowadnicę, która przyjmuje kształt profilu, który ma w przekroju poprzecznym podwójny, prosty obszar stopniowany i który rozciąga się na bokach urządzenia przyłączeniowego zęba, równoległych do osi tej części. Ząb ma obszary wystające dopełniające do tych części, mające podwójną stopniowaną konstrukcję prowadzącą, tak że po ich wprowadzeniu, te obszary wystające wchodzą właściwie w podwójne wybranie prowadzące, zapewniając wielokrotne obszary połączenia pomiędzy zębem i urządzeniem przyłączeniowym zęba w układzie poprzecznym pod kątem 90°, który zapewnia bardzo skuteczne połączenie o wielu obszarach styku pomiędzy obydwiema częściami. Bezpośredni obszar połączenia pomiędzy zębem i urządzeniem przyłączeniowym zęba ma symetryczne powierzchnie obrotu przeciwległe do siebie, przyjmujące kształt obszarów powierzchni walcowych lub stożka ściętego, rozmieszczonych na początku trzpienia łączącego ząb, mające ściśle wchodzić w dopełniający otwór w urządzeniu przyłączeniowym zęba, a korzystnie w układzie takim, ż e jedna z powierzchni obrotu jest usytuowana w górnym fragmencie części, zaś druga, symetrycznie przeciwległa do pierwszej, jest usytuowana w dolnym fragmencie części. Trzeci obszar połączenia pomiędzy zębem i urządzeniem przyłączeniowym zęba, połączony z wyż ej opisanymi, stanowi koń cowy czop wystę pu łączą cego zę ba, który przyjmuje kształ t graniasty z zaokrąglonymi krawędziami, i którego oś pokrywa się z osią części. Ząb ma otwór połączeniowy, którego konstrukcja stanowi dopełnienie urządzenia przyłączeniowego zęba, przy czym za pośrednictwem trzech oddzielnych obszarów połączenia wspomnianych wyżej uzyskuje się bardzo skuteczne połączenie pomiędzy zębem i urządzeniem przyłączeniowym zęba, które nie zmieniając korzyści płynących z wytwarzania technologią odlewania lub kucia, pozwala na skuteczne prowadzenie obu części względem siebie dając w wyniku to, że powierzchnie styku pomiędzy zębem i urządzeniem przyłączeniowym zęba zwiększają się znacząco, co prowadzi do mniejszego zużycia części, a tym samym do większej trwałości połączenia.

Ulepszenia te pozwalają podobnie na usytuowanie gniazda rygla albo przetyczki w korpusie albo części urządzenia przyłączeniowego zęba, która nie jest zasłonięta zębem, umożliwiając zwiększenie wytrzymałości urządzenia przyłączeniowego, co z kolei umożliwia zredukowanie go od wewnątrz, zmniejszając ciężar całości. Końce górny i dolny gniazda dla rygla mocującego albo przetyczki będą ewentualnie zamknięte za pomocą pokryw, mających za zadanie chronić w miarę możliwości gniazdo rygla, umożliwiając jego późniejszy demontaż we właściwym momencie. Rygiel mocujący albo kołek będzie mieć konstrukcję składającą się z korpusu podstawowego ze środkowym przedłużeniem, które łączy się z korpusem podstawowym poprzez wulkanizację. W celu sprawdzenia prawidłowości wprowadzenia jak również pewnych manipulacji, które mogą być konieczne w celu jego wyjęcia, ząb będzie mieć w jednym ze swych bocznych skrzydełek montażowych otwór, który pokrywa się z położeniem rygla.

Konstrukcja systemu zęba i urządzenia przyłączeniowego może być symetryczna lub asymetryczna względem prowadnic bocznych, wewnętrznej i zewnętrznej.

