PL198321B1

PL198321B1 - Synergiczna kompozycja grzybobójcza i zastosowanie tej kompozycji

Info

Publication number: PL198321B1
Application number: PL345105A
Authority: PL
Inventors: Patrice Duvert; ANDRé GILLET
Original assignee: Bayer Cropscience Sa
Priority date: 1998-04-27
Filing date: 1999-04-12
Publication date: 2008-06-30
Also published as: US6462052B1; FR2777747A1; BR9909972A; EP1075185A1; PT1075185E; FR2777747B1; DE69902900T2; CZ20003962A3; ATE223650T1; AU744859B2; DE69902900D1; WO1999055160A1; AU3152799A; HUP0203077A3; TR200003163T2; NZ507562A; EP1075185B1; HUP0203077A2; PL345105A1; CA2326236A1

Abstract

1. Synergiczna kompozycja grzybobójcza do kontrolowania fitopatogennych wzgl edem upraw grzybów, znamienna tym, ze obejmuje, jako zwi azek A dodyn e i jako zwi azek grzybobójczy B piry- metanil, przy czym kompozycja obejmuje sk ladniki A i B w stosunku wagowym A/B pomi edzy 1/26 i 160/1, korzystnie pomi edzy 1/4 i 60/1. 5. Zastosowanie kompozycji okre slonej w zastrz. 1, do wytwarzania srodka do leczniczego lub zapobiegawczego kontrolowania fitopatogennych wzgledem upraw grzybów, przeznaczonego do po- dawania skutecznej, niefitotoksycznej ilo sci grzybobójczej kompozycji na napowietrzne cz esci ro slin. PL PL PL PL PL PL PL PL

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem niniejszego wynalazku jest synergiczna kompozycja grzybobójcza zawierająca dodynę i związek z rodziny anilinopirymidyn i zastosowanie tej kompozycji do wytwarzania środka do leczniczego lub profilaktycznego zabezpieczania upraw przed atakiem grzybów.

Zawsze pożądane jest polepszenie zakresu aktywności i skuteczności takich grzybobójczo czynnych związków, lub uczynienie ich silniejszymi przez połączenie ich z innymi cząsteczkami w celu uzyskania ulepszonego produktu lub zapobiegania pojawianiu się szczepów opornych grzybów.

Podobnie, jest bardzo pożądane mieć dostępne grzybobójcze produkty, które mają ulepszony czas działania, tak że zabiegi chroniące rośliny konieczne do dobrego zwalczenia pasożytów mogą być lepiej rozłożone w czasie.

W każ dym przypadku, szczególnie korzystna jest możliwość zredukowania ilości produktów chemicznych rozpryskiwanych w środowisku z gwarancją jednoczesnej skutecznej ochrony upraw przed atakiem grzybów.

Obecnie stwierdzono, że jeden (lub więcej) z powyższych celów można osiągnąć stosując grzybobójczą kompozycję według niniejszego wynalazku.

Stan techniki, a dokładniej Chemical Abstracts, tom 122, nr 9, (27.02.1995 r.), abstr. nr 99313, ujawnia kompozycje mikrobiocydowe zawierające pirymetanil i pochodne oktametylenodiguanidyny. Publikacja ta nie odnosi się do kompozycji zawierających dodynę.

Dokument GB 2267644 A (15.12.1993) ujawnia kompozycje grzybobójcze zawierające pirymetanil i związek grzybobójczy wybrany z innej klasy związków chemicznych. Dokument ten nie odnosi się do kompozycji zawierających jako drugi związek grzybobójczy związek z rodziny anilinopirymidyn.

Publikacja „The pesticide manual” (1994), British Crop Protection Council, ujawnia dodynę, lecz nie zawiera jakiejkolwiek wzmianki o kompozycjach zawierających związek z rodziny anilinopirymidyn.

Przedmiotem wynalazku jest synergiczna kompozycja grzybobójcza do kontrolowania fitopatogennych względem upraw grzybów, charakteryzująca się tym, że obejmuje, jako związek A dodynę i jako zwią zek grzybobójczy B pirymetanil, przy czym kompozycja obejmuje skł adniki A i B w stosunku wagowym A/B pomiędzy 1/26 i 160/1, korzystnie pomiędzy 1/4 i 60/1.

