PL174350B1

PL174350B1 - Zawór ograniczający ciśnienie

Info

Publication number: PL174350B1
Application number: PL94301972A
Authority: PL
Inventors: Richard Voss; Wolfgang Voss
Original assignee: Voss Richard Grubenausbau
Priority date: 1993-01-27
Filing date: 1994-01-20
Publication date: 1998-07-31
Also published as: EP0608491A1; AU665290B2; ATE153426T1; DE59306520D1; EP0608491B1; AU5303594A; US5400817A; DE4302080C1; TR27632A; CA2110835A1; CZ7194A3; ZA939443B; PL301972A1; SK7594A3; CN1092141A; CZ288696B6

Abstract

1 . Zawór ograniczajacy cisnienie do zabezpieczania zespolów hydraulicznych, w szczególnosci hydraulicznej obudowy scianowej w kopalniach, przed przeciazeniem, zwlaszcza spowodowanym tapnieciem, z tlokiem steru- jacym zamocowanym przesuwnie w otworze wewnetrznym korpusu zaworowego przeciw naciskowi sprezyny zaworo- wej, przy czym tlok sterujacy odcina przyporzadkowany komorze sprezynowej otwór sruby nastawczej i wspólpra- cuje z tlokiem zaworowym z otworem nieprzelotowym i otworami promieniowymi, przy czym tlok zaworowy jest uszczelniony pierscieniami uszczelniajacymi i jest zamoco- wany przesuwnie w rozszerzonym otworze wielkosre- dnicowym przechodzacym do komory wyrównawczej, a ponadto, za pomoca tloka zaworowego otwory poprzeczne sluzace jako otwory wylotowe pod dzialaniem cisnienia sa polaczone z otworem wielkosrednicowym w wyniku minie- cia pierscieni uszczelniajacych, znam ienny tym , ze tlok sterujacy (4) i tlok zaworowy (20) sa oddzielnymi elemen- tami konstrukcyjnymi, przy czym tlok zaworowy (20) jest przesuwny przeciw naciskowi sprezyny nastawczej (33) wspierajacej sie po stronie (32) tloka sterujacego (4) i ma otwór przelotowy (31) o srednicy mniejszej niz otwór nie- przelotowy (8) tloka sterujacego (4), a ponadto przynajmniej pierscienie uszczelniajace (27, 29) tloka zaworowego (20) maja przekrój poprzeczny w ksztalcie prostokata i przyle- gaja szczelnie do scianki zew netrznej (36) tloka zaw oro- wego (20). Fig. 1 PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest zawór ograniczający ciśnienie do zabezpieczania zespołów hydraulicznych, w szczególności hydraulicznej obudowy ścianowej w kopalniach, przed przeciążeniem, zwłaszcza spowodowanym tąpnięciem.

Znane są zawory ograniczające ciśnienie z tłokiem sterującym, zamocowanym przesuwnie w otworze wewnętrznym korpusu zaworowego przeciw naciskowi sprężyny zaworowej, przy czym tłok sterujący odcina przyporządkowany komorze sprężynowej otwór śruby nastawczej i współpracuje z tłokiem zaworowym z otworem nieprzelotowym i otworami promieniowymi, zaś tłok zaworowy jest uszczelniony pierścieniami uszczelniającymi i przesuwa się w rozszerzonym otworze wielkośrednicowym przechodzącym do komory wyrównawczej. Pod działaniem ciśnienia tłok zaworowy łączy otwory poprzeczne służące jako otwory wylotowe z otworem wielkośrednicowym w wyniku minięcia pierścieni uszczelniających.

Tego rodzaju zawory ograniczające, nazywane też zaworami tąpnięciowymi, wykorzystuje się tam, gdzie wskutek występującego przeciążenia zachodzi obawa uszkodzenia obudowy hydraulicznej w kopalniach węgla kamiennego. Stojaki hydrauliczne zarówno pojedyncze jak i klatkowe wyposaża się w takie zawory ograniczające ciśnienie, żeby w razie przeciążenia nie dopuścić do trwałych uszkodzeń lub nawet zniszczenia stojaków, co stanowi zagrożenie dla górników.

Z opisu wyłożeniowego nr DE-OS 28 30 891 znany jest zawór ograniczający ciśnienie, w którym za pośrednictwem sprężyny zaworowej umieszczonej między nakrętką i tłokiem zaworowym redukuje się nadciśnienie w układzie hydraulicznym.

