PL198745B1 - Sposób monitorowania sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów wskazujących poziom przytomności pacjenta - Google Patents

Sposób monitorowania sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów wskazujących poziom przytomności pacjenta

Info

Publication number
PL198745B1
PL198745B1 PL358452A PL35845200A PL198745B1 PL 198745 B1 PL198745 B1 PL 198745B1 PL 358452 A PL358452 A PL 358452A PL 35845200 A PL35845200 A PL 35845200A PL 198745 B1 PL198745 B1 PL 198745B1
Authority
PL
Poland
Prior art keywords
aep
patient
auditory evoked
aai
anesthesia
Prior art date
Application number
PL358452A
Other languages
English (en)
Other versions
PL358452A1 (pl
Inventor
Erik Weber Jensen
Original Assignee
Danmeter As
Priority date (The priority date is an assumption and is not a legal conclusion. Google has not performed a legal analysis and makes no representation as to the accuracy of the date listed.)
Filing date
Publication date
Application filed by Danmeter As filed Critical Danmeter As
Publication of PL358452A1 publication Critical patent/PL358452A1/pl
Publication of PL198745B1 publication Critical patent/PL198745B1/pl

Links

Classifications

    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61BDIAGNOSIS; SURGERY; IDENTIFICATION
    • A61B5/00Measuring for diagnostic purposes; Identification of persons
    • A61B5/48Other medical applications
    • A61B5/4821Determining level or depth of anaesthesia
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61BDIAGNOSIS; SURGERY; IDENTIFICATION
    • A61B5/00Measuring for diagnostic purposes; Identification of persons
    • A61B5/103Detecting, measuring or recording devices for testing the shape, pattern, colour, size or movement of the body or parts thereof, for diagnostic purposes
    • A61B5/11Measuring movement of the entire body or parts thereof, e.g. head or hand tremor, mobility of a limb
    • AHUMAN NECESSITIES
    • A61MEDICAL OR VETERINARY SCIENCE; HYGIENE
    • A61BDIAGNOSIS; SURGERY; IDENTIFICATION
    • A61B5/00Measuring for diagnostic purposes; Identification of persons
    • A61B5/24Detecting, measuring or recording bioelectric or biomagnetic signals of the body or parts thereof
    • A61B5/316Modalities, i.e. specific diagnostic methods
    • A61B5/369Electroencephalography [EEG]
    • A61B5/377Electroencephalography [EEG] using evoked responses
    • A61B5/38Acoustic or auditory stimuli

Landscapes

  • Health & Medical Sciences (AREA)
  • Life Sciences & Earth Sciences (AREA)
  • Physics & Mathematics (AREA)
  • Molecular Biology (AREA)
  • Animal Behavior & Ethology (AREA)
  • Veterinary Medicine (AREA)
  • Biophysics (AREA)
  • Pathology (AREA)
  • Engineering & Computer Science (AREA)
  • Biomedical Technology (AREA)
  • Heart & Thoracic Surgery (AREA)
  • Medical Informatics (AREA)
  • Public Health (AREA)
  • Surgery (AREA)
  • General Health & Medical Sciences (AREA)
  • Acoustics & Sound (AREA)
  • Psychiatry (AREA)
  • Psychology (AREA)
  • Anesthesiology (AREA)
  • Oral & Maxillofacial Surgery (AREA)
  • Physiology (AREA)
  • Dentistry (AREA)
  • Measurement And Recording Of Electrical Phenomena And Electrical Characteristics Of The Living Body (AREA)
  • Measurement Of The Respiration, Hearing Ability, Form, And Blood Characteristics Of Living Organisms (AREA)
  • Measuring Pulse, Heart Rate, Blood Pressure Or Blood Flow (AREA)
  • Measuring And Recording Apparatus For Diagnosis (AREA)

Abstract

1. Sposób monitorowania sygna lów wywolywanych s luchowo potencja lów wskazuj acych poziom przytomno sci pacjenta, a wytwarzanych przez pacjenta w odpowiedzi na powtarzalny krótki bodziec akustyczny generowany w generatorze sygna lów wzorcowych i doprowadzany do glowy pacjenta, w którym odebrane sygna ly wywo lywanych s luchowo potencja lów AEP wzmacnia si e we wzmacniaczu i doprowadza si e do komputera PC wykorzystuj ac sygna ly wywo lywanych s luchowo potencja lów AEP uzyskanych w odpowiedzi na powtarzalny krótki bodziec akustyczny z zakresem powtórze n, korzystnie wi ecej ni z 10 i mniej ni z 50, przy czym w komputerze PC stosuje si e autoregresywny model z egzogennym wej sciem ARX i wyznacza si e wska znik znieczulenia AAI, znamienny tym, ze wska znik znieczulenia AAI wyznacza si e nast epuj aco: k3 k 1 ? | x i - x i+1 | i = k2 AAI-wska znik znieczulenia = je zeli y60=k 4 y + k 5 je zeli y<15 i y4= k 6 + k 7 xe y/p , przy czym jako k 4 , k 5 , k 6 , k 7 i p ustala si e sta le war- to sci, jako x i stosuje si e próbki przebiegu, jako k 1 ustala si e stala wartosc z zakresu od 0,0100 do 0,02000, jako k 2 i k 3 stosuje si e, odpowiednio, próbki pocz atkowe i ko ncowe sumowania, które wybiera si e pomijaj ac pocz atek i koniec okna sygna lów wywo lywanych s luchowo ....................... PL PL PL PL PL PL PL PL PL

