PL180139B1

PL180139B1 - Lacznik zaciskowy PL

Info

Publication number: PL180139B1
Application number: PL31546496A
Authority: PL
Inventors: Uwe Brun
Original assignee: Rehau Ag & Co; Rehau Ag + Co
Priority date: 1995-08-16
Filing date: 1996-07-31
Publication date: 2000-12-29
Also published as: DE29513105U1; PL315464A1; EP0762034A1

Abstract

1. Lacznik zaciskowy dwuczesciowy do rur i wezy z materialu polimerowego, z uksztaltowana w postaci tulei rurowej zlaczka, która zawiera wkladany w koniec rury, zaopatrzony w zebra obwodowe ob- szar wtykowy, z którym laczy sie nasadka kolnierzowa, oraz z poruszana wzdluz osi rury tuleja przesuwna, która jest nasuwana na koniec rury z wlozonym obszarem wty- kowym, tworzac polaczenie zaciskowe, znamienny tym, ze nasadka kolnierzowa stanowiaca zakonczenie obszaru wtykowe- go (2), sklada sie z rozmieszczonych na jego obwodzie, zebopodobnych podwyz- szen (3), i ze miedzy poszczególnymi, ze- bopodobnymi podwyzszeniami (3) roz- mieszczone sa otwory szczelinowe (33), które biegna az do poziomu obwodu obsza- ru wtykowego (2). Fig 2 P L 180139 B 1 PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest dwuczęściowy łącznik zaciskowy do rur i węzy z materiału polimerowego, z ukształtowaną w postaci tulei rurowej złączką, która zawiera wkładany w koniec rury, zaopatrzony w żebra obwodowe obszar wtykowy, z którym łączy się nasadka kołnierzowa, oraz z poruszaną wzdłuż osi rury tuleją przesuwną, która jest nasuwana na koniec rury z włożonym obszarem wtykowym, tworząc połączenie zaciskowe.

Z niemieckiego opisu nr DE 36 08 843 C2 znany jest sposób wytwarzania połączenia zaciskowego do rur i węży z materiałów polimerowych. Zastosowana w nim złączka składa się z części gwintowanej, z którą łączy się nasadka kołnierzowa i obszar wtykowy. Nasadka kołnierzowa ma postać okrągłego pierścienia o gładkiej powierzchni i wystaje poza część

180 139 gwintowaną oraz, rozmieszczone w odstępach względem siebie na zewnętrznym obwodzie obszaru wtykowego, żebra obwodowe, pomiędzy którymi znajdują się rowki obwodowe.

W celu wykonania złącza wtykowego obszar wtykowy z żebrami obwodowymi jest wprowadzany w uprzednio poszerzoną rurę z tworzywa sztucznego, a następnie nasunięta uprzednio na rurę z tworzywa tuleja przesuwna jest nasuwana na połączenie rury i obszaru wtykowego tak daleko, aż jej przednia czołowa powierzchnia oprze się o nasadkę kołnierzową. W ten sposób wytwarza się nieprzepuszczalne dla cieczy połączenie pomiędzy łącznikiem zaciskowym i rurą.

W rozwinięciu tego stanu techniki z niemieckiego opisu nr DE-U 88 13 209 znany jest dwuczęściowy metalowy łącznik zaciskowy, w którym zwrócone w stronę nasadki kołnierzowej żebro obwodowe obszaru wtykowego jest wyższe niż żebra obwodowe, umieszczone wzdłuż osi przed nim. Zewnętrzna boczna powierzchnia tego wyższego żebra obwodowego stanowi przy tym ogranicznik dla czołowej powierzchni nasuwanej rury. To wyższe żebro obwodowe, nasadka kołnierzowa i przylegający do nasadki kołnierzowej, wolny koniec tulei przesuwnej tworzą komorę, w której mieści się materiał ścianki rury, wyciskany podczas ściskania tulei przesuwnej.

Poszczególne elementy łączników zaciskowych według stanu techniki, to jest złączka i tuleja przesuwna, są wykonane z metalu. Chociaż za pomocą tego połączenia zaciskowego można osiągnąć prawidłowe, nieprzepuszczalne dla cieczy i nierozłączne połączenie rur i węży z tworzywa sztucznego z elementami łączącymi, to w przypadku łączników metalowych, które z uwagi na odporność na korozję są wykonane z metali kolorowych, zarówno ciężar łączników, jak też koszty ich wykonania okazały się niekorzystne.

Celem wynalazku jest wykonanie co najmniej złączki z materiałów polimerowych, aby w ten sposób osiągnąć zmniejszenie ciężaru i kosztów'.

W tym celu ukształtowano całkowicie od nowa zwłaszcza znaną ze stanu techniki nasadkę kołnierzową złączki.