Na talerzyku zaworowym lub talerzyku sprężynowym uformowany jest stożkowy lub kulkowy element zamykający, który w razie przeciążenia unosi się z gniazda zaworowego. Na tłoku uformowany jest cylinder tłumiący, który ogranicza otwór przepływowy. Taki zawór ograniczający charakteryzuje się niedostateczną niezawodnością zamykania. Poza tym są duże trudności z prawidłowym zaprojektowaniem sprężyny, co jest warunkiem niezawodnego zadziałania takiego zaworu tąpnięciowego. Przykłady takiego zaworu przedstawiono w opisach wyłożeniowych nr DE-OS 33 14 837, nr DE-OS 39 22 894 i nr DE-OS 39 29 094. Zawory według dwóch ostatnich opisów wyłożeniowych mają konstrukcję dopuszczającą przepływ około 1000 l/min, przy czym zawory mają stosunkowo małe rozmiary. Uzyskuje się to dzięki temu, że tłok zaworowy ma kształt tulei rurowej, która współpracuje z tłokiem sterującym, tak że oba wspólnie magą przesuwać się jako jeden zespół konstrukcyjny w otworze wewnętrznym korpusu zaworowego. Znany tłok sterujący ma otwór nieprzelotowy i otwory promieniowe, przez które czynnik hydrauliczny może przepływać do komory sprężynowej, gdy zadziała zawór. Niezbędne powierzchnie różnicowe uzyskuje się poprzez stopniowany tłok sterujący lub zróżnicowane średnice tłoka sterującego i tłoka zaworowego. W zaworze tym oraz w zaworze ograniczającym znanym z opisu wyłożeniowego nr DE-OS 39 29 094 wadą są niedostateczne parametry zamykania, przy czym dochodzi w szczególności do powtórnego zamykania zaworu i związanego z tym łopotania tłoka zaworu, ponieważ oba tłoki muszą poruszać się wspólnie. Stosowana sprężyna zaworowa musi być stosunkowo duża i długa, w związku z czym takie zawory ograniczające ciśnienie muszą mieć rozbudowaną konstrukcję.

Z niemieckiego opisu patentowego nr DE 2547646 znany jest zawór z funkcją sterowania wstępnego, za pomocą członu sterowania wstępnego. Korpus zaworu przedstawionego w tym opisie jest rozczepiony i po obu stronach obciążony sprężynami. Tym samym, obie części korpusu zaworu utrzymywane są w stanie równowagi dzięki sprężynom. Korpus tego zaworu nie jest uszczelniony między obiema komorami, a zatem zawór ten nie może pracować jako zawór ograniczający ciśnienie. Ponieważ między komorami zaworu stale odbywa się wyrównywanie ciśnień, zawór ten nie może utrzymywać ciśnienia. Zawór ujawniony w opisie DE 2547646 nie jest zaworem ograniczającym ciśnienie, a ponadto nie nadaje się do zastosowania dla górnictwa podziemnego.

Celem niniejszego wynalazku jest opracowanie niezawodnie otwierającego się i zamykającego się zaworu ograniczającego ciśnienie z małą sprężyną nastawczą i dużymi przepływami.

Zawór ograniczający ciśnienie według wynalazku charakteryzuje się tym, że tłok sterujący i tłok zaworowy są oddzielnymi elementami konstrukcyjnymi, przy czym tłok zaworowy jest przesuwny przeciw naciskowi sprężyny nastawczej wspierającej się po stronie tłoka sterującego

174 350 i ma otwór przelotowy o średnicy mniejszej niż otwór nieprzelotowy tłoka sterującego, a ponadto przynajmniej pierścienie uszczelniające tłoka zaworowego mająprzekrój poprzeczny w kształcie prostokąta i przylegają szczelnie do ścianki zewnętrznej tłoka zaworowego.

Korzystnie komora wyrównawcza jest ukształtowana w strefie rozszerzenia otworu wielkośrednicowego między otworami poprzecznymi i częścią górną korpusu mieszczącą tłok sterujący.

Korzystnie tłok zaworowy jest wyposażony po obu stronach w otwór nieprzelotowy, przy czym w otworze przyporządkowanym komorze wyrównawczej jest usytuowana sprężyna nastawcza.

Korzystnie otwór nieprzelotowy ze sprężyną nastawczą ma dno prostopadłe do ścianki zewnętrznej tłoka zaworowego.

