PL203521B1 - Dwuosiowo orientowana folia polimerowa, sposób jej wytwarzania i jej zastosowanie - Google Patents

Description

Opis wynalazku Przedmiotem niniejszego wynalazku jest dwuosiowo orientowana folia polimerowa, sposób jej wytwarzania i jej zastosowanie. Wspó lbie znie wyt laczana, dwuosiowo orientowana folia z tworzywa sztucznego wykazuje ulepszon a latwo sc naddzierania z kontrolowan a propagacj a rozdarcia, ma za- tem cechy papieru syntetycznego. Zalety dwuosiowo orientowanych folii tworzywowych, w szczególno sci folii zawieraj acych poli- mery termoplastyczne, a zw laszcza dwuosiowo orientowanych folii polipropylenowych, zasadniczo polegaj a na ich doskona lej odporno sci mechanicznej, po laczonej z relatywnie nisk a wag a, dobrymi w la sciwo sciami barierowymi i dobr a zgrzewalno sci a. Folia poliolefinowa chroni zapakowane towary przed szybkim wysychaniem i utrat a aromatu, przy czym stosuje si e niewielk a ilo sc materia lu. Tym, co uniemo zliwia zaspokojenie zapotrzebowania konsumentów na higieniczne, atrakcyjne wizualnie, szczelne i trwa le opakowanie jest to, ze potrzebny jest latwy i kontrolowany sposób otwie- rania. Jest to w przypadku opakowa n obejmuj acych folie poliolefinowe przedmiot coraz cz estszych skarg konsumentów i jest uznawane za wad e w porównaniu z opakowaniami papierowymi. Folie orientowane jednoosiowo, takie jak na przyk lad ta smy, wykazuj a nisk a odporno sc na wst epne rozdarcie i/lub spor a sk lonno sc do rozdzierania si e w kierunku orientacji folii i dlatego te z mog a by c latwo naddzierane i rozdzierane dalej w tym kierunku w sposób kontrolowany. Jednak folie orientowane jednoosiowo s a nieodpowiednie w wielu obszarach zastosowa n, mi edzy innymi z powodu s labej odporno sci mechanicznej w kierunku poprzecznym. Proces dwuosiowego orientowania z jednej strony zapewnia po zadan a wysok a wytrzyma lo sc (modu ly) w obu kierunkach; z drugiej jednak strony w la sciwo sci w wybranych kierunkach s a w wyniku tego procesu cz esciowo wyrównane. Wynikiem tego, w celu otwarcia opakowania foliowego (na przyk lad torebki z ciastkami), trzeba pokona c pocz at- kowo du za si le, zeby rozerwa c foli e. Jednak kiedy ju z folia jest uszkodzona lub naddarta, rozdarcie propaguje si e w sposób niekontrolowany, nawet przy bardzo niewielkich si lach rozci agaj acych. S labe w la sciwo sci u zytkowe, zwi azane z nadmiernie wysok a odporno scia na naddzieranie i niekontrolowan a propagacj a rozerwania zmniejszaj a, pomimo wspomnianych na pocz atku zalet, akceptacj e opakowa n foliowych stosowanych w zast epstwie papieru na rynku u zytkowników ko ncowych. Pierwsze próby rozwi azania tego problemu zwi azane by ly ze szwem na zamkni eciu opakowa- nia foliowego. Tak wi ec, na przyk lad, w EP 0781652(A 2 ) opisano foli e, która zamiast warstwy do zgrzewania zawiera warstw e odrywaln a a ponadto ma specjaln a struktur e warstw. Umo zliwia to po- nowne otworzenie opakowania foliowego w kontrolowany sposób w miejscu, w którym zosta lo ono zamkni ete, a mianowicie na szwie. Taki wcze sniej wyznaczony punkt otwarcia ma zapobiega c propa- gacji rozdarcia folii w niekontrolowany sposób podczas otwierania. Innym proponowanym rozwi azaniem by la struktura wielowarstwowa z wcze sniej wyznaczonym punktem otwarcia, tj. z warstw a o szczególnie niskiej wytrzyma lo sci mechanicznej. Przy otwieraniu folia naddziera si e w tym wcze sniej okre slonym punkcie. Przedarcie propaguje si e tylko w tej s labej warstwie. Sposób ten wdro zono zarówno w przypadku folii wyt laczanych wspó lbie znie, jak i laminatów wielowarstwowych. Innym znanym mo zliwym rozwi azaniem jest mechaniczne wyznaczenie punktu otwarcia w po- staci perforacji lub naci ecia. W pewnych przypadkach w celu u latwienia otwierania opakowania stosuje si e ta sm e (przewa z- nie poliestrow a), której poci agni ecie otwiera opakowanie. Rozwi azanie to jest bardzo drogie i dlatego te z nie wsz edzie na rynku si e przyj elo. Celem niniejszego wynalazku jest dostarczenie papieru syntetycznego, który laczy w sobie za- lety dwuosiowo orientowanej folii plastikowej oraz podobnej jak dla papieru odporno sci na naddziera- nie i propagacji rozdarcia. Zadne inne srodki, jak ta smy do otwierania czy naci ecia, czy te z skompli- kowana struktura warstw, nie s a konieczne. Cel niniejszego wynalazku zosta l osi agni ety przez dostarczenie dwuosiowo orientowanej folii polimerowej o co najmniej jednej warstwie wed lug wynalazku, która charakteryzuje si e tym, ze zawiera co najmniej jedn a warstw e, która jest warstw a podstawow a i/lub mi edzywarstw a zbudowan a z polime- ru termoplastycznego wybranego z grupy obejmuj acej poliimidy, poliamidy, poliestry, PVC i poliolefiny, zawieraj ac a w lókna naturalne, korzystnie w lókna celulozowe i/lub w lókna bawe lniane; w lókna polime- rowe, korzystnie w lókna polipropylenowe, w lókna polietylenowe, w lókna poliestrowe i/lub w lókna po- liamidowe; albo w lókna mineralne, korzystnie w lókna wolastonitowe i/lub w lókna z krzemianu wapnia, z wy laczeniem w lókien azbestowych i w lókien szklanych.PL 203 521 B1 3 Mineralne w lókna azbestowe wyklucza si e ze wzgl edu na potencjalne ryzyko (rakotwórczo sc, wdychalno sc) dla pracowników producentów lub przetwórców folii, natomiast w lókna szklane, w szczególno sci d lugie w lókna szklane, s a niekorzystne ze wzgl edu na rozwini ete w la sciwo sci scierne i zwi azane z nimi zu zycie cz esci maszyn. Korzystn a poliolefin a jest