PL170272B1

PL170272B1 - Uniwersalny dodatek detergentowy do benzyn silnikowych

Info

Publication number: PL170272B1
Application number: PL30172693A
Authority: PL
Inventors: Leszek Ziemianski; Winicjusz Stanik; Kazimierz Chlobowski; Krystyna Ambasz; Wieslawa Urzedowska
Original assignee: Inst Technologii Nafty
Priority date: 1993-12-30
Filing date: 1993-12-30
Publication date: 1996-11-29
Also published as: PL301726A1

Abstract

Uniwersalny dodatek detergentowy do benzyn silnikowych, znamienny tym, zeaawicrazmiesanne w temperaturze od 20°C do 120°C, korzystnie od 20°C do 50°C, monoalkenobursztynoimid i/lub polialkenobursztynoimid i/lub modyfikowany monoalkenobursztynoimid i/lub modyfikowany polialkenobursztynoimid w ilości od 1 do 40% m/m, korzystnie od 1,5 do 30% m/m i/lub dwukarbaminian w ilości od 5 do 70% m/m, korzystnie od 8 do 40% m/m. i/lub okeyalkilowane alkllofnnoln w ilości od 5 do 70% m/m, korzystnie od 10 do 50% m/m i/lub polialkilo-etero-glikolew ilości od 5 do 80% m/m, korzystnie od 10 do 50% m/m i/lub pochodne organiczne metali I grupy układu okresowego pierwiastków w ilości od 1 do 80% m/m, korzystnie od 5 do 50% m/m i/lub olej mineralny podstawowy w ilości od 2 do 70% m/m i/lub rozpuszczalnik organiczny w ilości od 5 do 75% m/m i/lub deemulgator w ilości od 0,01 do 1% m/m, korzystnie od 0,2 do 0,5% m/m 11. Uniwersalny dodatek detergentowy do benzyn silnikowych, znamienny tym, ze zawiera zmieszane w temperaturze od 20°C do 120°C, korzystnie od 20°C do 50°C N-dwualkilo-karbamoarylo-N-CO-alkilopolialkenobursztyno-rmido-polirmino-mocznikw ilości od 5 do 70% m/m, korzystnie od 10 do 35% m/m i/lub N-dwualkilo-karbamo-arylo-N-polialkeno-bursztynoimid w ilości od 10 do 50% m/m, korzystnie od 15 do 35% m/mdwukarbaminian w ilości od 5 do 70% m/m, korzystnie od 8 do 40% m/mi/lub oksyalkilowane alkilofenole w ilości od 5 do 70% m/m, korzystnie od 10 do 50% m/m i/lub poHa^lo-etero-glikole w ilości od 5 do 80% m/m, korzystnie od 10 do 50% m/m i/lub pochodne organiczne metali I grupy układu okresowego w ilości od 1 do 80% m/m, korzystnie od 5 do 50% m/m i/lub olej mineralny podstawowy w ilości od 2 do 70% m/m i/lub rozpuszczalnik organiczny w ilości od 5 do 75% m/m i/lub deemulgator w ilości od 0,01 do 1 % m/m, korzystnie od 0,2 do 0,5% m/m.

Description

Przedmiotem wynalazku jest uniwersalny dodatek detergentowy do benzyn silnikowych.

W wyniku stosowania różnych składników do komponowania benzyn, w silniku z zapłonem iskrowym występuje zjawisko tworzenia się osadów i nagarów na różnych jego elementach takich jak, gaźnik, przepustnica, końcówki wtryskiwaczy, przewody doprowadzające mieszankę paliwowo-powietrzną, zawory dolotowe, komora spalania. W wypadku obecności w składzie benzyny organicznych związków tlenowych, szczególnie alkoholi ulegają one znacznemu nasileniu. Gromadzące się w komorze spalania nagary wywołują tendencję do samozapłonu paliwa, i zwiększają zapotrzebowanie oktanowe silnika, natomiast nagary na grzybkach zaworów dolotowych zakłócają przepływ strumienia mieszanki paliwowo-powietrznej, przez co obniżeniu może ulec dynamika silnika, może zwiększyć się zużycie paliwa i emisje toksycznych

170 272 składników spalin, a nawet zawory dolotowe mogą ulec zatarciu lub zawieszeniu. Nagary i osady w gaźniku, przepustnicy lub na końcówkach wtryskiwaczy prowadzą do pogorszenia jakości mieszanki paliwowo-powietrznej. zwiększenia zużycia paliwa i emisji toksycznych składników γαοΙΪά DAnn/łtA rr»-/~vł-»A γιο ΑΓΟιΊν -i norrcm ohęArnnio ta opalili. x wnauiu gi VmaiiZt£vC οΐγ vouuj i nu-gcuj dcGuluuJ^ paij p<

'am wa i przyspieszaj ą dalszy proces ich tworzenia.

