Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania zaglomerowanych koncentratów soków otrzymywanych z zageszczonych soków owocowych i warzywnych oraz ekstraktów ziól, latwo rozpuszczajacych sie na przyklad w wodzie lub mleku, zachowujacych wlasciwosci aromatyczne, smakowe i odzywcze surowców wyjsciowych swiezych.Znane sa z polskich opisów patentowych nr 60 845, 82 847 sposoby wytwarzania zestalonego zageszczonego soku warzywnego lub owocowego polegajace na dodaniu do zageszczonego oraz eewentualnie zakwaszonego soku, glukozy krystalicznej jednowodnej a nastepnie na przepro¬ wadzeniu krystalizacji przez zadanie niewielka iloscia drobnokrytalicznej glukozy. W wyniku tego procesu otrzymuje sie produkt w postaci pasty nie nadajacej sie do dluzszego przechowywania.Wlasciwosci reologiczne tego produktu utrudniaja jego konfekcjonowanie, dozowania.Znanyjest z polskiego patentu nr 108 639 sposób wytwarzania ekstraktów soków warzywnych i owocowych, polegajacy na wprowadzeniu do zageszczonego ewentualnie zakwaszonego soku, glukozy krystalicznej oraz przeprowadzeniu krystalizacji wstepnej przez dodatek okolo 3% glu¬ kozy drobnokrystalicznej. Czesciowo skrystalizowany koncentrat soku z glukoza poddaje sie dodatkowej krystalizacji w temperaturze 20°C przy cisnieniu bezwzglednym ponizej 60 mm Hg.Uzyskany produkt rozdrabnia sie a nastepnie podsusza strumieniem powietrza o temperaturze ponizej 20°C.Proces wytwarzania zestalonych soków wedlug tego wynalazku jest wielostopniowy oraz kosztowny, poniewaz wymaga stosowania wyparki prózniowej, dosuszania.Znany jest równiez z polskiego opisu patentowego nr 96 100 sposób produkcji zaglome¬ rowanych koncentratów aromatycznych na bazie cukru, zwlaszcza koncentratów napojów musu¬ jacych i niemusujacych, cukru waniliowego itp.Sposób polega na natryskiwaniu znajdujacych sie w stanie fluidalnym sypkich skladników koncentratu czynnikiem aglomerujacym w postaci wodnej emulsji lub zawiesiny skrobi modyfi¬ kowanej z barwnikami i/lub innymi skladnikami zwlaszcza smakowo-zapachowymi. Czynnikiem2 148 284 stabilizujacym emulsje sa weglowodany wieloczasteczkowe w postaci estrów skrobi. Utworzone tym sposobem aglomeraty podsusza sie. W celu podniesienia trwalosci otrzymanych aglomeratów stosuje sie powtórne powlekanie czynnikiem aglomerujacym.Wada wszystkich znanych sposobów jest koniecznosc suszenia lub podsuszania aglomeratów.Zabieg ten jest jednym z glównych zródel strat aromatu wyrobów, a ponadto jest niejednokrotnie przyczyna niekorzystnej zmiany smaku wyrobu finalnego w porównaniu z surowcem wyjsciowym.Do laczenia zageszczonych soków jako spoiwo dotychczas stosowano glukoze a do sypkich skladników koncentratu emulsje wodna lub zawiesine skrobii modyfikowanej. Wiadomo, ze wprowadzenie skrobi lub syropu skrobiowego zjednej strony podnosi lepkosc spoiwa ale z drugiej powoduje pogorszenie wlasciwosci smakowych a takze zdrowotnych gotowych wyrobów przez wnoszenie substancji balastowych na przyklad: dekstryn.Celem wynalazku jest opracowanie taniego i prostego sposobu wytwarzania zaglomero- wanycch koncentratów soków.W wyniku wielu badan nieoczekiwanie okazalo sie, ze wyznaczone zadanie mozna uzyskac sposobem wedlug wynalazku, w którym skoncentrowany sok o zawartosci suchej masy nie mniej¬ szej niz 40% laczy sie z kwasem spozywczym i sacharoza, a potem niezwlocznie przeprowadza sie inwersje sacharozy w temperaturze wrzenia roztworu w czasie nie krótszym niz 10 minut, po czym do schlodzonego roztworu wprowadza sie korzystnie substancje aromatyczne, smakowe oraz barwniki, a nastepnie w tej samej temperaturze korzystnie w temperaturze pokojowej prowadzi sie adsorpcje roztworu w cienkiej warstwie na cukrach i/lub cukrach i skrobi az do utworzenia aglomeratów, które nastepnie korzystnie poddaje sie granulacji znanymi metodami.W sposobie wedlug wynalazku nieoczekiwanie stwierdzono, ze roztwór uzyskany ze skoncen¬ trowanego soku, kwasu spozywczego i tylko sacharozy jest dobra substancja wiazaca w procesie aglomeracji. Polaczenie dwóch procesów takich jak: inwersja sacharozy zachodzaca w roztworze pod wplywem naturalnych skladników roztworu, bez koniecznosci uzywania kwasów nieorgani¬ cznych lub enzymów oraz adsorpcja cienkowarstwowa roztworu na cukrach i/lub cukrach i skrobi, dalo nieoczekiwany efekt w postaci sypkiego aglomeratu, nie wymagajacego suszenia ani podsuszania.Zaglomerowany koncentrat soku otrzymany sposobem wedlug wynalazku okazal sie równiez produktem trwalym w czasie przechowywania i mimo, ze zawiera do 7% wody zachowuje sypkosc, nie zbryla sie trwale. Latwo rozpuszcza sie w wodzie lub mleku. Pod wzgledem