polipropylen, a zw laszcza izotaktyczny homopolimer propylenowy. Korzystnie, zawartosc w lókien w warstwie zawieraj acej w lókna wynosi od 0,5 do 30% wago- wych w lókien, w stosunku do ciezaru warstwy. Korzystnie, w lókna maj a d lugo sc w zakresie od 20 do 200 µm i srednic e w zakresie od 1,5 do 50 µm oraz wspó lczynnik d lugo sci do srednicy L/D równy od 5 do 30. Temperatura topnienia w lókien wynosi co najmniej 5 °C powy zej temperatury wyt laczania ma- trycy polimerowej lub mieszaniny polimerów z w lóknami. Folia polimerowa wed lug wynalazku ma struktur e wielowarstwow a, przy czym warstwa zawiera- jaca w lókna mo ze by c warstw a podstawow a i/lub mi edzywarstw a folii. W jednym z korzystnych wykona n warstwa podstawowa i/lub mi edzywarstwa folii polimerowej zawiera pigmenty i/lub inicjuj ace p echerzyki wype lniacze. Te pigmenty mog a by c dodatkowo zawarte w warstwie zawieraj acej w lókna. Zgodnie z wynalazkiem, sposób wytwarzania folii polimerowej okre slonej powy zej polega na tym, ze mieszanin e polimeru termoplastycznego, wybranego z grupy obejmuj acej poliimidy, poliamidy, poliestry, PVC i poliolefiny oraz w lókien wybranych z grupy obejmuj acej w lókna naturalne, korzystnie w lókna celulozowe i/lub w lókna bawe lniane; w lókna polimerowe, korzystnie w lókna polipropylenowe, w lókna polietylenowe, w lókna poliestrowe i/lub w lókna poliamidowe; albo w lókna mineralne, korzyst- nie w lókna wolastonitowe i/lub w lókna z krzemianu wapnia, z wy laczeniem w lókien azbestowych i w lókien szklanych, wyt lacza si e na rolk e ch lodz ac a, a powsta la foli e pierwotn a ogrzewa si e i rozci aga w kierunku wzd lu znym i w kierunku poprzecznym, po czym poddaje si e obróbce cieplnej i ewentualnie obróbce powierzchniowej takiej jak obróbka koronowa lub p lomieniowa, nanoszenie pow loki, lakiero- wanie lub laminowanie. Zakresem wynalazku obj ete jest ponadto zastosowanie folii polimerowej okre slonej powy zej ja- ko folii opakowaniowej, jako folii do etykiet, jako folii do laminatów lub jako folii do metalizacji. Folia papieropodobna mo ze by c wytwarzana jako folia pó lprzezroczysta lub przezroczysta, lub w formie folii nieprzezroczystej, zale znie od proponowanego zastosowania. Dla celów niniejszego wynalazku „folia nieprzezroczysta” oznacza foli e, której przepuszczalno sc swiat la (ASTM-D 100377) wynosi co najwy zej 70%, korzystnie co najwy zej 50%. Co najmniej jedna warstwa folii wed lug wynalazku zawiera w lókna mineralne, takie jak wolasto- nit lub w lókna polimerowe lub naturalne. Ta zawieraj aca w lókna warstwa folii, która wnosi wk lad do stanu techniki, zachowuj ac si e przy rozdzieraniu podobnie jak papier, zbudowana jest z polimerów termoplastycznych. Polimerami termoplastycznymi, które mo zna stosowa c w matrycy polimerowej warstwy zawiera- jacej w lókna mog a by c poliimidy, poliamidy, poliestry, PVC lub poliolefiny wytworzone z monomerów olefinowych o 2 do 8 atomach w egla. Szczególnie odpowiednie s a poliamidy i poliolefiny, z których korzystne s a polimery propylenowe, polimery etylenowe, polimery butylenowe, polimery cykloolefino- we lub kopolimery obejmuj ace jednostki propylenowe, etylenowe i butylenowe lub cykloolefinowe. Zwykle warstwa zawieraj aca w lókna obejmuje co najmniej 50% wagowych, korzystnie od 70 do 99% wa- gowych, a zw laszcza od 90 do 98% wagowych polimeru termoplastycznego, w ka zdym z przypadków w stosunku do ciezaru warstwy. Korzystnymi poliolefinami s a polimery propylenowe. Te polimery polipropylenowe obejmuj a od 90 do 100% wagowych, korzystnie od 95 do 100% wagowych, a zw laszcza od 98 do 100% wagowych propylenu, a ich temperatura topnienia wynosi 120°C lub wi ecej, korzystnie od 130 do 170°C, za s ich wska znik p lyni ecia wynosi od 0,5 g/10 min. do 15 g/10 min., korzystnie od 2 g/10 min. do 10 g/10 min. w 230°C i przy sile 21,6 N (DIN 53 735). Dla warstwy g lównej korzystnymi polimerami polipropyleno- wymi s a izotaktyczny homopolimer propylenowy o stopniu ataktyczno sci równym 15% lub mniej, kopo- limery etylenu i propylenu o zawarto sci etylenu 10% wagowych lub mniej, kopolimery propylenu z olefinami C4-C8 o zawarto sci olefin równej 10% wagowych lub mniej, terpolimery propylenu, etylenu i butylenu o zawarto sci etylenu równej 10% wagowych lub mniej i o zawarto sci butylenu równej 15% wa- gowych lub mniej, a szczególnie korzystny jest izotaktyczny homopolimer propylenowy. Podane pro- centy wagowe obliczane s a w stosunku do ciezaru danego polimeru.PL 203 521 B1 4 Odpowiednia jest równie z mieszanina wspomnianych homopolimerów propylenowych i/lub ko- polimerów i/lub terpolimerów z innymi poliolefinami, w szczególno sci wytworzonymi z monomerów o 2 do 6 atomach w egla, które to mieszaniny obejmuj a co najmniej 50% wagowych, w szczególno sci co najmniej 75% wagowych polimeru propylenowego. Odpowiednimi innymi poliolefinami w mieszani- nie s a polietyleny, w szczególno sci HDPE, LDPE, VLDPE i LLDPE, przy czym ilo sc tych poliolefin nie przekracza w ka zdym przypadku 15% wagowych, w stosunku do ci ezaru mieszaniny. Warstwa folii zawieraj aca w lókna, poza polimerem termoplastycznym, zawiera w lókna w ilo sci co najwy zej 50% wagowych, korzystnie od 0,5 do 10% wagowych, w szczególno sci od 1 do 5% wa- gowych, w stosunku do ci ezaru tej warstwy. Zasadniczo ró zne materia ly s a odpowiednie na w lókna. Odpowiednie w lókna s a wykonane z polimerów termoplastycznych, z usieciowanych polimerów termoplastycznych, polimerów