PL172023B1

PL172023B1 - Przegub gasienicowy do pojazdów gasienicowych PL

Info

Publication number: PL172023B1
Application number: PL93309615A
Authority: PL
Inventors: Michael Ketting; Mathias Woydt; Wolfgang Kunkel; Friedrich Boettger; Karl-Friedrich Fischer
Original assignee: Intertractor Ag
Priority date: 1992-12-11
Filing date: 1993-12-04
Publication date: 1997-07-31
Also published as: DE4328701A1; PL309615A1

Abstract

1. Przegub gasienicowy do pojazdów gasienicowych, zwlaszcza napedzanych ga- sienicami pojazdów budowlanych, skladaja- cy sie z tulei, sworznia ogniwa i ogniw gasienicy ze stali, przy czym lezace we- wnatrz ogniwa sa wprasowane na tuleje, a lezace na zewnatrz ogniwa sa wprasowane konce sworznia ogniwa, wystajace z tulei, a przez tuleje przechodzi sworzen, znamienny tym, ze tuleja gasienicy (1, 101), wykonana korzystnie ze stopu twardego warstwowych materialów wlóknistych, ceramiki inzynier- skiej, tlenku cyrkonu, zwlaszcza z tworzyw warstwowych ceramika-ceramika na bazie S13N4 z mniejszym niz 15 procent wagowych dodatków spieków, jest osadzona w lezacych wewnatrz ogniwach (4, 104) z pasowaniem wtlaczanym elastycznie odksztalcajacym material tulei (1,101). F ig .1 PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest przegub gąsienicowy do pojazdów gąsienicowych, zwłaszcza napędzanych gąsienicami pojazdów budowlanych.

Dotychczas zwyczajowo wszystkie części składowe przegubów gąsienicowych, a więc tuleja, sworzeń i ogniwa gąsienicy są wykonywane ze stali, dlatego też podczas pracy podlegają znacznemu zużyciu. Dotyczy to zwłaszcza obszaru pomiędzy sworzniem a tuleją oraz w leżącym na zewnątrz obszarze tulei, pomiędzy leżącymi wewnątrz ogniwami gąsienicy, które są wciśnięte na tuleję. W celu zmniejszenia zużycia pomiędzy tuleją a ogniwami są stosowane smarowane przeguby gąsienicowe.

Problemem do rozwiązania pozostaje nadal zmniejszenie zużycia zewnętrznego obszaru tulei gąsienicy, leżącego pomiędzy wewnętrznymi ogniwami gąsienicy, który to problem nie jest jednak w stanie techniki omawiany.

Zadaniem wynalazku jest stworzenie przegubu gąsienicowego, który byłby nieznacznie, podatny na zużycie, względnie podlegał mniejszemu zużyciu.

Zadanie to zostało rozwiązane dzięki temu, że tuleja gąsienicy wykonana korzystnie ze stopu twardego, warstwowych materiałów włóknistych, ceramiki inżyniersklej. tlenku cyrkonu, zwłaszcza z tworzyw warstwowych ceramika-ceramika na bazie SiąNą z mniejszym niz 15 procent wagowych dodatków spieków, jest osadzona w leżących wewnątrz ogniwach z pasowaniem wtłaczanym elastycznie odkształcającym materiał tulei.

Zgodnie z wynalazkiem w tulei jest osadzony sworzeń, wykonany korzystnie ze stopu twardego, warstwowych materiałów włóknistych, ceramiki inżynierskiej, zwłaszcza z tworzyw warstwowych ceramika-ceramika na bazie SbN z mniejszym niż 15 procent wagowych dodatków spieków, który swoim obszarem końcowym jest osadzony w zewnętrznych ogniwach z pasowaniem wtłaczanym elastycznie w odkształcającym materiał ogniwa wykonanego ze stali.

