PL180832B1 - Sposób i znacznik do znakowania produktu lub dokumentu - Google Patents

Abstract

1. Sposób znakowania produktu lub doku- mentu, zgodnie z którym na podloze naklada sie wielowarstwowy uklad optyczny zlozony z iden- tyfikatora, takiego jak kod kreskowy, zdjecie lub litery, i z autentyfikatora, stanowiacego optyczny znacznik dyfrakcyjny, znamienny tym, ze iden- tyfikator i autentyfikator rozdziela sie warstwa barwnego lakieru odznaczajaca sie selektywna przepuszczalnoscia w odniesieniu do dlugosci fali, zapewniajaca waskie pasmo przejscia w zakresie niewidzialnym widma, korzystnie w zakresie podczerwieni oraz nieprzepuszczalna w zakresie widzialnym widma, przy czym identyfikator i au- tentyfikator laczy sie trwale. Fig. 1 PL PL PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest sposób i znacznik do znakowania produktu lub dokumentu. Wynalazek realizuje się przy użyciu znaczników optycznych, takich jak siatki dyfrakcyjne, na przykład hologramy.

W stanie techniki znane jest stosowanie hologramów do autentyfikacji dokumentów. Przykładowo w europejskim opisie patentowym EP 4559 Al opisano dowód tożsamości z hologramem, jak również sposób wytwarzania i zapisu hologramu na dowodzie tożsamości. Zgodnie z tym opisem dowód tożsamości ma informację do odczytu i co najmniej jeden hologram, zawieraj ący informacj ę do odczytu, przy czym hologram j est zapisany obok innej informacj i na wspólnej warstwie zapisu. Ta inna informacja, która jest zapisana na wspólnej warstwie zapisu, jest informacją do odczytu.

Ze względu na to, że wytworzenie hologramu wymaga dużej fachowości i środków zwykle niedostępnych oszustom, tak oznakowane dokumenty są lepiej zabezpieczone.

Inna wcześniejsza pozycja z tej dziedziny, świadectwo użyteczności FR 9202849, ujawnia sposób znakowania przedmiotów i urządzenie do identyfikacji przedmiotów oznakowanych tym sposobem.

Sposób ten polega zasadniczo na tym, że na podłożu wytwarza się pierwszy hologram pierwszego obiektu do odczytu w świetle białym i na tym samym podłożu wytwarza się drugi hologram, zwany „fourierowskim”, drugiego obiektu. Drugi obiekt jest utworzony przez szereg punktowych źródeł światła, rozmieszczonych w sposób przypadkowy i wiążących podłoże z przedmiotem. Ten wynalazek obejmuje także urządzenie do identyfikacji przedmiotów oznakowanych takim sposobem.

Inna wcześniej sza publikacja z tej dziedziny, tj. francuski opis patentowy FR 2671032, dotyczy zabezpieczenia dokumentów przed fałszowaniem. Dotyczy on zwłaszcza dokumentu warstwowego, nie do sfałszowania, zawierającego podłoże, mające dwustronny obszar znakowania, gdzie po jednej stronie informacje tworzą wypukłości, a po drugiej stronie tworzą wgłębienia, oraz zawierającego hologram przedstawiający interferencyjny obraz holograficzny, pokrywający co najmniej częściowo obszar znakowania. Hologram jest przytwierdzony do tej strony obszaru znakowania, na której informacje tworzą wgłębienia. Warstwa przyczepna zapewnia zamocowanie hologramu do obszaru znakowania.

W innej wcześniejszej publikacji z tej dziedziny, w europejskim opisie patentowym EP 47326 Al, opisano dowód tożsamości, zawierający informacje w postaci holograficznej i mający podłoże, służące jako podstawowy element dowodu. Warstwa przezroczy sta jest naniesiona na podłoże i tworzy płaski falowód fal optycznych, a druga warstwa jest umieszczona na tym falowodzie fal optycznych i zawiera co najmniej jeden hologram z informacją. Układ sprzęgający światło jest utworzony przez inny hologram odpowiadający szczególnemu, z góry określonemu wzorcowi źródła światła i dzięki niemu tylko odpowiednie fale świetlne, odpowiadające temu szczególnemu wzorcowi źródła światła, mogą zostać skierowane przez sprzęganie do falowodu.