amorficz- nych, polimerów semikrystalicznych, stabilizowanych w lókien naturalnych lub krystalicznych w lókien mineralnych. Odpowiednie s a w lókna z polimerów termoplastycznych, takich jak poliolefiny, polietyleny, poli- propyleny, polimery cykloolefinowe, kopolimery, poliestry, poliamidy, poliimidy lub poliaramidy. Mo zli- we jest równie z stosowanie w lókien z usieciowanych polimerów termoplastycznych, polimerów termo- plastycznych usieciowanych radiacyjnie lub chemicznie zawieraj acych odpowiednie reaktywne grupy funkcyjne. Mo zliwe jest równie z zastosowanie stabilizowanych w lókien naturalnych, takich jak w lókna bawe lny lub w lókna celulozowe, lub krystalicznych w lókien mineralnych, takich jak, na przyk lad, wola- stonit lub krzemiany wapnia, na przyk lad Tremin 939 z firmy Quarzwerke GmbH, Frechen, Niemcy, i innych minera lów o odpowiedniej morfologii. Jak wskazano powy zej, dla celów niniejszego wynalaz- ku termin „w lókna mineralne” nie obejmuje w lókien szklanych. W wyniku bada n zwi azanych z niniej- szym wynalazkiem stwierdzono, ze w lókna szklane s a nieodpowiednie dla dwuosiowo orientowanych folii. Mi edzy innymi dlatego, ze w przypadku stosowania polimerów termoplastycznych z w lóknami szklanymi powa znym uszkodzeniom ulegaj a dysze i rolki instalacji BOPP. Rozmiary w lókien, w szczególno sci d lugo sci i srednice, zale za od konkretnego zastosowania folii a równie z od jej grubo sci. Mediana srednicy wynosi od 1,5 do 50 µm, korzystnie od 3 do 20 µm, d lugo sc w lókna wynosi od 10 do 250 µm, korzystnie od 20 do 50 µm, a stosunek d lugo sci do srednicy w lókna wynosi od 5 do 50, korzystnie od 10 do 30. W dalszym wykonaniu w lókna mog a by c odpowiednio powlekane. W szczególno sci, korzystne s a takie pow loki, które poprawiaj a w la sciwo sci reologiczne i kompatybilno sc w lókien z matryc a polime- row a. Pow loka mo ze, je sli jest to pozadane, zawiera c stabilizator, w szczególno sci w przypadku w ló- kien polimerowych. Korzystne s a pow loki organiczne wp lywaj ace na kompatybilno sc z matryc a poli- merow a. Spo sród w lókien wykonanych z polimerów termoplastycznych korzystne s a w pewnych konkret- nych wykonaniach w lókna matowe. Zawieraj a one srodki matuj ace, korzystnie ditlenek tytanu, które dodaje si e do kompozycji prz edzalniczej podczas wytwarzania w lókna w celu zmniejszenia naturalne- go po lysku w lókien polimerowych. W wyniku tego powstaj a w lókna pigmentowane TiO2, których sto- sowanie w zawieraj acej w lókna warstwie folii wed lug wynalazku jest szczególnie korzystne. Wykona- nia te charakteryzuje zwi ekszona biel i wygl ad szczególnie podobny do wygl adu papieru. W lókna musz a by c zasadniczo stabilne w trakcie przetwarzania, tj. w czasie wyt laczania i na- st epuj acej po nim orientacji. W szczególno sci podczas wytwarzania folii musi by c zasadniczo zacho- wana struktura w lókien. Dlatego te z temperatura topnienia lub mi eknienia materia lu, zw laszcza w przypadku w lókien z polimerów termoplastycznych, powinna by c wystarczaj aco wysoka, by w lókno zachowa lo swój kszta lt i nie topi lo si e w temperaturze przetwarzania polimeru matrycowego. Nieoczekiwanie w lókna wywo luj a zmian e zachowania przy rozdzieraniu folii dwuosiowo orien- towanej. Zachowanie przy rozdzieraniu staje si e o wiele bardziej podobne do zachowania papieru przy rozdzieraniu. Wp lyw ten jest szczególnie nieoczekiwany w swietle wiedzy specjalistycznej na temat wzmacnianych w lóknem tworzyw sztucznych. Znane jest dodawanie w lókien do wyrobów wyt lacza- nych, wytworzonych z termoplastów, w celu uzyskania tworzyw wzmacnianych w lóknem. Poprawia to w la sciwo sci mechaniczne wyrobów wyt laczanych, pozwalaj ac na zastosowanie ich w szczególno sci tam, gdzie wyst epuj a du ze obci azenia mechaniczne. W swietle tej wiedzy, w przypadku dwuosiowo orientowanych folii spodziewano si e wzrostu wytrzyma losci mechanicznej. Jednak takiego wzrostu wytrzyma lo sci ani sztywno sci folii nie zaobserwowano. Wr ecz przeciwnie, zaobserwowano mniejsz a odporno sc na naddzieranie, tj. mniejsz a wytrzyma losc mechaniczn a.PL 203 521 B1 5 Efekt ten jest szczególnie widoczny, gdy w lókna stosuje si e w mi edzywarstwie lub warstwie podstawowej folii. W lókna s a mniej korzystne w cienkiej warstwie wierzchniej polimerów zamykanych przez zgrzewanie. Z jednej strony sila wymagana do naddarcia zmniejsza si e tylko nieznacznie. Z drugiej strony w lókna jako dodatek do pow lok wierzchnich maj a negatywny wp lyw na zgrzewalno sc folii i na mo zliwo sc drukowania na niej. Nieoczekiwanie stwierdzono równie z, ze tekstura powierzchni folii i - zwi azany z ni a - wygl ad i w la sciwo sci dotykowe folii staj a si e podobne jak w przypadku papieru. Podobie nstwo do w la sciwo sci papieru jest równie z widoczne w odniesieniu do d zwi eku powstaj acego podczas naddzierania. Ponad- to pewne wykonania wykazuj a zwi ekszon a przepuszczalno sc pary wodnej (oddychalno sc). Je sli jest to pozadane, zawieraj aca w lókna warstwa mo ze dodatkowo zawiera c pigmenty i/lub cz astki inicjuj ace p echerzyki w ilo sciach w obu przypadkach konwencjonalnych. Dla celów niniejszego wynalazku pigmenty s a niekompatybilnymi cz astkami, które zasadniczo nie powoduj a powstania p echerzyków podczas rozci agania folii i zwykle maj a sredni a srednic e w za- kresie od 0,01 do maksimum 1 µm, korzystnie od 0,01 do 0,7 µm, a zw laszcza od 0,01 do 0,4 µm. Warstwa zwykle zawiera pigmenty w ilo sci od 1 do 15% wagowych, korzystnie