W kompozycji korzystnie stosunek A/B znajduje się pomię dzy 1/4 i 60/1, szczególnie korzystnie pomiędzy 3/8 i 9/1, najkorzystniej 3/1 dla wszystkich rozważanych upraw.

Kompozycja korzystnie obejmuje związki A i B jako mieszaninę ze stałymi lub ciekłymi rolniczo dopuszczalnymi nośnikami i/lub surfaktantami, które są także rolniczo dopuszczalne.

Korzystnie kompozycja obejmuje od 0,05 do 95% wagowych składnika czynnego.

Przedmiotem wynalazku jest także zastosowanie kompozycji określonej wyżej do wytwarzania środka do leczniczego lub zapobiegawczego kontrolowania fitopatogennych względem upraw grzybów, przeznaczonego do podawania skutecznej, niefitotoksycznej ilości grzybobójczej kompozycji na napowietrzne części roślin.

W zastosowaniu korzystnie środek ma postać cieczy przeznaczonej do podawania przez spryskiwanie.

Korzystnie w zastosowaniu środek jest przeznaczony do podawania przez spryskiwanie dolistne.

Przedmiotem niniejszego wynalazku jest więc przede wszystkim synergiczna grzybobójcza kompozycja obejmująca, jako związek A dodynę (dodine), który jest także znany jako monooctan dodecyloguanidyny i związek grzybobójczy B pirymetanil (pyrimethanil). Związek grzybobójczy B może być wybrany z grupy obejmującej związek z rodziny anilinopirymidyn, to jest B wybiera się z grupy obejmującej cyprodynil (cyprodinil), pirymetanil (pyrimethanil) lub mepanipirym (mepanipyrim).

Grzybobójcza kompozycja według wynalazku korzystnie obejmuje składniki A i B w stosunku wagowym A/B pomiędzy 1/26 i 160/1, korzystnie pomiędzy 1/4 i 60/1, szczególnie korzystnie w stosunku pomiędzy 3/8 i 9/1.

Naturalnie, taka grzybobójcza kompozycja może zawierać pojedynczy związek B lub więcej niż jeden taki związek, np., 1, 2 lub 3 związki B, w zależności od zamierzonego zastosowania.

Pośród bardziej korzystnych znaczeń powyżej zdefiniowanego związku B, szczególnie korzystny jest pirymetanil. Dość niespodziewanie kompozycja według wynalazku polepsza w znaczący sposób aktywność substancji czynnych wziętych odrębnie wobec wielu grzybów, które są szczególnie szkodliwe dla upraw, takich jak, w szczególności, rodzina winorośli lub ziemniaków. To ulepszenie manifestuje się szczególnie obniżoną dawką każdego ze składników, co jest szczególnie korzystne dla użytkownika i otoczenia. Grzybobójczy produkt (mieszanina) wykazuje więc synergiczne właściPL 198 321 B1 wości, które potwierdza zastosowanie sposobu zdefiniowanego przez Limpela L.E., P.H. Schuldta i D. Lammonta, 1962, Proc. NEWCC 16:48-53, z uż yciem nastę pującego wzoru, nazywanego też wzorem Colby'ego:

E = X + Y - Χ-Υ/100 w którym:

- E oznacza spodziewany procent inhibicji wzrostu grzyba przez mieszaninę dwu fungicydów A i B przy zdefiniowanych dawkach, odpowiednio równych a i b;

- X oznacza obserwowany procent inhibicji przez fungicyd i/lub bakterycyd A przy dawce a,

- Y oznacza obserwowany procent inhibicji przez fungicyd i/lub bakterycyd B przy dawce b. Gdy obserwowany procent inhibicji dla mieszaniny jest większy niż E, występuje synergizm.

Gdy składnikiem B jest pirymetanil, stosunek A/B wynosi korzystnie pomiędzy 1/4 i 60/1, a szczególnie korzystnie pomiędzy 3/8 i 9/1, najkorzystniej 3/1 dla wszystkich rozważanych upraw.

Struktury odpowiadające pospolitym nazwom substancji czynnych A i B podano w co najmniej jednej z 2 następujących prac:

- „The pesticide manual”, red. Clive TOMLIN, wyd. British Crop Protection Council, wydanie 11, 1997 (str. 451, 1068, 319 i 784);

- „Index phytosanitaire 1998”, wyd. Association de Coordination Technique Agricole, wydanie 34.