Jeśli chodzi o zabezpieczanie dokumentów, zawierających uprzednio naniesione informacje w formie drukowanej, te sposoby są ogólnie zadowalające.

Jednakże funkcja informacyjna i funkcja autentyfikacji są całkowicie niezależne i realizowane przez dwa różne obszary dokumentu. Stwarza to możliwość oszustwa przez zmianę informacji na dokumencie, który nadal będzie zawierał autentyczny obszar oznakowany.

Ponadto z opisu patentowego Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4119361 jest znana wielowarstwowa karta do magazynowania informacji dających się odczytać maszynowo, zawierająca oznaczenia optyczne umieszczone między dwoma warstwami ochronnymi, z których co najmniej jedna może być przepuszczalna dla podczerwieni, a obie są nieprzepuszczalne dla fal świetlnych o mniejszej długości. Warstwy ochronne są tak połączone z tymi oznaczeniami optycznymi, że te oznaczenia optyczne ulegajązniszczeniu w przypadku próby zdjęcia którejkolwiek z warstw ochronnych.

Z europejskiego opisu patentowego nr EP 0328086 znany jest odblaskowy hologram lub siatka dyfrakcyjna wykonane w różnych formach do autentyfikacji dokumentów i przedmiotów,

180 832 a także do stosowania w celach dekoracyjnych i do pakowania. Zgodnie z j ednym przykładem zastosowania taki hologram lub siatka dyfrakcyjna jest mocno połączona z powierzchnią, zawierającą wizualną informację przeznaczoną do zabezpieczenia. Takimi informacjami sąnp. dane personalne i fotografia w paszporcie, prawo jazdy, karty identyfikacyjne itp. Nieciągły hologram ma wzór umożliwiający zobaczenie przezeń informacji oraz zobaczenie obrazu autentyfikacyjnego lub wzoru świetlnego odtworzonego z tego odbicia.

Znanejest ponadto z publikacji zgłoszenia międzynarodowego nr WO 91/06925 zabezpieczające urządzenie optyczne do stosowania w artykułach podlegających zabezpieczeniu, które to urządzenie obejmuje szereg warstw, zawierających warstwę optycznie dyfrakcyjną! co najmniej j ednąwarstwę odbij aj ącą, które razem generuj ąpierwszy obraz. Drugi obraz nie ulegaj ący dyfrakcji jest wytwarzany w urządzeniu w powiązaniu z tym pierwszym obrazem.

Celem niniejszego wynalazku jest zaproponowanie sposobu i znacznika do znakowania produktów lub dokumentów, dających pewniejsze zabezpieczenie.

Cel ten osiągnięto dzięki sposobowi znakowania produktów lub dokumentów, zgodnie z którym na podłoże nakłada się wielowarstwowy układ optyczny złożony z identyfikatora, takiego jak kod kreskowy, zdjęcie lub litery, i z autentyfikatora, stanowiącego optyczny znacznik dyfrakcyjny i który charakteryzuje się tym, że pomiędzy identyfikator i autentyfikator wprowadza się dla ich rozdzielenia warstwę barwnego lakieru odznaczaj ącą się selektywną przepuszczalnością w odniesieniu do długości fali, zapewniającąwąskie pasmo przejścia w zakresie niewidzialnym widma, korzystnie w zakresie podczerwieni oraz nieprzepuszczalną w zakresie widzialnym widma, przy czym identyfikator i autentyfikator łączy się trwale.