Niekorzystne zjawiska tworzenia się i gromadzenia osadów i nagarów występują intensywniej w wypadku benzyn, w skład których wchodzą komponenty tlenowe, niż w wypadku benzyn czysto węglowodorowych .

Aby zapobiec tym niekorzystnym zjawiskom a równocześnie utrzymywać w czystości elementy układu zasilania silnika z zapłonem iskrowym, co zapewnia ich optymalne działanie, wprowadza się substancje chemiczne o działaniu detergencyjnym, zwane dodatkami detergentowymi do benzyn, usuwające zanieczyszczenia i utrzymujące w czystości układ zasilania silnika z zapłonem iskrowym. Dobór dodatków detergentowych do benzyn, zawierających organiczne związki tlenowe lub które ich nie zawierają, jest istotnym zagadnieniem, ponieważ dodatek skutecznie działający w benzynach węglowodorowych może być mało efektywny w benzynach, zawierających organiczne związki tlenowe. Bardzo ważny jest też dobór odpowiedniego stężenia dodatku detergentowego w benzynach, ponieważ zbyt małe lub zbyt duże stężenie dodatku detergentowego w benzynie silnikowej prowadzić może do zwiększenia ilości nagarów i osadów na elementach układu zasilania silnika z zapłonem iskrowym, zamiast do poprawy jego stanu. Z opisów patentowych RP 151 613, RP 152 501, RP 153 996 znane są sposoby wytwarzania dodatków detergentowych do benzyn węglowodorowych nie zawierających organicznych związków tlenu.

Według opisu patentowego RP 151 613 dodatek detergentowy wytwarza się przez zmieszanie dikarbaminianu, mineralnego oleju podstawowego, inhibitora korozji i rozpuszczalnika organicznego. Według opisu patentowego RP 152 501 dodatek detergentowy do benzyn silnikowych jest mieszaniną dikarbaminianu i monoalkenylobursztynoimidu i/lub bisalkenylobursztynoimidu, mineralnego oleju podstawowego, deemulgatorów rozpuszczalnych w fazie węglowodorowej i rozpuszczalnika organicznego. Natomiast w opisie patentowym RP 153 996 przedstawiono sposób wytwarzania dikarbaminianowych dodatków detergencyjnych do benzyn silnikowych, taki aby otrzymane dikarbaminiany uzyskiwały własności myjące, zapobiegając gromadzeniu się osadów i nagarów, szczególnie na grzybkach zaworów dolotowych mieszanki paliwowo-powietrznej.

Dodatek detergentowy winien wykazywać dobre własności myjące, nie powinien tworzyć trwałych emulsji z wodą ani powodować korozji elementów metalowych. Ponadto składniki dodatku detergentowego winny wykazywać określoną stabilność termiczną.

Dodatki detergentowe otrzymywane według opisów patentowych RP 151 613 i RP 153 996 wykazują odpowiednią odporność termiczną z tym, że dodatek detergentowy otrzymywany według Pat 152 501 wykazuje lepsze własności myjące, jakkolwiek stabilność termiczną zastosowanych do jego otrzymania monoalkenylo-bursztynoimidów i/lub bis-alkenylobursztynoimidów jest zdecydowanie niewystarczająca. Co więcej skuteczność wymienionych dodatków w benzynach zawierających organiczne związki tlenu, szczególnie alkohole, jest niewielka w porównaniu ze skutecznością działania w benzynach węglowodorowych.

Głównym celem wynalazku jest wyeliminowanie powyższych niedogodności przez zastosowanie dodatku detergentowego, zapobiegającego gromadzeniu się i tworzeniu osadów, żywic i laków na elementach układu zasilania silnika z zapłonem iskrowym, o wysokiej odporności termicznej jego składników oraz o wysokiej skuteczności działania detergentowego w wypadku benzyn silnikowych zawierających organiczne związki tlenu, szczególnie alkohole.

Uniwersalne dodatki detergentowe, według wynalazku zawierają, zmieszane w temperaturze od 20°C do 120°C, korzystnie od 20°C do 50°C: monoalkenylobursztynoimid i/lub polialkenylobursztynoimid i/lub modyfikowany monoalkenylobursztynoimid i/lub modyfikowany polialkenylobursztynoimid w ilości od 1 do 40% m/m, korzystnie od 1,5 do 30% m/m i/lub dwukarbaminian w ilości od 5 do 70% m/m, korzystnie od 8 do 40% m/m i/lub oksyalkilowane alkilofenole w ilości od 5 do 70% m/m, korzystnie od 10 do 50% i/lub polialkilo-etero-glikole

170 272 w ilości od 5 do 80% m/m, korzystnie od 10 do 50% m/m i/lub pochodne organiczne metali I grupy układu okresowego pierwiastków w ilości od 1 do 80% m/m, korzystnie od 5 do 50% m/m i/lub olej mineralny podstawowy w ilości od 2 do 70% m/m i/lub rozpuszczalnik organiczny w ilości od 5 do 75% m/in i/lub deemulgatoi w ilości od 0,01 do 1% m/m, korzystnie od 0,2 do 0,5% m/m.