Grzybobójcza kompozycja według wynalazku obejmuje, jako składnik czynny, związek A i co najmniej jeden związek B jako mieszaninę ze stałymi lub ciekłymi rolniczo dopuszczalnymi nośnikami i/lub surfaktantami, które są także rolniczo dopuszczalnymi. Substancje, które można stosować w szczególności, są zwykłymi obojętnymi nośnikami i zwykłymi surfaktantami. Te kompozycje rozciągają się nie tylko na kompozycje, które są gotowe do stosowania na uprawy poddawane zabiegom przy pomocy odpowiedniego urządzenia, takiego jak spryskiwacz, lecz także na stężone handlowe kompozycje, które muszą być rozcieńczone przed zastosowaniem na uprawie. Przez składnik czynny rozumie się kombinację co najmniej jednego związku A z co najmniej jednym związkiem B.

Takie kompozycje mogą także zawierać dowolny typ innych składników takich jak, np., koloidy ochronne, środki adhezyjne, zagęszczacze, środki tiksotropowe, środki penetrujące, stabilizatory, środki maskujące i tym podobne. Ogólnie, związki A i B można łączyć ze wszystkimi stałymi lub ciekłymi dodatkami, które konwencjonalnie stosuje się w dziedzinie komponowania.

Mówiąc ogólnie, kompozycje według wynalazku zwykle zawierają od 0,05 do 95% (wagowych) składnika czynnego, jeden lub kilka ciekłych lub stałych nośników i, jeśli to właściwe, jeden lub kilka surfaktantów.

Termin „nośnik” ma oznaczać w niniejszym tekście naturalną lub syntetyczną organiczną lub mineralną substancję, z którą łączy się składnik czynny dla ułatwienia jego nakładania na napowietrzne części rośliny. Ten nośnik jest więc ogólnie obojętny i musi być rolniczo dopuszczalny, szczególnie wobec potraktowanej rośliny. Nośnik może być stały (glinki, naturalne lub syntetyczne krzemiany, krzemionka, żywice, woski, stałe nawozy i tym podobne) lub ciekły (woda, alkohole, szczególnie butanol, i tym podobne).

Surfaktant może być jonowym lub niejonowym emulgator, dyspergatorem lub środkiem zwilżającym, lub mieszaniną takich surfaktantów. Przykładowo można wspomnieć sole poli(kwasów akrylowych), kwasów lignosulfonowych, kwasów fenolosulfonowych lub kwasów naftalenosulfonowych, polikondensaty tlenku etylenu i alkoholi tłuszczowych lub kwasów tłuszczowych lub amin tłuszczowych, podstawione fenole (szczególnie alkilofenole lub arylofenole), sole estrów sulfobursztynowych, pochodne tauryny (szczególnie taurany alkilu), estry fosforowe alkoholi lub polioksyetylowanych fenoli, estry kwasów tłuszczowych i polioli, oraz pochodne powyższych związków, które mają funkcję siarczanową, sulfonianową i fosforanową. Obecność co najmniej jednego surfaktanta jest zwykle niezbędna, gdy składnik czynny i/lub obojętny nośnik nie są rozpuszczalne w wodzie i gdy nośnikiem preparatu jest woda.

Kompozycje według wynalazku do stosowania w rolnictwie mogą więc zawierać składnik czynny w bardzo szerokich granicach ilościowych od 0,05% do 95% (wagowych). Zawartość surfaktanta wynosi korzystnie pomiędzy 5% i 40% wagowych. Jeśli nie podano inaczej, procenty podane w niniejszym opisie włącznie z zastrzeżeniami, są wagowe.

Te kompozycje według wynalazku same przyjmują liczne stałe lub ciekłe formy.

Jako stałe formy kompozycji można wspomnieć proszki do opylania (w których zawartość składnika czynnego może wynosić nawet 100%) i granulki, szczególnie te otrzymane przez wytłacza4

PL 198 321 B1 nie, prasowanie, impregnowanie granulowanego nośnika, granulowanie proszku (zawartość składnika czynnego w tych granulkach znajduje się pomiędzy 0,5 i 80% w tych ostatnich przypadkach), tabletki lub tabletki pieniące.

Grzybobójczą kompozycję według wynalazku można także stosować w formie proszków do opylania; można także stosować kompozycję obejmującą 50 g składnika czynnego i 950 g talku; można także stosować kompozycję obejmującą 20 g składnika czynnego, 10 g dobrze rozdrobnionej krzemionki i 970 g talku; te składniki miesza się i miele, a mieszaninę nakłada przez opylanie.