Description

Opis wynalazku
Przedmiotem wynalazku jest sposób monitorowania sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów AEP wskazujących poziom przytomności pacjenta.
Sposób monitorowania sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów AEP wskazujących poziom przytomności pacjenta jest realizowany w urządzeniu do uzyskiwania sygnałów, które wskazują poziom przytomności pacjenta, przy czym urządzenie zawiera elementy do monitorowania wywoływanych słuchowo potencjałów AEP wytwarzanych przez pacjenta w odpowiedzi na powtarzalne krótkie bodźce akustyczne, elementy do uzyskiwania AEP w ciągu kilku powtórzeń, korzystnie więcej niż 10 i mniej niż 50 bodź ców sł uchowych, elementy do stosowania autoregresywnego modelu z egzogennym wejściem ARX i elementy do obliczania wskaźnika AAI wskazującego znieczulenie.
Ocena głębokości znieczulania, ogólnie biorąc oparta jest na klinicznej obserwacji parametrów fizjologicznych, takich jak ciśnienie krwi, tętno, wielkość źrenicy, i tak dalej. Stosowanie podczas znieczulania ogólnego nerwowo-mięśniowych czynników blokujących unieruchamia sygnały, które zwykle oznaczają przytomność. Jest wiele przypadków, w których pacjenci mówią, że w czasie operacji byli całkowicie przytomni, a w najgorszym przypadku odczuwali ból i mieli arytmię serca. Stąd wynika potrzeba zastosowania sposobu monitorowania sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów AEP do oceny głębokości znieczulenia i urządzenia do jego realizacji. Opublikowano wiele wyników badań, w których do okreś lania poziomu świadomości podczas znieczulania ogólnego zastosowano wywoływane słuchowo potencjały AEP. Potencjał AEP jest składnikiem sygnału encefalograficznego EEG i jest uzyskiwany za pomocą pobudzania akustycznego, zapisywany z elektrod g ł owy, wzmacniany i analizowany przez komputer. Potencjał AEP jest niewielkim sygnałem elektrycznym zawartym w szumie przeprowadzanego EEG i dlatego potrzebne jest udoskonalone przetwarzanie sygnału, aby uzyskać sygnały potencjałów AEP. Tradycyjnie, potencjały AEP są uzyskiwane za pomocą uśredniania do 1000 powtórzeń odpowiedzi na pobudzające bodźce akustyczne. Jest to proces bardzo czasochłonny, który trwa kilka minut, typowo 2-3 minuty, zbyt długo, jeśli anestezjolog musi stosować potencjały AEP do przewidywania dawki znieczulającej.
Z mię dzynarodowego zgł oszenia patentowego PCT/GB97/02435, nr publikacji mię dzynarodowej WO 98/10701, znany jest układ sterowania i sposób obliczania wskaźnika przedstawiającego głębokość znieczulenia. Sposób obliczania wskaźnika określającego głębokość znieczulenia oparty jest na monitorowaniu sygnałów potencjałów AEP wytworzonych przez pacjenta i dostarczaniu zgrubnego sygnału odpowiadającego monitorowanym potencjałom AEP. Pierwotny potencjał AEP jest dzielony na szereg przebiegów albo ramek o danym czasie trwania, gdzie każdy przebieg jest zsynchronizowany z powtarzającym się pobudzaniem dźwiękowym. Liczba przebiegów n jest kolejno zapisywana i uśredniana w celu wytworzenia średniej. Wskaźnik znieczulenia obliczany jest dla przebiegu uśrednionego w czasie. Za każdym razem zapisywany jest nowy szereg przebiegu, określany jest nowy uśredniony w czasie przebieg z n przebiegów i obliczany jest wskaźnik znieczulenia dla tego uśrednionego w czasie przebiegu. W ten sposób, wskaźnik znieczulenia jest ciągle uaktualniany.
Zostało zauważone, że kiedy pacjent traci świadomość, amplitudy większości wartości szczytowych sygnałów potencjałów AEP zmniejszają się i ich czas oczekiwania wzrasta. Zmiany te pojawiają się prawie równocześnie i przebiegają w tym samym kierunku dla wszystkich pacjentów. Dlatego, właściwy wskaźnik jest tym wskaźnikiem, który odzwierciedla te zmiany.
Do obliczania tego wskaźnika został zastosowany doświadczalny algorytm oparty o sumę pierwiastka kwadratowego różnicy pomiędzy dwoma kolejnymi punktami przebiegu uśrednionego w czasie. Ten wywołany słuchowo wskaźnik potencjału jest określony następującym równaniem:
255
AEP = Σ xi - xi+i| i=1 gdzie x1 do x256 są punktami próbki uśrednionej w czasie ramki, a k jest stałą skalowania.
Wskaźnik potencjału AEP obliczany jest dla wszystkich uśrednionych w czasie, poddanych filtracji przebiegów, a na ekranie może być wyświetlona zależność pomiędzy wskaźnikiem potencjału, a czasem wyś wietlenia na ekranie.
Gdy pacjent jest świadomy, wskaźnik ten mieści się typowo w przedziale od 80 do 90, podczas gdy w stanie znieczulenia mieści się typowo w przedziale od 35 do 40.
PL 198 745 B1
Artykuł w „Sposobach przekazywania informacji w medycynie z 1996 roku, strona 35, wiersze 256-260, zatytułowany „Autoregresywne modelowanie z egzogennym wejściem wywoływanych słuchowo potencjałów o średnim czasie oczekiwania do pomiaru gwałtownych zmian głębokości znieczulania autorstwa E. W. Jensena, P. Lindholma i S. W. Hennenberga opisują sposób identyfikacji, autoregresywny model z egzogennym wejściem ARX, do wytwarzania przebieg po przebiegu oszacowania potencjałów AEP. Sposób ten był klinicznie sprawdzany na 10 pacjentach znieczulanych alfentanilem i propofolem. Mierzony był przedział czasu pomiędzy wprowadzeniem propofolu i czasem, w którym następowało zmniejszenie początkowej amplitudy Na-Pa do 25%. Pomiary te wykazały, że oszacowanie ARX w porównaniu z oszacowaniem MTA sygnału AEP było znacząco szybsze przy śledzeniu przejścia od stanu świadomości do stanu nieświadomości, podczas wprowadzania propofolu przy p<0,05.
Celem tego wynalazku jest opracowanie udoskonalonego sposobu monitorowania sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów AEP wskazujących poziom przytomności pacjenta, który pozwalałby na bezpieczne uzyskanie znacznie szybciej parametru umożliwiającego zmniejszenie ryzyka leczenia pacjenta, na przykład za pomocą zabiegu chirurgicznego, bez całkowitego znieczulenia.
Za pomocą modelowania ARX opóźnienie jest zmniejszone do około 6 sekund.
Drugim celem tego wynalazku jest zwiększenie skuteczności procedury znieczulania w czasie i odciążenie personelu.
Sposób monitorowania sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów AEP wskazujących poziom przytomności pacjenta, według wynalazku, a wytwarzanych przez pacjenta w odpowiedzi na powtarzalny krótki bodziec akustyczny generowany w generatorze sygnałów wzorcowych i doprowadzany do głowy pacjenta, w którym odebrane sygnały wywoływanych słuchowo potencjałów AEP wzmacnia się we wzmacniaczu i doprowadza się do komputera PC wykorzystując sygnały wywoływanych słuchowo potencjałów AEP uzyskanych w odpowiedzi na powtarzalny krótki bodziec akustyczny z zakresem powtórzeń, korzystnie więcej niż 10 i mniej niż 50, przy czym w komputerze PC stosuje się autoregresywny model z egzogennym wejściem ARX i wyznacza się wskaźnik znieczulenia AAI, charakteryzuje się tym, że wskaźnik znieczulenia AAI wyznacza się następująco:
