PL157957B1 - Przekladnia zebata PL - Google Patents

Abstract

najmniej dwóch wzajemnie zazebionych wal- cowych kól zebatych, zwlaszcza o zmiennym rozstawie ich osi, znamienna tym, ze kazde z tych kól ma na swym obwodzie dwa sztywno ze soba polaczone wience zebate (3a, 4a) oraz (5a, 6a) o takim samym module, usytuowane wspó- losiowo jedno obok drugiego i przesuniete wzgledem siebie o kat (a) odpowiadajacy polowie podzialki nominalnej uzebienia. Fig. 1 PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest przekładnia zębata, składająca się z co najm^iiSj dwóch w^^jem^i.e zazębionych walcowych kół zębatych, zwtaszcza o zmiennym rozstawie ich osi, przydatna przede wszystkim przy napędzaniu walcarek do blach, pasów i prętów, przy których konieczna jest regulacja rozstawu walców, a także profilarek wielorokkowych.

W konstrukcjach walcarek pożędany jest duży zakres regulacji rozstawu walców, gdyż zwiększa to obszar stosowalności walcarek, a także umoożiwia zwiększenie ilości szlifowań regeneracyjnych walców. Jak wiadomo w walcarkach, które nie zawieraj? przegubowych łączników pomiędzy wałami przekładni napędowej a walcami, koła zębate tej przekładni sę osadzone bezpośrednio na wrzecionach walców, a zmiana rozstawu walców jest związana ze zmianę rozstawu kół zębatych przekładni napędowej .

kinematyki zazębień ewolwentowych wynika, że przekładnia zębata może jeszcze przenosić napęd, gdy liczba przyporu w każdej chwóli obrotu wynosi co najmniej 1. Warunek ten ogranicza największe rozsunięcie osi współpracujących kół zębatych, a zatem również uksynlny rozstaw walców. Z drugiej strony najmniejszy rozstaw osi kół zębatych ograniczony jest koniecznym do zachowania luzum Mędzy^ż^^loc^^y^m przekładni. Ze znanych zależności określających Ucztę przyporu ^nika, że jest ona w^ost proporcjonalna do długości łuku zazębienia i odwrotnie proporcjonalna do podziałki na kole tocznym. Aby więc zwiększyć lcczbę przyporu przy takiej samej średnicy tocznej koła należy zrnnieJSiyć podziałkę. Więze się to jednak z odpowiednim zmn iejszenm modułu uzębień ia, co często nie jest mooliwe ze względów wytrzymałościowych. Ewentualne zmnieJSienie modułu zmniejsza równocześnie wysokość zębów, co wynika ze znanych zależności geometrycznych i tym samym ogranicza zakres regulacji rozstawu osi przekładni. Aby uloOlloić potrzebny zakres regulacji odstępu walców w walcarkach bezprzegubtoych, stosuje się w nich niekiedy przekładnie mające koła zębate o zębach wysokich. Zwiększa .to długość łuku zazębienia przy takiej samej podziałce, a tym samym liczbę przyporu. Powiększenie wysokości zęba w kole ewolwentowym może być Jednak tylko nieznaczne w związku z występującym zaostrzeneem wierzchołków i podcinaniem zębów przy ich obróbce. Wykonanie kół z zębami wysokim wymaga ponadto stosowania specjalnych narzędzi do ich obróbki.

Powszechnie znane są przekładnie zębate bez luzu obwodowego. Przekładnie takie są opisane nędzy innymi w książce W.Trylińskeego pt. Drobne mechanizmy i przyrządy precyzyjne, Wydawolctwa NaukowooTechnllZle Warszawa 1964 · str.384 - 385, a także w książce Lucjana Tadeusza Wrotnego pt. Podstawy kons t rukc j i obrabiarek W^(^^ł^nnctoa NaukowooTechniczne, W^irszawa 1973, str.322. Przekładnie tego typu składają się z dwóch kół zębatych walcowych, z których pierwsze koło ma wieniec zębaty o motlOltylilej konstruk^j, natomiast drugie, zazębione z nim koło zębate Jest zdwojone, to znaczy składa się z dwóch kół. Jedno z kół w kole zdwojonym Jest zamocowane na wale, a drugie koło jest na tym wale osadzone obrotowo. Obydwa koła są połączone sprężyną, która wymusza kątowe przesunięcie tych kół względem siebie

157- 957 i przez to kasowanie luzu międzyzębnego pomiędzy pierwszym kołem zębatym a kołem zdwojonym.