W korzystnym wykonaniu w przypadku uszczelnionego przegubu gąsienicowego, smarowanego środkiem smarowym pomiędzy powierzchniami czołowymi tulei a zewnętrznymi ogniwami jest umieszczona pierścieniowa uszczelka z wewnętrznym elementem podporowym, który stanowi pierścień podporowy wykonany korzystnie ze stopu twardego, warstwowych

172 023 materiałów włóknistych, ceramiki inżynierskiej, tlenku cyrkonu, zwłaszcza z tworzyw warstwowych ceramika-ceramika na bazie Si3N4 z mniejszym niż 15 procent wagowych dodatków spieków. ,

Zgodnie z wynalazkiem element podporowy stanowi kształtowa podpora, ukształtowana na stronach czołowych tulei, którą korzystnie stanowi pierścień ślizgowy, który poprzez część ślizgową, wykonaną korzystnie ze stopu twardego, warstwowych materiałów włóknistych, ceramiki inżynierskiej, zwłaszcza z tworzyw warstwowych ceramika-ceramika na bazie Si3N4 z mniejszym niż 15 procent wagowych dodatków spieków, przylega do uszczelki pierścieniowej. W przypadku uszczelnionego przegubu gąsienicowego pomiędzy jedną powierzchnią czołową tulei, a zewnętrznym ogniwem jest umieszczony zespół sprężyn talerzowych.

W korzystnym innym ukształtowaniu wynalazku tuleja posiada obrabianą powierzchnię wewnętrzną i powierzchnię zewnętrzną oraz powierzchnie czołowe, względnie tuleja posiada nieobrabiane powierzchnie czołowe i powierzchnię wewnętrzną.

Zgodnie z wynalazkiem tuleja jest ukształtowana z osiowym zgrubieniem w swoim środkowym obszarze, którego promień przejścia do obszaru końcowego tulei wynosi 3 do 8 mm.

Korzystnie ogniwa są wyposażone w pasowany pierścień, w którego otworze jest osadzony z pasowaniem luźnym sworzeń.

W uprzywilejowanym wykonaniu pierścień od strony zewnętrznego ogniwa posiada kołnierz, który przylega do ogniwa z tym, że pierścień z kołnierzem jest osadzony z pasowaniem luźnym w wewnętrznym ogniwie.

W innym korzystnym wykonaniu obszar zarysu wewnętrznego tulei, w odniesieniu do obu końcowych stron czołowych tulei, a więc w odniesieniu do obszaru od środka tulei aż do obu jej końców, jest wykonany w przybliżeniu w postaci zasadniczo ciągłej nieliniowej funkcji, korzystnie funkcji odtwarzającej linię gięcia sworznia, która w odniesieniu do sworznia rozpatrywanego jako jednostronnie zamocowany pręt przebiega według wzoru:

a przy sworzniu rozpatrywanym jako obustronnie zamocowany pręt przebiega według wzoru:

gdzie y oznacza wielkość przegięcia sworznia w kierunku działania siły; K i K* oznaczają czynniki wynikające z działania siły oraz wielkości charakteryzujących materiał i wymiary, x oznacza wielkość zmienną na odciętej prostopadłej do osi y, a L odpowiada w pierwszym wzorze długości sworznia, a w drugim wzorze połowie długości sworznia.

Istnieje także możliwość, że w zależności od konkretnego przypadku zastosowania i możliwości wykonawczych obszar zarysu wewnętrznego tulei jest wykonany w postaci wypukłego zarysu o kształcie łuku koszowego z różnie wykonanymi promieniami, funkcji potęgowej, funkcji wykładniczej lub funkcji logarytmicznej.

Zaletą wynalazku jest uzyskanie przegubu gąsienicowego tylko nieznacznie podatnego na zuzycie, zwłaszcza na zużycie jego tulei, przy czym ta zaleta przy smarowanych przegubach gąsienicowych odnosi się jedynie do zużycia zewnętrznego tulei, podczas gdy przy suchych przegubach gąsienicowych, jest zminimalizowane nie tylko zużycie zewnętrznej tulei, ale także zużycie występujące wewnątrz przegubu. Nawet przy smarowanych przegubach, które w następstwie nieszczelności nie są w stanie dalej utrzymać środka smarowego lub smaru stałego, także jest zapewnione zmniejszone zużycie.

