PL195086B1

PL195086B1 - Dwuczęściowy utwardzalny materiał krzemianowy

Info

Publication number: PL195086B1
Application number: PL99347309A
Authority: PL
Inventors: Leslie William Cheriton; Anthony Cecil Plaisted; Anthony Mansell James; Judith Anne Simcox
Original assignee: Minova Int Ltd
Priority date: 1998-09-02
Filing date: 1999-08-31
Publication date: 2007-08-31
Also published as: AU757943B2; WO2000014026A3; AU5633199A; CA2341717A1; CA2341717C; SE0100703L; PL347309A1; SE0100703D0; WO2000014026A2; US6506246B1

Abstract

1. Dwuczesciowy utwardzalny material krzemianowy, znamienny tym, ze posiada pierwsza czesc skladowa bedaca zasadniczo bezwodna kompozycja utwardzacza, przy czym kompozycja utwardzacza zawiera: od 10% do 60% weglanu organicznego stanowiacego utwardzacz dla krzemianu, od 20% do 85% cementu utwardzalnego przez reakcje z woda i od 0,05% do 10% opózniacza dla cementu, przy czym procenty sa procentami wagowymi w przeliczeniu na laczna mase (a), (b) i (c) oraz druga czesc skladowa bedaca kompozycja zawierajaca krzem zawierajaca: (i) od 40% do 85% napelniacza, (ii) od 3% do 40% krzemianu metalu alkalicznego, i (iii) od 5% do 70% wody, przy czym procenty sa procentami wagowymi w przeliczeniu na laczna mase (i), (ii) i (iii), i ilosc krzemianu w przelicze- niu na sucha mase, i w której wzgledna ilosc reagentów jest taka, ze gdy obie czesci sa zmieszane, reagenty tworza utwardzona mase. 12. Sposób wytwarzania utwardzonej masy przez reakcje krzemianu z organicznym weglanem bedacym utwardzaczem, znamienny tym, ze obejmuje mieszanie kompozycji zawierajacej krzemian zawierajacej: (i) od 40 do 85% napelniacza, (ii) od 3 do 40% krzemianu metalu alkalicznego, i (iii) od 5 do 70% wody, przy czym procenty sa procentami wagowymi w przeliczeniu na laczna mase (i) , (ii) i (iii) , i ilosc krzemianu w przeli- czeniu na sucha mase, z kompozycja utwardzacza zawierajaca: (a) od 10 do 60% weglanu organicznego stanowiacego utwardzacz dla krzemianu, (b) od 20 do 85% cementu utwardzalnego przez reakcje z woda i (c) od 0,05 do 10% opózniacza dla cementu, przy czym procenty sa procentami wagowymi w przeliczeniu na laczna mase (a), (b) i (c). PL PL PL PL PL

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest dwuczęściowy utwardzalny materiał krzemianowy, w szczególności kompozycja dostarczana w dwóch częściach przeznaczonych do zmieszania, przy czym każda z tych części sporządzona jest w formie o ulepszonej trwałości podczas przechowywania. Po zmieszaniu dwóch części kompozycja jest użyteczna do rozmaitych celów, na przykład do kotwiczenia elementów mocujących w stropie kopalni w celu zabezpieczenia pokładów stropowych przed nadległymi utworami skalnymi.

Poprzednio proponowane utwardzalne kompozycje krzemianowe w formie dwuczęściowej opisano w opisie patentowym USA nr 5165958, który ujawnia metodę uszczelniania przegród kopalnianych, w której roztwór krzemianu metalu alkalicznego dostarczany w jednej części jest żelowany przez reakcję ze słabym kwasem albo solą lub estrem kwasu, które hydrolizują uwalniając kwas dostarczany w innej części. W opisie patentowym USA nr 5330785 opisano stosowanie podobnej dwuczęściowej kompozycji do uszczelniania pokładów stropowych.