□ ak z powyższego wynika, charakterystyczne dla tego typu przekładni Jest to, że we współpracujących ze sobę dwóch kołach zębatych tylko Jedno z kół Jest kołem zdwojonym, a ponadto w tym ostatnim kole tylko Jedno z kół składowych przenosi moment obrotowy, drugie natomiast służy Jedynie do kasowania luzów międzyzębowych przekładni. Z tych powodów koła zdwojone konstruuje się najczęściej w ten sposób. że koło przenoszęce ma szerokość znacznie większą niż koło służące do kasowania luzów. Charakterystyczne Jest również to, że kątowe przesunięcia obydwu kół składowych w kole zdwojonym Jest w przekładni bardzo młe. Kąt przesunięcia wynosi Jedynie drobny ułamek kąta podziałki ποϋ^ΐπβj uzębienia.

Zadaniem wynalazku Jest skonstruowanie przekładni zębatej umoollwiającej większa niż dotąd rozsuw^i^ie osi kół zębatych przy zachowaniu płynności zazębiania i pozwalającej na lepsze wykorzystanie szerokości zęba.

Zadanie to zostało według wynalazku rozwiązane dzięki temu, że każde z zębatych kół przekładni ma na swym obwodzie dwa sztywno ze sobą połączona wieńca zębata o takm samym moduue, usytuowana współosiowo Jedno obok drugiego i przesunięte względem siebie o kąt odpowiadający połowie podzżałki nominalnej uzębienia. W porównaniu z przekładnią o konwencjonalne konstrukkji, w przekładni według wynalazku przy takiej samej długości łuku zazębienia, ści i module zębów osiąga się rzeczywistą podzułkę dwuukotnie mniejszą, a zatem lćczba przyporu Jest dwa razy większa. Przy tych samych parametrach uzębienia kół zębatych i takiej samej ich wytrzymałości można więc znacznie zwiększyć zakres rozstawu osi tych kół bez utraty ciągłości ich współpracy. Przy zastosowaniu przekładni według wynalazku do napędzania walców walcarek można więc zwiększyć zakres regulacji walców, poprawić płynność zazębienia, a co za tym idzie wydłużyć żywotność mechanizmów. Możliwe staja się też podwojenie liczby szlifwwań regeneracyjnych walców.

Rozwiązanie konstrukcyjne według wynalazku Jest korzystne również z następującej przyczyny: wiadomo, że nie tylko m^odł, lecz także szerokość zęba ma wpływ na jego wytrzymałość, przy czym w marę wzrostu szerokości wzrasta błąd kierunku zęba. Błąd ten stanowiący o rozkładzie sił na zębie, a zatem o iaktycznym wykorzystaniu szerokości koła, winien być wąsko tolerowany. W przypadku zaslosowania w przekładni według wynalazku “zdwojonych i kątowo przesuniętych kół zębatych, koła te mogą być węzsze, błąd kierunku zęba jest mnnejszy i wykorzystanie łącznej szerokości zdwojonego zęba jest lepsze.

Przykład wykonanią przekładni według wynalazku przeznaczonej dla walcarek uwidoczniono na rysunku, na którym iig.l przedstawia tę przekładnię w przekroju pionowym wzdłuż osi jej kół zębatych, a ilg.2-ooJrwę koła zębatego przekładni w widoku czołowym.

Na wrzecionach 1 i 2 walcarki są osadzone dwa zdwojone koła zębate. Pierwsze z nich składa się z dwóch kół 3 i 4, a w skład drugiego z nich wchodzą koła 5 i 6. Wieńce zębate 3a, 4a, 5a, 6a tych kół mają identyczne uzębienie. W każdym ze zdwojonych kół ich składowe koła zębate 3 i 4 oraz 5 i 6 są osadzone w^f^i^itosi^c^wo obok siebie i są względem siebie przesunięte o kąt oC równy połowie podziałki nominaliej uzębienia. Koła 3 i 4 są ze sobą sztywno połączone za pośrednicwwem kołków 7 i śrub 8 i są ustalona na wrzecionie 1 wpustem 9 i nakręt ką 10. Koła 5 i 6 są analogicznie połączone kołkiem 11 i śrubami 12 i ustalone na wrzecionie za pomocą wpustu 13 i nakrętki 14.

Fig.2

157 957

3s

Fig.1

Zakład Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 5000 zł.

Claims (1)

1. Zastrzeżenie patentowe

   Przekładnia zębata, składająca się z ct najmniej dwóch wzajemnie zazębionych walcowych kół zębatych, zwłaszcza t zmiennym rozstawie ich osi., znamienna tym, że każde z tych kół ma na swym obwodzie dwa sztywno ze stbę połęczone wieńce zębate /3a,

   4a oraz 5a, 6a/ o takim samym mioule, usytuowane współosiowo jedno obok drugiego i przesunięte względem siebie o kęt / / odpowiadajęcy połowie podziałki nominalnej uzębienia.