Według wynalazku, nasadka kołnierzowa stanowiąca zakończenie obszaru wtykowego, składa się z rozmieszczonych na jego obwodzie, zębopodobnych podwyższeń, i między poszczególnymi, zębopodobnymi podwyższeniami rozmieszczone są otwory szczelinowe, które biegną aż do poziomu obwodu obszaru wtykowego. Korzystnie na obwodzie obszaru wtykowego umieszczone są co najmniej dwa takie zębopodobne podwyższeniana.

Odległość zwróconej ku żebrom obwodowym, bocznej powierzchni zębopodobnych podwyższeń od najbliższego żebra obwodowego jest większa niż odstęp pomiędzy poszczególnymi żebrami obwodowymi. W odstęp ten wchodzą, uformowane na zwróconych w stronę żeber obwodowych bocznych powierzchniach zębopodobnych podwyższeń, ograniczniki, o wysokości wychodzącej poza wysokość żeber obwodowych i na których zwróconych ku żebrom obwodowym, zewnętrznych powierzchniach bocznych oparta jest czołowa powierzchnia rury nasuniętej na obszar wtykowy.

Zębopodobne podwyższenia maja korzystnie w widoku z góry kształt prostokątny oraz strome powierzchnie boczne, przy czym dłuższe boki prostokąta są ustawione wzdłuż osi. Korzystnie, zarys podstawy podwyższeń jest ustawiony ukośnie względem żeber obwodowych, przy czym zwrócona ku żebrom obwodowym boczna powierzchnia wznosi się stromo od obwodu obszaru wtykowego na wysokość większą niż żebra obwodowe i stamtąd ukośnie w kierunku wzdłużnym aż do krawędzi najwyższego wzniosu, skąd idzie wzdłuż linii prostej i opada.

Korzystnie, zębopodobne podwyższenia są w obszarze ukośnego zarysu podstawy, przy zachowaniu żebra środkowego, zaopatrzone w boczne, kieszeniowe wycięcia, których dna wznoszą się w sposób stały od przodu ku tyłowi.

Zębopodobne podwyższenia przenoszą na złączkę siły powstające w wyniku naciskania tulei przesuwnej. Każde z podwyższeń może być przy tym krótsze niż dłuższe w kierunku osiowym, w zależności od parametrów wybranego tworzywa sztucznego. Tak na przykład przy użyciu jako tworzywa sztucznego poliamidu 30 GF przyjęto jako wartości użytkowe wysokość zębów równą. 5 mm i minimalną długość podwyższenia równą 7 mm.

180 139

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia obszar wtykowy złączki z nasadką kołnierzową, fig. 2 - koniec węża nasunięty na obszar wtykowy złączki według fig. 1, fig. 3 - połączenie końca węża i złączki według fig. 2 z nasuniętą tuleją przesuwną, fig. 4 - wariant ukształtowania zębopodobnych podwyższeń złączki, fig. 5 - inny wariant ukształtowania według fig. 4, i fig. 6 trójnik z kombinacją ukształtowań zębopodobnych podwyższeń według fig. 1 i 4.

Na fig. 1 przedstawiona jest złączka 1 z odciętą częścią gwintowaną. Obszar wtykowy 2 złączki 1 składa się z czterech, rozmieszczonych w odstępach względem siebie, żeber obwodowych 21, 22, 23, 24. Pomiędzy ostatnim żebrem 24 i zwróconą ku niemu czołową powierzchnią 31 zębopodobnych podwyższeń 3 jest większy odstęp niż odstęp pomiędzy poszczególnymi żebrami obwodowymi 21, 22, 23, 24. Na zwróconych w stronę żeber obwodowych 21, 22, 23, 24, zewnętrznych bocznych powierzchniach 31 zębopodobnych podwyższeń 3 są ukształtowane ograniczniki 32, których wysokości przekraczają nieznacznie wysokość żeber obwodowych.

Figura 2 ukazuje nasunięty na obszar wtykowy 2 złączki 1 koniec 41 węża 4. Nasunięty koniec 41 węża jest poszerzony w stosunku do obwodu węża, aby móc go przesunąć przez żebra obwodowe 21, 22, 23, 24 obszaru wtykowego 2 złączki 1. Wolny koniec 42 węża 4 przylega w pokazanym ujęciu do zewnętrznych bocznych powierzchni ograniczników 32, które są umieszczone przed zębopodobnymi podwyższeniami 3 w kierunku żeber obwodowych 21, 22, 23, 24. Ukazana sytuacja przedstawia końcowe położenie przy nasuwaniu poszerzonego końca 41 węża 4 na obszar wtykowy 2.