Problem z dwuczęściowymi sieciowalnymi kompozycjami krzemianowymi polega na tym, że mają one ograniczoną trwałość, zwłaszcza podczas przechowywania w warunkach wysokiej temperatury lub wilgotności, jakie niekiedy występują w kopalniach.

Obecnie rozwiązano ten problem. W nowym rozwiązaniu dwuczęściowa krzemianowa kompozycja zestalająca ma polepszoną trwałość.

Przedmiotem wynalazku jest dwuczęściowy utwardzalny materiał krzemianowy, charakteryzujący się tym, że posiada pierwszą część składową będącą zasadniczo bezwodną kompozycją utwardzacza, przy czym kompozycja utwardzacza zawiera (a) od 10% do 60% węglanu organicznego stanowiącego utwardzacz dla krzemianu, (b) od 20% do 85% cementu utwardzalnego przez reakcję z wodą i (c) od 0,05% do 10% opóźniacza dla cementu, przy czym procenty są procentami wagowymi w przeliczeniu na łączną masę (a), (b) i (c) oraz drugą część składową będącą kompozycją zawierającą krzem zawierającą (i) od 40% do 85% napełniacza, (ii) od 3% do 40% krzemianu metalu alkalicznego, i (iii) od 5% do 70% wody, przy czym procenty są procentami wagowymi w przeliczeniu na łączną masę (i), (ii) i (iii), i ilość krzemianu w przeliczeniu na suchą masę, i w której względna ilość reagentów jest taka, że gdy obie części są zmieszane, reagenty tworzą utwardzoną masę.

Węglanem może dogodnie być węglan etylenu, węglan propylenu lub węglan butylenu, a korzystnie sucha mieszanka węglanu etylenu (który jest stały w temperaturze pokojowej) w ciekłym węglanie propylenu.

Korzystnie węglan organiczny jest mieszaniną węglanów etylenu i propylenu w proporcjach od 3:1 do 1:3 wagowo.

W utwardzalnym materiale krzemianowym pierwsza część składowa zawiera węglan organiczny stanowiący utwardzacz w ilości od 15 do 50%, cement w ilości od 40 do 75% i opóźniacz w ilości od 0,1 do 4%.

W utwardzalnym materiale krzemianowym jako cement w pierwszej części składowej stosuje się cement portlandzki.

W utwardzalnym materiale krzemianowym określonym wyżej, kompozycja utwardzacza zawiera dodatkowo (d) od 0,05 do 10% środka wspomagającego tworzenie zawiesiny substancji stałych w organicznym węglanie, gdzie procenty są procentami w przeliczeniu na łączną masę (a), (b), (c) i (d), i gdzie te ilości są dobrane tak, że pasta jest trwała.

Kompozycja zawierająca krzem zawiera korzystnie: od 50 do 80% napełniacza od 5 do 25% krzemianu metalu alkalicznego i od 10 do 50% wody.

W utwardzalnym materiale krzemianowym względne ilości (i), (ii) i (iii) są dobrane tak, że pasta jest trwała, a napełniacz jest minerałem w formie pyłu substancji stałej.

Organiczny węglan wybrany jest spośród węglanu etylenu, węglanu propylenu i węglanu butylenu, przy czym ich względne 4 ilości są tak dobrane, że czas żelowania wynosi od 5 sekund do 20 minut.

PL 195 086 B1

Dwie części składowe materiału według wynalazku zawarte są w oddzielnych przedziałach przedzielonego pojemnika mającego dwa przedziały nieprzepuszczalne dla powietrza i wody.