Przedmiot wynalazku przedstawiono w przykładzie wykonania na rysunku, na którym: fig. 1 i 2 przedstawiają odpowiednio w rzucie bocznym i z góry urządzenie przyłączeniowe zęba koparki według wynalazku; fig. 3-6 przedstawiają urządzenie przyłączeniowe zęba w postaci przekrojów odpowiadających podwójnemu, stopniowanemu obszarowi prowadzącemu; fig. 7-10 przedstawiają obszar połączenia wyposażony w powierzchnie obrotu, w postaci przekrojów poprzecznych; fig. 11 przedstawia końcowy czop graniasty połączenia w postaci przekroju poprzecznego; fig. 12 przedstawia, w postaci widoku z góry, system zęba i urzą dzenia przyłączeniowego według wynalazku, zaś fig. 13 i 14 przedstawiają przekroje wzdłużne, poprowadzone we wskazanych płaszczyznach; fig. 15 przedstawia w rzucie bocznym system zęba i urządzenia przyłączeniowego według wynalazku; fig. 16 przedstawia

PL 204 032 B1 przekrój poprowadzony w płaszczyźnie zaznaczonej na fig. 15; fig. 17 przedstawia urządzenie przyłączeniowe w postaci widoku perspektywicznego od prawej strony, odpowiadającej przetyczce; fig. 18 przedstawia widok perspektywiczny podobny do fig. 17, od strony przeciwnej do rygla; fig. 19 przedstawia, w postaci widoku perspektywicznego, system zęba i urządzenia przyłączeniowego według wynalazku; fig. 20 przedstawia, w postaci widoku perspektywicznego, ząb wyposażony w urządzenie przyłączeniowe według wynalazku; fig. 21 przedstawia, w rzucie bocznym, wariant urządzenia przyłączeniowego zęba przedstawionego na fig. 1 i dalszych; fig. 22 przedstawiają przekroje poprowadzone w płaszczyznach zaznaczonych na fig. 21; fig. 28 i 29 przedstawiają odpowiednio, w postaci przekroju wzdłużnego, system urządzenia przyłączeniowego i zęba według wariantu z fig. 21; fig. 30 i 31 przedstawiają ząb według niniejszych ulepszeń, odpowiednio w postaci widoku perspektywicznego od przodu i od tyłu; fig. 32 i 33 przedstawiają przekroje poprowadzone przez rygle mocujące ząb według niniejszych ulepszeń; fig. 34 przedstawia, w postaci rzutu bocznego, wersję alternatywną w stosunku do wersji przedstawionej na fig. 21, z niesymetrycznym układem prowadnic bocznych; fig. 35-40 przedstawiają przekroje poprzeczne poprowadzone w płaszczyznach zaznaczonych na fig. 34; fig. 41 przedstawia, w postaci widoku perspektywicznego, system urządzenia przyłączeniowego i zęba według wariantu z fig. 34; fig. 42 przedstawia przekrój wzdłużny poprowadzony w płaszczyźnie wskazanej na fig. 41; fig. 43 przedstawia drugi przekrój wzdłużny poprowadzony w płaszczyźnie wskazanej na fig. 44, prostopadły do przekroju przedstawionego na fig. 42; fig. 44 przedstawia, w postaci widoku z góry, system urzą dzenia przyłączeniowego i zę ba wedł ug niniejszych ulepszeń ; fig. 45 przedstawia wybrany szczegół z przekroju systemu zęba i urządzenia przyłączeniowego według wynalazku, ukazując wariant krawędzi, w którym ząb i urządzenie przyłączeniowe wchodzą w siebie; fig. 46 przedstawia szczegół z przekroju, ilustrujący naprężenia powstające w połączeniu z fig. 45.