Pasowanie wtłaczane pomiędzy ogniwami a tuleją jest tak wytwarzane, w odniesieniu do wymaganego pola tolerancji otworu ogniwa, tworzącego ucho dla tulei i pola tolerancji średnicy zewnętrznej tulei, że na podstawie niskiego współczynnika wydłużenia tulei w stosunku do

172 023 stalowego ogniwa osiąga się pasowanie, które umożliwia wtłaczanie tulei w ogniwo z elastycznym jej odkształceniem.

idkże sucnc pLzeguuy gąsienicowe, pizy których pizeguD jest uez jakiegokolwiek uszczelnienia i smarowania, osiągają znacznie wyższą trwałość niż dotychczas, przy czym nieznaczne zużycie umożliwia, że przy smarowanych przegubach można zrezygnować z uszczelnienia, ponieważ ich dotychczasowa trwałość jest także osiągana za pomocą przegubu gąsienicowego, ukształtowanej według wynalazku.

Również jest możliwe wytwarzanie tulei i sworznia z takich samych materiałów według wynalazku, które z korzyścią są stosowane przede wszystkim przy suchych przegubach gąsienicowych, ponieważ tylko przy takich przegubach występuje zużycie przegubu wewnętrznego pomiędzy tuleją a sworzniem. Chociaż zaleta zmniejszonego zużycia występuje szczególnie dobrze przy kojarzeniu par ciernych ceramika/stal, to nieoczekiwanie występuje także zmniejszenie zużycia w obszarze wewnętrznym, zwłaszcza wtedy, gdy pomiędzy odpowiadającymi powierzchniami sworznia ceramicznego i tulei ceramicznej są umieszczone odpowiednie smary.

Wykonanie zarysu wewnętrznego tulei odbywa się według linii gięcia sworznia, w przybliżeniu odpowiadającemu przebiegu nieliniowej funkcji określonej analitycznie, a ponieważ tuleja posiada inny współczynnik wydłużenia niż stal, to bezpośrednie dopasowanie nieliniowego zarysu wewnętrznego tulei odbywa się na sworzniu, co zapewnia optymalne warunki pracy utworzonego przegubu gąsienicowego.

Dotychczas przy zwykłych tulejach była wymagana obróbka wiórowa i wąska tolerancja wykonawcza, co podnosiło koszty wytwarzania przegubów i dlatego było bardzo niekorzystne. Przez ukształtowanie według wynalazku, w którym nie jest w ogóle wymagana obróbka wiórowa lub też jest tylko nieznaczna, osiąga się korzystne w kosztach i bardzo trwałe rozwiązanie przegubu gąsienicowego, a zarazem i całej gąsienicy.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 do 10 przedstawiają w przekroju wzdłużnym przeguby gąsienicowe różnie ukształtowanych gąsienic, fig. 11 - tuleję gąsienicy w przekroju wzdłużnym, fig. 12 - obciążenie gnące sworzni i tulei oraz ogniw gąsienicowych gąsienicy występujące w praktyce, a fig. 13 - tuleję gąsienicy w przekroju wzdłużnym, znaną ze stanu techniki.

Na wszystkich figurach rysunku jest pokazany przegub gąsienicowy dla pojazdów gąsienicowych, który składa się z tulei 1, sworznia 2 i z ogniw 3,4, przy czym leżące wewnątrz końce ogniw 4 mają otwory, w które jest wciśnięta tuleja 1, podczas gdy leżące na zewnątrz ogniwa 3 również są wykonane z otworem, w który jest wciśnięty koniec sworznia 2, wystający poza tuleję 1. Sworzeń 2 jest współosiowo otoczony przez tuleję 1. W postaci wykonania według fig. 1 do 4 ogniwa 3, 4 i sworzeń są wykonane ze stali, podczas gdy tuleja 1 jest wykonana korzystnie z tworzywa wielowarstwowego ceramika-ceramika na bazie S13N4. W postaci wykonania według fig. 5 także sworzeń 2 jest również wykonany z tworzywa wielowarstwowego cerami ka-ceramika na bazie Si3N4. Tuleja 15 jak i sworzeń 2 może być wykonany także ze stopu twardego, warstwowych materiałów włóknistych, tlenku cyrkonu, ceramiki inżynierskiej, korzystnie z tworzyw warstwowych ceramika-ceramika na bazie Si3N4 z mniejszym niż 15 procent wagowych dodatków spieków. Tuleja 1 podlega znacznemu zużyciu przede wszystkim w dwóch obszarach, mianowicie w obszarze 5 (fig. 1, 2), który obrazuje zużycie wewnętrzne pomiędzy tuleją 1 a sworzniem 2 oraz w obszarze 6, a więc w obszarze zewnętrznym tulei 1. To zuzycie jest zminimalizowane nie tylko przy wypełnionych olejem, ale także przy smarowanych smarem stałym, a także przy suchych przegubach gąsienicowych, o ile tuleja 1 jest wykonana z wyżej wymienionego materiału. Zaleta zmniejszenia zużycia jest osiągana przy smarowanych przegubach gąsienicowych przede wszystkim w obszarze zewnętrznym 6, podczas gdy przy suchych gąsienicach przykładowo według fig. 4 osiąga się zmniejszenie zużycia nie tylko w obszarze wewnętrznym 5 ale także w obszarze zewnętrznym 6. '