Kolejnym przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania utwardzonej masy przez reakcję krzemianu z organicznym węglanem będącym utwardzaczem, polegający na tym, że obejmuje mieszanie kompozycji zawierającej krzemian zawierającej:

(i) od 40 do 85% napełniacza, (ii) od 3 do 40% krzemianu metalu alkalicznego, i (iii) od 5 do 70% wody, przy czym procenty są procentami wagowymi w przeliczeniu na łączną masę (i) , (ii) i (iii) , i ilość krzemianu w przeliczeniu na suchą masę, z kompozycją utwardzacza zawierającą (a) od 10 do 60% węglanu organicznego stanowiącego utwardzacz dla krzemianu, (b) od 20 do 85% cementu utwardzalnego przez reakcję z wodą i (c) od 0,05 do 10% opóźniacza dla cementu, przy czym procenty są procentami wagowymi w przeliczeniu na łączną masę (a), (b) i (c).

Przez dobranie ilości (a), (b) i (c) możliwe jest utworzenie kompozycji w formie trwałej pasty, to jest takiej w której substancje stałe nie osadzają się, a także uzyskanie dopuszczalnego czasu magazynowania co najmniej 12 tygodni przy temperaturze 35°C.

Korzystnie mieszanka węglanów stanowi od około 20% do około 40%, najbardziej korzystnie około 25-35% wagowych bezwodnej kompozycji utwardzacza.

Poza węglanem mogą być zastosowane inne organiczne utwardzacze dla krzemianów, np. estry AGS, triacetyna, diacetyna itp.

Stwierdzono eksperymentalnie, że przy zastosowaniu węglanu etylenu, węglanu propylenu i węglanu butylenu uzyskuje się różne czasy żelowania. W przypadku samego węglanu etylenu czas żelowania wynosi około 15 sekund, natomiast w przypadku węglanu butylenu około 20 minut. Przez zastosowanie mieszanki i dobranie proporcji tych węglanów można dobrać czas żelowania między około 5 sekund a 20 minut.

Początkowo oczekiwano, że sucha mieszanka węglanu organicznego i materiału cementowego będzie trwała, ale eksperymentalnie stwierdzono, że twardnieje ona po około 3 tygodniach w temperaturze 35°C. Jednakże następnie nieoczekiwanie stwierdzono, że dodanie kwasu organicznego znanego jako opóźniacz reakcji cementów z wodą, daje trwałą kompozycję nadającą się do użytku po przechowywaniu przez 12 tygodni w temperaturze 35°C.

Korzystnym cementem jest cement portlandzki zwykły (OPC), który stanowi główny składnik. Oprócz OPC lub zamiast niego mogą być także obecne inne cementy, na przykład sulfoglinian wapnia (CSA), cement glinowy (HAC), cement do zapraw tynkowych, zmielony żużel wielkopiecowy (GGBFS), sproszkowany popiół poopałowy (PFA) i podobne.

Kompozycja utwardzacza może zawierać inne składniki, na przykład środki utrzymujące w zawiesinie, takie jak bentonit, powiedzmy do 10%; opóźniacze; obciążniki; przyspieszacze; środki dyspergujące; oraz podobne.

Przez dobranie ilości (i), (ii) i (iii) drugiego składnika możliwe jest wytworzenie kompozycji w formie trwałej pasty, to jest takiej w której substancje stałe nie osadzają się, a także uzyskanie dopuszczalnego czasu magazynowania co najmniej 12 tygodni przy temperaturze 35°C.

Kompozycja stanowiąca drugi składnik może zawierać inne nieorganiczne substancje wiążące; napełniacze i podobne.

Korzystnie kompozycja zawiera ortofosforan działający jako opóźniacz i/lub środek dyspergujący; przyspieszacze; obciążniki, i podobne.

Krzemianem metalu alkalicznego może być, na przykład, krzemian sodu lub potasu i może mieć stosunek molowy krzemionki do tlenku metalu alkalicznego od 2: do 4:1.

Krzemiany metali alkalicznych są zwykle związane z wodą i krzemian może mieć zawartość substancji stałych od 10 do 60% wagowych, zwykle około 30 do 50%, gdzie uzupełnienie do bilansu 100% stanowi woda.

Ilości krzemianu metalu alkalicznego w podstawowej kompozycji krzemianowej obliczano bez uwzględniania wody.