Jako ciekłe formy kompozycji, lub formy przewidziane do wytwarzania ciekłych kompozycji przy stosowaniu, można wspomnieć roztwory, w szczególności rozpuszczalne w wodzie koncentraty, emulsje, stężone zawiesiny, aerozole, zwilżalne proszki (lub proszki do opryskiwania), pasty i żele.

Stężone zawiesiny, które może stosować przez spryskiwanie, wytwarza się w taki sposób, że otrzymuje się trwały płynny produkt, który nie osiada, i zawierają one zwykle 10 do 75% składnika czynnego, 0,5 do 15% surfaktanta, 0,1 do 10% środków tiksotropowych, 0 do 10% odpowiednich dodatków, takich jak środki przeciwpieniące, inhibitory korozji, stabilizatory, środki penetrujące i środki adhezyjne, i, jako nośnik, wodę lub ciecz organiczną, w której składnik czynny jest słabo rozpuszczalny lub nierozpuszczalny: pewne organiczne stałe substancje lub sole mineralne można rozpuścić w noś niku dla zapobiegania osiadaniu, lub jako ś rodki przeciw zamarzaniu wody.

Przykładowo podano poniżej kompozycję stężonej zawiesiny:

P r z y k ł a d SC 1

- skł adnik czynny 500 g

- polietoksylowany fosforan tristyrylofenolu 50 g

- polietoksylowany alkilofenol 50 g

- polikarboksylan sodowy 20 g

- glikol etylenowy 50 g

- olej organopolisiloksanowy (przeciw pienieniu) 1 g

- polisacharyd 1,5 g

- woda 316,5 g

Zwilżalne proszki (lub proszki do opryskiwania) zwykle wytwarza się w taki sposób, że zawierają 20 do 95% składnika czynnego; zwykle zawierają, poza stałym nośnikiem, 0 do 30% środka zwilżającego, 3 do 20% dyspergatora i jeśli to konieczne, 0,1 do 10% jednego lub kilku stabilizatorów i/lub innych dodatków, takich jak środki penetrujące, środki adhezyjne, środki przeciw zbrylaniu, barwniki i tym podobne.

Dla wytworzenia proszków do opryskiwania, lub proszków zwilżalnych, substancje czynne miesza się dokładnie z dodatkami w odpowiedni mieszalnikach i mieszaniny miele się w młynkach lub innych odpowiednich rozcieraczach. Daje to proszki do opryskiwania z korzystnymi właściwościami zwilżania i tworzenia zawiesin; mogą być zawieszane w wodzie z uzyskaniem dowolnego żądanego stężenia, a te zawiesiny są bardzo korzystne do stosowania w szczególności na liście roślin.

Zamiast zwilżalnych proszków można wytwarzać pasty. Warunki i tryb wytwarzania i stosowania tych past są podobne jak dla zwilżalnych proszków lub proszków do opryskiwania.

Przykładowo podano poniżej różne kompozycje zwilżalnych proszków (lub proszków do opryskiwania):

P r z y k ł a d WP 1:

- skł adnik czynny 50%

- etoksylowany alkohol tł uszczowy (zwilż ają cy) 2,5%

- etoksylowany fenyloetylofenol (dyspergator) 5% - kreda (oboję tny noś nik) 42,5%

P r z y k ł a d WP 2:

- skł adnik czynny 10%

- rozgałęziony syntetyczny C13-oksoalkohol etoksylowany 8 do 10 jednostkami tlenku etylenu (zwilż ają cy) 0,75%

- oboję tny lignosulfonian wapnia (dyspergator) 2%

- wapnia wę glan (oboję tny wypeł niacz) do 100%

PL 198 321 B1

P r z y k ł a d WP 3:

Ten zwilżalny proszek zawiera te same składniki, jak w poprzednim przykładzie, lecz w następujących proporcjach:

- składnik czynny	75%
- środek zwilżający	1,50%
- dyspergator	8%
- węglan wapnia (obojętny wypełniacz)	do 100%
P r z y k ł a d WP 4:
- składnik czynny	90%
- etoksylowany alkohol tłuszczowy (zwilżający)	4%
- etoksylowany fenyloetylofenol (dyspergator)	6%
P r z y k ł a d WP 5:
- składnik czynny	50%
- mieszanina anionowych i niejonowych
surfaktantów (środek zwilżający)	2,5%
- lignosulfonian sodu (dyspergator)	5%
- glinka typu kaolinu (obojętny nośnik)	42,5%

Wodne dyspersje i emulsje, np. kompozycje otrzymane przez rozcieńczenie zwilżalnego proszku lub koncentratu emulsji według wynalazku przy pomocy wody, mieszczą się w ogólnym zakresie niniejszego wynalazku. Emulsje mogą być typu woda-w-oleju lub olej-w-wodzie i mogą mieć gęstą konsystencję, taką jak „majonez”.

