Ogrzewanie lub chlodzenie cial stalych uskutecznia sie zazwyczaj w ten sposób, ze ciala takie w stanie odpowiednio drobno sproszkowanym zostaja poddawane w nie- ruchomem naczyniu lub w obracajacym sie bebnie obróbce zapomoca osrodka gazo¬ wego, doprowadzajacego lub wchlaniajace¬ go cieplo. Stosowanie bebna jest korzyst¬ niejsze, gdyz wskutek obrotu bebna ciala te wchodza w dokladniejsze zetkniecie z osrodkiem, przekazujacym cieplo, niz gdy pozostaja one bez ruchu w nieruchomem naczyniu. Obydwa te sposoby maja jednak te wade, iz osrodek gazowy, skladajacy sie w przypadku ogrzewania z gazów spalino- wych moze wywiercac niekiedy jszkodlliwy wplyw na materjal, z którego to powodu stosuje sie czesto przekazywanie ciepla w sposób posredni.Wynalazek niniejszy dotyczy tego ostat¬ niego sposobu i przyrzadu do nagrzewania albo oziebiania ciala stalego lub mieszaniny kilku cial stalych. Glówna wlasciwoscia te¬ go sposobu jest to, iz cialo lub ciala takie sa zapomoca mieszania lub w Anny podobny sposób wprawiane i utrzymywane w ruchu tak ozywionym, ze nagrzewanie lub chlo¬ dzenie mozna uskuteczniac w taki sam spo¬ sób i takiemi samemi srodkami, jak, np., plyn ogrzewany lub chlodzony w naczyniu.Mieszanie odbywa sie w sposób znany przy przygotowywaniu jednorodnych mie-szanin z cial sproszkowanych, to jest tak, ze do .^E^zi^m^&Sfi data. dodaje sie pewina niewielka ilosc powietrza (wprowa¬ dzonego do naczynia), nadajac mu pewien stan rincMiwOlsci, ulatwiajacy mieszanie me¬ chaniczne, Zapomoca takiego miesziamia i jednoczesnego doprowadzenia lub przepu¬ szczenia powietrza, sproszkowany materjal spulchnia sie; przy pewnej szybkosci mie¬ szania zostaja wytworzone tak ozywione ruchy pomiedzy .rozmaitemi czasteczkami materjalu, ze teiize mozna nagrzewac lub ochladzac, np,, w ten sam sposób, jak od¬ grzewa sie lub oziebia ciecz w naczyniu, do¬ póki nie zostanie osiagnieta pozadana tem¬ peratura.Tego rodzaju ogrzewanie mozna, np., stosowac do wywolania reakcji miedzy dwoma lub wiecej cialami stalemi, na- przyklad w celu redukcji tlenku zelaza zapomoca wegla stalego, co dotychczas odbywalo sie w piecach do wytapiania lub w piecach obrotowych. Gdy sie stosuje piec do wytapiania, td sbf ciala mogly od¬ dzialywac na siebie nalezy je uczynic plynnemi, zapomoca roztopienia ;jednego lub kilku z nich, unika sie tegp przy zasto¬ sowaniu pieca obrotowego, poniewaz w nim ciala osiagaja naskutek obrotu pieca potrzebny stopien wzajemnego zmiesza¬ nia sie, podlegajac jednoczesnie dzialaniu plomienia ropy albo pylu weglowego. Sto¬ sowanie pieca obrotowego pociaga jednak za soba te niedogodnosc, ze gazy spalino¬ we moga wywierac szkodliwy wplyw na- przyklad na proces redukujacy.Niedogodnosc powyzsza usuwa wyna¬ lazek niniejszy, jezeli podczas mieszania zostaje domieszany gaz nie wywierajacy szkodliwego wplywu na wzajemne reagu¬ jace na siebie ciala, i ciala te ogrzewa sie posrednio, to jest bez zetkniecia ich z ga¬ zami spalinowemi. Cel ten mozna osiagnac, np,, przez ogrzewanie naczynia do miesza¬ nia zzewnatrz lub zapomoca elektryczno¬ sci, np,, w podobny sposób, jak to ma miej¬ sce w elektrycznych piecach do wytapia¬ nia, lub zapomoca przekazujacych cieplo cial, umieszczonych w naczyniu do mie¬ szania.We wzmiankowanym powyzej sposo¬ bie redukowania tlenku zelaza tlenek ten doprowadza sie do naczynia mieszalnego w stanie sproszkowanym, a wegiel dodaje sie w postaci proszku, albo w postaci ziarnistej o ziarnkach odpowiedniej wielko¬ sci, poczem mieszanina zostaje ogrzana, jak