Korzystnie, na podłożu drukuje się identyfikator, zadrukowany obszar pokrywa się trwale wielowarstwowym układem, zawierającym dolną warstwę lakieru o selektywnej przepuszczalności w odniesieniu do długości fali, przepuszczającą co najmniej pasmo o długości fali dla oświetlenia identyfikatora, i warstwę odbijającą, tworzącą optyczny znacznik dyfrakcyjny.

Korzystnie, do podłoża przytwierdza się trwale wielowarstwowy układ, zawierający dolną warstwę, mającą obszar zadrukowany, stanowiący identyfikator, warstwę lakieru o selektywnej przepuszczalności w odniesieniu do długości fali, przepuszczającą co najmniej pasmo o długości fali dla oświetlenia identyfikatora, i warstwę odbijającą, tworzącąoptyczny znacznik dyfrakcyjny.

Korzystnie, warstwę lakieru o selektywnej przepuszczalności w odniesieniu do długości fali wytwarza się z lakieru nieprzezroczystego w widzialnym obszarze widma i przezroczystego w zakresie podczerwieni, a identyfikator dobiera się ze skorelowaniem z obrazem dyfrakcyjnym, utworzonym przez optyczny znacznik dyfrakcyjny.

Identyfikator jest zasłonięty, a więc nie można go reprodukować przy użyciu środków ogólnie dostępnych, takich jak kserokopiarka. Zabezpieczenie produktu lub dokumentu jest dzięki temu polepszone.

Wynalazek dotyczy także znacznika do znakowania i zabezpieczania produktu, stanowiącego układ wielowarstwowy, zawierającego podłoże, mające obszar zadrukowany, nadający się do odczytu przez odbicie w zakresie pierwszego pasma długości fali, pokryte lakierem nieprzepuszczalnym w' zakresie widzialnym widma, przy czym lakier stanowi okno przepuszczające wspomniane pierwsze pasmo długości fali, i przezroczystą warstwą odbijającą, zawierającą optyczny znacznik dyfrakcyjny, na przykład naniesiony przez stemplowanie powierzchni, przy czym lakier pokrywa obszar zadrukowany w sposób nierozłączny.

Zgodnie z wynalazkiem, ten układ wielowarstwowy składa się z ostemplowanej, przezroczystej warstwy odbijającej, korzystnie ostemplowanej, przezroczystej folii poliestrowej, i z dolnej warstwy odznaczającej się selektywną przepuszczalnością w odniesieniu do długości fali, zapewniającą wąskie pasmo przejścia w zakresie niewidzialnym widma, korzystnie w zakresie podczerwieni oraz nieprzepuszczalną w zakresie widzialnym widma.

Korzystnie, ten układ wielowarstwowy zawiera dolną warstwę, mającą obszar zadrukowany, tworzący identyfikator.

Korzystnie, układ wielowarstwowy zawiera przyczepną warstwę dolną pozwalającą na trwałe przyklejenie do produktu przeznaczonego do znakowania.

180 832

Korzystnie, układ wielowarstwowy zawiera warstwę wierzchnią, stanowiącą przezroczystą warstwę nośną, rozdzielającą warstwę pozwalającą na oddzielenie warstwy nośnej od aktywnej części etykiety, lakier zabezpieczaj ący, pokrywaj ący warstwę odbij aj ącąprzezroczysty w żądanym zakresie widma.

Korzystnie, rozdzielająca warstwa jest niejednorodna i ma obszary o dużej przyczepności oraz obszary o słabej przyczepności.

Znacznik, w korzystnym przykładzie wykonania, ma postać wielowarstwowej taśmy, nadającej się do nakładania w sposób ciągły przez odwijanie ze zwoju i nanoszenie na produkt przeznaczony do znakowania drogą klejenia lub przenoszenia na gorąco.

Znacznik, w innym korzystnym przykładzie wykonania, ma postać nici, nadającej się do wprowadzenia w papier drogą tkania lub klejenia.