od 2 do 10% wago- wych, w stosunku do ci ezaru warstwy. Konwencjonalnymi pigmentami s a materia ly takie jak, na przyk lad, tlenek glinu, siarczan glinu, siarczan baru, w eglan wapnia, w eglan magnezu, krzemiany takie jak krzemian glinu (glinka kaolino- wa) i krzemian magnezu (talk), ditlenek krzemu i ditlenek tytanu, z których korzystnie stosuje si e pig- menty bia le, takie jak w eglan wapnia, ditlenek krzemu, ditlenek tytanu i siarczan baru. Je sli jest to pozadane warstwa mo ze dodatkowo obejmowa c inicjuj ace p echerzyki wype lniacze, zwykle w ilo sci 1-15% wagowych, korzystnie 2-10% wagowych, a zw laszcza 1-5% wagowych. Dla celów niniejszego wynalazku „inicjuj ace p echerzyki wype lniacze” s a cz astkami sta lymi, nie- kompatybilnymi z matryc a polimerow a i wywo luj acymi powstawanie podobnych do p echerzyków wn ek przy rozciaganiu folii, przy czym rozmiar, natura i liczba p echerzyków zale zy od rozmiaru cz astek sta- lych i warunków rozci agania, takich jak wspó lczynnik rozci agania i temperatura rozci agania. P eche- rzyki zmniejszaj a g esto sc folii, nadaj a jej charakterystyczny nieprzezroczysty wygl ad macicy per lowej spowodowany rozpraszaniem swiat la na granicy pomi edzy p echerzykiem a matryc a polimerow a. Zwy- kle inicjuj ace p echerzyki wype lniacze maj a minimalny rozmiar 1 µm. Na ogó l srednia srednica cz astek wynosi od 1 do 6 µm, korzystnie od 1,5 do 3 µm. Zawieraj aca w lókna warstwa folii wed lug wynalazku mo ze by c jedyn a warstw a jednowarstwo- wego wykonania papieropodobnej folii z tworzywa sztucznego. Zawieraj aca w lókna warstwa mo ze równie z by c warstw a podstawow a wielowarstwowego wykonania folii. Zawieraj aca w lókna warstwa korzystnie jest mi edzywarstw a naniesion a na warstw e podstawow a. Tak wi ec wielowarstwowe wyko- nania folii papieropodobnej dodatkowo maj a warstw e podstawow a lub mi edzywarstw e lub warstw e wierzchni a oprócz warstwy zawieraj acej w lókna. Te dodatkowe warstwy, które zwykle nie zawieraj a w lókien, na ogó l wykonane s a z polimerów termoplastycznych. Zawieraj a one co najmniej 70% wagowych, korzystnie od 75 do 100% wagowych, a zw laszcza od 90 do 98% wagowych polimeru termoplastycznego. Polimery termoplastyczne odpo- wiednie dla tych dodatkowych warstw s a zasadniczo takie same, jak opisane powy zej dla warstwy zawieraj acej w lókna. Odpowiednimi dla warstw wierzchnich s a: kopolimery etylenu i propylenu lub etylenu i butylenu lub propylenu i butylenu lub etylenu i innej olefiny o 5 do 10 atomach w egla lub propylenu i innej olefi- ny o 5 do 10 atomach w egla lub terpolimery etylenu, propylenu i butylenu lub etylenu, propylenu i innej olefiny o 5 do 10 atomach w egla albo mieszaniny dwu lub wi ecej wspomnianych homopolimerów, kopolimerów i terpolimerów. Szczególnie korzystne spo sród nich s a bez ladne kopolimery etylenowo-propylenowe o zawar- to sci etylenu od 2 do 10% wagowych, korzystnie od 5 do 8% wagowych, bez ladne kopolimery pro- pylenowo-1-butylenowe o zawarto sci butylenu od 4 do 25% wagowych, korzystnie od 10 do 20% wa- gowych, w obu przypadkach w stosunku do ci ezaru kopolimeru, lub bez ladne terpolimery etylenowo- propylenowo-1-butylenowe o zawarto sci etylenu od 1 do 10% wagowych, korzystnie od 2 do 6% wa- gowych i zawarto sci 1-butylenu od 3 do 20%, korzystnie od 8 do 10% wagowych, w obu przypadkach w stosunku do ci ezaru terpolimeru, lub mieszanina terpolimeru etylenowo-propylenowo-1-butyleno- wego i kopolimeru propylenowo-1-butylenowego o zawarto sci etylenu od 0,1 do 7% wagowych, za- warto sci propylenu od 50 do 90% wagowych i zawarto sci 1-butylenu od 10 do 40% wagowych, w obu przypadkach w stosunku do ciezaru mieszaniny polimerów.PL 203 521 B1 6 Kopolimery i terpolimery opisane powy zej zwykle maj a wska znik p lyni ecia od 1,5 do 30 g/10 min., korzystnie od 3 do 15 g/10 min. Temperatura topnienia jest w zakresie od 120 do 140°C. Opisana powy zej mieszanina kopolimerów i terpolimerów ma wska znik p lyni ecia od 5 do 9 g/10 min. i tempera- tur e topnienia od 120 do 150°C. Wszystkie wspomniane powy zej wska zniki p lyni ecia mierzono w 230°C przy sile 21,6 N (DIN 53 735). Warstwy z kopolimerów i/lub terpolimerów korzystnie tworz a warstwy wierzchnie uszczelnianych na gor aco wykona n folii. Ca lkowita grubosc folii mo ze zmienia c si e w szerokim zakresie i zale zy od planowanego zasto- sowania. Korzystne wykonania papieropodobnej folii wed lug wynalazku maja ca lkowit a grubo sc od 5 do 250 µm, korzystnie od 10 do 100 µm, a zw laszcza od 20 do 60 µm. Grubosc warstwy zawieraj acej w lókna dobiera si e niezale znie od innych warstw i korzystnie wynosi ona od 1 do 250 µm, a zw laszcza od 3 do 50 µm. Pozorna g estosc folii wynosi od 0,3 do 1,5 g/cm 3 (sposób pomiaru wed lug DIN). Dla celów niniejszego wynalazku za warstw e podstawow a uznaje si e warstw e, która stanowi wi ecej ni z 50% ca lkowitej grubo sci folii. Jej grubo sc podaje si e jako ró znic e pomiedzy ca lkowit a gru- bo scia a grubo scia naniesionej(ych) warstw(y) wierzchniej i mi edzywarstw(y) i dlatego te z mo ze si e zmienia c w szerokich granicach, analogicznie do grubo sci ca lkowitej. Warstwy wierzchnie tworz a ze- wn etrzn a warstw e folii. W celu dalszej poprawy pewnych w la sciwo sci folii polipropylenowej wed lug wynalazku zarówno warstwa podstawowa, jak i mi edzywarstwa(y), jak i warstwa(y) wierzchnia(e) mog a zawiera c srodki pomocnicze w ilo sciach skutecznych w ka zdym z tych przypadków, korzystnie