W obszarach 7 i 8 pasowanie wtłaczane pomiędzy leżącymi wewnątrz ogniwami 4 a tuleją 1, oraz leżącymi zewnątrz ogniwami 3 i sworzniem 2, pozwala na uzyskanie postaci przegubu. Pasowanie wtłaczane pomiędzy ogniwami 4 a tuleją 1 w przypadku postaci wykonania według fig. 1 do 4 a także pasowanie wtłaczane pomiędzy ogniwami 3 i sworzniem 2 w postaci wykonania według fig. 5, w odniesieniu do koniecznego pola tolerancji otworu w ogniwa 3, 4 i pola tolerancji

172 023 średnicy zewnętrznej tulei 1 lub sworznia 2 jest tak zoptymalizowane, że na podstawie niskiego współczynnika wydłużenia tulei, lub sworznia z materiału według wynalazku w stosunku do siali z jakiej są wykonane ogniwa 3, 4 osiąga się pasowanie, które umożliwia wtłaczanie sprowadzające się do elastycznego odkształcenia materiału ogniwa 3, 4 lub tulei 1.

Za pomocą takiego ukształtowania są wytwarzane uszczelnione przeguby gąsienicowe, znanego rodzaju (porównaj fig. 3), przy czym do smarowania są używane zwykle, ewentualnie specjalne, odpowiednie dla danych materiałów środki smarowe i ślizgowe, włączając w to hydrodynamiczne środki smarowe. W tym celu sworzeń przegubowy 2 posiada osiowy ślepy otwór 9 i kanał poprzeczny 10 tak, że środek smarowy ze ślepego otworu 9 może wnikać przez kanał 10 do szczeliny smarowej 11. Uszczelnienie zbiornika smarowego sworznia 2 następuje przykładowo przez elastyczny korek 12. Zewnętrznie uszczelnienie przegubu gąsienicowego następuje przez uszczelkę 13 i pierścień podporowy 14 lub uszczelkę 13 i kształtową podporę 15, na stronie czołowej tulei 1, jak to jest widoczne na lewo z fig. 3.

Zewnętrzne uszczelnienie może także składać się z pierścienia ślizgowego 16, utworzonego na tulei 1 i współpracującej części ślizgowej 17, wykonanej z tego samego materiału, co tuleja 1, która jest utrzymywana osiowo pod naprężeniem wstępnym przez gumową elastyczną uszczelkę 18. Jest to przedstawione na fig. 3 na prawo. Przy przegubach gąsienicowych smarowanych smarem stałym przegub gąsienicowy składa się ze sworznia 2 z materiału pełnego, a do uszczelnienia pomiędzy ogniwem 3 i tuleją 1, może być wykorzystane podobne uszczelnienie jak na fig. 3.

Przy pracujących na sucho uszczelnionych przegubach gąsienicowych, jak to przykładowo jest przedstawione na fig. 4, jako uszczelnienie osiowe jest przewidziany zespół sprężyn talerzowych 19, usytowanych pomiędzy powierzchnią czołową tulei 1 a ogniwem 3.

Natomiast przy suchych gąsienicach, bez jakiegokolwiek uszczelnienia (porównaj fig. 4 i 5 na prawo), jest umożliwiony szczególnie prosty rodzaj budowy przegubu gąsienicowego, przy czym. dzięki zastosowaniu materiałów według wynalazku są osiągnięte korzystne stosunki zuzycia przegubu.

Na fig. 6 do 10 jest pokazany przegub gąsienicowy, który składa się z tulei 101, sworznia 102 i ogniw 103, 104, przy czym leżące wewnątrz ogniwa 104 są wtłoczone na tuleję 101, a leżące na zewnątrz ogniwa 103 są wtłoczone na końce sworznia 102.