k3 ki Σ | Xi - Xi+i | i = k2
AAI - wskaźnik znieczulenia = jeżeli y>60=k4y+k5 jeżeli y<i5 i y>4=k6+k7xey/p, przy czym jako k4, k5, k6, k7 i p ustala się stałe wartości, jako xi stosuje się próbki przebiegu, jako ki ustala się stałą wartość z zakresu od 0,0i00 do 0,02000, jako k2 i k3 stosuje się, odpowiednio, próbki początkowe i końcowe sumowania, które wybiera się pomijając początek i koniec okna sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów AEP, a y ustala się jako:
k3 y = ki Σ | Xi - Xi+i | i=k2
Korzystnie, jako k4 ustala się wartość z zakresu od 0,2500 do 0,3000, jako k5 ustala się wartość z zakresu od 43,0000 do 43,5000, jako k6 ustala się wartość z zakresu od 9,i000 do 9,8000, jako k7 ustala się wartość z zakresu od 0,25 do 0,30, a jako p ustala się wartość z zakresu od 4 do 6.
Korzystnie, jako ki ustala się wartość 0,0i65, jako k2 i k3 ustala się wartości, odpowiednio, i7 i 69, jako k4 i k5 ustala się wartości, odpowiednio, 0,2786 i 43,2857, jako k6 i k7 ustala się wartości, odpowiednio, 9,3769 i 0,28, a jako p ustala się wartość 5.
Korzystnie, przy wyznaczaniu wskaźnika znieczulenia AAI oddziałuje się na sygnały wywoływanych słuchowo potencjałów AEP poprzez filtr pasmowo-przepustowy (i3) o paśmie od i6 do i50 Hz, korzystnie cyfrowy filtr Butterwortha piątego rzędu.
Korzystnie, dla wyznaczenia wskaźnika znieczulenia AAI wykorzystuje się sygnały wywoływanych słuchowo potencjałów AEP jedynie z zakresu okna sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów AEP trwającego do około i00 ms, korzystnie od 20 do 80 ms.
PL 198 745 B1
Korzystnie, dla wyznaczenia wskaźnika znieczulenia AAI wykorzystuje się sygnały wywoływanych słuchowo potencjałów AEP z okna sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów AEP o maksymalnie 80 próbkach.
Korzystnie, dla doprowadzenia do głowy pacjenta powtarzalnych krótkich bodźców akustycznych generator sygnałów wzorcowych łączy się ze słuchawkami umieszczanymi na obu uszach pacjenta i generuje się przebiegi powtarzalnych krótkich bodźców akustycznych z częstotliwością próbkowania od około 700 do około 1000 Hz, korzystnie około 900 Hz.
Korzystnie, wskaźnik znieczulenia AAI pokazuje się na wyświetlaczu.
Sposób monitorowania sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów AEP wskazujących poziom przytomności pacjenta według wynalazku jest realizowany za pomocą urządzenia do ciągłego monitorowania poziomu znieczulenia, które jest przenośne, łatwe do instalowania i obsługi.
W sposobie monitorowania sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów AEP wskazujących poziom przytomności pacjenta, według niniejszego wynalazku, uzyskano możliwość określania potencjałów AEP przy tylko niewielkiej liczbie powtórzeń, często nawet 15, co zmniejsza opóźnienie do około 6 sekund. Gdy potencjał AEP jest sygnałem bardzo złożonym, zawierającym kilka wartości szczytowych i minimalnych, zachodzi potrzeba odwzorowywania potencjału AEP na pojedynczą liczbę-wskaźnik ARX prostej interpretacji, ale zawierającego te same informacje co potencjał AEP. Jest to możliwe w sposobie według niniejszego wynalazku. Wskaźnik ARX zwykle jest większy niż 60, gdy pacjent jest świadomy i obniża się, gdy pacjent jest znieczulany, a utrata przytomności typowo pojawia się, gdy wskaźnik spada poniżej 28.
Urządzenie do realizacji sposobu według wynalazku może działać z tylko trzema elektrodami powierzchniowymi, na przykład z trzema elektrodami powierzchniowymi, które umożliwiają:
- dostę pną w przecią gu kilku sekund uaktualnioną w peł ni wartość sygnał u potencjału AEP;
- znacznie szybsze obliczanie wskaź nika AEP niż przy tradycyjnym sposobie ś redniego czasu przenoszenia;
- znacznie szybsze śledzenie przejścia od stanu utraty przytomności i odwrotnie;
- zgodne, dokł adne odczyty;
- moż liwie zoptymalizowane wy ś wietlenie dla operatorów;
- ekran dotykowy-przejrzysty i higieniczny;
- w pełni graficzny monitor ekranowy.
Sposób monitorowania sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów AEP wskazujących poziom przytomności pacjenta według wynalazku pozwala na monitorowanie poziomu przytomności podczas ogólnego znieczulania, niezależnie od biologicznych zmian u pacjentów, związanych z tolerowaniem i wrażliwością na środki znieczulające.
Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykładzie wykonania na rysunku, którego fig. 1 przedstawia schemat blokowy przykładowego urządzenia do realizacji sposobu monitorowania sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów AEP wskazujących poziom przytomności pacjenta według wynalazku, fig. 2 przedstawia schemat blokowy zawierający procedury potrzebne do uzyskiwania potencjałów AEP i obliczania wskaźnika według przykładu realizacji wynalazku, i fig. 3 przedstawia schemat blokowy ilustrujący uogólniony model ARX, to jest autoregresywny z wejściem egzogenicznym, który stosowany jest w wynalazku.
Figura 1 schematycznie przedstawia urządzenie 1 do uzyskiwania potencjałów AEP i obliczania wskaźnika znieczulenia, który wskazuje głębokość znieczulenia pacjenta.
Pacjent 2 poddawany jest działaniu powtarzających się sygnałów dźwiękowych, to jest bodźców akustycznych, które dochodzą do pacjenta poprzez słuchawki nagłowne, douszne, albo podobne. Te bodźce akustyczne mają postać sygnałów zakłóceń, trzasków, o krótkim czasie trwania, w przybliżeniu 1-2 ms, które doprowadzane są do uszu pacjenta, i które wytwarzają charakterystyczne potencjały, znane potencjałami AEP, albo wywoływanymi słuchowo potencjałami w elektroencefalograficznej EEG odpowiedzi pacjenta. Słuchawki i sprzęt do wytwarzania sygnałów dźwiękowych, na przykład generator sygnałów wzorcowych, nie są pokazane na fig. 1.
Elektrody sygnałów EEG są dołączone do głowy pacjenta 2. Mogą być użyte trzy elektrody albo więcej, na przykład elektrody skóry głowy. Jeżeli użyte są trzy elektrody, to są one dołączone do pacjenta 2 w następujących miejscach: elektroda dodatnia na środku czoła, elektroda odniesienia po stronie lewej czoła, a elektroda ujemna za uchem, najlepiej w obszarze wyrostka sutkowatego. Inne umiejscowienia elektrod dają podobne wyniki.
PL 198 745 B1