Ponadto znacznik może zawierać warstwę wierzchnią utworzoną przez przezroczystą warstwę nośną, umożliwiającąrozdzielenie, rozdzielającą warstwę, pozwalającą na oddzielenie warstwy nośnej od aktywnej części etykiety, lakier zabezpieczający pokrywający warstwę odbijającą przezroczysty w żądanym zakresie widmowym.

Umożliwiającąrozdzielenie warstwarozdzielającajestniejednorodnaimaobszary o dużej przyczepności oraz obszary o słabej przyczepności.

Podłoże stanowi odbijająca warstwa samoprzylepna lub nadająca się do przenoszenia na gorąco.

Przedmiot wynalazku j est uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia schematyczny widok pierwszego przykładu wykonania dokumentu znakowanego zgodnie z wynalazkiem, fig. 2 - przekrój układu optycznego według tego pierwszego przykładu wykonania, fig. 3 - schematyczny widok drugiego przykładu wykonania dokumentu znakowanego zgodnie z wynalazkiem, fig. 4 - przekrój układu optycznego według tego drugiego przykładu.

Sposób według wynalazku polega na trwałym połączeniu, różnymi metodami, elementu określanego poniżej mianem „identyfikatora”, z elementem określanym poniżej mianem „autentyfikatora”, w celu utworzenia układu optycznego nie dającego się rozłączyć bez zniszczenia.

Identyfikatorem może być na przykład kod kreskowy lub szereg liter, najlepiej nadających się do interpretacji przez system optycznego odczytu liter (O.C.R), względnie może nim być zdjęcie. Pozwala to na realizację wielu kombinacji, stosownie do żądanego typu znakowania. Mogąbyć one dobierane w sposób umożliwiający automatyczną identyfikację zużyciem czytnika, którego działanie jest ogólnie takie, jak czytników kodu kreskowego, poprzez optyczny odczyt liter znanymi metodami, względnie z użyciem kamery na podczerwień w przypadku zdj ęcia.

Autentyfikatorem jest rysunek interferencyjny popularnie zwany „hologramem”, tworzący nierozłączną część układu optycznego, odczytywany przez dyfrakcję światła padającego. Może on odtworzyć obraz nie mający znaczenia, jak też zawierać część informacji koniecznej do identyfikacji produktu.

W zależności od wariantu realizacji, obrazy dyfrakcyjne są złożone z zespołu oddzielnych punktów, których charakterystyki geometryczne są określone w stosunku do pozycji źródła światła i w stosunku do pozycji teoretycznej dokumentu, zespołu oddzielnych linii lub kresek i zespołu punktów tworzących kontur lub obraz.

Identyfikator oddziela od autentyfikatora lakier selektywnie przepuszczający fale określonej długości, przy czym do odczytu każdego z tych dwóch elementów stosuje się fale różnej długości. Lakier, w zależności od wariantu wykonania, może być przezroczysty w zakresie widzialnym widma lub przeciwnie, nieprzezroczysty w zakresie widzialnym i przezroczysty w podczerwieni.

Istnieje też możliwość, by każdy z elementów zawierał część informacji, a wówczas całkowitą identyfikację realizuje się przez odczyt informacji niewidocznej w świetle odbitym i przez odczyt informacji widocznej w świetle ugiętym w zakresie drugiego pasma długości fali i/lub weryfikację skorelowania informacji zakodowanej przez identyfikator i informacji zakodowanej przez autentyfikator.

180 832

Figura 1 przedstawia pierwszy przykład wykonania wynalazku w widoku perspektywicznym.

Produkt 1 przeznaczony do znakowania ma obszar zadrukowany 2 z identyfikującym kodem kreskowym. Ten obszar jest pokryty wielowarstwowym układem 3, utworzonym przez etykietkę nadającą się do przytwierdzenia do produktu przez naklejenie lub przeniesienie na gorąco, przy czym przekrój tego układu w powiększeniu przedstawia fig. 2.