W postaci wykonania według fig. 6 powierzchnia wewnętrzna 105 i zewnętrzna 106 oraz powierzchnie czołowe 107 tulei 101 są ukształtowane i mechanicznie obrabiane, odpowiednio do wymagań materiału z jakiego jest wykonana tuleja 101 w odniesieniu do stosunku zużycia i odpowiednio do pasowania wtłczanego. Zwłaszcza w obszarze przyporu zębów, oraz ewentualnie wewnątrz otworu oraz na powierzchniach czołowych tuleja korzystnie jest nieobrobiona.

W postaci wykonania według fig. 7 tuleja 101 jest ukształtowana z odsądzeniem 108 w postaci czopa, przy czym odsądzenie 108 z promieniem 109 przechodzi w oba końce tulei 101, który korzystnie wynosi od 3 do 8 mm.

W postaciach wykonania według fig. 8 do 10 przegub gąsienicowy jest tak wykonany, że sworzeń i tuleja są złączone w jeden kompaktowy sworzeń 110. Ten sworzeń kompaktowy 110 może być wykonany ze stali, korzystnie jednak ze wspomnianych materiałów. Wychylanie poprzeczne jest umożliwione przez pasowanie z luzem pomiędzy wewnętrznymi ogniwami 104 a sworzniem 110. Pasowanie wtłaczane pomiędzy ogniwami 103, leżącymi na zewnątrz a sworzniem 110 jest tak wykonane, że stosunki średnic odpowiadają wynikającym z użycia materiałów według wynalazku wymaganiom dla realizacji pasowania wtłaczanego, a średnica całkowita sworznia wywodzi się z wymogów wytrzymałościowych.

Zarys 111 (fig. 9 i 10) usytuowany na zewnątrz ogniwa 103 jest tak dobrany, zwłaszcza do realizacji pasowania wtłaczanego, że uwzględniając warunki, które są postawione przez materiał pasowania wtłaczanemu, jest osiągnięta optymalna geometria zarysu, a pomiędzy ogniwem 103 a sworzniem 110 jest wytworzony docisk, który umożliwia przenoszenie połączeniem ciernym sił wzdłuznych i momentów obrotowych, bez stosowania dodatkowego zabezpieczenia przed jego przesuwaniem 1 przekręcaniem.

Zwymiarowanie pasowania luźnego 112 pomiędzy leżącymi wewnątrz ogniwami a sworzniem 110 jest tak dobrane, że jest umożliwione łatwe jego wychylanie poprzeczne, a jedno172 023 cześnie ogniwo 104 w swojej średnicy, a więc w odniesieniu do swojej wysokości h (fig. 8) odpowiada wymaganiom wytrzymałościowym przegubu gąsienicowego, a jego szerokość b jest tak dobrana, że już przez samo użycie materiałów według wynalazku, względnie przez specjalną obróbkę jest zachowane optymalne zuzycie pomiędzy ogniwem 104 a sworzniem 110 tak, że to zużycie nie jest większe od zużycia pomiędzy zębami koła napędowego i sworzniem 110.

Także zarys leżących wewnątrz ogniw 104 może być tak samo ukształtowany optymalnie co zużycia i optymalnie materiałowo.

W przykładzie wykonania według fig. 10 sworzeń 110 jest wykonany ze stali lub korzystniej z ceramiki.

Pomiędzy leżącym wewnątrz ogniwem 104 a sworzniem 110 jest umieszczony pierścień 120, przy czym albo jest wytworzone pasowanie wtłaczane pomiędzy ogniwem 104, a pierścieniem 120, jak to jest pokazane na fig. 10 na lewo i na prawo u góry, lub też pasowanie wtłaczane jest wytworzone pomiędzy sworzniem 110 a pierścieniem 120, jak to jest pokazane na fig. 10 na prawo u dołu. Dodatkowo pierścień 120 może posiadać także kołnierz 121, jak pokazuje fig. 10. Kołnierz służy jako zabezpieczenie odstępu dla szczeliny, jako pomoc montażowa i jako element zmniejszający zużycie, to znaczy w celu zmniejszenia zużycia, pomiędzy sąsiednimi ogniwami 104, 103.