Elektrody są dołączone do kabla, który jest doprowadzony do wzmacniacza 3. Wzmacniacz 3 jest wzmacniaczem oprzyrządowanym, o wysokim współczynniku tłumienia sygnału wspólnego CMMR. Wzmocniony sygnał analogowy, przed doprowadzeniem go do cyfrowego urządzenia przetwarzania, jest przekształcany na postać cyfrową za pomocą przetwornika analogowo-cyfrowego (nie jest pokazany). To cyfrowe urządzenie przetwarzania może być komputerem osobistym PC, a szczególnie jednopłytowym komputerem PC. Przetworzony na postać cyfrową sygnał jest analizowany i przechowywany przez komputer 4 i obrabiany zgodnie ze sposobem monitorowania sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów AEP wskazujących poziom przytomności pacjenta.
Potencjały AEP i wskaźnik znieczulenia AAI są wyświetlane na monitorze ekranowym 6, a za pomocą urządzenia wejściowego 5 możliwe jest przekazywanie poleceń do komputera 4. Urządzenie wejściowe 5 może być w postaci tabliczki dotykowej albo ekranu dotykowego, który może być zespolony z monitorem ekranowym 6, przez co byłoby możliwe przekazywanie poleceń do komputera poprzez dotykanie monitora ekranowego 6.
Uzyskane i obliczone wartości wskaźnika znieczulenia AAI i sygnałów potencjałów AEP mogą być przesyłane do sprzętu zewnętrznego (nie jest pokazany) przy użyciu złącza 7, które może być złączem RS-232. Sprzętem zewnętrznym może być na przykład urządzenie do podawania pacjentowi leków. Stąd układ może być stosowany do sterowania ilością leku podawanego pacjentowi w zależności od głębokości znieczulenia. Innymi przykładami sprzętu zewnętrznego są urządzenia do monitorowania albo leczenia pacjenta, na przykład urządzenie do sterowania układu oddechowego.
Czynności sposobu monitorowania sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów AEP wskazujących poziom przytomności pacjenta nazwane monitorem modelu A, to jest AAI: wskaźnik ARX modelu A, według przykładu wykonania wynalazku, są przedstawione na schemacie fig. 2.
Dane przedstawiające sygnały odebrane od pacjenta 2 są wprowadzane do cyfrowego urządzenia przetwarzania 4 w postaci szeregu pierwotnych sygnałów przebiegu 11. W przykładzie wykonania wynalazku, sygnały przebiegu 11 są próbkowane z częstotliwością 900 Hz, a każdy sygnał przebiegu 11 zawiera 70 próbek, co daje sygnał przebiegu 11 o czasie trwania 80 ms. Bodziec akustyczny użyty do wytworzenia sygnałów potencjałów AEP miał długość trwania 2 ms i natężenie wyższe o 70 dB od normalnego poziomu słyszalności.
Każdy sygnał przebiegu 11 jest wstępnie przetwarzany przez algorytm artefaktu, aby zdecydować, czy sygnał powinien być włączony do dalszego przetwarzania. Używane są dwa rodzaje algorytmów artefaktu.
Pierwszy, gdy artefakty są obecne w sygnale przebiegu 11, amplituda danych pierwotnych będzie ogólnie dużo większa niż amplituda normalnych sygnałów przebiegu. Amplituda wyrażona w przedziale liczbowym, dopuszczalna dla przetwornika A/D, wynosi na przykład 0-65534. 95% zakresu EEG wynosi 15000-55000, stąd jeśli próbka ma poniżej 5000 albo powyżej 60000, pewna ilość kolejnych próbek, na przykład 400 próbek jest odrzucana.
Drugi rodzaj, gdy podczas okresów po nasyceniu wzmacniacza 3, sygnał przebiegu będzie zdążał do zakresu normalnego, to znaczy 15000-55000. Jednakże, w tym okresie może być zaobserwowany artefakt powstający z bodźca akustycznego. Stąd wykonywany jest algorytm, który wykrywa artefakt-trzask. Obliczana jest średnia różnica dziesięciu próbek przed wystąpieniem trzasku. Jeżeli różnica pomiędzy pierwszą próbką sygnału odchylenia n i ostatnią próbką sygnału odchylenia n-1 jest większa, na przykład pięciokrotnie od poprzednio obliczonej średniej różnicy, to pewna liczba kolejnych próbek, na przykład następne 800 próbek, jest odrzucana.
Aby podwyższyć stosunek sygnał/szum SNR, do urządzenia jest włączony filtr środkowo-przepustowy 13, przed zastosowaniem ruchomego uśredniania zegarowego MTA i modelu autoregresji z wejściem egzogenicznym ARX. Filtr, który w przykładzie wykonania wynalazku ma pasmo przenoszenia od 16 do 150 Hz, może być piątym filtrem Butterwortha, realizowanym cyfrowo.
Model ARX, to jest autoregresji z wejściem egzogenicznym, za pomocą którego ułatwione jest uzyskiwanie potencjałów AEP, zostanie teraz opisany w odniesieniu do fig. 3, która pokazuje uogólniony model ARX.
Model ARX otrzymywany jest przez dodawanie egzogenicznego wejścia do modelu AR w celu analizowania sygnałów cyfrowych. Stąd model ARX definiowany jest za pomocą następującego równania:
Y (t) +a1-y(t-1)+...+an-y(t-n)=b1-u(t)+...+bm-u(t-m+1)+e gdzie n jest liczbą porządkową tylnych współczynników (a1...an), m jest liczbą porządkową przednich współczynników (b1...bm), y jest postacią wyjściową, u jest wejściem egzogenicznym, zaś e jest błędem.
PL 198 745 B1
Na fig. 3 pokazana jest część AR 22, która jest pobudzana za pomocą białego szumu i jest określana za pomocą uśrednionej aktywności EEG. Wstępne uśrednienie może być wykonane przy użyciu 15 przebiegów.
Egzogeniczne wejście u do bloku 23 jest AEP wytworzonym za pomocą uśrednienia wielu przebiegów, na przykład ostatnich 256. Wyjście y z modelu ARX jest średnią pewnej liczby, korzystnie 15, ostatnio zgromadzonych przebiegów, składającym się z uśrednionej aktywności tła EEG i AEP. Kiedy określone są współczynniki modelu, za pomocą filtracji IIR egzogenicznego wejścia uzyskiwane jest
ARX-AEP.
Dla liczby porządkowej modelu na przykład 5, równania ARX są następujące:
y6 = -a1 y5...-a5 y1 + b1 u6 + ....+b5 u2 + e y7 = -a1 y6...-a5 y2 + b1 u7 + ....+b5 u3 + e y70 = -a1 y69...-a5 y65 + b1 u70 + ....+b5 u66 + e
Zapisy błędu e są pomijane i równania zapisywane są w postaci macierzy: -y5-y4 -y3 -y2 -yi u6 u5 u4 u3 u2 ye
-Υδ ~Y5 -Y4 ~Y3 “Υ2 u7 u6 u5 U4 u3 ai y?
. . . . . . . ^5
1....... 1 hr | =
b5
~ Υ 69 Υ 68 Υ 67 Υ 66 Υ 65 ^70 U69U68 U67 U66 y?o
Pokazany powyżej układ równań jest nadokreślonym zestawem równań liniowych. Stąd zadawalający wynik da eliminacja według rozkładu Gaussa, albo rozkład według jednostki logicznej LU.
Bardzo skutecznym sposobem rozwiązywana nadokreślonego układu jest osobliwy rozkład wartości SVD, który rozwiązuje problem metodą najmniejszych kwadratów LMS. Punkty osobliwe macierzy, które oznaczają, że macierz nie ma pełnego rzędu, często pojawiają się wtedy, gdy macierz jest ułożona z danych o nie jasnym z założenia pochodzeniu. Punkt osobliwy macierzy może pojawić się, gdy w równaniach występuje niejednoznaczność. Jest to paradoksem, ponieważ, z jednej strony układ jest nadokreślony, to jest więcej równań niż niewiadomych, a w tym samym czasie układ jest nieokreślony, ponieważ zbyt wiele równań jest liniową kombinacją, albo bliską liniowej, każdego z nich. SVD nie tylko diagnozuje i rozwiązuje problemy związane z punktami osobliwymi i wytwarza konkretny wynik liczbowy, ale także dostarcza rozwiązanie LMS.