Według wynalazku stosuje się takie imidy jak, monoalkenobursztynoimid i/lub polialkenobursztynoimid o masie cząsteczkowej od 500 do 10000, o wzorze I, gdzie: (n) wynosi od 2 do 10, korzystnie od 2 do 4, (a) wynosi od 1 do 10, korzystnie od 2 do 5, (R) jest grupą (-CH2-) lub / -(CH2-CH2)2 NH- / a (R’) podstawnikiem alkenowym lub alkilowym o średniej masie cząsteczkowej od 100 do 2000 i/lub bisalkenobursztynoimid o średniej masie cząsteczkowej od 350 do 4000, korzystnie monoalkenobursztynoimid o średniej masie cząsteczkowej od 350 do 2200 i/lub polialkenobursztynoimid o wzorze I i masie cząsteczkowej od 500 do 4000, otrzymany przez acylowanie poliamin o ilości atomów węgla w cząsteczce od 2 do 10, korzystnie od 6 do 8 i ilości atomów azotu od 2 do 7, korzystnie od 2 do 3 i/lub od 3 do 4, bezwodnikami alkenobursztynowymi o średniej masie cząsteczkowej od 200 do 1800, korzystnie od 250 do 1400, oraz imidy modyfikowane takie jak: monoalkenobursztynoimid i/lub polialkenobursztynoimid, modyfikowane w reakcji kondensacji z organicznym kwasem hydroksykarboksylowym o ilości grup - OH od 1do 5, korzystnie od 1do 2, ilości grup karboksylowych od 1do 4, korzystnie od 1 do 2, ciężarze cząsteczkowym od 66 do 1000, korzystnie od 80 do 250, uzyskując związek o wzorze II.

Stosowane w wynalazku dwukarbaminiany są produktami alkoholizy diizocyjanianów, korzystnie takich jak: 2,4- i 2,6-toluenodiizocyjanian, 1,6-heksametylenodiizocyjanian, 2,2,4trimetyloheksametylodiizocyjanian, ksylilenodiizocyjanian, alkoholami pierwszorzędowymi, zawierającymi w cząsteczce od 3 do 12 atomów węgla, alkoholami cyklicznymi, alkoholami nienasyconymi, zawierającymi w cząsteczce od 18 atomów węgla, alkilofenolami, zawierającymi w cząsteczce alkilu do 24 atomów węgla oraz etoksylowanymi i/lub propoksylowanymi alkoholami pierwszorzędowymi i drugorzędowymi, alkoholami cyklicznymi, korzystnie 2-etylo-heksanolem.

W zestawie dodatków możliwe jest stosowanie oksyalkilowanych alkilofenoli, zawierających w cząsteczce alkilu do 24 atomów węgla, otrzymanych w procesie oksyalkilacji tlenkiem etylenu lub tlekiem propylenu, o masie cząsteczkowej od 100 do 5000, korzystnie od 200 do 2000 i/lub produktu ich kondensacji o wzorze III i masie cząsteczkowej od 250 do 5000, korzystnie od 500 do 2000, gdzie: n wynosi od 1 do 10, korzystnie od 1 do 2, x wynosi od 0 do 20, korzystnie od 5 do 15, R” jest podstawnikiem alkilowym zawierającym do 24 atomów węgla korzystnie od 7 do 12 atomów węgla, R”’ jest podstawnikiem oksyalkilowym (-CH2-CH2-O-) i/lub (-CH2-CH-O-).

CH3

Jako glikole stosuje się polialkiloeteroglikole o masie cząsteczkowej od 100 do 2500, korzystnie od 500 do 1500.

Uniwersalne dodatki według wynalazku zawierają pochodne organiczne metali I grupy układu okresowego pierwiastków, korzystnie potasu, rozpuszczalne w benzynie silnikowej, korzystnie sole kwasów organicznych, fenolany lub alkoholany, olej mineralny podstawowy o lepkości kinematycznej w temperaturze 100°C wynoszącej od 5 do 50 mm/s oraz rozpuszczalnik organiczny taki jak benzen, toluen, ksylen lub frakcja naftowa o temperaturze zapłonu nie niższej niż 40 C, początkowej temperaturze wrzenia nie niżej niż 150°C, końcowej temperaturze wrzenia nie wyższej niż 250°C. Zastosowany demulgator rozpuszczalny jest w fazie węglowodorowej a nierozpuszczalny w fazie wodnej. Korzystne rezultaty uzyskuje się jeśli w miejsce monoalkeno-bursztynoimidów i/lub polialkenobursztynoimidów i/lub modyfikowanych monoalkenobursztynoimidów i/lub modyfikowanych polialkenobursztynoimidów wprowadza się N-dwualkilo-karbamo-arylo- N - CO alkilo-polialkeno-bursztyno-amido-poliamino-mocznik w ilości od 5 do 70% m/m, korzystnie od 10 do 35% m/m i/lub N-dwualkilo-karbamo-arylo-N -polialkeno-bursztyno-imid w ilości od 5 do 50% m/m, korzystnie od 15 do 35% m/m, przy czym pozostałe składniki pozostają bez zmiany.