Figura 3 ukazuje połączenie końca węża i złączki według fig. 2 z nasuniętą tuleją przesuwną 5. Jednakowe elementy są tu opatrzone takimi samymi odnośnikami jak na fig. 1 i 2.

Tuleja przesuwna 5 wywiera na koniec 41 węża 4 nacisk w kierunku promieniowym i osiowym. W ukazanym przykładzie proces nasuwania tulei przesuwnej jest zakończony. Opiera się ona swoim przednim wolnym końcem 51 na zewnętrznej bocznej powierzchni 31 zębopodobnych podwyższeń 3, powodując zakończenie procesu nasuwania.

Promieniowe siły ściskania tulei przesuwnej 5 powodują, że koniec 41 węża 4 wchodzi częściowo w rowki obwodowe 211, 221, 231, 241, utworzone w odstępach pomiędzy żebrami obwodowymi 21, 22, 23, 24. W ostatnim rowku obwodowym 241 wchodzenie materiału ścianki węża jest częściowo ograniczone przez ograniczniki 32, znajdujące się przed zębopodobnymi podwyższeniami 3. Te ograniczniki 32 i zębopodobne podwyższenia nie pokrywają jednak całego obwodu obszaru wtykowego 2, lecz pozostawiają między sobą otwory przelotowe 33, w które może wpływać nadmiar wyciskanego tworzywa sztucznego, z którego wykonany jest koniec 41 węża 4.

W pokazanym ujęciu na prawej połowie rysunku koniec 41 węża 4 jest przedstawiony w położeniu zaciśniętym przez tuleję przesuwną 5 na obszarze wtykowym 2. Wolny koniec 42 węża 4 jest przy tym częściowo wciśnięty w komorę 34, utworzoną przez wolny koniec 51 tulei przesuwnej 5, zewnętrzną boczną powierzchnię 31 zębopodobnego podwyższenia 3 oraz ograniczniki 32. Ten osiowo ściskany materiał ścianki węża może wzdłuż zewnętrznych bocznych powierzchni ograniczników 32 wchodzić dodatkowo w szczelinowe otwory przelotowe 33, znajdujące się pomiędzy zębopodobnymi podwyższeniami 3 na obwodzie obszaru wtykowego 2. W ten sposób osiowo ściskany materiał ścianki rury może, przy nasuwaniu tulei przesuwnej 5 na koniec 41 węża 4, wpływać do komory 34 i otwory przelotowe 33, nie grożąc jednocześnie uszkodzeniem wolnego końca 51 tulei przesuwnej 5 wskutek zbyt dużego wzrostu nacisku na zakończenie procesu nasuwania.

Na fig. 4 przedstawiony jest wariant ukształtowania zębopodobnych podwyższeń 3 złączki 1. Wariant ten jest przykładowo przeznaczony do narzędzi montażowych z wbudowanym ogranicznikiem odsuwania. W takich narzędziach zbędne są zewnętrzne boczne powierzchnie 31 zębopodobnych podwyższeń 3 według fig. 3, służące jako ograniczniki wolnego końca 51 tulei przesuwnej 5 przy jej nasuwaniu na obszar wtykowy 2. Zębopodobne podwyższenia 3, znane z fig. 3, i ograniczniki 32 łączą się wskutek tego w jedną część.

W przedstawionym ujęciu zębopodobne podwyższenia 3 są nachylone względem żeber obwodowych 21, 22, 23, 24. Zwrócona w stronę żeber obwodowych 21, 22, 23, 24

180 139 boczna powierzchnia 31 wznosi się przy tym stromo od obwodu obszaru wtykowego 2 aż na wysokość, która przewyższa nieznacznie żebra obwodowe 21, 22, 23, 24. Z najwyższego punktu tej bocznej powierzchni następuje ukośne wznoszenie aż do krawędzi 35 najwyższego wzniosu. Z tej krawędzi najwyższego wzniosu wychodzi krótki prostoliniowy odcinek 36, opadający następnie stromo aż do obwodu złączki 1.

Boczne osiowo usytuowane powierzchnie 37, 38 zębopodobnych podwyższeń 3 są w przedstawionym przykładzie ustawione ukośnie względem osi. Poszczególne zębopodobne podwyższenia 3 rozszerzają się zatem w tej postaci wykonania, począwszy od zwróconej w stronę żeber obwodowych 21, 22, 23, 24 zewnętrznej powierzchni bocznej do tyłu. W ten sposób wyznaczona jest droga płynięcia ściskanego końca 41 węża 4 przez nie przedstawioną tuleję przesuwną 5.