Według rysunków, urządzenie przyłączeniowe obejmuje po pierwsze część niosącą ząb, oznaczoną ogólnie odnośnikiem 1, niosącą wewnętrzną część połączenia, która składa się z występu 2 do połączenia z zębem i z obszaru 3 do połączenia z krawędzią roboczą łyżki koparki. Obszar 3 ma zasadniczo konstrukcję w postaci widełek mających ramiona 4 i 5 z wycięciem 6 o prostych brzegach, do połączenia go z krawędzią roboczą łyżki koparki za pomocą spawania bądź innymi sposobami. Część wystająca 3 ma, jak to zwykle występuje w tego rodzaju urządzeniach przyłączeniowych, konstrukcję o przekroju zmniejszającym się od czołowej krawędzi 7 występu 2 do prostego zakończenia 8. Według wynalazku, część 1 ma na każdym ze swych boków odpowiednie otwory 9 i 10, które zaczynają się na czołowej krawędzi 7 i które biegną do końca 3 do połączenia z krawędzią łyżki, przy czym charakterystyczne dla tych otworów jest to, że obydwa mają konstrukcję opartą na podwójnym prowadzeniu wewnętrznym za pomocą poprzecznych prostych stopni, jak to będzie widoczne na fig. 3 do 6, na których można zaobserwować, że otwory 9 i 10 mają tworzące prostoliniowe, równoległe do osi części, przyjmując w przekroju poprzecznym kształt, w którym powstaje podwójna prosta prowadnica ze stopniem pośrednim, mająca np. w przypadku otworu prowadzącego 9 proste, równoległe ścianki 11 i 12 pierwszej prostej prowadnicy oraz ścianki prostej prowadnicy dna wybrania 9, które są oznaczone odnośnikami 13 i 14. Proste prowadnice z każdego boku, przykładowo 12 i 13, lecz także 11 i 14, są oddzielone odpowiednimi prostymi stopniami 15 i 16. Konstrukcja wybrania 10 jest identyczna jak objaśniono w odniesieniu do wybrania 9, nie będzie więc objaśniona bardziej szczegółowo. Wprowadzenie podwójnych stopniowanych prowadnic poprawia połączenie pomiędzy zębem i urządzeniem przyłączeniowym, zwiększając efektywną powierzchnię styku pomiędzy dwiema częściami w systemie wyjściowym. Ząb 17, patrz fig. 15 i 16, ma wystające boczne skrzydełka 18 i 19, o kształcie dopełniającym do kształtu otworów 9 i 10 z podwójnymi stopniowanymi prowadnicami, jak to można zobaczyć na fig. 15 i 16, 19 oraz 20.

Występ przyłączeniowy 2 ma, po wyjściu z czołowej krawędzi 7 części 1, obszar połączenia za pomocą powierzchni obrotu, utworzonych przez dwie powierzchnie 20 i 21, patrz fig. 7 do 10, które mogą mieć postać powierzchni stożka ściętego lub walcowych, ułożonych naprzeciw siebie i symetrycznych względem osi części, która pokrywa się z osią symetrii przedstawionych przekrojów. Boczne rowki 22 i 23 biegną wzdłuż tego obszaru połączenia, kończąc się w najbardziej oddalonej części, przedstawionej na fig. 10, w której dwie powierzchnie obrotu wzajemnie przeciwległe, oznaczone w tym przypadku odnośnikami 20' i 21', są praktycznie połączone swymi końcami. Trzeci główny obszar prowadzący tworzy trzpień 24 na swobodnym końcu występu 2, który przyjmuje kształt prostego graniastosłupa o zaokrąglonych krawędziach, jak to będzie widoczne na fig. 11.

PL 204 032 B1

Połączenie jest dopełnione za pomocą poprzecznego rygla mocującego 25, który przytrzymuje ząb 17 i jest umieszczony w poprzecznym otworze 26, który otwiera się w części 1 w bezpośrednim sąsiedztwie czołowej krawędzi 7.

W wariancie z fig. 21, oznaczonym ogólnie odnośnikiem 27, można zobaczyć konstrukcję różniącą się nieco w tylnych przedłużeniach 28 i 29, z których pierwsze przedstawia konstrukcję o kącie zasadniczo rozwartym, tworzącą z przedłużeniem 29 wybranie pod pewnym kątem względem poziomu, przeznaczone do osadzenia urządzenia przyłączeniowego na krawędzi łyżki albo czerpaka maszyny do robót ziemnych. W tym wariancie gniazdo 30 dla rygla albo przetyczki, które jak w wersji z fig. 1, jest usytuowane w części korpusowej urządzenia przyłączeniowego, a nie w części określonej mianem „noska” 31, ma także na swych końcach szerokie wybrania 32 i 33, które w połączeniu ze zmniejszoną długością rygla, jak to można zaobserwować na fig. 28, 32 i 33, umożliwiają przyjęcie w górnej i dolnej części odpowiednich pokryw 34 i 35, które korzystnie będą częściowo umieszczone w końcach otworów mieszczących rygiel 36. W ten sposób uzyskuje się dodatkowe zabezpieczenie końców rygla, co poprawia jego ochronę przed uderzeniami kamieni, przedmiotów metalowych i innych elementów, które mogłyby spowodować jego wyrzucenie, w szczególności podczas robót wyburzeniowych, a dodatkowo poprawia to operacje demontażowe w celu wymiany elementów. Rygiel, jak to można zobaczyć na bardziej szczegółowym przekroju na fig. 32, ma złożoną budowę, w której korpus 36 jest zaopatrzony w szeroki otwór, w którym umieszczona jest wkładka centrująca 37, zaopatrzona w części środkowej swej krawędzi zewnętrznej w mały występ centrujący 38, a która jest połączona z korpusem podstawowym 36 za pomocą obszaru z wulkanizowanej gumy 39 albo innego materiału sprężystego.