Grzybobójcze kompozycje według wynalazku można komponować w postaci dyspergujących w wodzie granulek, które podobnie mieszczą się w zakresie wynalazku.

Te dyspergujące granulki, których pozorna gęstość wynosi ogólnie pomiędzy około 0,3 i 0,6, mają rozmiary cząstek ogólnie pomiędzy około 150 i 2000, korzystnie pomiędzy 300 i 1500 um.

Zawartość składnika czynnego w tych granulkach wynosi ogólnie pomiędzy około 1% i 90%, korzystnie pomiędzy 25% i 90%.

Pozostała część tych granulek składa się zasadniczo ze stałego wypełniacza, i jeśli to właściwe, zaróbek powierzchniowo czynnych, które nadają granulkom właściwości dyspersyjności w wodzie. Te granulki mogą zasadniczo należeć do dwu różnych typów, w zależności od tego, czy ich wypełniacz jest rozpuszczalny w wodzie. Gdy wypełniacz jest rozpuszczalny w wodzie, może być mineralny lub, korzystnie, organiczny. Doskonałe wyniki otrzymano z mocznikiem. Nierozpuszczalny wypełniacz jest korzystnie minerałem, takim jak, np., kaolin lub bentonit. Jest on korzystnie uzupełniony surfaktantami (w ilości 2 do 20% wagowych granulek), z których więcej niż połowa jest złożona z, np., co najmniej jednego zasadniczo anionowego dyspergatora, takiego jak polinaftalenosulfonian metalu alkalicznego lub wapniowca, albo lignosulfonian metalu alkalicznego lub wapniowca, a resztę stanowią niejonowe lub anionowe środki zwilżające, takie jak alkilonaftalenosulfonian metalu alkalicznego lub wapniowca.

Ponadto można dodawać inne adiuwanty, takie jak środki przeciwpieniące, chociaż nie jest to konieczne.

Granulki według wynalazku można wytwarzać mieszając potrzebne składniki i następnie granulując mieszaninę różnymi znanymi technikami (granulator, złoże fluidalne, atomizator, wytłaczanie i tym podobne). Na koniec kruszy się je i przesiewa do wybranego rozmiaru cząstek w wymienionych granicach. Można także stosować granulki otrzymane jak powyżej i następnie impregnowane kompozycją zawierającą składnik czynny.

Korzystnie otrzymuje się je przez wytłaczanie, którego procedurę pokazano w przykładach poniżej.

P r z y k ł a d DG1: Dyspergujące granulki

W mieszalniku miesza się 90% wagowych składnika czynnego i 10% kulek mocznika. Mieszaninę miele się następnie w młynie kołkowym. Daje to proszek, który zwilża się około 8% wagowych wody. Wilgotny proszek wytłacza się w wytłaczarce z perforowanym wałkiem. Daje to granulki, które osusza się i następnie kruszy i przesiewa z wytworzeniem odpowiednio tylko tych granulek, które mają rozmiar pomiędzy 150 i 2000 um.

P r z y k ł a d DG2: Dyspergujące granulki

Następujące składniki miesza się w mieszalniku:

- składnik czynny 75%

- środek zwilżający (alkilonaftalenosulfonian sodu) 2%

PL 198 321 B1

- dyspergator (polinaftalenosulfonian sodu) 8%

- oboję tny nierozpuszczalny w wodzie wypeł niacz (kaolin) 15%

Tę mieszaninę granuluje się w złożu fluidalnym w obecności wody i następnie osusza, kruszy i przesiewa z wytworzeniem granulek o rozmiarach pomię dzy 0,15 i 0,80 mm.