Na fig. 5 przedstawiona jest inna postać wykonania zębopodobnych podwyższeń 3 według fig. 4. Każde z zębopodobnych podwyższeń 3 jest tu zaopatrzone w dwa kieszeniowe wycięcia 370, 380, oddzielone od siebie żebrem 39, tworzącym obszar środkowy. To żebro 39 biegnie, odpowiednio do opisu zębopodobnych podwyższeń według fig. 4, ukośnie aż do podstawy 36 każdego z podwyższeń 3. Kieszeniowe wycięcia 370, 380 powodują ciągły wzrost sztywności elementu konstrukcyjnego. Działanie to można zaobserwować również w przypadku ukośnego ustawienia zębopodobnych podwyższeń 3 według fig. 4. W postaci wykonania według fig. 5 czołowa powierzchnia środkowego żebra 39 stanowi od przodu ogranicznik wolnego końca 42 węża 4 przy jego nasuwaniu na obszar wtykowy 2.

Figura 6 ukazuje trójnik z kombinacją ukształtowań zębopodobnych podwyższeń według fig. 1 i 4. Ogranicznik 32 każdego z ukośnych zębopodobnych podwyższeń 3 jest przesunięty do przodu. W ten sposób można zmieniać kąt nachylenia zębopodobnego podwyższenia 3, ponieważ zwrócona w stronę żeber obwodowych 21, 22, 23, 24 zewnętrzna boczna powierzchnia 31 zębopodobnego podwyższenia 3 nie musi służyć bezpośrednio jako powierzchnia oporowa dla wolnego końca 42 węża 4.

Fig. 2

180 139

Fig, 3

Fig. 4

180 139

Fig 5

180 139

F'g. i

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 60 egz Cena 2,00 zł.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Łącznik zaciskowy dwuczęściowy do rur i węży z materiału polimerowego, z ukształtowaną w postaci tulei rurowej złączką, która zawiera wkładany w koniec rury, zaopatrzony w żebra obwodowe obszar wtykowy, z którym łączy się nasadka kołnierzowa, oraz z poruszaną wzdłuż osi rury tuleją przesuwną, która jest nasuwana na koniec rury z włożonym obszarem wtykowym, tworząc połączenie zaciskowe, znamienny tym, że nasadka kołnierzowa stanowiąca zakończenie obszaru wtykowego (2), składa się z rozmieszczonych na jego obwodzie, zębopodobnych podwyższeń (3), i że między poszczególnymi, zębopodobnymi podwyższeniami (3) rozmieszczone są otwory szczelinowe (33), które biegną aż do poziomu obwodu obszaru wtykowego (2).
2. Łącznik zaciskowy według zastrz. 1, znamienny tym, że na obwodzie obszaru wtykowego umieszczone są co najmniej dwa zębopodobne podwyższenia (3).
3. Łącznik zaciskowy według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że odległość zwróconej ku żebrom obwodowym (21, 22, 23, 24), bocznej powierzchni (31) zębopodobnych podwyższeń (3) od najbliższego żebra obwodowego (24) jest większa niż odstęp pomiędzy poszczególnymi żebrami obwodowymi (21, 22, 23, 24).
4. Łącznik zaciskowy według zastrz. 2, znamienny tym, że na zwróconych w stronę żeber obwodowych (21, 22, 23, 24), bocznych powierzchniach (31) zębopodobnych podwyższeń (3) uformowane są ograniczniki (32), o wysokości wychodzącej poza wysokość żeber obwodowych (21, 22, 23, 24) i na których zwróconych ku żebrom obwodowym (21, 22, 23, 24), zewnętrznych powierzchniach bocznych oparta jest czołowa powierzchnia (42) rury (4) nasuniętej na obszar wtykowy (2).
5. Łącznik zaciskowy według zastrz. 1, znamienny tym, że zębopodobne podwyższenia (3) mają w widoku z góry kształt prostokątny oraz strome powierzchnie boczne, przy czym dłuższe boki prostokąta są ustawione wzdłuż osi.
6. Łącznik zaciskowy według zastrz. 1, znamienny tym, że zarys podstawy zębopodobnych podwyższeń (3) jest ustawiony ukośnie względem żeber obwodowych (21, 22, 23, 24), a zwrócona ku żebrom obwodowym (21, 22, 23, 24), boczna powierzchnia (31) wznosi się stromo od obwodu obszaru wtykowego na wysokość większą niż żebra obwodowe (21, 22, 23, 24) i stamtąd ukośnie w kierunku wzdłużnym aż do krawędzi (35) najwyższego wzniosu, skąd idzie wzdłuż linii prostej, a następnie opada.
7. Łącznik zaciskowy według zastrz. 6, znamienny tym, że zębopodobne podwyższenia (3) są w obszarze ukośnego zarysu podstawy, przy zachowaniu żebra środkowego (39), zaopatrzone w boczne, kieszeniowe wycięcia (370, 380), których dna wznoszą się od przodu ku tyłowi.,