Prostoliniowa konstrukcja rygla 36, co można zobaczyć na fig. 32, może być zmodyfikowana na kształt konstrukcji łagodnie łukowatej, jak to można zobaczyć na fig. 33, na której przedstawiono rygiel 40 o pewnej krzywiźnie wzdłużnej, przy czym rygiel jest zaopatrzony w podobną wkładkę centrującą 41 z występem środkowym 42, przy czym złącze z podobnym obszarem sprężystym 43 jest wyeliminowane.

Postać urządzenia przyłączeniowego zęba z gniazdem dla rygla w swej części korpusowej zamiast usytuowania go w „nosku” urządzenia przyłączeniowego nadaje większą wytrzymałość mechaniczną tej ostatniej i pozwala na wydrążenie urządzenia przyłączeniowego wewnątrz, jak to można zobaczyć na fig. 22 do 26, na których można zobaczyć wydrążenie 44, widoczne podobnie na fig. 42 i 43, które otwiera się w obszarze połączenia na krawędzi łyżki albo czerpaka, pomiędzy przedłużeniami 28 i 29. Postać ta umożliwia uzyskanie lżejszego systemu urządzenia przyłączeniowego.

Jak można zauważyć na fig. 22 do 26, wariant urządzenia przyłączeniowego zęba przedstawiony na fig. 21 ma boczne rowki centrujące 45 i 46 typu symetrycznego, podobnie jak odpowiadające im elementy przedstawione na fig. 1 i dalszych, przy czym przedstawiono także wersję z podwójnym ryglem mocującym, przy czym gniazda 47 i 48 dlań są widoczne na fig. 23.

Na fig. 28 i 29 można zobaczyć połączenie zęba 49 z urządzeniem przyłączeniowym według wariantu na fig. 21.

Na zębie 49, patrz fig. 30 i 31, można zauważyć skrzydełka boczne 50 i 51, zaopatrzone w prowadnice górne i dolne, takie jak oznaczone odnośnikami 52 i 53 w przypadku skrzydełka 50. Prowadzenie skrzydełka 51 zachodzi w prosty sposób za pomocą wystającego do wewnątrz bloku 54, który zastępuje kompletne żebro wewnętrzne wariantu z fig. 1, przedstawione np. na fig. 20. Równocześnie skrzydełko 51 ma otwór 56, który będzie usytuowany na wysokości rygla i który umożliwia obserwowanie prawidłowości połączenia tego rygla, a w razie potrzeby dopomagania poprzez pewne manipulacje od środka tego otworu w przypadku wystąpienia problemów związanych z wyjęciem rygla.

Na przekrojach na fig. 35 do 37 można zaobserwować układ asymetrycznych rowków prowadzących, takich jak pojedynczy rowek 57 „na jaskółczy ogon” z jednej strony i podwójny stopniowany rowek 58 po stronie przeciwnej, przy czym stanowi to wariant, który może być używany w niektórych przypadkach jako zastępczy dla rowków symetrycznych po obu stronach urządzenia przyłączeniowego. W przypadku przedstawionym na fig. 36 można będzie także zauważyć umiejscowienie pojedynczego rygla 59 połączonego z podwójną stopniowaną prowadnicą 58.