170 272

Wchodzący w skład uniwersalnego dodatku detergentowego N-dwualkilo-karbamo-arylo-N-CO-alkilo-polialkeno-bursztyno-amido-poliamino-mocznik jest produktem całkowitej lub częściowej estryfikacii bezwodnika kwasu alkenylobursztynowego, o masie cząsteczkowej od 800 do 2000, monoalkoholami takimi jak alkohole I-rzędowe, zawierające w cząsteczce od 6 do 18 atomów węgla, alkohole II-rzędowe, zawierające w cząsteczce od 3 do 12 atomów węgla, alkohole z węglem IV-rzędowym takie jak pentaeryt, alkohole cykliczne, alkohole nienasycone, zawierające w cząsteczce co najmniej 18 atomów węgla, oraz etoksylowane i/lub propoksylowane alkohole I- II-rzędowe, alkohole cykliczne, alkohole nienasycone, alkilofenole w ilości grup alkoksylowych od 1 do 60, zawierające w cząsteczce do 30 atomów węgla i ich mieszaniny, w środowisku rozpuszczalnika organicznego takiego jak toluen, ksylen, benzyna lakowa, a produkt estryfikacji poddaje się zobojętnieniu związkiem zasadowym, korzystnie aminami, poliaminami, polieteroaminami, hydroksy aminami, o ilości atomów azotu w cząsteczce od 1 do 6, korzystnie od 2 do 4 i masie cząsteczkowej od 50 do 2000, korzystnie od 100 do 400, otrzymując estero-amid, który poddaje się reakcji addycji z izocyjaniano-arylo-karbaminami, otrzymywanymi przez poddanie częściowej alkoholizie diizycyjanianów korzystnie takich jak: 2,4- i 2,6-toluenodiizocyjanian; 1,6-heksarnetylenodiizocyjanian; 2,2,4-trimetyloheksametylodiizocyjanian, ksylilenodiizocyjanian alkoholami takimi jak alkohole I-rzędowe, zawierające w cząsteczce od 6 do 18 atomów węgla, alkohole II-rzędowe, zawierające w cząsteczce od 3 do 12 atomów węgla, alkohole z węglem IV-rzędowym takie jak pentaerytryt, alkohole cykliczne, alkohole nienasycone, zawierające w cząsteczce co najmniej 18 atomów węgla oraz etoksylowane i/lub propoksylowane alkohole I- i II-rzędowe, alkohole cykliczne, alkohole nienasycone i alkilofenole o ilości grup alkoksylowych od 1 do 60, zawierające w cząsteczce do 30 atomów węgla i ich mieszaniny, korzystnie 2-etylo-heksanol, przy stosunkach molowych od 1,5 : 1 do 0,7 : 1. Natomiast N-dwualkilo-karbamo-arylo- N-polialkenylo-bursztynoimid jest produktem acylowania bezwodnika kwasu alkenobursztynowego, związkiem zasadowym, aminami, poliaminami, polieteroaminami, hydroksyaminami o ilości atomów azotu w cząsteczce od 1 do 6, korzystnie od 2 do 4 i masie cząsteczkowej od 50 do 2000, korzystnie od 100 do 400, który to produkt poddaje się reakcji addycji z izocyjaniano-arylo-karbaminianami takimi samymi jak w wypadku otrzymywania N-dwualkilo-karbamoarylo-N-CO-alkilo-polialkeno-bursztyno-amido-poliamino-mocznika.

Wynalazek jest bliżej wyjaśniony w poniższych przykładach wykonania, ilustrujących zarówno sposób według wynalazku jak i ocenę jakości benzyn uszlachetnionych uniwersalnymi dodatkami detergentowymi, nie można ich zatem uważać za ograniczenie zakresu wynalazku, ponieważ mają one wyłącznie charakter ilustracyjny.

Przykład I. Do mieszalnika wyposażonego w mieszadło oraz ogrzewanie wprowadzono kolejno 360 kg 2,4-tolueno-di-karbaminianu -2-etylo-heksylowego, 70 kg monoalkenylobursztynoimidu, otrzymanego w procesie kondensacji bezwodnika alkenylobursztynowego z trój-etylo-cztero-aminę (TETA), 5 kg deemulgatora handlowego, 569,5 kg benzyny do lakierów. Kompozycję mieszano przez 2 godziny w temperaturze od 50 do 70°C.