Rząd modelu jest określany przez rozpatrzenie funkcji błędu. Funkcja błędu jest definiowana za pomocą równania:
N
L = 1/N Σ e(i)2 i=1 gdzie e(i) = y(i)-yA(i) i N jest liczbą próbek w jednym przebiegu. Zmienne y (i) i yA(i) są rzeczywistymi i zakładanymi wstępnie uśrednionymi liczbami przebiegów, na przykład piętnastu przebiegów. Identyfikacja badana jest za pomocą testu Andersona na obecność przewidywanego błędu e. Jeżeli przewidywany błąd jest biały w poziomie ufności wynoszącym 95%, identyfikacja zostaje zaakceptowana. Optymalne wartości n oraz m są wybierane poprzez minimalizację ostatecznej funkcji przewiPL 198 745 B1 dywanego błędu FPE określonej przez Akaike (Akaike H. „Statistical predictor identification, Ann. Statist. Math, i970; nr 22, strony 203-2i7), następująco:
FPE = L · (N+n+1) / (N-n-1) gdzie n jest sumaryczną liczbą współczynników modelu ARX.
FPE wynika z potrzeby minimalizowania funkcji błędu i ograniczania liczby parametrów modelu ARX.
Najlepiej byłoby, gdyby porządkowanie modelu ARX było obliczane dla każdego przebiegu. Jest to bardzo czasochłonny proces, stąd, aby spełnić potrzebę szybkiego czasu przetwarzania, wybrany został piątkowy model porządkowania dla tylnych i przednich współczynników. Oczywistym jest, że może być wybrana odpowiednia liczba, najlepiej mniejsza od i0.
Jak pokazano na fig. 2, wyjście z bloku i5, które jest sygnałem AEP uzyskanym przez ruchome uśrednianie w czasie MTA, obliczonym z 256 równoważnych przebiegów, jest doprowadzone do monitora ekranowego 6, patrz fig. i, gdzie może być wyświetlone jako AEPMTA, blok i6. Ponadto, wyjście z filtru środkowo-przepustowego i3, to znaczy sygnał EEG, jest doprowadzony do monitora ekranowego 6, patrz fig. i, gdzie może być wyświetlony jako wyświetlenie EEG i4.
Wyjście z bloku i5 jest doprowadzone także do modelu ARX i8, wraz z wyjściem z bloku i7, który wytwarza MTA z mniejszej liczby odchyleń, najlepiej i5 odchyleń. Wyjście z modelu ARX i8, które, jak wyjaśniono powyżej jest sygnałem AEP uzyskanym za pomocą ARX i które jest nazwane AEPARX, jest także doprowadzone do monitora ekranowego 6, patrz fig. i, gdzie może być wyświetlone jako wyświetlenie AEPARX i9.
Aby określić ilościowo poziom znieczulenia, potrzebne jest przekształcenie AEPARX na wskaźnik znieczulenia. Aby to zrobić, wyjście z modelu ARX jest doprowadzone do bloku 20 służącego do obliczania wskaźnika znieczulenia, którego funkcja zostanie następnie wyjaśniona.
Wskaźnik obliczany w bloku 20 nazwany wskaźnikiem liniowym A modelu ARX, to jest AAI, może być wyświetlony na monitorze ekranowym 6, patrz fig. i, jako wyświetlenie 2i wskaźnika AAI-(AEPARX). Potencjał AEP zawiera kilka wartości szczytowych. Jest ogólnie przyjęte, że amplitudy wartości szczytowych o czasie oczekiwania i0 - i00 ms, odpowiadającym średniemu czasowi oczekiwania AEP to jest MLAEP, zmniejszają się, gdy pacjent jest znieczulany i w tym samym czasie oczekiwanie na wartości szczytowe jest przedłużone. Wskaźnik znieczulenia, jak otrzymywany zgodnie ze sposobem według wynalazku zachowuje te dwie zasady, aby nie utracić informacji. Ponadto, aby uzyskać rzetelny wskaźnik znieczulenia, spełniane są następujące założenia:
1. Ważność dla możliwie największej liczby pacjentów, niezależnie od operacji i leków znieczulających i
2. Dobra dynamika pomiędzy stanem świadomości a stanem uśpienia, aby odróżnić zmiany świadomości od szumu.
Wskaźnik znieczulenia AAI jest obliczany w oknie sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów AEP, korzystnie z wyłączeniem początku i końca okna. Najlepiej, jeśli okno jest oknem potencjałów AEP o czasie trwania 20-80 ms, a czas oczekiwania i zmiany amplitudy są rozważane jednocześnie. 20 ms początek okna wybierany jest po to, aby nie włączać BAEP, to jest gwałtownych zaburzeń mózgowych potencjałów wywołanych słuchowo, i usznych artefaktów mięśniowych, a 80 ms koniec okna wybrany jest po to, aby nie włączać LLAEP. Tak jest, ponieważ BAEP i LLAEP, to jest potencjały wywołane słuchowo o długim czasie oczekiwania, nie wykazują współzależności z głębokością znieczulenia. We wcześniejszych badaniach, wskaźnik znieczulenia AAI, jak w sposobie według wynalazku, wykazał dobre odróżnienie pacjentów przytomnych od znieczulonych. Wskaźnik znieczulenia AAI jest określany tak, aby odzwierciedlał poziom uśpienia pacjenta podczas znieczulenia.
Na początku określana jest wartość y:
k3 y = ki Σ | Xi - Xi+i | i=k2 gdzie xi są próbkami przebiegu, ki jest stałą, która najlepiej, gdy jest większa od 0,0i00 i mniejsza od 0,02000, i która w szczególności może wynosić 0,0i65, a k2 i k3 są odpowiednio, próbkami początkowymi i końcowymi sumowania, wybranymi tak, aby nie zawierały początku i końca okna sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów AEP.
Jeżeli okno sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów AEP zawiera 70 próbek przebiegu, k2 może korzystnie wynosić i7, a k3 69.
PL 198 745 B1
Wskaźnik znieczulenia AAI określany jest następująco: k3 ki Σ | X - Χ+ι | i = k2
AAI - wskaźnik znieczulenia = {jeżeli y>60 >k4y + k5 jeżeli y<15 i y>4>k6 + k7xey/p, gdzie k4, k5, k6, k7 i p są stałymi.
Korzystnie, jeśli 0,2500<k4<0,3000, a najkorzystniej k4=0,2786.
Korzystnie, jeśli 43,0000<k5<43,5000, a najkorzystniej k5=43,2857.
Korzystnie, jeśli 9,1000<k6<9,8000, a najkorzystniej k6=9,3769.
Korzystnie, jeśli 0,25<k7<0,30, a najkorzystniej k7=0,28.
Korzystnie, jeśli 4<p<6, najkorzystniej p=5.
W najkorzystniejszym przykładzie realizacji sposobu monitorowania sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów AEP wskazujących poziom przytomności pacjenta, według wynalazku, wskaźnik znieczulenia AAI określany jest następująco:
0,0165 Σ | xi - xi+1 | i=17
AAI - wskaźnik znieczulenia = {jeżeli y>60>0,2786y + 43,2857 jeżeli y<15 i y>4>9,3769 + 0,28xey/5
Wskaźnik znieczulenia AAI jest w zakresie od 0 do 99, gdzie wartość wzrastająca wskazuje na podnoszenie się poziomu świadomości.
Sposób monitorowania sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów AEP wskazujących poziom przytomności pacjenta zgodny z wynalazkiem może być przede wszystkim realizowany z wykorzystaniem komputera 4, na przykład komputera jednopłytowego z zegarem o częstotliwości 486 MHz, wyposażonym w odpowiednie oprogramowanie, na przykład stosujące język programowania Borland Pascal, dla otrzymania i wyświetlenia wskaźnika znieczulenia AAI.