Korzystnie otwór nieprzelotowy z otworami promieniowymi ma stożkowe dno, do którego wierzchołka przystaje otwór przelotowy.

Korzystnie tłok sterujący jest umieszczony w członie gwintowanym z otworem wewnętrznym, przy czym człon gwintowany jest wkręcony w korpus zaworowy od strony komory wyrównawczej.

Korzystnie otwór wewnętrzny po stronie zwróconej ku komorze wyrównawczej ma gniazdo sześciokątne.

Korzystnie otwór wewnętrzny w połączeniu z gniazdem sześciokątnym jest ukształtowany w sposób umożliwiający pomieszczenie tłoka sterującego i w górnym końcu ma rowek na pierścień uszczelniający ukształtowany jako pierścień samouszczelniający o przekroju okrągłym.

Korzystnie tłok sterujący ma cztery otwory promieniowe, których średnica jest większa od grubości sznura pierścienia samouszczelniającego.

Korzystnie otwór przelotowy ma średnicę od 2,5 mm do 7,5 mm, korzystnie 5 mm, a otwór nieprzelotowy tłoka sterującego ma średnicę od 7 mm do 8 mm, korzystnie 7,5 mm.

Tak ukształtowany zawór ograniczający ciśnienie otwiera najpierw tłok sterujący z nieco większym otworem nieprzelotowym, przy czym ciecz hydrauliczna dostaje się przez otwór przelotowy do komory wyrównawczej i stąd do otworu nieprzelotowego. W przypadku narastania przepływu lub wzrostu ciśnienia otwiera się również tłok zaworowy mający znacznie większą średnicę i ciecz hydrauliczna może wychodzić przez otwory poprzeczne, tak że nie trzeba obawiać się zagrożenia dla przyporządkowanego zespołu hydraulicznego, czyli stojaka. Tłok zaworowy, otwierając się, musi pokonać siłę sprężyny, a ponadto dobrano odpowiednio przekroje otworów, w związku z czym zapewnione jest dokładne otwieranie i zamykanie całego układu. Nie może być łopotania lub przedwczesnego zamknięcia tłoka zaworowego, a przede wszystkim można zastosować stosunkowo małą sprężynę nastawczą, co jest bardzo korzystne z punktu widzenia gabarytów konstrukcji i projektowania całego zaworu ograniczającego ciśnienie. Nie dochodzi do łopotania lub omyłkowego zamknięcia tłoka zaworowego dzięki temu, że nie otwiera się on pokonując ciśnienie zewnętrzne około 10⁵ Pa, lecz pokonuje nacisk sprężyny nastawczej i ciśnienie czynnika w komorze wyrównawczej. Dzięki temu sprężyna nastawcza może mieć stosunkowo małe wymiary.

Komora wyrównawcza jest ukształtowana w strefie rozszerzenia otworu wielkośrednicowego między otworami poprzecznymi i częścią górną korpusu mieszczącą tłok sterujący. Dzięki temu, komora wyrównawcza działa stabilnie nawet wówczas, gdy tłok zaworowy jest wysoko wysunięty, żeby umożliwić doprowadzenie cieczy hydraulicznej przez otwory poprzeczne. Mniejszy tłok sterujący pozostaje więc w położeniu otwartym dotąd, dopóki w komorze wyrównawczej występuje odpowiednie ciśnienie. Gdy jest ono większe niż ciśnienie w otworze wielkośrednicowym, następuje ponownie automatyczne zamknięcie układu lub tłoka zaworowego.

Ponadto tłok zaworowy ma po obu stronach otwór nieprzelotowy, przy czym otwór przyporządkowany komorze wyrównawczej mieści sprężynę nastawczą. Takie ukształtowanie tłoka zaworowego umożliwia znaczne skrócenie całego zaworu ograniczającego, przy czym nie ma to niekorzystnego wpływu na sposób działania tego zaworu. Jednocześnie uzyskuje się dobre prowadzenie sprężyny nastawczej i zapewnia się dostateczną objętość komory wyrównawczej.

174 350

Niezawodne położenie sprężyny nastawczej uzyskuje się według wynalazku dzięki temu, że otwór nieprzelotowy ze sprężyną nastawczą ma dno prostopadłe do ścianki zewnętrznej tłoka zaworowego. Dlatego sprężyna nastawcza opiera się dobrze na tym dnie i jest zapewnione we właściwym czasie dostateczne podparcie tłoka zaworowego. Można też wyobrazić sobie umieszczenie na dnie pewnego rodzaju nasadki, żeby nadać sprężynie nastawczej dodatkowe prowadzenie, ale w omawianych tu zaworach ograniczających z reguły nie jest to potrzebne.