Te granulki można stosować same, jako roztwór lub jako dyspersję w wodzie wytwarzają żądaną dawkę. Można ich także użyć do wytwarzania kombinacji z innymi substancjami czynnymi, szczególnie fungicydami, te ostatnie w formie zwilżalnych proszków lub granulek, lub wodnych zawiesin.

Te kompozycje, które zaprojektowano jako odpowiednie do przechowywania i transportu, zawierają korzystniej 0,5 do 95% (wagowych) składnika czynnego.

Ujawniono również sposób leczniczego lub zapobiegawczego zwalczania fitopatogennych względem upraw grzybów i/lub bakterii, charakteryzujący się nałożeniem skutecznej, niefitotoksycznej ilości kombinacji związku A i co najmniej jednego związku B na napowietrzne części roślin, np. grzybobójczej kompozycji według wynalazku.

Fitopatogenne względem upraw grzyby, które można zwalczać tym sposobem, są w szczególności następujące:

- z grupy Oomycetes:

- te z rodzaju Phytophthora, takie jak Phytophthora phaseoli, Phytophthora citrophthora, Phytophthora capsici, Phytophthora cactorum, Phytophthora palmivora, Phytophthora cinnamoni, Phytophthora megasperma, Phytophthora parasitica, Phytophthora fragariae, Phytophthora cryptogea, Phytophthora porri, Phytophthora nicotianae, Phytophthora infestans (zaraza psiankowatych, szczególnie ziemniaków i pomidorów);

- te z rodziny Peronosporaceae, w szczególności Plasmopara viticola (mączniak rzekomy winorośli), Plasmopara halstedei (mączniak rzekomy słonecznika), Pseudoperonospora sp. (w szczególności mączniak rzekomy kabaczka (Pseudoperonospora cubensis) i mączniak rzekomy chmielu (Pseudoperonospora humuli)), Bremia lactucae (mączniak rzekomy sałaty), Peronospora tabacinae (niebieska pleśń tytoniu), Peronospora destruktor (mączniak rzekomy cebuli), Peronospora parasitica (mączniak rzekomy Brassica), Peronospora farinosa (pleśń endywii i pleśń buraka),

- z grupy Adelomycetes (workowców):

- te z rodzaju Alternaria, np. Alternaria solani (alternarioza psiankowatych, szczególnie ziemniaków i pomidorów) Alternaria porri (alternarioza gruszy), Alternaria mali (alternarioza jabłoni),

- te z rodzaju Guignardia, szczególnie Guignardia bidwellii (czarna zgnilizna winoroś li),

- te z rodzaju Venturia, np. Venturia inaequalis, Venturia pirina (parch jabłek lub gruszek),

- te z rodzaju Oidium, np. mączniak prawdziwy winorośli (Uncinula necator); mączniak prawdziwy warzyw, np. Erysiphe polygoni (mączniak prawdziwy krzyżowych); Leveillula taurica, Erysiphe cichoracearum, Sphaerotheca fuligena (mączniak prawdziwy Cucurbitaceae, Compositae, pomidorów); Erysiphe communis (mączniak prawdziwy kapusty); Erysiphe pisi (mączniak prawdziwy groszku lub lucerny); Erysiphe polyphaga (mączniak prawdziwy fasoli haricot i ogórka); Erysiphe umbelliferarum (mączniak prawdziwy baldaszkowatych, w szczególności marchwi); Sphaerotheca humuli (mączniak prawdziwy chmielu),

- te z rodzaju Taphrina, np. Taphrina deformans (kędzierzawość liści gruszy),

- te z rodzaju Botrytis cinerea (winorośl, warzywa i owoce, szkółki drzew, groszek, i tym podobne),

- te z rodzaju Phomopsis viticola (choroba kory winoroś li),

- z grupy Basidiomycetes:

- z rodziny Rhizoctonia, np. Rhizoctonia solani.

Chorobami pochodzenia bakteryjnego i wirusowego, które można kontrolować tym sposobem, są w szczególności

- zaraza ogniowa, Erwinia amylovora;

- czarna zgnilizna owoców pestkowych, Xanthomonas campestris;

- rak bakteryjny gruszki, Pseudomonas syringae.