Przykład II. Do mieszalnika wyposażonego jak w przykładzie wprowadzono kolejno 250 kg 2,4-tolueno-di-karbaminianu -2-etylo-heksylowego, 250 kg N-dwualkilokarbamo-arylo-N-CO-alkilo-polialkeno-bursztyno-amido-poliamino-mocznika, 10 kg deemulgatora handlowego, 490 kg benzyny do lakierów. Kompozycję mieszano przez 2 godziny w temperaturze od 50 do 70°C.

Przykład III. Do mieszalnika wyposażonego jak w przykładzie I wprowadzono kolejno 250 kg oksypropylowanego nonylofenolu o średniej masie cząsteczkowej wynoszącej 890, 250 kg N-dwualkilo-karbamo-arylo-N-CO-alkilo-polialkeno-bursztynoamido-poliamino-mocznika, 10 kg deemulgatora handlowego, 490 kg benzyny do lakierów. Kompozycję mieszano przez 2 godziny w temperaturze od 50 do 70°C.

Przykład IV. Do benzyny silnikowej A, o własnościach podanych w tabeli 1 dodano 500 mg/kg dodatku otrzymanego według przykładu I.

Przykład V. Do benzyny silnikowej A, o własnościach podanych w tabeli 1, dodano 500 mg/kg dodatku otrzymanego według przykładu II.

170 272

Przykład VI. Do benzyny silnikowej B, o własnościach podanych w tabeli 1, dodano 500 mg/kg dodatku otrzymanego według przykładu II.

Przykład VII. Do benzyny silnikowej B, o własnościach podanych w tabeli 1. dodano 500 mg/kg dodatku otrzymanego według przykładu IB.

Przykład VTTI. Do benzyny silnikowej C, o własnościach podanych w tabeli 1, dodano 500 mg/kg dodatku otrzymanego według przykładu II.

Przykład IX. Do benzyny silnikowej C, o własnościach podanych w tabeli 1, dodano 500 mg/kg dodatku otrzymanego według przykładu III.

Tabela 1

Własności	Benzyna silnikowa
A	B	C
Liczba oktanowa badawcza, LOB	94,4	94,2
Liczba oktanowa motorowa, LOM	83,2	83,1
Skład frakcyjny:
początek destylacji, °C	31	40	33
10% (v/v) destyluje do temp °C	51	58	49
50% (v/v) destyluje do temp. °C	104	106	93
90% (v/v) destyluje do temp. °C	181	174	177
koniec destylacji, °C	209	203	208
Zawartość ołowiu, g/l	0,27	0,30	0,14
Zawartość siarki, % (m/m)	0,13	0,14	0,11
Zawartość tlenu, % (m/m)	-	-	2,4
Okres indukcyjny, mm.	400	330	300

Przykład X. Benzyny silnikowe A, B, C, oraz mieszanki benzynowe z przykładów IV, V, VI, VII, VIII, IX poddano badaniom silnikowym na stanowisku z silnikiem FIAT 115 C 076, w teście opracowanym na podstawie europejskiej normy CEC-F-O3-T-79, umożliwiających ocenę czystości układu dolotowego silnika Z.I. Wyniki badań przedstawiono w tabeli 2.

Tabela 2

	Ocena własności detergentowych
Benzyna silnikowa	Ocena czystości układu dolotowego silnika 115 C 076
	Gaźnik	Przepustnica	Masa osadów na zaworach dolotowych
	(pkt)	(pkt)	(mg)
Benzyna silnikowa A	5,1	7,0	375
z przykładu IV	9,7	8,4	93
v	9,7	9,5	65
Benzyna silnikowa B	7,2	8,4	142
z przykładu VI	9,6	9,6	60
,, ,, VII	9,7	9,5	65
Benzyna silnikowa C	8,9	8,2	179
z przykładu VIII	9,8	9,9	31
'' IX	8,5	8,0	195