Ten wielowarstwowy układ 3 jest złożony z warstwy nośnej 25, np. przezroczystej folii poliestrowej, pozwalającej na przeniesienie układu optycznego na dokument lub produkt przeznaczony do znakowania i autentyfikacji, warstwy rozdzielającej 26, która pozwala na oddzielenie warstwy nośnej 25 od części aktywnej etykiety, lakieru zabezpieczającego 27 przezroczystego w żądanym zakresie widma, ostemplowanej przezroczystej warstwy odbijającej 4, której nadaje się zdolność odbijania przez metalizację lub naparowanie dodatkowej warstwy materiału dielektrycznego, względnie z użyciem lakieru o współczynniku załamania różnym od tego dla lakieru zabezpieczającego 27, przy czym ta warstwa zawiera obraz autentyfikacyjny dzięki odkształceniu powierzchni, następnie warstwy lakieru barwnego 5 w zakresie widzialnym, przepuszczającego wąskie pasmo przechodzące w zakresie niewidzialnym, na przykład w obszarze podczerwieni, przy czym warstwa lakieru barwnego 5 jest nieprzezroczysta w świetle widzialnym, przylepnej warstwy dolnej 6, której właściwości są dobrane do warstwy nośnej np. przyczepność na gorąco.

Warstwa odbijająca 4 jest odkształcana przez stemplowanie z użyciem matrycy, zawierającej informacje optyczne pod postaciąmikrowypukłości.

Jeden z wariantów polega na wytworzeniu nieregularnej rozdzielającej warstwy 26, mającej obszary o silnej przyczepności i obszary o słabej przyczepności. Gdy ciągnie się za warstwę nośną25, części aktywne znajdujące się pod obszarami o silnej przyczepności sąodrywane od podłoża 1, podczas gdy części aktywne znajdujące się pod obszarami o słabej przyczepności pozostająprzytwierdzone do podłoża 1 i tworzą układ plamek lub układ znaczący pozwalający na stwierdzenie oszustwa polegającego na próbie oderwania etykiety autentyfikacyjnej.

Figury 3 i 4 przedstawiają kolejny wariant wykonania zgodnego z wynalazkiem wielowarstwowego układu 3.

Zgodnie z tym wariantem wielowarstwowy układ tworzy etykieta, zawierająca obszar zadrukowany 7, tworzący np. kod kreskowy. Drukowanie prowadzi się z użyciem klasycznej farby drukarskiej lub farby drukarskiej przezroczystej w zakresie widzialnym i nieprzezroczystej tylko w podczerwieni. Identyfikator i autentyfikator 4 są oddzielone od siebie warstwą lakieru 5, nieprzezroczystego w zakresie widzialnym i przezroczystego w podczerwieni.

Do podłoża 1 przytwierdzony jest w sposób nierozłączny wielowarstwowy układ, zawierający dolną warstwę 28, mającąobszar zadrukowany 7, stanowiący identyfikator, warstwę 5 o wąskim paśmie przepuszczalności, przepuszczającą co najmniej wąskie pasmo długości fali dla oświetlenia identyfikatora i przezroczystą warstwę odbijającą 4, tworzącą optyczny znacznik dyfrakcyjny.

W obu tych przypadkach układ optyczny 3 jest nałożony na podłoże 1 bądź na zimno, bądź przez laminowanie na gorąco, względnie przez przenoszenie na gorąco.

Wynalazek opisano przykładowo i w sposób nie stanowiący ograniczenia. Oczywiście fachowiec może zrealizować różne warianty, jednakże bez odchodzenia od zakresu niniejszego wynalazku.

180 832

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 60 egz. Cena 2,00 zł.