Na fig. 11 jest pokazana w przekroju tuleja 1 gąsienicy, przy czym w obszarze wewnętrznym 305 tulei 1, to znaczy w obszarze pomiędzy zewnętrznym zarysem sworznia osadzanego w tulei i wewnętrznym zarysem tulei 1, a więc jej płaszczem wewnętrznym, zarys obszaru wewnętrznego 305 jest zbliżony do zarysu zginanego sworznia, który występuje przy obciążeniu przegubu gąsienicowego.

Przy tym obszar wewnętrzny 305 tulei 1 w odniesieniu do obszaru od środka tulei 1 aż do obu jej stron czołowych przebiega zasadniczo według ciągłej nieliniowej funkcji, korzystnie według funkcji wynikającej z odtworzenia linii gięcia sworznia.

Ta ciągła nieliniowa funkcja przebiega zwłaszcza w odniesieniu do rozpatrywanego sworznia jako jednostronnie, to znaczy współśrodkowo, zamocowanego pręta, według wzoru:

L 2 l³ lub też przy rozpatrywaniu sworzniajako obustronnie zamocowanego pręta według wzoru:

Zarys ten może przebiegać według funkcji logarytmicznej 301, funkcji potęgowej 303, funkcji wykładniczej 304 lub także postaci przebiegu łuku koszowego 302, w którym płaski promień R1 przechodzi w mocno zakrzywiony promień R2 na stronie czołowej tulei 1.

Na fig. 12 jest schematycznie pokazany przegub gąsienicowy, w którym zostały odtworzone rzeczywiste warunki robocze, a więc stosunki gięcia pomiędzy częściami pozostającymi między sobą w przyporze. 320 jest oznaczona tuleją, 321 sworzeń, 322 wewnętrznie ogniwo a 323 zewnętrzne ogniwo.

Na fig. 13 jest pokazana znana ze stanu techniki tuleja ze stali, w której jej zarys wewnętrzny 305 jest tak wykonany, że pierwotnie prosty obszaru 306, jest załamany w kierunku do obu stron czołowych w postaci prostej 307. Przy wtłaczaniu ogniwa gąsienicy ponownie jest osiągany zasadniczo prosty zarys wewnętrzny 305 wskutek działania pasowania wtłaczanego, co jest zaznaczone przez kreskowaną linię 308.

172 023

Wynalazek ma także zastosowanie do wytwarzania segmentów koła napędowego, z zębami napędowymi, względnie do samych zębów w nich stosowanych, a także do różnego rodzaju łańcuchów.

172 023

Fig. 7 ' FJ

172 023

777

Fig» 9 y . 7

7o3 /77

Fg .1o

777

7? 1o5 12α

105 ©4

172 023

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz.