170 272


o=c	: o-c	o=c	1 O-C,	o=c
		s Z		\ /
NH	N		N
ik	(f)a		(*)«,
i wu₂	nh_ł
				h

wzón JL

C-0

I

NH

I

UU₂

O-C C-O (k

NU

I

C = O (CH_a)_n wrÓR l

OH

WZÓR. IU

Departament Wydawnictw UP RP Nakład 90 egz Cena 2,00 zł

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Uniwersalny dodatek detergentowy do benzyn silnikowych, znamienny tym, ze zawiera zmieszane w temperaturze od 20°C do 120°C, korzystnie od 20°C do 50°C, monoalkenobursztynoimid i/lub polialkenobursztynoimid i/lub modyfikowany monoalkenobursztynoimid i/lub modyfikowany polialkenobursztynoimid w ilości od 1 do 40% m/m, korzystnie od 1,5 do 30% m/m i/lub dwukarbaminian w ilości od 5 do 70% m/m, korzystnie od 8 do 40% m/m i/lub oksyalkilowane alkilofenole w ilości od 5 do 70% m/m, korzystnie od 10 do 50% m/m i/lub polialkilo-etero-glikole w ilości od 5 do 80% m/m, korzystnie od 10 do 50% m/m i/lub pochodne organiczne metali I grupy układu okresowego pierwiastków w ilości od 1 do 80% m/m, korzystnie od 5 do 50% m/m i/lub olej mineralny podstawowy w ilości od 2 do 70% m/m i/lub rozpuszczalnik organiczny w ilości od 5 do 75% m/m i/lub deemulgator w ilości od 0,01 do 1% m/m, korzystnie od 0,2 do 0,5% m/m.
2. Uniwersalny dodatek według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera monoalkenobursztynoimid i/lub polialkenobursztynoimid o masie cząsteczkowe od 500 do 10000, o wzorze I, gdzien wynosi od 2 do 10, korzystnie od 2 do 4,(a) wynosi od 1 do 10, korzystnie od 2 do 5,(R) jest grupą (-CH2-) lub / - (CH2-CH2)2 NH - /a (R’) podstawnikiem alkenowym lub alkilowym o średniej masie cząsteczkowej od 100 do 2000 i/lub bisalkenobursztynoimid o średniej masie cząsteczkowej od 350 do 4000, korzystnie monoalkenobursztynoimid o średniej masie cząsteczkowej od 350 do 2000 i/lub polialkenobursztynoimid o wzorze l i masie cząsteczkowej od 500 do 4000, otrzymany przez acylowanie poliamin o ilości atomów węgla w cząsteczce od 2 do 10, korzystnie od 6 do 8 i ilości atomów azotu od 2 do 7, korzystnie od 2 do 3 i/lub od 3 do 4, bezwodnikami alkenobursztynowymi o średniej masie cząsteczkowej od 200 do 1800, korzystnie od 250 do 1400.
3. Uniwersalny dodatek według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera monoalkenobursztynoimid i/lub polialkenobursztynoimid, modyfikowane w reakcji kondensacji z organicznym kwasem hydroksykarboksylowym o ilości grup - OH od 1 do 5, korzystnie od 1 do 2, ilości grup karboksylowych od 1 do 4, korzystnie od 1do 2, o masie cząsteczkowej od 60 do 1000, korzystnie od 80 do 250, o wzorze II.
4. Uniwersalny dodatek według zastrz. 1, znamienny tym, ze zawiera dwukarbaminiany będące produktami alkoholizy diizocyjanianów, korzystnie takich jak: 2,4 i 2,6-toluenodiizocyjanian, 1.6-heksametylenodiizocyjanian, 2,2,4-trimetyloheksametylodiizocyjanian, ksylilenodiizocyjanian, alkoholami pierwszorzędowymi, zawierającymi w cząsteczce od 3 do 12 atomów węgla, alkoholami cyklicznymi, alkoholami nienasyconymi, zawierającymi w cząsteczce od 18 atomów węgla, alkilofenolami, zawierającymi w cząsteczce alkilu do 24 atomów węgla oraz etoksylowanymi i/lub propoksylowanymi alkoholami pierwszorzędowymi i drugorzędowymi, alkoholami cyklicznymi, korzystnie 2-etylo-heksanolem.
5. Uniwersalny dodatek według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera oksyalkilowane alkilofenole zawierające w cząsteczce alkilu do 24 atomów węgla, otrzymywane w procesie oksyalkilacji tlenkiem etylenu lub tlenkiem propylenu, o masie cząsteczkowej od 100 do 5000, korzystnie od 200 do 2000 i/lub produkt ich kondensacji o wzorze III i masie cząsteczkowej od 250 do 5000, korzystnie od 500 do 2000, gdzie: m wynosi od 1 do 10, korzystnie od 1 do 2, x wynosi od 0 do 20, korzystnie od 5 do 15, R” jest podstawnikiem alkilowym zawierającym do 24 atomów węgla korzystnie od 7 do 12 atomów węgla, R’ ’ ’ jes t podstawnikiem oksyalkilowym (-CH2-CH2-O) i/lub (-CH2-CH-O).

I

CH3
6. Uniwersalny dodatek według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera polialkilo-etero-glikole o masie cząsteczkowej od 200 do 2500, korzystnie od 500 do 1500.