Wynalazek uwzględnia także specjalną budowę krawędzi, na której spotykają się ząb i urządzenie przyłączeniowe, jak to można zobaczyć na rysunkach, a w szczególności na fig. 21 oraz na fig. 45 i 46. Według wynalazku, krawędź wybrania 60 urządzenia przyłączeniowego zęba nie jest prostopadła do płaszczyzny środkowej P zęba, lecz tworzy pewien kąt α z prostopadłą p, jak przedstawiono na fig. 45, przy czym dopełniająca krawędź 61 zęba ma kształt odpowiadający, tak że może ona stykać się z wybraniem 60, zaś dzięki pokazanemu kątowi, wektor F₁, który przedstawia reakcję na obciążenie siłą F

PL 204 032 B1 działającą na ząb podczas pracy, może być rozłożony na składowe F1Z i F1Y, z których ta ostatnia stanowi obciążenie poprzeczne do płaszczyzny środkowej zęba, które tym samym współpracuje w celu utrzymania zęba w połączeniu z urządzeniem przyłączeniowym, przeciwdziałając składowej dążącej do wyrzucenia zęba, a tym samym znacznie zmniejsza ryzyko pęknięcia w rozwarciu tego ostatniego.

Za pomocą konstrukcji, którą objaśniono, połączenie zęba koparki będące przedmiotem wynalazku wykazało wielką skuteczność, gdyż pozwala ono na bezpieczne połączenie zęba z urządzeniem przyłączeniowym, zapewniając wiele obszarów styku w różnych płaszczyznach w celu rozkładu obciążeń na dużych powierzchniach, tak aby zmniejszyć zużycie w połączeniu i zwiększyć jego żywotność.

Claims (23)

1. Urządzenie przyłączeniowe do zębów koparki w maszynach przeznaczonych do usuwania mas ziemi i kamieni, mające występ do umieszczania we wnęce zęba oraz otwór znajdujący się po obu stronach występu, w którym umieszczane są skrzydełka wystające w tył z zęba po obu stronach wnęki, przy czym występ ma przekrój przynajmniej częściowo zmniejszający się w kierunku jego swobodnego końca, znamienne tym, że urządzenie przyłączeniowe ma boczną, prostą prowadnicę (22, 23; 45, 46, 58) rozciągającą się w co najmniej jednym z otworów (9, 10) w kierunku wzdłuż połączenia zęba z urządzeniem przyłączeniowym, przyjmującą blok (54, 55) skrzydełka, który wystaje do wewnątrz skrzydełka, ponadto urządzenie przyłączeniowe zawiera co najmniej jeden otwór (26, 30, 47, 48) na rygiel mocujący (25, 36, 40, 59), który to otwór rozciąga się od górnej powierzchni urządzenia przyłączeniowego i przecina wspomnianą prowadnicę blokując po wprowadzeniu wspomniany blok i utrzymując ząb we właściwym położeniu w urządzeniu przyłączeniowym, przy czym występ (2, 31) jest połączony z korpusem (3) urządzenia przyłączeniowego za pomocą powierzchni (60) przystosowanej do styku z zębem (61) i przynajmniej częściowo nachylonej w stosunku do powierzchni prostopadłej do kierunku połączenia zęba z urządzeniem przyłączeniowym.

2. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że boczna prowadnica (22, 23, 45, 46; 57, 58) rozpoczyna się na bocznej powierzchni występu (2, 31) i kończy się za otworem (26, 30, 47, 48) utrzymując rygiel mocujący.

3. Urządzenie według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że prowadnica i otwór mają kształt obejmujący stopniowanie (9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 22, 23, 45, 46, 57, 58).

4. Urządzenie według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że otwór (26, 30, 47, 48) na rygiel mocujący znajduje się w korpusie (3) urządzenia przyłączeniowego, w odstępie w kierunku w tył od występu (2, 31).

5. Urządzenie według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że otwór (26, 30, 47, 48) na rygiel mocujący rozciąga się zasadniczo równolegle to bocznej powierzchni wewnętrznej (15,16) otworu (9, 10).

6. Urządzenie według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że otwór (26, 30, 47, 48) na rygiel mocujący rozciąga się zasadniczo w kierunku pionowym.

7. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że co najmniej część ścianek wyznaczających każdy otwór (9, 10) wystaje na zewnątrz otworu tworząc prowadnicę na odpowiednie skrzydełko zęba.

8. Urządzenie według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że występ (2, 31) ma obszar z przynajmniej jedną zakrzywioną powierzchnią (20, 21, 20', 21').

9. Urządzenie według zastrz. 8, znamienne tym, że pierwsza zakrzywiona powierzchnia (20, 20') skierowana jest do góry, zaś druga zakrzywiona powierzchnia (21, 21') skierowana jest do dołu.