Claims (11)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Sposób znakowania produktu lub dokumentu, zgodnie z którym na podłoże nakłada się wielowarstwowy układ optyczny złożony z identyfikatora, takiego jak kod kreskowy, zdjęcie lub litery, i z autentyfikatora, stanowiącego optyczny znacznik dyfrakcyjny, znamienny tym, że identyfikator i autentyfikator rozdziela się warstwą barwnego lakieru odznaczającą się selekty wnąprzepuszczalnością w odniesieniu do długości fali, zapewniającą wąskie pasmo przejścia w zakresie niewidzialnym widma, korzystnie w zakresie podczerwieni oraz nieprzepuszczalną w zakresie widzialnym widma, przy czym identyfikator i autentyfikator łączy się trwale.
2. 2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że na podłożu (1) drukuje się identyfikator (2), zadrukowany obszar pokrywa się trwale wielowarstwowym układem (3), zawierającym dolną warstwę (5) lakieru o selektywnej przepuszczalności w odniesieniu do długości fali, przepuszczającą co najmniej pasmo o długości fali dla oświetlenia identyfikatora (2), i warstwę odbijającą (4), tworzącą optyczny znacznik dyfrakcyjny.
3. 3. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że przytwierdza się trwale do podłoża (1) wielowarstwowy układ, zawierający dolną warstwę (28), mającą obszar zadrukowany, stanowiący identyfikator, warstwę (5) lakieru o selektywnej przepuszczalności w odniesieniu do długości fali, przepuszczającą co najmniej pasmo o długości fali dla oświetlenia identyfikatora, i warstwę odbijającą (4), tworzącą optyczny znacznik dyfrakcyjny.
4. 4. Sposób według zastrz. 2 albo 3, znamienny tym, że warstwę (5) lakieru o selektywnej przepuszczalności w odniesieniu do długości fali wytwarza się z lakieru nieprzezroczystego w widzialnym obszarze widma i przezroczystego w zakresie podczerwieni, a identyfikator dobiera się ze skorelowaniem z obrazem dyfrakcyjnym, utworzonym przez optyczny znacznik dyfrakcyjny (4).
5. 5. Znacznik do znakowania produktu lub dokumentu, stanowiący układ wielowarstwowy, znamienny tym, że ten układ wielowarstwowy składa się z ostemplowanej, przezroczystej warstwy odbijającej (4), korzystnie ostemplowanej, przezroczystej folii poliestrowej, i z dolnej warstwy (5) odznaczającej się selektywną przepuszczalnością w odniesieniu do długości fali, zapewniającą wąskie pasmo przejścia w zakresie niewidzialnym widma, korzystnie w zakresie podczerwieni oraz nieprzepuszczalną w zakresie widzialnym widma.
6. 6. Znacznik według zastrz. 5, znamienny tym, że układ wielowarstwowy zawiera dolną warstwę, mającą obszar zadrukowany, tworzący identyfikator.
7. 7. Znacznik według zastrz. 5, znamienny tym, że układ wielowarstwowy zawiera przyczepną warstwę dolną (6) pozwalającą na trwałe przyklejenie do produktu przeznaczonego do znakowania.
8. 8. Znacznik według zastrz. 5 albo 6, albo 7, znamienny tym, że układ wielowarstwowy zawiera warstwę wierzchnią stano wiącąprzezroczystą warstwę nośną (25), rozdzielającą warstwę (26) pozwalającą na oddzielenie warstwy nośnej (25) od aktywnej części etykiety, lakier zabezpieczający (27), pokrywający warstwę odbijającą (4) przezroczysty w żądanym zakresie widma.
9. 9. Znacznik według zastrz. 8, znamienny tym, że rozdzielająca warstwa (26) jest niejednorodna i ma obszary o dużej przyczepności oraz obszary o słabej przyczepności.
10. 10. Znacznik według zastrz. 5 albo 6, albo 7, znamienny tym, że ma postać wielowarstwowej taśmy, nadającej się do nakładania w sposób ciągły przez odwijanie ze zwoju i nano-. szenie na produkt przeznaczony do znakowania drogą klejenia lub przenoszenia na gorąco.
11. 11. Znacznik według zastrz. 5 albo 6, albo 7, znamienny tym, że ma postać nici, nadającej się do wprowadzenia w papier drogą tkania lub klejenia.

    180 832