Claims (8)

1. Sposób monitorowania sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów wskazujących poziom przytomności pacjenta, a wytwarzanych przez pacjenta w odpowiedzi na powtarzalny krótki bodziec akustyczny generowany w generatorze sygnałów wzorcowych i doprowadzany do głowy pacjenta, w którym odebrane sygnały wywoływanych słuchowo potencjałów AEP wzmacnia się we wzmacniaczu i doprowadza się do komputera PC wykorzystując sygnały wywoływanych słuchowo potencjałów AEP uzyskanych w odpowiedzi na powtarzalny krótki bodziec akustyczny z zakresem powtórzeń, korzystnie więcej niż 10 i mniej niż 50, przy czym w komputerze PC stosuje się autoregresywny model z egzogennym wejściem ARX i wyznacza się wskaźnik znieczulenia AAI, znamienny tym, że wskaźnik znieczulenia AAI wyznacza się następująco:
k3 k1 Σ | xi - xi+1 | i = k2
AAI-wskaźnik znieczulenia = jeżeli y>60=k4y + k5 jeżeli y<15 i y>4= k6 + k7xey/p, przy czym jako k4, k5, k6, k7 i p ustala się stałe wartości, jako xi stosuje się próbki przebiegu, jako k1 ustala się stałą wartość z zakresu od 0,0100 do 0,02000, jako k2 i k3 stosuje się, odpowiednio, próbki początkowe i końcowe sumowania, które wybiera się pomijając początek i koniec okna sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów AEP, a y ustala się jako:
k3 y = k1 Σ | xi - xi+1 |. i=k2
PL 198 745 B1
2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że jako k4 ustala się wartość z zakresu od 0,2500 do 0,3000, jako k5 ustala się wartość z zakresu od 43,0000 do 43,5000, jako k6 ustala się wartość z zakresu od 9,1000 do 9,8000, jako k7 ustala się wartość z zakresu od 0,25 do 0,30, a jako p ustala się wartość z zakresu od 4 do 6.
3. Sposób według zastrz. 2, znamienny tym, że jako k1 ustala się wartość 0,0165, jako k2 i k3 ustala się wartości, odpowiednio, 17 i 69, jako k4 i k5 ustala się wartości, odpowiednio, 0,2786 i 43,2857, jako k6 i k7 ustala się wartości, odpowiednio, 9,3769 i 0,28, a jako p ustala się wartość 5.
4. Sposób według zastrz. 1 albo 2 albo 3, znamienny tym, że przy wyznaczaniu wskaźnika znieczulenia AAI oddziałuje się na sygnały wywoływanych słuchowo potencjałów AEP poprzez filtr pasmowo-przepustowy (13) o paśmie od 16 do 150 Hz, korzystnie cyfrowy filtr Butterwortha piątego rzędu.
5. Sposób według zastrz. 4, znamienny tym, że dla wyznaczenia wskaźnika znieczulenia AAI wykorzystuje się sygnały wywoływanych słuchowo potencjałów AEP jedynie z zakresu okna sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów AEP trwającego do około 100 ms, korzystnie od 20 do 80 ms.
6. Sposób według zastrz. 5, znamienny tym, że dla wyznaczenia wskaźnika znieczulenia AAI wykorzystuje się sygnały wywoływanych słuchowo potencjałów AEP z okna sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów AEP o maksymalnie 80 próbkach.
7. Sposób według zastrz. 5, znamienny tym, że dla doprowadzenia do głowy pacjenta powtarzalnych krótkich bodźców akustycznych generator sygnałów wzorcowych łączy się ze słuchawkami umieszczanymi na obu uszach pacjenta i generuje się przebiegi powtarzalnych krótkich bodźców akustycznych z częstotliwością próbkowania od około 700 do około 1000 Hz, korzystnie około 900 Hz.
8. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że wskaźnik znieczulenia AAI pokazuje się na wyświetlaczu (6).
PL358452A 2000-03-31 2000-11-15 Sposób monitorowania sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów wskazujących poziom przytomności pacjenta PL198745B1 (pl)