Cena 4,00 zł

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Przegub gąsienicowy do pojazdów gąsienicowych, zwłaszcza napędzanych gąsienicami pojazdów budowlanych, składający się z tulei, sworznia ogniwa i ogniw gąsienicy ze stali, przy czym lezące wewnątrz ogniwa są wprasowane na tuleję, a lezące na zewnątrz ogniwa są wprasowane końce sworznia ogniwa, wystające z tulei, a przez tuleję przechodzi sworzeń, znamienny tym, że tuleja gąsienicy (1,101), wykonana korzystnie ze stopu twardego warstwowych materiałów włóknistych, ceramiki inżynierskiej, tlenku cyrkonu, zwłaszcza z tworzyw warstwowych ceramika-ceramika na bazie S^Ną z mniejszym niż 15 procent wagowych dodatków spieków, jest osadzona w leżących wewnątrz ogniwach (4,104) z pasowaniem wtłaczanym elastycznie odkształcającym materiał tulei (1,101).
2. Przegub według zastrz. 1, znamienny tym, że w tulei (1,101) jest osadzony sworzeń (2,102,110), wykonany korzystnie ze stopu twardego, warstwowych materiałów włóknistych, ceramiki inżynierskiej, zwłaszcza z tworzyw warstwowych ceramika-ceramika na bazie SijNą z mniejszym niż 15 procent wagowych dodatków spieków, który swoim obszarem końcowym jest osadzony w zewnętrznych ogniwach (3, 103, 104) z pasowaniem wtłaczanym elastycznie w odkształcającym materiał ogniwa (3,103, 104) wykonanego ze stali.
3. Przegub według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że w przypadku uszczelnionego przegubu gąsienicowego smarowanego środkiem smarowym pomiędzy powierzchniami czołowymi tulei (1) a zewnętrznymi ogniwami (3) jest umieszczona pierścieniowa uszczelka (13,18) z wewnętrznym elementem podporowym (14,15,16).
4. Przegub według zastrz. 3, znamienny tym, że element podporowy stanowi pierścień podporowy (14), wykonany korzystnie ze stopu twardego, warstwowych materiałów włóknistych, ceramiki inżynierskiej, zwłaszcza z tworzyw warstwowych ceramika-ceramika na bazie Si3Ną z mniejszym niz 15 procent wagowych dodatków spieków.
5. Przegub według zastrz. 3, znamienny tym, że element podporowy stanowi kształtowa podpora (15,16), okształtowana na stronach czołowych tulei (1).
6. Przegub według zastrz. 5, znamienny tym, że podporę stanowi pierścień ślizgowy (16), który poprzez część ślizgową (17), wykonaną korzystnie ze stopu twardego, warstwowych materiałów włóknistych, ceramiki inżynierskiej, zwłaszcza z tworzy w warstwowych ceramikaceramika na bazie S^Ną z mniejszym niż 15 procent wagowych dodatków spieków, przylega do uszczelki pierścieniowej (18).
7. Przegub według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że w przypadku uszczelnionego przegubu gąsienicowego pomiędzy jedną powierzchnią czołową tulei (1), a zewnętrznym ogniwem (3) jest umieszczony zespół sprężyn talerzowych (19).
8. Przegub według zastrz. 1, znamienny tym, że tuleja (101) posiada obrabianą powierzchnię wewnętrzną (105) i powierzchnię zewnętrzną (106) oraz powierzchnie czołowe (107).
9. Przegub według zastrz. 1, znamienny tym, że tuleja (101) posiada nieobrabiane powierzchnie czołowe (107) i powierzchnie wewnętrzne (105).
10. Przegub według zastrz. 8 albo 2, znamienny tym, że tuleja (101) jest ukształtowana z osiowym zgrubieniem w swoim środkowym obszarze (108), którego promień przejścia (109) do obszaru końcowego tulei (101) wynosi 3 do 8 mm.
11. Przegub według zastrz. 1, znamienny tym, że ogniwa (104) są wyposażone w pasowany pierścień (120), w którego otworzejest osadzony z pasowaniem luźnym (112) sworzeń (110).
12. Przegub według zastrz. 11, znamienny tym, że pierścień (120) od strony zewnętrznego ogniwa (103) posiada kołnierz (121), który przylega do ogniwa (104).
13. Przegub według zastrz. 12, znamienny tym, że pierścień (120) z kołnierzem (121) jest osadzony z pasowaniem luźnym (112) w wewnętrznym ogniwie (104).
14. Przegub według zastrz. 1, znamienny tym, że obszar zarysu wewnętrznego (305) tulei (1,101) w odniesieniu do obu końcowych stron czołowych, a więc w odniesieniu do obszaru od

172 023 środka tulei aż do obu jej końców jest wykonany w przybliżeniu w postaci zasadniczo ciągłej nieliniowej funkcji, korzystnie funkcji odtwarzającej linię gięcia sworznia (2, 102, 110), która w odniesieniu do sworznia rozpatrywanego lako jednostronnie zamocowany pręt przebiega według wzoru:

I?

a przy sworzniu rozpatrywanym jako obustronnie zamocowany pręt przebiega według wzoru:

gdzie y oznacza wielkość przegięcia sworznia w kierunku działania siły; K i K oznaczają czynniki wynikające z działania siły oraz wielkości charakteryzujących materiał i wymiary, x oznacza wielkość zmienną na odciętej prostopadłej do osi y, a L odpowiada w pierwszym wzorze długości sworznia, a w drugim wzorze połowie długości sworznia.
15. Gąsienica według zastrz. 1, znamienna tym, że obszar zarysu wewnętrznego (305) tulei (1,101) korzystnie jest wykonany w postaci wypukłego zarysu o kształcie łuku koszowego (302) z różnie wykonanymi promieniami (R[, R₂), funkcji potęgowej (303), funkcji wykładniczej (304) lub funkcji logarytmicznej (301).