Korzystny przepływ zapewnia się według wynalazku w otworze wielkośrednicowym w ten sposób, że otwór nieprzelotowy z otworami promieniowymi ma stożkowe dno, do wierzchołka którego przystaje otwór przelotowy. Ciecz hydrauliczna przechodząca przez otwór przelotowy przed zadziałaniem tłoka zaworowego jest więc celowo skierowana z otworu wielkośrednicowego do komory wyrównawczej i z niej do otworu wewnętrznego lub też otworu nieprzelotowego tłoka sterującego. Sprzyja to zadziałaniu we właściwym czasie tłoka sterującego.

Celem dokładnego ustawienia pozycji tłoka sterującego wynalazek przewiduje, że tłok sterujący jest umieszczony w członie gwintowanym z otworem wewnętrznym, który to człon można wkręcać w korpus zaworu od strony komory wyrównawczej. Komora ta ma odpowiednią objętość, co ułatwia odpowiednie manipulacje i pozwala zawsze jednakowo umieścić tłok sterujący wewnątrz całego zaworu. Poza tym można korzystnie sięgnąć do istniejących elementów konstrukcyjnych, w szczególności także do tłoka sterującego. Wkręceniu sprzyja to, że w obrębie komory wyrównawczej przewidziano strefę połączenia części górnej i dolnej. Podczas montażu można wstępnie wyposażyć część górną i ustawić pozycję tłoka sterującego, tak że obie te części trzeba później tylko wstawić w siebie i przykręcić. Podczas tej operacji następuje automatycznie naprężanie sprężyny nastawczej, bez potrzeby używania innych środków.

Wkręcanie członu gwintowanego w górną część korpusu zaworu jest ułatwione dzięki temu, że otwór wewnętrzny po stronie zwróconej ku komorze wyrównawczej ma gniazdo sześciokątne, które przyspiesza proces wkręcania przy użyciu zwykłych środków pomocniczych i pozwala zachować przewidzianą pozycję członu gwintowanego, co jest zabezpieczone odpowiednimi występami itp. Komorę wyrównawczą uszczelnia się względem połączeń śrubowych pierścieniami samouszczelniającymi okrągłymi, które włożone są w rowek członu gwintowanego w strefie gniazda sześciokątnego.

Podczas, gdy gniazdo sześciokątne ma średnicę nieco większą od otworu nieprzelotowego tłoka sterującego, to usytuowany dalej otwór wewnętrzny jest nieco większy. Przewidziano, że otwór wewnętrzny w połączeniu z gniazdem sześciokątnym jest ukształtowany z myślą o pomieszczeniu tłoka sterującego i w górnym końcu ma rowek na pierścień mający postać samouszczelniającego pierścienia o przekroju okrągłym. Tłok sterujący można więc wsuwać z jednej strony w otwór wewnętrzny, żeby następnie ustalić go na odpowiednim odsądzeniu w strefie przejściowej do gniazda sześciokątnego. Podczas montażu i wkręcania członu gwintowanego nie może on już wyjść ze swojej pozycji i jest dokładnie usytuowany w położeniu roboczym. Pierścień samouszczelniający okrągły skutecznie uszczelnia i dzięki temu zapewnia prawidłowe zadziałanie tłoka sterującego. Uszczelnienie to polepsza się jeszcze według wynalazku dzięki temu, że tłok sterujący wyposażono w cztery otwory promieniowe, których średnicajest większa od grubości sznura pierścienia samouszczelniającego okrągłego. Następuje odpowiednie odkształcenie tego pierścienia okrągłego i wciśnięcie w jego gniazdo, dzięki czemu uzyskuje się optymalne uszczelnienie.

Wskazano jak uprzednio na to, że stosunek średnic otworu przelotowego i otworu nieprzelotowego tłoka sterującego jest ważny z punktu widzenia sprawności działania zaworu ograniczającego ciśnienie. Optimum uzyskuje się wtedy, gdy otwór przelotowy ma średnicę od 2,5 do 7,5 korzystnie 5 mm, a otwór nieprzelotowy tłoka sterującego średnicę od 7 do 8, korzystnie 7,5 mm. Średnica otworu tłoka sterującego daje więc powierzchnię dwukrotnie większą niż średnica otworu przelotowego, co zapewnia niezawodność działania zaworu.