Kompozycja krzemianowa może zawierać napełniacz, pod warunkiem że jest on niereaktywny i kompatybilny z krzemianem jeśli chodzi o trwałość w długim okresie czasu. Do takich napełniaczy należą wapień, mika, włókna celulozowe, włókna szklane i inne niereaktywne włókna wzmacniające, glinka i kaolin.

PL 195 086 B1

Celem wynalazku jest przedłużenie dopuszczalnego okresu przechowywania zarówno podstawowej kompozycji krzemianowej jak i kompozycji utwardzacza. Zwykle im niższy stosunek molowy krzemionki do tlenku sodu, tym krótszy dopuszczalny czas przechowywania. Po podniesieniu stosunku molowego do około 3,3:1 okres przechowywania wydłuża się, ale czas żelowania jest zbyt krótki.

Stwierdzono jednak, że jeśli stosunek molowy krzemionki do tlenku metalu alkalicznego w krzemionce zostanie obniżony z około na przykład 3,3:1 do około 2,8:1 przez dodanie wodorotlenku sodu lub podobnego związku, to czas żelowania wydłuży się bez straty na dopuszczalnym czasie przechowywania.

Na przykład, dodanie do krzemianu sodu mającego stosunek molowy krzemionki do tlenku sodu 3,3:1 wodorotlenku sodu w ilości takiej, aby uzyskać stosunek molowy 2,8:1, daje okres przechowywania powyżej 12 tygodni w temperaturze 35°C.

Względne ilości składników reaktywnych są korzystnie dobrane tak, że po zmieszaniu kompozycji z dwóch przedziałów reagenty tworzą utwardzoną masę.

Dogodnie względne ilości węglanu etylenu, węglanu propylenu i węglanu butylenu są dobrane tak, aby czas żelowania wynosił od 15 sekund do 20 minut.

Cement może zawierać ślady wilgoci takie jakie mogą występować w obecnych w handlu formach tych materiałów i zgodnie z tym należy interpretować wszelkie powołania jako odnoszące się do materiału suchego lub zasadniczo bezwodnego.

Dla lepszego zrozumienia wynalazku przedstawiono jedynie dla celów ilustracji, przykłady, w których części wyrażono wagowo a wytrzymałość w MPa.

P r z y k ł a d 1

Sporządzono i przechowywano oddzielnie podstawową kompozycję krzemianową i suchą kompozycję utwardzacza. Składniki użyte do sporządzenia dwóch kompozycji podano poniżej.

Podstawowa kompozycja krzemianowa % wagowy

Sortowany wapień, napełniacz 66,5 krzemian sodu* (stosunek SiO2:Na2O 3,3:1) 27,0 ortofosforan trisodowy, opóźniacz** 1,0 sproszkowany wodorotlenek sodu*** 0,5 kaolin 5,0 * zawartość substancji stałych 38,1% wagowych, pozostałość stanowi woda; % wagowy krzemianu sodu przeliczony na substancję bezwodną wynosi 10,29% ** działa także jako środek dyspergujący dla wapienia i krzemianu *** wodorotlenek sodu dodany dla uzyskania stosunku molowego około 2,8:1.

Podstawową kompozycję krzemianową sporządzono przez dodanie do krzemianu sodu (który jest klarowną cieczą) sproszkowanego wodorotlenku sodu i ortofosforanu sodowego i mieszanie aż do rozpuszczenia. Następnie dodano wapień i kaolin i mieszano w mieszarce do wytworzenia pasty. Pasta była trwała, to jest składniki nie osadzały się.

Podstawową kompozycję krzemianową przechowywano w hermetycznym pojemniku plastykowym przez 12 tygodni w temperaturze 35°C, po którym to czasie dokonano jej oglądu i stwierdzono, że nadaje się do użytku, co stanowi potwierdzenie dopuszczalnego czasu magazynowania w tych warunkach co najmniej 12 tygodni.