Applications Claiming Priority (2)

Application Number Priority Date Filing Date Title
DKPA200000537 2000-03-31
PCT/DK2000/000636 WO2001074248A1 (en) 2000-03-31 2000-11-15 Monitoring auditory evoked potentials

Publications (2)

Publication Number Publication Date
PL358452A1 PL358452A1 (pl) 2004-08-09
PL198745B1 true PL198745B1 (pl) 2008-07-31

Family

ID=8159392

Family Applications (1)

Application Number Title Priority Date Filing Date
PL358452A PL198745B1 (pl) 2000-03-31 2000-11-15 Sposób monitorowania sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów wskazujących poziom przytomności pacjenta

Country Status (17)

Country Link
US (1) US6868345B1 (pl)
EP (1) EP1272106A1 (pl)
JP (1) JP2003528682A (pl)
KR (1) KR100742296B1 (pl)
AU (2) AU1382401A (pl)
BR (1) BR0017185B1 (pl)
CA (1) CA2402922A1 (pl)
CZ (1) CZ20023135A3 (pl)
HK (1) HK1052452A1 (pl)
HU (1) HUP0300714A2 (pl)
MX (1) MXPA02009653A (pl)
NO (1) NO20024451L (pl)
NZ (1) NZ521549A (pl)
PL (1) PL198745B1 (pl)
RU (1) RU2262294C2 (pl)
WO (1) WO2001074248A1 (pl)
ZA (1) ZA200207375B (pl)

Families Citing this family (16)

* Cited by examiner, † Cited by third party
Publication number Priority date Publication date Assignee Title
AU2003242511A1 (en) * 2002-12-13 2004-07-09 Danmeter A/S Methods of evaluating the level of consciousness using aep eeg and anfis
DE102004052305A1 (de) * 2004-10-28 2006-05-04 Universitätsklinikum Hamburg-Eppendorf Verfahren zum Betreiben einer Auswertungseinrichtung sowie Vorrichtung zur Messung einer Narkosetiefe
WO2006122349A1 (en) * 2005-05-17 2006-11-23 Compumedics Medical Innovations Pty Ltd Method and apparatus for monitoring consciousness during anaesthesia
CN100341462C (zh) * 2005-10-20 2007-10-10 上海交通大学 双耳交替刺激的脑干听觉诱发电位描记装置
US8145297B2 (en) * 2005-11-14 2012-03-27 General Electric Company Measurement of EEG reactivity
US8064993B2 (en) * 2005-11-14 2011-11-22 General Electric Company Measurement of EEG reactivity
EP2488099A1 (en) 2009-10-16 2012-08-22 Aircraft Medical Limited Transducer mountings and wearable monitors
US9282934B2 (en) 2010-09-21 2016-03-15 Cortical Dynamics Limited Composite brain function monitoring and display system
EP2535000A1 (en) * 2011-06-17 2012-12-19 Technische Universität München Method and system for quantifying anaesthesia or a state of vigilance
RU2499546C2 (ru) * 2011-10-20 2013-11-27 Виталий Михайлович Сокольский Способ управления многокомпонентной анестезией при общехирургических вмешательствах
US9849241B2 (en) 2013-04-24 2017-12-26 Fresenius Kabi Deutschland Gmbh Method of operating a control device for controlling an infusion device
CN105873506B (zh) 2013-11-07 2020-02-21 赛佛欧普手术有限公司 检测神经功能的系统和方法
US11986321B2 (en) 2016-09-22 2024-05-21 Safeop Surgical, Inc. System and method for detecting and removing periodic non-physiological artifact from evoked potentials
CN110418604B (zh) 2017-03-22 2023-04-18 赛佛欧普手术有限公司 用于检测电生理诱发电位变化的医疗系统和方法
EP3588984B1 (en) 2018-06-29 2022-04-20 Interacoustics A/S System for validation of hearing aids for infants using a speech signal
CN109498003A (zh) * 2019-01-04 2019-03-22 深圳市舟洁信息咨询服务有限公司 监测麻醉深度的装置