organoleptycznym jest najbardziej bliski produktowi naturalnemu ze wszystkich znanych wyrobów tego rodzaju.Aglomerat ten znajduje szerokie zastosowanie zarówno w skali przemyslowej jak równiez w gospodarstwie domowym, zywieniu zbiorowym i turystyce, gdyz stanowi wygodna skoncen¬ trowana forme pólproduktu do otrzymywania soków pitnych, a takze moze stanowic dodatek do wyrobu na przyklad: wszelkiego rodzaju napojów, lodów, galaretek i innych deserów.Sposób wedlug wynalazku zostal blizej objasniony w przykladach, które nie ograniczaja zakresu ochrony wynalazku.Przyklad I. A. 3 czesci wagowe skoncentrowanego soku jablkowego o zawartosci 65% suchej masy laczy sie z 3 czesciami wagowymi sacharozy oraz z 1 czescia wagowa kwasu cytryno¬ wego. Nastepnie calosc utrzymuje sie w temperaturze wrzenia roztworu przez 15 minut, po czym schladza do temperatury pokojowej. Roztwór tak otrzymany zawiera 80% suchej masy i 40% cukrów redukujacych. Do schlodzonego roztworu dodaje sie aromat naturalny jablkowy w pro¬ porcji 1:100. Dodatek kwasu spozywczego oraz czas inwersji sacharozy jest regulowany w zale¬ znosci od wlasciwosci fizyko-chemicznych skoncentrowanego soku.B. 1 czesc wagowa tak przygotowanego roztworu adsorbowana jest przez 6 czesci wagowych sacharozy w procesie adsorpcji w cienkiej warstwie, az do uzyskania aglomeratów o zawartosci okolo 5% wody. W celu poprawienia rozpuszczalnosci koncentratu, aglomeraty granuluje sie poprzez przecieranie.Przyklad II. 1 czesc wagowa roztworu przygotowanego jak w przykladzie IA adsorbowana jest w cienkiej warstwie przez adsorbent skladajacy sie z 5 czesci wagowych sacharozy i z 1 czesci wagowej laktozy, az do uzyskania aglomeratów, które nastepnie granuluje sie przez przecieranie.148284 3 Przyklad III. 1 czesc wagowa roztworu przygotowana jak w przykladzie 1A adsorbowana jest w cienkiej warstwie przez adsorbent skladajacy sie z 4 czesci wagowych sacharozy i z 1 czesci wagowej skrobi modyfikowanej. Otrzymane w ten sposób aglomeraty granuluje sie przez przecieranie.Przyklad IV. 1 czesc wagowa roztworu przygotowanego jak w przykladzie 1A adsorbo¬ wana jest w cienkiej warstwie przez4,5 czesci wagowej sacharozy, 1 czesc wagowa glukozy oraz 0,5 czesci wagowej skrobi modyfikowanej az do utworzenia aglomeratów, które nastepnie granuluje sie przez przecieranie.Przyklad V. A. 3 czesci wagowe skoncentrowanego soku truskawkowego o zawartosci suchej masy w ilosci 42% laczy sie z 6 czesciami wagowymi sacharozy i z 1 czescia wagowa kwasu cytrynowego. Calosc utrzymuje sie w temperaturze wrzenia przez 20 minut, po czym schladza do temperatury okolo 30°C. Roztwór zawiera 75% suchej masy i 30% cuktrów redukujacych. Do schlodzonego roztworu dodaje sie aromat naturalny truskawkowy w proporcji 1:150.B. 1 czesc wagowa roztworu otrzymanego jak w punkcie A adsorbowana jest w cienkiej warstwie przez adsorbent skladajacy sie z 6 czesci wagowych sacharozy, az do utworzenia aglome¬ ratów, które nastepnie granuluje sie.Przyklad VI. 1 czesc wagowa roztworu otrzymanego jak w przykladzie 5A adsorbowana jest w cienkiej warstwie przez adsorbent skladajacy sie z 4 czesci wagowych sacharozy i z 1 czesci wagowej skrobi modyfikowanej, az do utworzenia aglomeratów.Przyklad VII. 1 czesc wagowa roztworu otrzymanego jak w przykladzie 5A adsorbowana jest prezz adsorbent skladajacy sie z 4,5 czesci wagowych sacharozy, z 1 czesci wagowej glukozy oraz 0,5 czesci wagowej skrobi modyfikowanej, az do utworzenia aglomeratów.Przyklad VIII. 1 czesc wagowa roztworu otrzymanego jak w przykladzie 5A adsorbowana jest przez adsorbent skladajacy sie z 5 czesci wagowych sacharozy i z 1 czesci wagowej laktozy, az do utworzenia aglomeratów.Przyklad IX. 1 czesc wagowa roztworu otrzymanego jak w przykladzie 5A adsorbowana jest przez adsorbent skladajacy sie z 4 czesci wagowych sacharozy i z 1 czesci wagowej skrobi modyfikowanej, az do utworzenia aglomeratów, które nastepnie granuluje sie przez przecieranie.Zastrzezenie patentowe Sposób wytwarzania zaglomerowanych koncentratów soków, znamienny tym, ze skoncentro¬ wany sok o zawartosci suchej masy nie mniejszej niz 40% laczy sie z kwasem spozywczym oraz z sacharoza, a potem niezwlocznie przeprowadza inwersje sacharozy w temperaturze wrzenia roz¬ tworu w czasie nie krótszym niz 10 minut, po czym do schlodzonego roztworu wprowadza sie korzystnie substancje aromatyczne, smakowe oraz barwniki, a nastepnie w tej samej temperaturze korzystnie w temperaturze pokojowej prowadzi sie adsorpcje roztworu w cienkiej warstwie na cukrach i/lub cukrach i skrobi, az do utworzenia aglomeratów, które nastepnie korzystnie poddaje sie granulacji. PL