Rozważane uprawy dla celów niniejszego wynalazku to korzystnie warzywa (fasole, cebule, kabaczki, kapusta, ziemniaki, ziemniaki, papryki, szpinak, groszki, sałata, seler, endywie), uprawy owocowe (krzewy truskawek, malin), uprawy drzewiaste (jabłonie, grusze, wiśnie, żeń-szeń, cytryny, palmy kokosowe, leszczyna amerykańska, kakaowce, orzechy, kauczukowce, oliwki, topole, bananowce), winorośle, tytoń i rośliny ozdobne.

Klasyfikację ze względu nie na grzyby i bakterie, przeciw którym są skierowane, lecz docelowe uprawy, może przedstawić jak poniżej:

PL 198 321 B1

- winoroś l: mą czniak (Uncinula necator), mączniak rzekomy (Plasmopara viticola), zgnilizna (Botrytis cinerea), choroby kory (Phomopsis viticola) i czarna zgnilizna (Guignardia bidwellii),

- Solanaceae: zaraza (Phytophthora infestans), alternarioza (Alternaria solani) i zgnilizna (Botrytis cinerea),

- warzywa: mą czniak rzekomy (Peronospora sp., Bremia lactucae, Pseudoperonospora sp.), alternarioza (Alternaria sp.), zgnilizna (Botrytis cinerea), zgnilizna korzeni (Rhizoctonia spp.), mączniak (Erysiphe sp.: Sphaerotheca fulginea).

- uprawy drzewiaste: parch (Venturia inaequalis, V. pirina), choroby bakteryjne (Erwinia amylovora, Xanthomonas campestris, Pseudomonas syringae), mączniak (Podosphaera leucotricha) i brunatna zgnilizna (Monilia fructigena), botrytis.

- cytrusy: parch (Elsinoe fawcetti), melanoza (Phomopsis citri) i choroby powodowane przez Phytophthora sp.

Grzybobójczą kompozycję według wynalazku nakłada się przy pomocy różnych sposobów wykonywania zabiegów, takich jak:

- spryskiwanie cieczą zawierającą kompozycję napowietrznych części upraw poddanych zabiegowi,

- rozpylanie, wprowadzanie granulek lub proszków w glebę , wylewanie, wstrzykiwanie w drzewa, lub malowanie ich.

Korzystnym sposobem wykonywania zabiegu jest spryskiwanie cieczą napowietrznych części upraw poddanych zabiegowi.

„Skuteczna, niefitotoksyczna ilość” ma oznaczać taką ilość kompozycji według wynalazku, aby pozwolić na zwalczanie lub zniszczenie grzybów i bakterii, które są obecne lub mogą się pojawić na uprawach, unikając zarazem wszelkich widocznych objawów fitotoksyczności na tych uprawach. Taka ilość może się wahać w szerokich granicach, w zależności od zwalczanego grzyba lub bakterii, typu uprawy, warunków klimatycznych, oraz związków w grzybobójczej kompozycji według wynalazku. Tę ilość można określić przez systematyczne próby polowe znane specjaliście.

Stosując sposób według wynalazku, wykorzystywane stężenia będą ogólnie w przypadku traktowania liści na winorośli, warzywach, drzewach, cytrusach i tym podobnych wynosiły:

do 4000 g/ha związku B, np. pirymetanilu, + 150 do 4000 g/ha związku A, a dokładniej 50 do 1000 g/ha + 250 do 3000 g/ha, a więc całkowita dawka kompozycji według wynalazku pomiędzy 175 do 8000 g/ha, korzystnie pomiędzy 300 i 4000 g/ha, 100 do 800 g/ha związku B i 300 do 900 g/ha związku A, a więc całkowita dawka kompozycji według wynalazku pomiędzy 400 g/ha i 1700 g/ha.

Najkorzystniej zastosuje się 501 g/ha związku A + 167 g/ha związku B (stosunek 3/1), a więc 668 g/ha łącznie.

Na koniec, przedmiotem wynalazku jest produkt obejmujący co najmniej jeden związek A i co najmniej jeden związek B do zwalczania fitopatogennych grzybów i/lub bakterii w środowisku przez jednoczesne, kolejne lub odrębne stosowanie.

Poniższy przykład podano wyłącznie w celu zilustrowania wynalazku, który nie jest ograniczony tym samym w żaden sposób.

P r z y k ł a d: Kombinacja pirymetanilu i dodyny w zwalczaniu parcha jabłoni

Ocenianymi fungicydami były następujące:

EXP A: preparat SC zawierający 400 g dodyny/l,

Scala^® preparat SC zawierający 400 g pirymetanilu/l.