Dzięki rozwiązaniu według wynalazku uzyskuje się możliwość niezawodnego otwierania i zamykania zaworu ograniczającego ciśnienie, któremu wystarcza stosunkowo mała sprężyna nastawcza, tak że cały zawór ma odpowiednio mniejsze gabaryty. Dobierając wymiary tłoka sterującego i tłoka zaworowego oraz otworu przelotowego można uzyskać wartości przepływu 800 l/min i więcej. Przy tym otwór nieprzelotowy tłoka zaworowego ma średnicę 25 mm, otwór

174 350 przelotowy 5 mm i otwór nieprzelotowy tłoka sterującego 7,5 mm. Duży tłok, tzn. tłok zaworowy przy otwieraniu nie pokazuje ciśnienia zewnętrznego lecz ciśnienie kompensacyjne w komorze wyrównawczej, czyli przykładowo 300 · 10⁵ Pa, dzięki czemu sprężyna nastawcza może mieć małe wymiary. Niezawodność całego układu zapewniają uszczelki teflonowe, gdyż w trakcie ich mijania występują duże naciski i ze względu na zastosowanie duże średnicy tłoka zaworowego skuteczne uszczelnienie można uzyskać tylko za pomocą takich uszczelek.

Przedmiot wynalazku jest bliżej objaśniony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia zawór ograniczający ciśnienie z tłokiem sterującym i tłokiem zaworowym w stanie zamkniętym i w przekroju wzdłużnym, a fig. 2 - zawór według fig. 1 w stanie wytrysku spowodowanego występującym przeciążeniem, również w przekroju wzdłużnym.

Zgodnie z wynalazkiem zawór 1 składa się ze stabilnego korpusu 2, który w przedstawionym tu przykładzie wykonania ma część górną 3 i przykręcaną do niej część dolną lub część kadłubową 21.

W części górnej 3 umieszczono tłok sterujący 4, który jest wstawiony w człon gwintowany 5 lub dokładniej mówiąc w jego otwór wewnętrzny 6. Człon gwintowany 5 można łatwo wkręcić za pomocą gniazda sześciokątnego 7 w część górną 3 od strony komory wyrównawczej, którą objaśnia się w dalszej części opisu.

Tłok sterujący 4 ma otwór nieprzelotowy 8 o stosunkowo dużej średnicy (7,5 mm) i odchodzące od niego w najgłębszej strefie otwory promieniowe 9. Z fig. 1 widać, że przedstawiono tu tylko cztery otwory promieniowe 9, które mają stosunkowo dużą średnicę.

Średnice otworów promieniowych 9 są większe od średnicy osadzonego w rowku 10 pierścienia samouszczelniającego okrągłego 11, który umieszczono w górnym końcu 12 otworu wewnętrznego 6 w rowku 10. Chodzi tu o pierścień uszczelniający okrągły ze zwykłej gumy, która pod naciskiem odkształca się i stanowi dzięki temu optymalne uszczelnienie.

Główka tłoka sterującego 4 wchodzi w talerzyk zaworu 14 lub też w jego wycięcie po stronie dolnej, przy czym talerzyk ten służy do podparcia sprężyny zaworowej 15. Sprężyna zaworowa 15 opiera się po przeciwległej stronie komory sprężynowej 16 na śrubie nastawczej 17, co umożliwia jej odpowiednie naprężanie śrubą nastawczą 17. Ciecz hydrauliczna wychodząca przy otwieraniu tłoka sterującego 4 do komory sprężynowej 16 jest odprowadzana do atmosfery przez otwór 18 śruby nastawczej 17.

Podobnie jak tłok sterujący 4 jest umieszczony w części górnej 3, tłok zaworowy 20 jest przyporządkowany części dolnej 21 lub też części kadłubowej 21. Część kadłubowa 21 ma odpowiedni otwór wielkośrednicowy 22, w którym umieszczono przesuwnie tłok zaworowy 20. Od strony dolnej wprowadzono tłok zaworowy 20 za pomocą członu gwintowanego 23, przy czym otwór nieprzelotowy 24 z otworami promieniowymi (25,26) przyporządkowano otworowi wielkośrednicowemu 22 lub też odpowiedniemu otworowi kadłuba. W przedstawionym przykładzie otwór nieprzelotowy 24 ma średnicę 25 mm, tak że może wystąpić odpowiednio duży wypływ cieczy hydraulicznej przy odpowiednim otwarciu tłoka zaworowego 20.