zywic e w eglowodorow a i/lub srodki antystatyczne i/lub srodki przeciwprzyczepne i/lub srodki smarne i/lub stabilizatory i/lub srodki zoboj etniaj ace kompatybilne z polimerami warstwy g lównej i warstw(y) wierzchnich(ej), z wyj at- kiem srodków przeciwprzyczepnych, które zwykle nie s a kompatybilne. Wynalazek ponadto dotyczy sposobu wytwarzania wielowarstwowej folii wed lug wynalazku w procesie wyt laczania, który jako taki jest ju z znany. Warunki podczas procesu wytwarzania zale za od danej matrycy polimerowej, która stanowi g lówny sk ladnik folii. Sposób wytwarzania folii polipropy- lenowej szczególowo opisano poni zej jako przyk lad. W tym sposobie roztopione materia ly odpowiadaj ace konkretnym warstwom folii s a t loczone wspó lbie znie przez dysz e szczelinow a, otrzyman a w ten sposób foli e przenosi si e na jedn a lub wi ecej rolek w celu zestalenia, nast epnie rozci aga si e foli e dwuosiowo i utwardza na gor aco i, je sli jest to pozadane, warstw e wierzchni a poddaje si e obróbce powierzchniowej. Rozci aganie dwuosiowe (orientacja) jest korzystne i mo ze by c przeprowadzone jednocze snie lub kolejno, przy czym przeprowadzane kolejno rozci aganie dwuosiowe, w którym najpierw rozci aga sie wzd lu znie (w kierunku pracy maszyny) a potem poprzecznie (prostopadle do kierunku pracy ma- szyny) jest szczególnie korzystne. Po pierwsze, jak to ma zwykle miejsce w procesie t loczenia wspó lbie znego, polimer lub mie- szanina polimerów tworz acych poszczególne warstwy zostaje scisni eta i przeprowadzona w stan cie- k ly w wyt laczarce wraz, je sli to mo zliwe, z w lóknami i dowolnymi srodkami pomocniczymi ju z obecny- mi w polimerze. Materia ly stopione s a nast epnie jednocze snie przeciskane przez dysz e szczelinow a (dysza p laska), a wyt loczon a jedno- lub wielowarstwow a foli e transportuje si e na jedn a lub wi ecej rolek wyj sciowych, w wyniku czego folia och ladza si e i zestala si e. Foli e otrzyman a w ten sposób korzystnie nast epnie rozci aga si e wzd lu znie i poprzecznie do kie- runku wyt laczania, co powoduje orientacj e la ncuchów cz asteczkowych. Rozci aganie w kierunku wzd lu znym korzystnie przeprowadza si e w stosunku od 3:1 do 7:1, a rozci aganie w kierunku po- przecznym korzystnie przeprowadza si e w stosunku od 5:1 do 12:1. Rozci aganie wzd lu zne korzystnie przeprowadza si e przy pomocy dwóch rolek biegn acych z ró znymi pr edko sciami, odpowiadaj acymi docelowemu stosunkowi rozci agania, a rozci aganie poprzeczne przeprowadza si e przy pomocy od- powiedniej ramy rozszerzarki. W przypadku rozci agania dwuosiowego rozci aganie mo zna zasadniczo przeprowadzi c jednocze snie w kierunkach wzd lu znym i poprzecznym. Takie procesy jednoczesnego rozci agania s a jako takie znane w technice. Po dwuosiowym rozci aganiu folii nast epuje utwardzanie na gor aco (obróbka cieplna), w którym folia jest utrzymywana w temperaturze od 110 do 150°C przez oko lo 0,5 do 10 sekund. Foli e nast ep- nie nawija si e w konwencjonalny sposób przy pomocy nawijarki. Okaza lo si e szczególnie w la sciwe utrzymywanie rolek odbieraj acych, dzi eki którym wyt loczona folia równie z sch ladza si e i zestala, w temperaturze od 10 do 90°C, korzystnie od 20 do 60°C.PL 203 521 B1 7 Ponadto rozci aganie wzd lu zne korzystnie przeprowadza si e w temperaturze ni zszej ni z 140°C, korzystnie w zakresie od 125 do 135°C, a rozci aganie poprzeczne w temperaturze powy zej 140°C, korzystnie od 145 do 160°C. Je sli jest to po zadane, jak to ju z wspomniano powy zej, jedn a lub obie powierzchnie folii mo z- na po rozci aganiu dwuosiowym podda c obróbce koronowej lub p lomieniowej jednym ze znanych sposobów. Je sli jest to pozadane, foli e mo zna pokry c pow lok a, pokry c pow lok a przez wyt laczanie stopu, pokry c lakierem lub laminowa c za pomoc a odpowiednich procesów nanoszenia pow lok w celu nada- nia dalszych korzystnych w la sciwo sci. Folia tworzywowa wed lug wynalazku charakteryzuje si e wzgl edn a latwo scia naddzierania. Si la potrzebna do wst epnego naddarcia brzegu folii jest w sposób znacz acy zmniejszona. Przy wst epnym naddarciu nie zachodzi niepo zadane post epuj ace rozszerzanie rozdarcia, tak ze folia zachowuje po- cz atkowe wst epne naddarcie. Naddzieranie folii jest znacznie latwiejsze, a rozdarcie mo zna nast epnie wyd lu zy c w sposób bardziej kontrolowany. Dodatkowo wykazuje ona cechy podobne do papieru w odniesieniu do wygl adu, wra ze n dotykowych i przepuszczalno sci pary wodnej. W celu scharakteryzowania w lókien i folii zastosowano nast epuj ace metody pomiaru: Nast epuj ac a metod e zastosowano do okre slenia mediany warto sci d lugo sci i srednicy w lókna oraz stosunku d lugo sci do srednicy L/D: Wystarczaj aco cienk a pow lok e materia lu w lóknistego poddawanego badaniom obserwuje si e przez mikroskop. Powi ekszenie powinno by c tak dobrane, aby mo zna by lo zbada c reprezentatywny zbiór próbek. Za pomoc a odpowiedniego oprogramowania mo zna zmierzy c d lugo sc, srednic e i stosu- nek d lugo sci do srednicy poszczególnych w lókien. Dzi eki okre sleniu odpowiednich elementów zbioru mo zna ustali c dyskretne rozk lady d lugo sci i srednic w lókien, co umo zliwia okre slenie warto sci median. Ciezar na jednostk e powierzchni Ciezar na jednostk e powierzchni okre sla si e zgodnie z DIN EN ISO 536. Modu l spr ezystosci Modu ly sprezysto sci w kierunkach wzd lu znym i poprzecznym okre sla si e zgodnie z DIN EN ISO 527-1 i 527-3. Odporno sc na rozdarcie (si la potrzebna do propagacji po wst epnym naddarciu) Odporno sc na rozdarcie po naddarciu w kierunkach wzd lu znym i poprzecznym okre sla si e zgodnie z ASTM D1938-85. Odporno sc na wst epne naddarcie Odporno sc na wst epne naddarcie w kierunkach wzd lu znym i poprzecznym okre sla si e zgodnie z ASTM D1004-66. Wspó lczynnik tarcia dynamicznego wewn./zewn. Wspó lczynnik tarcia na granicy po slizgu mi edzy powierzchni a wewn etrzn a (wewn.) a ze- wn etrzn a (zewn.) folii okre slono zgodnie z DIN 53375. Przepuszczalnosc pary wodnej Przepuszczalnosc pary wodnej okre slono zgodnie z DIN 53122 Cz es c 2 w 37,8°C i przy wilgot- no sci wzgl ednej 90%. Wszystkie zastosowane typy w lókien wyszczególniono poni zej wraz z ich w la- sciwo sciami. T a b e l a (charakterystyka w lókien) Typ w lókna Rodzaj Wagowo srednia d lugo sc [ µm] Wagowo srednia srednica [ µm] Stosunek L/D A Celuloza 197 20 10 B Celuloza 18 15 1 C Bawe lna 390 16 23 D Bawe lna 510 17 29 E Nylon 6,6 620 20 30 F Wolastonit 66 8 8 G Wolastonit 50 7 7PL 203 521 B1 8 Wynalazek obja sniono w nast epuj acych przyk ladach. P r z y k l a d 1. W lókna w mi edzywarstwach pi eciowarstwowej folii o przezroczystej warstwie podstawowej Przezroczyst a foli e pieciowarstwow a wytworzono przeprowadzaj ac odpowiednie etapy proce- sowe, tj. po wyt laczaniu wspó lbie znym foli e odebrano i och lodzono na pierwszej rolce odbiorczej i dalszej rolce potrójnej, nast epnie rozci agni eto w kierunku wzd lu znym, rozci agni eto w kierunku po- przecznym, utwardzono i poddano obróbce koronowej, przy nast epuj acych warunkach: Wyt laczanie: temperatura wyt laczania 250°C Rozci aganie wzd lu zne: rolka rozci agaj aca T = 120°C wspó lczynnik 4,5 Rozci aganie poprzeczne: strefa ogrzewania T = 170°C strefa rozci agania T = 165°C wspó lczynnik 8 Utwardzanie: temperatura T = 155°C Obróbka koronowa: napi ecie 10 000 V cz estotliwo sc 10 000 Hz Podstawowa warstwa folii zasadniczo zawiera la homopolimer propylenowy. W mi edzywar- stwach zastosowano albo homopolimer propylenowy albo kopolimer propylenowo-etylenowy. Mi edzy- warstwy zawiera ly ró zne w lókna w ilo sci do 30% wagowych. Materia lem na warstw e wierzchni a zasto- sowan a po obu stronach folii by l zgrzewalny kopolimer. Wszystkie warstwy zawiera ly konwencjonalne srodki stabilizuj ace i zoboj etniaj ace. Wielowarstwow a foli e wytworzon a w ten sposób bezpo srednio po wytworzeniu charakteryzowa- lo napi ecie powierzchniowe od 40 do 41 mN/m (strona wierzchnia). Folia mia la grubo sc oko lo 35-43 µm. Grubosc obu warstw wierzchnich wynosi la oko lo 0,7 µm dla ka zdej z nich; grubo sc dwóch mi edzy- warstw wynosi la oko lo 3 µm dla ka zdej z nich. Folie charakteryzowa l wygl ad podobny do wygl adu papieru w przypadku wszystkich typów w lókien. Latwo sc naddzierania znacz aco si e zwiekszy la (zmniejszona si la potrzebna do naddarcia). Folia zarówno przy naddzieraniu jak i przy dalszym roz- dzieraniu wydawa la d zwi ek jak papier. Jej wspó lczynnik tarcia zmniejszy l si e. P r z y k l a d p o r ó w n a w c z y 1 Dla porównania z Przyk ladem 1 wytworzono foli e o takiej samej strukturze warstw jak w Przy- k ladzie 1. Jedyn a ró znic a by lo to, ze do mi edzywarstw nie dodano w lókien. T a b e l a 1 W la sciwo sci folii z Przyk ladu 1 i Przyk ladu Porównawczego 1. Typ w lókna Stezenie w lókna [%] D 2,5 C 2,5 B 2,5 A 2,5 Przyklad porówn.Brak w lókien Ci ezar na jedn. pow. [g/m 2 ] 27,6 27,9 33,2 30,5 34,3 Modu l spr ezysto sci wzd lu znej [N/mm 2 ] 1700 1700 1900 1700 1900 Modu l spr ezysto sci poprzecznej [N/mm 2 ] 4600 4900 5000 4600 5400 Odporno sc na naddarcie [N] 6,9 7,2 8,0 7,9 9,6 Odporno sc na rozdarcie wzd lu zne [mN] 96 124 156 144 164 Odporno sc na rozdarcie poprzeczne [mN] 44 32 44 80 60 Wspó lczynnik tarcia dynamicznego wewn./zewn. 0,35 0,4 0,35 0,3 0,5 P r z y k l a d 2. W lókna w warstwie g lównej przezroczystej folii pi eciowarstwowej Foli e wytworzono tak, jak to opisano w przyk ladzie 1. W przeciwie nstwie do przyk ladu 1 w lókna wprowadzono do warstwy podstawowej folii. Mi edzywarstwy nie zawiera ly w lókien. Foli e wytworzono przeprowadzaj ac odpowiednie etapy procesowe po wyt laczaniu wspó lbie znym: wyt loczon a pi eciowar- stwow a foli e przezroczyst a odebrano i och lodzono na pierwszej rolce odbiorczej i dalszej rolce potrój- nej, nast epnie rozci agni eto w kierunku wzd lu znym, rozci agni eto w kierunku poprzecznym, utwardzono i poddano obróbce koronowej przy nast epuj acych warunkach:PL 203 521 B1 9 Wyt laczanie: temperatura wyt laczania 250°C Rozci aganie wzd lu zne: rolka rozci agaj aca T = 114°C wspó lczynnik 4,5 Rozci aganie poprzeczne: strefa ogrzewania T = 172°C strefa rozci agania T = 160°C wspó lczynnik 8 Utwardzanie: temperatura T = 150°C Obróbka koronowa: napi ecie 10 000 V cz estotliwo sc 10 000 Hz Wielowarstwow a foli e wytworzon a w ten sposób bezpo srednio po wytworzeniu charakteryzowa lo napi ecie powierzchniowe równe 40-41 mN/m (strona wierzchnia). Folia mia la grubo sc oko lo 38-42 µm. Grubosc obu warstw powierzchniowych wynosi la oko lo 0,7 µm dla ka zdej z nich; grubosc dwóch mi e- dzywarstw wynosi la 3 µm dla ka zdej z nich. Folie charakteryzowa l wygl ad podobny do wygl adu papie- ru niezale znie od typu w lókien. Latwo sc naddzierania znacz aco si e zwi ekszy la. Folia zarówno przy naddzieraniu jak i przy dalszym rozdzieraniu wydawa la d zwi ek jak papier. Jej wspó lczynnik tarcia zmniejszy l si e. P r z y k l a d p o r ó w n a w c z y 