170 272
7. Uniwersalny dodatek według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera pochodne organiczne metali I grupy układu okresowego, korzystnie potasu, rozpuszczalne w benzynie silnikowej, korzystnie sole kwasów organicznych lub fenolany lub alkoholany.
8. Uniwersalny dodatek według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera olej mineralny podstawowy o lepkości kinematycznej w temperaturze 100°C wynoszącej od 5 do 50 mm^z/s.
9. Uniwersalny dodatek według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera rozpuszczalnik organiczny taki jak benzen, toluen, ksylen lub frakcja naftowa o temperaturze zapłonu nie niższej niż 40°C, początkowej temperaturze wrzenia nie niżej niż 150^OC, końcowej temperaturze wrzenia nie wyższej niż 250°C.
10. Uniwersalny dodatek według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera deemulgator rozpuszczalny w fazie węglowodorowej a nierozpuszczalny w fazie wodnej.
11. Uniwersalny dodatek detergentowy do benzyn silnikowych, znamienny tym, że zawiera zmieszane w temperaturze od 20°C do 120°C, korzystnie od 20°C do 50°C N-dwualkilo-karbamoarylo-N-CO-alkilo-polialkenobursztyno-amido-poliamino-mocznik w ilości od 5 do 70% m/m, korzystnie od 10 do 35% m/m i/lub N-dwualkilo-karbamo-arylo-N-polialkeno-bursztynoimid w ilości od 10 do 50% m/m, korzystnie od 15 do 35% m/m dwukarbaminian w ilości od 5 do 70% m/m, korzystnie od 8 do 40% m/m i/lub oksyalkilowane alkilofenole w ilości od 5 do 70% m/m, korzystnie od 10 do 50% m/m i/lub polialkilo-etero-glikole w ilości od 5 do 80% m/m, korzystnie od 10 do 50% m/m i/lub pochodne organiczne metali I grupy układu okresowego w ilości od 1 do 80% m/m, korzystnie od 5 do 50% m/m i/lub olej mineralny podstawowy w ilości od 2 do 70% m/m i/lub rozpuszczalnik organiczny w ilości od 5 do 75% m/m i/lub deemulgator w ilości od 0,01 do 1% m/m, korzystnie od 0,2 do 0,5% m/m.
12. Uniwersalny dodatek według zastrz. 11, znamienny tym, że zawiera N-dwualkilo-karbamoarylo-N-CO-alkilo-polialkenobursztyno-amido-poliamino-mocznik będący produktem całkowitej łub częściowej estryfikacji bezwodnika kwasu alkenylobursztynowego, o masie cząsteczkowej od 800 do 2000, monoalkoholami takimi jak alkohole I-rzędowe, zawierające w cząsteczce od 6 do 18 atomów węgla, alkohole Il-rzędowe, zawierające w cząsteczce od 3 do 12 atomów węgla, alkohole z węglem IV-rzędowym takie jak pentaerytryt, alkohole cykliczne, alkohole nienasycone, zawierające w cząsteczce co najmniej 18 atomów węgla, oraz etoksylowane i/lub propoksylowane alkohole I- i II-rzędowe, alkohole cykliczne, alkohole nienasycone, alkilofenole o ilości grup alkoksylowych od 1 do 60, zawierające w cząsteczce do 30 atomów węgla i ich mieszaniny, w środowisku rozpuszczalnika organicznego takiego jak toluen, ksylen, benzyna lakowa, a produkt estryfikacji poddaje się zobojętnieniu związkiem zasadowym, korzystnie aminami, poliaminami, polieteroaminami, hydroksyaminami, o ilości atomów azotu w cząsteczce od 1 do 6, korzystnie od 2 do 4 i masie cząsteczkowej od 50 do 2000, korzystnie od 100 do 400, otrzymując estro-amid, który poddaje się reakcji addycji z izocyjanianoarylo-karbaminianami, otrzymywanymi przez poddanie częściowej alkoholizie diizycyjanianów korzystnie takich jak: 2,4- i 2,6-toluenodiizocyjanian; 1,6-heksametyienodiizocyjanian; 2,2,4trimetyloheksametylodiizocyjanian, ksylilenodiizocyjanoan alkoholami takimi jak alkohole I-rzędowe, zawierające w cząsteczce od 6 do 18 atomów węgla, alkohole II-rzędowe, zawierające w cząsteczce od 3 do 12 atomów węgla, alkohole z węglem IV-rzędowym takie jak pentaerytryt, alkohole cykliczne, alkohole nienasycone, zawierające w cząsteczce co najmniej 18 atomów węgla oraz etoksylowane i/lub propoksylowane alkohole I- i II-rzędowe, alkohole cykliczne, alkohole nienasycone i alkilofenole o ilości grup alkoksylowych od 1 do 60, zawierające w cząsteczce do 30 atomów węgla i ich mieszaniny, korzystnie 2-etyIoheksanol, przy stosunkach molowych od 1,5:1 do 0,7:1.
13. Uniwersalny dodatek według zastrz. 11, znamienny tym, że zawiera N-dwualkilo-karbamo-arylo- N-polialkenylo-bursztyno-imid, będący produktem acylowania bezwodnika kwasu alkenobursztynowego, związkiem zasadowym, aminami, poliaminami, polieteroaminami, hydroksyaminami o ilości atomów azotu w cząsteczce od 1 do 6, korzystnie od 2 do 4 i masie cząsteczkowej od 50 do 2000, korzystnie od 100 do 400, który to produkt poddaje się reakcji addycji z izocyjaniano-arylo-karbaminianami otrzymywanymi przez poddanie częściowej alkoholizie diizocyjanianów, korzystnie takich jak: 2,4- i 2,6-tolueno-diizocyjanian; 1,64