Otwór nieprzelotowy 24 w przedstawionym przykładzie ma w górnym końcu w sumie 14 otworów promieniowych 25,26. Tuż nad tymi otworami 25,26 umieszczono pierścień uszczelniający 27 wykonany z teflonu, który dzięki wstępnemu naprężeniu daje niezbędne uszczelnienie. Z rys. 1 widać, że ma on przy tym przekrój prostokątny lub kwadratowy i w wyniku wkręcania członu gwintowanego 23 może być naprężony tak, że przylega szczelnie do ścianki zewnętrznej 36 tłoka zaworowego 20. Dzięki temu ciecz hydrauliczna nie może dostać się po ściance 36 w strefę otworów poprzecznych 28.

Po przeciwległej stronie otworów poprzecznych 28 umieszczono następny teflonowy pierścień uszczelniający 29, tak że również ciecz hydrauliczna dostająca się otworem przelotowym 31 do komory wyrównawczej 30 nie może odpływać po ściance zewnętrznej 36 w kierunku otworów poprzecznych 28.

Komora wyrównawcza 30 ma średnicę większą niż otwór wielkośrednicowy 22. Stanowi ona jakby dolny koniec części górnej 3, który jest wkręcany w część dolną tworząc komorę wyrównawczą 30. Celem uszczelnienia zapewniono odpowiednie pierścienie uszczelniające.

Z jednej strony 32 do tłoka sterującego i z drugiej strony do tłoka zaworowego 20 przylega sprężyna nastawcza 33, która przy odpowiednim przeciążeniu zapewnia otwarcie tłoka zaworo174 350 wego 20 dopiero w zadanym momencie. Początkowo jest on utrzymywany sprężyną nastawczą 33 w pozycji pokazanej na fig. 1, tak że ciecz hydrauliczna może dopływać jedynie przez otwór przelotowy 31 do komory wyrównawczej 30. Dopiero po przekroczeniu odpowiedniego ciśnienia otwiera się także tłok zaworowy 20 i daje możliwość wypływu cieczy hydraulicznej do atmosfery poprzez otwór wielkośrednicowy 22, duży otwór nieprzelotowy 24, otwory promieniowe 25, 26 i wreszcie otwór poprzeczny 28.

Celem zmniejszenia długości zaworu 1 wyposażono tłok zaworowy 20 w otwór nieprzelotowy 34 mieszczący sprężynę nastawczą 33. Otwór 34 ma płaskie dno 37, natomiast przeciwległe dno 38 w strefie otworu nieprzelotowego 24 ukształtowano stożkowo, przy czym wierzchołek 39 przechodzi prawie przez otwór przelotowy 31.

Część górna 3 i część dolna 21 są ze sobą połączone śrubowo, za pomocą współpracujących gwintów: wewnętrznego 43 i zewnętrznego 44. Cały zawór ograniczający ciśnienie 1 wkręca się również w odbiornik hydrauliczny, a więc przykładowo stojak, do czego przewidziano w części dolnej 21 gwint zewnętrzny 41. Pierścień uszczelniający 42 zapewnia odpowiednie uszczelnienie zewnętrzne układu.

Na figurze 1 nie pokazano przyrządu utrzymującego czystość komory sprężynowej 16. Zaznaczono tylko odpowiednie części w strefie śruby nastawczej 17 lub też otworu śruby nastawczej 18. Odpowiadają one stanowi techniki.

Na figurze 2 przedstawiono zawór 1 w stanie otwartym. Tłok zaworowy 20 minął pierścień uszczelniający 27 i ciecz hydrauliczna może wypływać przez otwory poprzeczne 28. Jednocześnie ciecz ta może też wpływać przez otwór przelotowy 331 do komory wyrównawczej 30 i stąd przez otwór nieprzelotowy 8 tłoka sterującego 4 do komory sprężynowej 16 i z niej przez otwór śruby nastawczej 18 do atmosfery.

Po obniżeniu się ciśnienia w komorze wyrównawczej 30 zamyka się tłok sterujący 4 i równocześnie także tłok zaworowy 20 powraca w położenie pokazane na fig. 1, tak, że zawór jest znów zamknięty.