2 Wytworzono foli e w ten sam sposób jak w Przyk ladzie 2. W przeciwie nstwie do Przyk ladu 2 folia nie zawiera la w lókien w warstwie podstawowej. T a b e l a 2 W la sciwo sci folii z Przyk ladu 2 i Przyk ladu Porównawczego 2 Typ w lókna Stezenie w lókna [%] F 7,5 F 5,0 Przyklad porówn. Brak w lókien Ci ezar na jedn. pow. [g/m 2 ] 38,1 36,4 34,6 Modu l spr ezysto sci wzd lu znej [N/mm 2 ] 1700 1800 2000 Modu l spr ezysto sci poprzecznej [N/mm 2 ] 2800 3000 3500 Odporno sc na naddarcie [N] 7,7 8,1 9,4 Odporno sc na rozdarcie wzd lu zne [mN] 88 128 124 Odporno sc na rozdarcie poprzeczne [mN] 40 28 60 Wspó lczynnik tarcia dynamicznego (wewn./zewn.) 0,30 0,32 0,45 P r z y k l a d 3. W lókna w mi edzywarstwach pi eciowarstwowej folii o nieprzezroczystej war- stwie podstawowej Foli e wytworzono tak, jak to opisano w przyk ladzie 1. W przeciwie nstwie do Przyk ladu 1, war- stwa podstawowa dodatkowo zawiera la w eglan wapnia i ditlenek tytanu. Foli e wytworzono przepro- wadzaj ac odpowiednie etapy procesowe po wyt laczaniu wspó lbie znym: wyt loczon a pi eciowarstwowa foli e przezroczyst a odebrano i och lodzono na pierwszej rolce odbiorczej i dalszej rolce potrójnej, na- st epnie rozci agni eto w kierunku wzd lu znym, rozci agni eto w kierunku poprzecznym, utwardzono i pod- dano obróbce koronowej przy nast epuj acych warunkach: Wyt laczanie: temperatura wyt laczania 240°C Rozci aganie wzd lu zne: rolka rozci agaj aca T = 114°C wspó lczynnik 4,5 Rozci aganie poprzeczne: strefa ogrzewania T = 172°C strefa rozci agania T = 160°C wspó lczynnik 8 Utwardzanie: temperatura T = 150°C Obróbka koronowa: napi ecie 10 000 V cz estotliwo sc 10 000 Hz Wielowarstwow a foli e wytworzon a w ten sposób bezpo srednio po wytworzeniu charakteryzowa lo napi ecie powierzchniowe równe 40-41 mN/m (strona wierzchnia). Folia mia la grubo sc oko lo 32-44 µm.PL 203 521 B1 10 Grubosc obu warstw powierzchniowych wynosi la oko lo 0,7 µm dla ka zdej z nich; grubosc dwóch mi e- dzywarstw wynosi la 3 µm dla ka zdej z nich. Folie charakteryzowa l podobny wygl ad niezale znie od typu w lókien. Latwo sc naddzierania znacz aco si e zwi ekszy la. Folia zarówno przy naddzieraniu jak i przy dalszym rozdzieraniu wydawa la d zwi ek jak papier. Jej wspó lczynnik tarcia zmniejszy l si e. Folia o zwi ekszonej zawarto sci w lókna w mi edzywarstwie (typ F; 15%) wykazuje zwi ekszon a przepuszczal- nosc dla pary wodnej (oko lo 50%). P r z y k l a d p o r ó w n a w c z y 3 Wytworzono foli e w ten sam sposób jak w Przyk ladzie 3. W przeciwie nstwie do Przyk ladu 3 folia nie zawiera la w lókien w mi edzywarstwie. T a b e l a 3. W la sciwo sci folii Typ w lókna Stezenie w lókna [%] F 15,0 D 2,5 C 2,5 B 2,5 Przyklad porówn. Brak w lókien Ci ezar na jedn. pow. [g/m 2 ] 29,7 20,4 26,4 26,3 30,8 Modu l spr ezysto sci wzd lu znej [N/mm 2 ] 1500 1100 1200 1300 1600 Modu l spr ezysto sci poprzecznej [N/mm 2 ] 2400 2200 2300 2300 2900 Odporno sc na naddarcie [N] 5,2 6,8 6,4 6,7 8,5 Odporno sc na rozdarcie wzd lu zne [mN] 82 56 84 68 94 Odporno sc na rozdarcie poprzeczne [mN] 63 52 36 40 55 Wspó lczynnik tarcia dynamicznego (wewn./zewn.) 0,25 0,35 0,3 0,4 0,55 Przepuszczalno sc pary wodnej (37,8°C, 90% wilg. wzgl.) 7,8 6,8 P r z y k l a d 4. W lókna w warstwie g lównej folii pi eciowarstwowej o nieprzezroczystej warstwie g lównej Foli e wytworzono tak, jak to opisano w Przyk ladzie 2. W przeciwie nstwie do Przyk ladu 2, war- stwa podstawowa dodatkowo zawiera la w eglan wapnia i ditlenek tytanu. Foli e wytworzono przepro- wadzaj ac odpowiednie etapy procesowe po wyt laczaniu wspó lbie znym: wyt loczon a pi eciowarstwow a foli e przezroczyst a odebrano i och lodzono na pierwszej rolce odbiorczej i dalszej rolce potrójnej, na- st epnie rozci agni eto w kierunku wzd lu znym, rozci agni eto w kierunku poprzecznym, utwardzono i pod- dano obróbce koronowej przy nast epuj acych warunkach: Wyt laczanie: temperatura wyt laczania 245°C Rozci aganie wzd lu zne: rolka rozci agaj aca T = 114°C wspó lczynnik 4,5 Rozci aganie poprzeczne: strefa ogrzewania T = 170°C strefa rozci agania T = 160°C wspó lczynnik 8 Utwardzanie: temperatura T = 150°C Obróbka koronowa: napi ecie 10 000 V cz estotliwo sc 10 000 Hz Wielowarstwow a foli e wytworzon a w ten sposób bezpo srednio po wytworzeniu charakteryzowa- lo napi ecie powierzchniowe równe 40-41 mN/m (strona wierzchnia). Folia mia la grubo sc oko lo 40-52 µm. Grubosc obu warstw powierzchniowych wynosi la oko lo 0,7 µm dla ka zdej z nich; grubo sc dwóch mi edzywarstw wynosi la 3 µm dla ka zdej z nich. Folie charakteryzowa l podobny wygl ad nieza- le znie od typu w lókien. Latwo sc naddzierania znacz aco si e zwi ekszy la. Folia zarówno przy naddziera- niu jak i przy dalszym rozdzieraniu wydawa la d zwi ek jak papier. P r z y k l a d P o r ó w n a w c z y 4 Wytworzono foli e w ten sam sposób jak w Przyk ladzie 4. W przeciwie nstwie do Przyk ladu 4 folia nie zawiera la w lókien w warstwie podstawowej.PL 203 521 B1 11 T a b e l a 4. W la sciwo sci folii Typ w lókna Stezenie w lókna [%] E 1,5 Przyklad porówn. Brak w lókien Ci ezar na jedn. pow. [g/m 2 ] 30,4 31,1 Modu l spr ezysto sci wzd lu znej [N/mm 2 ] 1156 1700 Modu l spr ezysto sci poprzecznej [N/mm 2 ] 2600 3000 Odporno sc na naddarcie [N] 7,7 8,6 Odporno sc na rozdarcie wzd lu zne [mN] 92 76 Odporno sc na rozdarcie poprzeczne [mN] 68 52 P r z y k l a d 5. W lókna w warstwie g lównej i mi edzywarstwach folii pi eciowarstwowej o nie- przezroczystej