Kompozycja utwardzacza

Zwykły cement portlandzki 67,8 węglan etylenu i węglan propylenu* 30,0 (mieszanka 50:50 wagowo) bentonit, środek utrzymujący w zawiesinie 2,0 kwas cytrynowy 0,2 * zastosowane węglany organiczne były czystości poliuretanowej, to jest wyjątkowo suche

Kompozycję utwardzacza sporządzono przez dodanie kwasu cytrynowego do mieszaniny węglanu etylenu i propylenu i mieszanie do rozpuszczenia. Następnie dodano zwykły cement portlandzki i bentonit i mieszano do wytworzenia pasty. Pasta była trwała, to jest składniki nie osadzały się.

Powyższą kompozycję utwardzacza przechowywano w hermetycznym pojemniku plastykowym przez 12 tygodni w temperaturze 35°C, po którym to czasie dokonano jej oglądu i stwierdzono, że nadaje się do użytku, co stanowi potwierdzenie dopuszczalnego czasu magazynowania w tych warunkach co najmniej 12 tygodni.

PL 195 086 B1

Oczekiwano, że sucha mieszanka cementu i węglanów będzie trwała, ale eksperymentalnie stwierdzono, że twardnieje ona po około 3 tygodniach przechowywania. Dodanie kwasu cytrynowego dało trwałą kompozycję. Zaskakujące było to, że kwas cytrynowy (który wcześniej stosowano jako opóźniacz gdy do wiązania cementu używano wody) skutecznie stabilizuje składniki w układzie suchym.

Po zmieszaniu dwóch kompozycji głównymi reakcjami są po pierwsze reakcja między węglanem a krzemianem i po drugie między cementem a wodą związaną z krzemianem. Ponadto cement portlandzki, będąc silnie alkalicznym, działa jako środek żelujący krzemian. Podstawę i utwardzacz mieszano w stosunku wagowym 9:1 a kompozycja żelowała w ciągu około 90 sekund.

Sporządzono różne próbki i testowano je w różnych warunkach utwardzania.

Otrzymano następujące rezultaty.

Testy suche prowadzono przez zmieszanie podstawowej kompozycji krzemianowej i kompozycji utwardzacza, dodanie mieszaniny do formy i pozostawienie mieszaniny w formie do zestalenia. Następnie próbki wyjmowano z formy i pozostawiano w laboratorium na powietrzu.

Utwardzanie na sucho w temperaturze 20°C

Czas Wytrzymałość minut 1 godzina 1 dzień 7 dni 28 dni

11,8

12,2

14.3 23,5

32.4

Utwardzanie na sucho w temperaturze 35°C

Czas Wytrzymatość dzień 15,0 dni 20,3 dni 28,4

Utwardzanie na sucho w temperaturze 50°C

Czas Wytrzymałość dzień 21,0 dni 29,6 dni 32,6

Próbki utwardzane na mokro wyjmowano z formy po jednej godzinie, umieszczano pod wodą i następnie testowano.

Utwardzanie na mokro w temperaturze 20°C

Czas Wytrzymałość dzień 12,5 dni 20,5 dni 21,0

Utwardzanie na mokro w temperaturze 35°C

Czas Wytrzymałość dzień 12,8 dni 18,6 dni 19,0

Utwardzanie na sucho w temperaturze 50°C

Czas Wytrzymałość dzień 11,1 dni 16,9 dni 17,3

Powyższe wyniki wskazują, że w różnych warunkach wilgotności i temperatury kompozycja będzie nadal utwardzać się, dają wysoką wytrzymałość na ściskanie zarówno początkową jak i po długim czasie.

Zaletami kompozycji zilustrowanymi w powyższym przykładzie są:

(i) ooiekomppozyjes ątrwałymippstami, tooest s ubstancjestałen ieosaadzjąs ię,ccccznijeoopowiednimi do stosowania w dwuczęściowych kapsułach typu stosowanego w operacjach górniczych,

PL 195 086 B1 (ii) obie kompozycje mają dopuszczalny okres przechowywania w temperaturze 35°C co najmniej 12 tygodni, (iii) węglann służą j jko nnónik dla cemmetu a wodd służy j jko nnónik dla krzemianu, a ponndto węglany rengzją z Orzeminnem n wodn z eementem.