Wszystkie wymienione cechy znamienne, również te wynikające tylko z rysunków, traktuje się oddzielnie jak i w połączeniu jako istotne dla wynalazku.

174 350

Fig.2

I

174 350

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 2,00 zł

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Zawór ograniczający ciśnienie do zabezpieczania zespołów hydraulicznych, w szczególności hydraulicznej obudowy ścianowej w kopalniach, przed przeciążeniem, zwłaszcza spowodowanym tąpnięciem, z tłokiem sterującym zamocowanym przesuwnie w otworze wewnętrznym korpusu zaworowego przeciw naciskowi sprężyny zaworowej, przy czym tłok sterujący odcina przyporządkowany komorze sprężynowej otwór śruby nastawczej i współpracuje z tłokiem zaworowym z otworem nieprzelotowym i otworami promieniowymi, przy czym tłok zaworowy jest uszczelniony pierścieniami uszczelniającymi i jest zamocowany przesuwnie w rozszerzonym otworze wielkośrednicowym przechodzącym do komory wyrównawczej, a ponadto, za pomocą tłoka zaworowego otwory poprzeczne służące jako otwory wylotowe pod działaniem ciśnienia są połączone z otworem wielkośrednicowym w wyniku minięcia pierścieni uszczelniających, znamienny tym, że tłok sterujący (4) i tłok zaworowy (20) są oddzielnymi elementami konstrukcyjnymi, przy czym tłok zaworowy (20) jest przesuwny przeciw naciskowi sprężyny nastawczej (33) wspierającej się po stronie (32) tłoka sterującego (4) i ma otwór przelotowy (31) o średnicy mniejszej niż otwór nieprzelotowy (8) tłoka sterującego (4), a ponadto przynajmniej pierścienie uszczelniające (27, 29) tłoka zaworowego (20) mają przekrój poprzeczny w kształcie prostokąta i przylegają szczelnie do ścianki zewnętrznej (36) tłoka zaworowego (20).
2. Zawór według zastrz. 1, znamienny tym, że komora wyrównawcza (30) jest ukształtowana w strefie rozszerzenia otworu wielkośrednicowego (22) między otworami poprzecznymi (28) i częścią górną (3) korpusu mieszczącą tłok sterujący (4).
3. Zawór według zastrz. 1, znamienny tym, że tłok zaworowy (20) jest wyposażony po obu stronach w otwór nieprzelotowy (24, 34), przy czym w otworze (34) przyporządkowanym komorze wyrównawczej (30) jest usytuowana sprężyna nastawcza (33).
4. Zawór według zastrz. 3, znamienny tym, że otwór nieprzelotowy (34) ze sprężyną nastawczą (33) ma dno (37) prostopadłe do ścianki zewnętrznej (36) tłoka zaworowego (20).
5. Zawór według zastrz. 1, znamienny tym, że otwór nieprzelotowy (24) z otworami promieniowymi (25, 26) ma stożkowe dno (38), do którego wierzchołka (39) przystaje otwór przelotowy (31).
6. Zawór według zastrz. 1, znamienny tym, że tłok sterujący (4) jest umieszczony w członie gwintowanym (3) z otworem wewnętrznym (6), przy czym człon gwintowany (3) jest wkręcony w korpus zaworowy (2) od strony komory wyrównawczej (30).
7. Zawór według zastrz. 6, znamienny tym, że otwór wewnętrzny (6) po stronie zwróconej ku komorze wyrównawczej (30) ma gniazdo sześciokątne (7).
8. Zawór według zastrz. 6 albo 7, znamienny tym, że otwór wewnętrzny (6) w połączeniu z gniazdem sześciokątnym (7) jest ukształtowany w sposób umożliwiający pomieszczenie tłoka sterującego (4) i w górnym końcu (12) ma rowek (10) na pierścień uszczelniający ukształtowany jako pierścień samouszczelniający (11) o przekroju okrągłym.
9. Zawór według zastrz. 8, znamienny tym, że tłok sterujący (4) ma cztery otwory promieniowe (9), których średnicajest większa od grubości sznura pierścienia samouszczelniającego (11). .
10. Zawór według zastrz. 1, znamienny tym, że otwór przelotowy (31) ma średnicę od 2,5 mm do 7,5 mm, korzystnie 5 mm, a otwór nieprzelotowy (8) tłoka sterującego (4) ma średnicę od 7 mm do 8 mm, korzystnie 7,5 mm.

174 350