warstwie g lównej Foli e wytworzono tak, jak to opisano w Przyk ladzie 4. W przeciwie nstwie do Przyk ladu 4, folia dodatkowo zawiera la w lókna w mi edzywarstwie w ilo sci do 30% wagowych, tj. w tym przyk ladzie za- równo warstwa podstawowa, jak i mi edzywarstwa zawiera ly w lókna. Foli e wytworzono przeprowadza- jac odpowiednie etapy procesowe po wyt laczaniu wspó lbie znym: wyt loczon a pieciowarstwow a foli e przezroczyst a odebrano i och lodzono na pierwszej rolce odbiorczej i dalszej rolce potrójnej, nast epnie rozci agni eto w kierunku wzd lu znym, rozci agni eto w kierunku poprzecznym, utwardzono i poddano obróbce koronowej w nast epuj acych warunkach: Wyt laczanie: temperatura wyt laczania 245°C Rozci aganie wzd lu zne: rolka rozci agaj aca T = 114°C wspó lczynnik 4,5 Rozci aganie poprzeczne: strefa ogrzewania T = 170°C strefa rozci agania T = 160°C wspó lczynnik 8 Utwardzanie: temperatura T = 150°C Obróbka koronowa: napi ecie 10 000 V cz estotliwo sc 10 000 Hz Wielowarstwow a foli e wytworzon a w ten sposób bezpo srednio po wytworzeniu charakteryzowa lo napi ecie powierzchniowe równe 40-41 mN/m (strona wierzchnia). Folia mia la grubo sc oko lo 40-48 µm. Grubosc obu warstw powierzchniowych wynosi la oko lo 0,7 µm dla ka zdej z nich; grubosc dwóch mi e- dzywarstw wynosi la 3 µm dla ka zdej z nich. Folie charakteryzowa l podobny wygl ad niezale znie od typu w lókien. Latwo sc naddzierania znacz aco si e zwi ekszy la. Folia zarówno przy naddzieraniu jak i przy dalszym rozdzieraniu wydawa la d zwi ek jak papier. Jej wspó lczynnik tarcia zmniejszy l si e. T a b e l a 5. W la sciwo sci folii Typ w lókna Stezenie w lókna [%] w mi edzywarstwie Stezenie w lókna [%] w warstwie podst. F 7,5 5,0 F 7,5 2,5 G 7,5 5,0 G 7,5 2,5 Przyklad porówn. Brak w lókien Ci ezar na jedn. pow. [g/m 2 ] 28,8 29,0 32,9 31,6 29,4 Modu l spr ezysto sci wzd lu znej [N/mm 2 ] 1100 1300 1200 1400 1500 Modu l spr ezysto sci poprzecznej [N/mm 2 ] 1600 2000 1700 2100 2600 Odporno sc na naddarcie [N] 6,3 6,7 5,9 7,0 8,5 Odporno sc na rozdarcie wzd lu zne [mN] 124 116 124 112 100 Odporno sc na rozdarcie poprzeczne [mN] 232 156 60 64 58 Przepuszczalno sc pary wodnej (37,8°C, 90% wilg. wzgl.) 7,3 7,0 7,5 6,8 6,5PL 203 521 B1 12 PL PL

Claims (10)

1. Zastrze zenia patentowe 1. Dwuosiowo orientowana folia polimerowa o co najmniej jednej warstwie, znamienna tym, ze zawiera co najmniej jedn a warstw e, która jest warstw a podstawow a i/lub mi edzywarstw a zbudowa- n a z polimeru termoplastycznego wybranego z grupy obejmuj acej poliimidy, poliamidy, poliestry, PVC i poliolefiny, zawieraj ac a w lókna naturalne, korzystnie w lókna celulozowe i/lub w lókna bawe lniane; w lókna polimerowe, korzystnie w lókna polipropylenowe, w lókna polietylenowe, w lókna poliestrowe i/lub w lókna poliamidowe; albo w lókna mineralne, korzystnie w lókna wolastonitowe i/lub w lókna z krzemianu wapnia, z wylaczeniem w lókien azbestowych i w lókien szklanych.

2. Folia polimerowa wed lug zastrz. 1, znamienna tym, ze poliolefina stanowi polipropylen, ko- rzystnie izotaktyczny homopolimer propylenowy.

3. Folia polimerowa wed lug zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, ze warstwa zawieraj aca w lókna zawiera od 0,5 do 30% wagowych w lókien, w stosunku do ciezaru warstwy.

4. Folia polimerowa wed lug zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, ze w lókna maj a d lugo sc w za- kresie od 20 do 200 µm i srednic e w zakresie od 1,5 do 50 µm oraz wspó lczynnik d lugo sci do srednicy L/D równy od 5 do 30.

5. Folia polimerowa wed lug zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, ze w lókna maj a temperatur e topnienia co najmniej 5°C powy zej temperatury wyt laczania matrycy polimerowej lub mieszaniny poli- merów z w lóknami.

6. Folia polimerowa wed lug zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, ze ma struktur e wielowarstwo- w a, a warstwa zawieraj aca w lókna jest warstw a podstawow a i/lub mi edzywarstw a folii.

7. Folia polimerowa wed lug zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, ze warstwa podstawowa i/lub mi edzywarstwa zawiera pigmenty i/lub inicjuj ace p echerzyki wype lniacze.

8. Folia polimerowa wed lug zastrz. 7, znamienna tym, ze warstwa zawieraj aca w lókna dodat- kowo zawiera pigmenty i/lub inicjuj ace p echerzyki wype lniacze.

9. Sposób wytwarzania folii polimerowej okre slonej w zastrz. 1-8, znamienny tym, ze miesza- nin e polimeru termoplastycznego, wybranego z grupy obejmuj acej poliimidy, poliamidy, poliestry, PVC i poliolefiny oraz w lókien wybranych z grupy obejmuj acej w lókna naturalne, korzystnie w lókna celulo- zowe i/lub w lókna bawe lniane; w lókna polimerowe, korzystnie w lókna polipropylenowe, w lókna poli- etylenowe, w lókna poliestrowe i/lub w lókna poliamidowe; albo w lókna mineralne, korzystnie w lókna wolastonitowe i/lub w lókna z krzemianu wapnia, z wy laczeniem w lókien azbestowych i w lókien szkla- nych, wyt lacza si e na rolk e ch lodz ac a, a powsta la foli e pierwotn a ogrzewa si e i rozci aga w kierunku wzd lu znym i w kierunku poprzecznym, po czym poddaje si e obróbce cieplnej i ewentualnie obróbce powierzchniowej takiej jak obróbka koronowa lub p lomieniowa, nanoszenie pow loki, lakierowanie lub laminowanie.

10. Zastosowanie folii polimerowej okre slonej w zastrz. 1-8 jako folii opakowaniowej, jako folii do etykiet, jako folii do laminatów lub jako folii do metalizacji. Departament Wydawnictw UP RP Cena 4,00 z l. PL PL