170 272 heksametylenodiizocyjanian; 2,2,4-trimetyloheksametylodiizocyjanian, ksylilenodiizocyjanian alkoholami takimi jak alkohole I-rzędowe, zawierające w cząsteczce od 6 do 8 atomów węgla,alkohole Π-rzędowe, zawierające w cząsteczce od 3 do 12 atomów węgla, alkohole z węglem rV-rzędowym takie jak pentaerytryt i/lub alkohole cykliczne, alkohole nienasycone, zawierające w cząsteczce co najmniej 18 atomów węgla oraz etoksylowane i/lub propoksylowane alkohole

1- i Π-rzędowe, alkohole cykliczne, alkohole nienasycone i alkilofenole o ilości grup alkoksylowych od 1 do 60, zawierające w cząsteczce do 30 atomów węgla i/lub ich mieszaniny, korzystnie

2- etylo-heksanol, przy stosunkach molowych od 1,5:1 do 0,7:1.
14. Uniwersalny dodatek według zastrz. 11, znamienny tym, że zawiera dwukarbaminiany będące produktami alkoholizy diizocyjanianów, korzystnie takich jak: 2,4- i 2,6-toluenodiizocyjanian, 1.6-heksainetylenodi.izocyjanian, 2,2,4-trimetyloheksametylodiizocyjanian, ksylilenodiizocyjanian, alkoholami pierwszorzędowymi, zawierającymi w cząsteczce od 3 do 12 atomów węgla, alkoholami cyklicznymi, alkoholami nienasyconymi, zawierającymi w cząsteczce do 18 atomów węgla, alkilofenolami, zawierającymi w cząsteczce alkilu o 24 atomów węgla oraz etoksylowanymi i/lub propoksylowanymi alkoholami pierwszorzędowymi i drugorzędowymi, alkoholami cyklicznymi, korzystnie 2-etylo-heksanolem.
15. Uniwersalny dodatek według zastrz. 11, znamienny tym, że zawiera oksyalkilowane alkilofenole zawierające w cząsteczce alkilu do 14 atomów węgla, otrzymywane w procesie oksyalkilacji tlenkiem etylenu lub tlenkiem propylenu, o masie cząsteczkowe od 100 do 5000, korzystnie od 200 do 2000 i/lub produkt ich kondensacji o wzorze III i masie cząsteczkowej od 250 do 5000, korzystnie od 500 do 2000, gdzie: m wynosi od 1 do 10, korzystnie od 1 do 2, x wynosi od 0 do 20, korzystnie od 5 do 15, R” jest podstawnikiem alkilowym zawierającym do 24 atomów węgla, korzystnie od 7 do 12 atomów węgla, R’ ’ ’ eest podstawnikiem oksyalkllowym (-CH2-CH2-O) i/lub (-CH2-CH-O-).

CH3
16. Uniwersalny dodatek według zastrz. 11, znamienny tym, że zawiera poliatkilo-eteroglikole o masie cząsteczkowej od 100 do 2500, korzystnie od 500 do 1500.
17. Uniwersalny dodatek według zastrz. 11, znamienny tym, że zawiera pochodne organiczne metali I grupy układu okresowego, korzystnie potasu, rozpuszczalne w benzynie silnikowej, korzystnie sole kwasów organicznych lub fenolany lub alkoholany.
18. Uniwersalny dodatek według zastrz. 11, znamienny tym, że zawiera olej mineralny podstawowy o lepkości kinematycznej w temperaturze 100°C wynoszącej od 5 do 50 mm²/s.
19. Uniwersalny dodatek według zastrz. 11, znamienny tym, że zawiera rozpuszczalnik organiczny taki jak benzen, toluen, ksylen lub frakcja naftowa o temperaturze zapłonu nie niższej niż 40°C, początkowej temperaturze wrzenia nie niżej niż 150^r>C, końcowej temperaturze wrzenia nie wyższej niż 250°C.
20. Uniwersalny dodatek według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera deemulgator rozpuszczalny w fazie węglowodorowej a nierozpuszczalny w fazie wodnej.