10. Urządzenie według zastrz. 9, znamienne tym, że zakrzywiona powierzchnia (20, 21, 20', 21') ma kształt powierzchni stożkowej.

11. Urządzenie według zastrz. 9 albo 10, znamienne tym, że symetryczne osie dwóch naprzeciwległych powierzchni stożkowych (20, 21, 281, 21') leżą w tej samej płaszczyźnie pionowej i w pionowym odstępie od siebie.

12. Urządzenie według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że występ (2, 31) ma obszar (24) na swym swobodnym końcu (8) o zasadniczo takim samym kształcie i rozmiarze przekroju poprzecznego w dwóch płaszczyznach pionowych znajdujących się w odstępie od siebie w kierunku wzdłuż występu.

13. Urządzenie według zastrz. 12, znamienne tym, że obszar (24) na swobodnym końcu (8) występu (2, 31) ma pryzmatyczny kształt przekroju poprzecznego.

14. Urządzenie według zastrz. 12, znamienne tym, że obszar (24) na swobodnym końcu (8) występu (2, 31) ma sześciokątny kształt przekroju poprzecznego.

PL 204 032 B1

15. Urządzenie według zastrz. 14, znamienne tym, że powierzchnia (60) ma kształt zakrzywiony.

16. Ząb do łączenia z urządzeniem przyłączeniowym do zębów koparki w maszynach przeznaczonych do usuwania mas ziemi i kamieni, który ma wnękę do umieszczania w niej przynajmniej części występu urządzenia przyłączeniowego, oraz skrzydełka wystające w tył z zęba po obu stronach wnęki, umieszczane w bocznych otworach w urządzeniu przyłączeniowym, przy czym wspomniana wnęka ma obszar przynajmniej częściowo zmniejszającego się przekroju w kierunku od otworu do wewnętrznego końca, zaś co najmniej jedno skrzydełko jest zaopatrzone w blok wystający do wewnątrz i umieszczany w bocznej, prostej prowadnicy w jednym z otworów, przy czym - blok przystosowany jest do blokowania w prowadnicy za pomocą rygla mocującego wprowadzonego do otworu przechodzącego przez urządzenie przyłączeniowe dla utrzymania zęba we właściwym położeniu w urządzeniu przyłączeniowym, znamienny tym, że co najmniej jedna z tylnych powierzchni zęba (17, 49, 61), znajdujących się między wspomnianymi skrzydełkami (18, 19, 50, 51), przystosowana jest do styku z urządzeniem przyłączeniowym i jest przynajmniej częściowo nachylona do przodu względem płaszczyzny prostopadłej do kierunku połączenia zęba z urządzeniem przyłączeniowym.

17. Ząb według zastrz. 16, znamienny tym, że wspomniany blok (54) znajduje się na swobodnym końcu skrzydełka (51) i jest blokowany ryglem mocującym (36, 40, 59) na jego przedniej powierzchni.

18. Ząb według zastrz. 16, znamienny tym, że wspomniany blok (54) tworzy żeberko (55) w kierunku wzdłuż połączenia zęba z urządzeniem przyłączeniowym, które to żeberko jest przerwane otworem na rygiel.

19. Ząb według zastrz. 16 albo 17, albo 18, znamienny tym, że skrzydełka (18, 19, 50, 51) zaopatrzone są w stopniowane prowadnice (52, 53) przynajmniej na jednym z ich górnych i dolnych obszarów.

20. Ząb według zastrz. 16, znamienny tym, że skrzydełko (50, 51) zaopatrzone jest w blok (54) i otwór na wylot w miejscu odpowiednim dla rygla mocującego.

21. Ząb według zastrz. 16, znamienny tym, że wewnętrzny kształt wnęki odpowiada zewnętrznemu kształtowi występu (2, 31) urządzenia przyłączeniowego.

22. Ząb według zastrz. 17, znamienne tym, że powierzchnia połączenia jest zakrzywiona.

23. System zęba łyżki maszyny zawierającej urządzenie przyłączeniowe określone zastrz. 1-15 do łączenia z tą łyżką i odpowiedniego zęba określonego zastrz. 16-22 do łączenia z tym urządzeniem przyłączeniowym.