Family Cites Families (10)

* Cited by examiner, † Cited by third party
Publication number Priority date Publication date Assignee Title
JPS61100229A (ja) * 1984-10-23 1986-05-19 コーリン電子株式会社 麻酔深度モニタ装置
GB9022623D0 (en) 1990-10-18 1990-11-28 Univ Manchester Depth of anaesthesia monitoring
US5458117A (en) * 1991-10-25 1995-10-17 Aspect Medical Systems, Inc. Cerebral biopotential analysis system and method
SE510256C2 (sv) * 1995-03-28 1999-05-03 Biolin Medical Ab Sätt och anordning för att bestämma och övervaka graden av narkos hos en människa
US5697379A (en) * 1995-06-21 1997-12-16 Neely; Stephen T. Method and apparatus for objective and automated analysis of auditory brainstem response to determine hearing capacity
US6493576B1 (en) * 1996-06-17 2002-12-10 Erich Jaeger Gmbh Method and apparatus for measuring stimulus-evoked potentials of the brain
DE19624133A1 (de) * 1996-06-17 1997-12-18 Jaeger Erich Gmbh Verfahren und Meßanordnung zum Messen von reizevozierten Potentialen des Gehirns
GB9618998D0 (en) 1996-09-11 1996-10-23 Univ Glasgow Anaesthesia control
US6196977B1 (en) * 1999-04-26 2001-03-06 House Ear Institute Method for detection on auditory evoked potentials using a point optimized variance ratio
US6556861B1 (en) * 2000-11-20 2003-04-29 New York University Fetal brain monitor

Also Published As

Publication number Publication date
HK1052452A1 (zh) 2003-09-19
BR0017185A (pt) 2003-03-18
CZ20023135A3 (cs) 2003-06-18
WO2001074248A1 (en) 2001-10-11
KR20030004359A (ko) 2003-01-14
NO20024451D0 (no) 2002-09-18
RU2002125505A (ru) 2004-03-20
US6868345B1 (en) 2005-03-15
KR100742296B1 (ko) 2007-07-24
CA2402922A1 (en) 2001-10-11
BR0017185B1 (pt) 2009-01-13
NZ521549A (en) 2003-07-25
AU2001213824B2 (en) 2004-06-03
JP2003528682A (ja) 2003-09-30
AU1382401A (en) 2001-10-15
HUP0300714A2 (en) 2003-06-28
ZA200207375B (en) 2003-09-15
NO20024451L (no) 2002-10-21
PL358452A1 (pl) 2004-08-09
MXPA02009653A (es) 2004-05-04
EP1272106A1 (en) 2003-01-08
RU2262294C2 (ru) 2005-10-20

Similar Documents

Publication Publication Date Title
Zhang et al. EEG complexity as a measure of depth of anesthesia for patients
PL198745B1 (pl) Sposób monitorowania sygnałów wywoływanych słuchowo potencjałów wskazujących poziom przytomności pacjenta
EP2575608B1 (en) Detector for identifying physiological artifacts from physiological signals and method
US6067467A (en) EEG operative and post-operative patient monitoring method
Nabavi et al. A robust fusion method for motion artifacts reduction in photoplethysmography signal
US20140228651A1 (en) Integrated portable anesthesia and sedation monitoring apparatus
WO2021109601A1 (zh) 一种麻醉深度的测量方法、存储介质及电子设备
Jensen et al. On-line analysis of middle latency auditory evoked potentials (MLAEP) for monitoring depth of anaesthesia in laboratory rats
JPH07163535A (ja) 患者モニタ
AU2001213824A1 (en) Monitoring auditory evoked potentials
EP1440380B1 (en) Improvements in or relating to physiological monitoring
JP2023518363A (ja) 疼痛治療を最適化するための睡眠及び同様の意識状態のマクロ/マイクロ構造
Rosted et al. Is there an effect of acupuncture on the resting EEG?
Capitanio et al. On-line analysis of AEP and EEG for monitoring depth of anaesthesia
Wu et al. Improvement of HRV methodology for positive/negative emotion assessment
JP2004350797A (ja) 脳波の評価方法及びその評価装置
CN112263768A (zh) 一种基于听觉节律的焦虑治疗方法和系统
JP2008168148A (ja) 脳波の評価方法及びその評価装置
WO2024101388A1 (ja) 情報処理方法、プログラム、及び情報処理装置
Penzel et al. Problems in automatic sleep scoring applied to sleep apnea
Weidong et al. EEG real-time feedback based on STFT and coherence analysis
Mager et al. Real-time monitoring of brain activity in patients with specific phobia during exposure therapy, employing a stereoscopic virtual environment
Liu et al. Beta oscillation is an indicator for two patterns of sensorimotor synchronization
Chanu et al. Development of a Hardware Circuit for Real-Time Acquisition of Brain Activity Using NI myDAQ
CN115736961A (zh) 医学扫描的控制方法、脑机接口装置及医学扫描系统

Legal Events

Date Code Title Description
LAPS Decisions on the lapse of the protection rights

Effective date: 20101115