Grzybobójczymi ocenianymi kompozycjami są następujące:

EXPA przy dawkach 150-300 i 600 g dodyny/ha,

Scala^® przy dawkach 50-100 i 200 g pirymetanilu/ha,

EXPA + Scala^® przy dawkach 150 + 50 - 300 + 100 i 600 + 200 g dodyny + pirymetanil/ha.

Jabłonie (odmiana Melrose Golden) w stadium 5-6 liścia zaszczepia się wodną zawiesiną zawierającą 150000 zarodków Venturia inaequalis/ml inokulum. Rośliny umieszcza się następnie w klimatycznej komorze w temperaturze 16-18°C, 100% RH (wilgotności względnej) przez 3 dni. Traktuje się je następnie grzybobójczą kompozycją przy dawkach cytowanych powyżej (12 powtórek/dawkę) w mieszaninie do ochrony roś lin przy 500 l/ha i ponownie umieszcza w warunkach opisanych powyż ej. W miesiąc po zaszczepieniu uzyskuje się wyniki. Polegaj ą one na ocenieniu chorej powierzchni liś cia na etapie 2 liści wrażliwej na chorobę i porównaniu z nietraktowaną zarażoną próbą kontrolną, i zdefiniowaniu procentowej skuteczności według następującego wzoru:

% praktycznej skutecznoś ci = 100 x (% zakaż enia kontroli - % zakaż enia próby)/% zakaż enia kontroli

Teoretyczną skuteczność według wzoru Colby'ego oblicza się w oparciu o następujący wzór:

PL 198 321 B1 % teoretycznej skutecznoś ci A+B = % praktycznej skutecznoś ci A + % praktycznej skutecznoś ci

B - (% praktycznej skutecznoś ci A x % praktycznej skuteczności B/100) III: Wyniki

Praktyczna skuteczność

dodyna/pirymetanil	0 g/ha	50	100	200
0 g/ha	0	65,4	65,4	61,5
150	30,8	84,6
300	76,9		92,3
600	75			90,4

Teoretyczna skuteczność (Colby):

dodyna/pirymetanil	0 g/ha	50	100	200
0 g/ha	0	65,4	65,4	61,5
150	30,8	76,06
300	76,9		92,01
600	75			90,38

Synergizm:

dodyna/pirymetanil	0 g/ha	50	100	200
0 g/ha
150		9
300			0
600				0

Pirymetanil i dodyna oferują częściową ochronę, gdy stosuje się je same. Kombinacja o stosunku dodyna/pirymetanil = 3/1 zapewnia wysoką ochronę dla dawek pomiędzy 150 + 50 i 600 + 200 g/ha.

Pewną synergiczną zależność otrzymuje się przy dawce 150 + 50 g/ha (+9% skuteczności).

Claims

1. Synergiczna kompozycja grzybobójcza do kontrolowania fitopatogennych względem upraw grzybów, znamienna tym, że obejmuje, jako związek A dodynę i jako związek grzybobójczy B pirymetanil, przy czym kompozycja obejmuje składniki A i B w stosunku wagowym A/B pomiędzy 1/26 i 160/1, korzystnie pomię dzy 1/4 i 60/1.

2. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że stosunek A/B znajduje się pomiędzy 1/4 i 60/1, szczególnie korzystnie pomiędzy 3/8 i 9/1, najkorzystniej 3/1 dla wszystkich rozważanych upraw.

3. Kompozycja według zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, że obejmuje związki A i B jako mieszaninę ze stałymi lub ciekłymi rolniczo dopuszczalnymi nośnikami i/lub surfaktantami, które są także rolniczo dopuszczalne.

4. Kompozycja według zastrz. 1 albo 2 albo 3, znamienna tym, że obejmuje od 0,05 do 95% wagowych składnika czynnego.

5. Zastosowanie kompozycji określonej w zastrz. 1, do wytwarzania środka do leczniczego lub zapobiegawczego kontrolowania fitopatogennych względem upraw grzybów, przeznaczonego do podawania skutecznej, niefitotoksycznej ilości grzybobójczej kompozycji na napowietrzne części roślin.

6. Zastosowanie według zastrz. 5, w którym środek ma postać cieczy przeznaczonej do podawania przez spryskiwanie.

7. Zastosowanie według zastrz. 6, w którym środek jest przeznaczony do podawania przez spryskiwanie dolistne.