Zntem, Oaydy z nośników, bgdąe obojętnym w swojej Oompozyeji, po zmieszaniu reaguje ze sOładniOiem z drugiej Oompozyeji.

P r z y O ł a d 2

Kotwę stropu osadzono w otworze o średniey 28 mm i dłrgonei 229 mm, stosrjąe Oompozyejg według przyOładr 1 i mierzono przyłożone obeiąyenie w ezasie. WyniOi przedstawiono na wyOresie na załąezonej fig 1, z Otórego widoezne jest ye obeiąyenie rosło w ezasie i ustabilizowało się po 30 minutaeh. WysoOa wytrzymałość poezątOowa jest uyyteezna przy Ootwieniu.

WynalazeO nie jest ograniezony do przyOładów. Na przyOład mogą być użyte inne eementy i napełniaeze i w innyeh proporejaeh. Utwardzaezem węglanowym może być węglan butylenu sam albo z połąezeniu z innymi utwardzaezami.

P r z y O ł a d 3

Podstawową Oompozyeję Orzemianową i Oompozyeję utwardzaeza z przyOładu 1 zapaOowano do oddzielnyeh przedziałów Oapsuły mająeej dwa przedziały wyOonane z trójlaminatowej folii, w stosunOu wagowym 9 ezęnei podstawy Orzemianowej na 1 ezęnć utwardzaeza. WyOonano trzy Oapsuły o średniey 24 mm i długonei 450 mm. Kapsuły te pneumatyeznie wprowadzono do otworu o głęboOonei 1,85 m i średniey 28 mm w polsOiej Oopalni miedzi. Kapsuły przewiereono prętem zbrojeniowym 20 mm w eelu rozerwania folii i zmieszania zawartonei. Po 10 minutaeh od instalaeji stwierdzono, ye wytrzymałonć Ootwy przeOraeza wymagania Ootwienia przewidziane przez polsOie normy dla 12 Oopalni miedzi. Normy te stanowią, ye po 10 minutaeh od założenia Ootwa musi być zdolna do przenoszenia obeiąyenia powyyej 10 ton przy maOsymalnym przesunięeiu 10 mm.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. uUwardzalny materiał znamienny tym, że posiada pierwszą ezęnć sOładową będąeą zasadniezo bezwodną Oompozyeją utwardzaeza, przy ezym Oompozyeja utwardzaeza zawiera:

(a) od 10% do 60% węglanu organieznego stanowiąeego utwardzaez dla Orzemianu, (b) od 20% do 85% eementu utwardzalnego przez reaOeję z wodą i (e) oo 0,05% do 10% opóźniacea dla cemennu, prez czym ρ^οθη^ są procentomi woagwomi w przeliezeniu na łąezną masę (a), (b) i (e) oraz drugą ezęnć sOładową będąeą Oompozyeją zawierająeą Orzem zawierająeą:

(i) od 40% do 85% napełniaeza, (ii) od 3% do 40% Orzemianu metalu alOalieznego, i (iii) od 5% do 70% wody, przy ezym proeenty są proeentami wagowymi w przeliezeniu na łąezną masę (i), (ii) i (iii), i ilonć Orzemianu w przeliezeniu na suehą masę, i w Otórej względna ilonć reagentów jest taOa, ye gdy obie ezęnei są zmieszane, reagenty tworzą utwardzoną masę.
2. Utwotddzlnn mmtoriał krzzmiakowy woełuż dzkłuz. t, sznmieenn tym, dy woęlak ddggkicenn stanowiąey utwardzaez wybrany jest z grupy obejmująeej węglan etylenu, węglan propylenu i węglan butylenu.
3. Utwotddzlnn mmtoriał Srzzmiar^nwo woełuż dzkłuz. 11 sznmieenn tym, sy woęlan ddggkicenn jest mieszaniną węglanów etylenu i propylenu w proporejaeh od 3:1 do 1:3 wagowo.
4. Utwardzalny matenał krzemianowy według zas^z. 1, znamienny tym, że pierwsza część sOładowa zawiera węglan organiezny stanowiąey utwardzaez w ilonei od 15 do 50%, eement w ilonei od 40 do 75% i opóźniaez w ilonei od 0,1 do 4%.
5. Utwardzalny materiał Orzemianowy według zastrz. 1, znamienny tym, ye jaOo eement w pierwszej ezęnei sOładowej zawiera eement portlandzOi.
6. Utworddzlnn mmtoriał Srzzmiarlnwo we^e^łL^g dć^^hz^. 11 sznmieeny tym, dy Sommpozyje srwordzaeza zawiera dodatOowo (d) od 0,05 do 10% nrodOa wspomagająeego tworzenie zawiesiny substaneji stałyeh w organieznym węglanie, gdzie proeenty są proeentami w przeliezeniu na łąezną masę (a), (b), (e) i (d) , i gdzie te ilonei są dobrane taO, ye pasta jest trwała.

PL 195 086 B1
7. Utwardzalny materiał krzemianowy według zastrz. 1, znamienny tym, że kompozycja zawierająca krzem aawiera:

zł 50 Zz 80% naoełniacza zZ 5 Zz 25% krzemiaog metalu alkaliczoegz i zZ 10 Zz 50% wzZy.
8. Utwerdzzlnyma-eria- krzzmianywawaeługzzatrz.1 , z namiennytym. żewazlędZoil ozci (ι( (ii) i (iii) są Zzbraoe tak, że pasta jest trwała.
9. UtwarZzzlny raa-eria- krzzmianywa weeług zzatrz. ż, znamienny tym, że nyaoeiiaac jaet minerałem w fzrmie pyłu substancji stałej.
10. Utwerdzzlny ma-eria- krzzmianywe weeług zzstrz. ż, znamienny tym, że zrggniccey glao wybrany jest sozcróZ węglanu etylenu, węglanu orzoylenu i węglanu butylenu, przy czym ich wzgldZoe ilzcci są tak Zzbrane, że czas eelzwania wynzsi zZ 5 sekunZ Zz 20 minut.
11. Utwerdzzlnyma-eria-krzzmianyweweeług zzstrz.1, znamιienaytymι. że dwiecczdcissraZzwe zawarte są w zZZzielnych orzeZziałach orzeZzielznegz ozjemnika mającegz Zwa orzeZziały nieorzeouszczalne Zla ozwietrza i wzZy.
12. SpozSówetwerzzniautwerdzzzejmass przzereeSojękrzzmiannz orggnicceym wedlanym bęZącym utwarZzaczem, znamienny tym, ee zbejmuje mieszanie kzmozzycji zawierającej krzemian zawierającej (i) zZ 40 Zz 85% naoełniacza, (ii) zZ 3 Zz 40% krzemianu metalu alkalicznegz, i (iii) zZ 5 Zz 70% wzZy, orzy czym orzcenty są orzcentami wagzwymi w orzeliczeniu na łączną masę (i) , (ii) i (iii) , i ilzcć krzemianu w orzeliczeniu na suchą masę, z kzmozzycją utwarZzacza zawierającą (a) zZ 10 Zz 60% węglanu zrganicznegz stanzwiącegz utwarZzacz Zla krzemianu, (b) zZ 20 Zz 85% cementu utwarZzalnegz orzez reakcję z wzZą i (c) zZ 0,05 Zz 10% zoóźniacza Zla cementu, orzy czym orzcenty są orzcentami wagzwymi w orzeliczeniu na łączną masę (a), (b) i (c).