opisano powyzej, do temperatury (na- przyklad 700° do 1Q00°C), w której reak¬ cja pomiedzy temi dwoma cialami odbywa sie bez stapiania sie lub spiekania mate¬ rjalu.Reakcja, zachodzaca wedlug znanych równan: FeO + CO = Fe + C02 C + C02 = 2CO pochlania cieplo, tak ze podczas przebiegu reakcji niezbedny jest staly doplyw cie¬ pla dodatkowego.Ogrzewanie albo chlodzenie materjalu mozna uskuteczniac jak wzmiankowano powyzej, zapomoca zwyklego zewnetrzne* go ogrzewania lub ochladzania naczynia do mieszania, albo zapomoca elektryczno¬ sci, albo zapomoca zaopatrzenia wnetrza tego naczynia w ciala, przekazujace cieplo, po których przeplywa przekazujacy cieplo osrodek w postaci cieczy albo gazu.Niektóre z przekazujacych cieplo cial lub wszystkie one sa wykonane odpowied¬ nio jako ramiona do mieszania, które w ten sposób spelniaja podwójna czynnosc: mie* szania materjalu oraz jego podgrzewania, W przypadku przekazywania ciepla przy temperaturze wyzszej od czerwono¬ sci moze byc dogodne stosowanie cial prze¬ kazujacych cieplo, wykonanych z materja- lów ogniotrwalych w rodzaju karborun- dum, szamoty lub stali ogniotrwalej. Przy nagrzewaniu i wypalaniu, np,, maczkisn- — 2 —rowej do wyrobu cementu portlandzkiego stosowanie przekazujacych cieplo cial z materjalów ogniotrwalych bedzie koniecz¬ ne.Fig. 1 i 2 przedstawiaja w pionowym przekroju podluznym oraz w przekroju poziomym budowe przyrzadu do nagrze¬ wania lub chlodzenia materjalów wedlug wynalazku, a; fig. 3 i 4 — w przekrojach pionowym i poiziotmym odaniiane budowy, odpowiednia do nagrzewania i wypalania maczki surowej do wytwarzania cementu portlandzkiego, w polaczeniu z piecem ob¬ rotowym, w którym ma miejsce wypalanie.Przyrzad wedlug fig. 1 i 2 sklada sie z pionowego naczynia do mieszania 1, do którego spodu doprowadza sie niewielka ilosc powietrza zapomoca przewodu po¬ wietrznego 3 i zaworów powietrznych 2 w dnie naczynia, dzieki czemu urzadzenie do mieszania, obracajace sie wraz z walem 4, jest w stanie utrzymac w stalym ruchu sproszkowana mase, zawarta w naczyniu.Przez wydrazone ramiona 5 urzadzenia do mieszania przeplywa srodek grzejny, do¬ prowadzany, np. zdolu wydrazeniem w wale 4 i odprowadzany u góry w podobny sposób. W celu skuteczniejszego przekazy¬ wania ciepla sa wprowadzone z zewnatrz do naczynia pomiedzy obracajacemi sie wezownicami przekazuj acemi cieplo prze¬ wody 9, które równiez sluza do przeplywu srodka grzejnego. Materjal zasypuje sie u góry przez rure 7, a odprowadza u dolu ru¬ ra 8.W ukladzie wedlug fig. 3 i 4 surowa mase doprowadza do zbiornika 10 srubo¬ wy przenosnik 11. Mieszanie materjalu w zbiorniku grzejnym uskuteczniaja obraca¬ jace sie ramiona przytwierdzone do szere¬ gu pionowych walów obrotowych 13, przez których wnetrze przepuszcza sie wo¬ de do chlodzenia ramion. Sprezone powie¬ trze doprowadza sie do zbiornika przez o- twory 14 w jego dnie. Przekazywanie cie¬ pla goracych gazów spalinowych, pochodza¬ cych z pieca obrotowego 15, \ir którym zk* chodzi wypalanie materjalu, poprzednio nagrzanego, uskutecznia sie za posrednic¬ twem ogniotrwalych rur 18, prowadzacych gazy spalinowe przez zbiornik grzejny 10.Jak wskazuje fig, 4, cieplo zawarte w ga¬ zach spalinowych moi& byc wyzyskane zwlaszcza wydajnie, jezeli kanal dymo¬ wy zaopatrzony jest w przegrody po¬ przeczne 16, aby gazy spalinowe przecho¬ dzily kilkakrotnie przez zbiornik grzejny 10. Podgrzany materjal doprowadzaja do pieca obrotowego lopaty 17, przytwier¬ dzone do górnego konca jego przez otwo¬ ry w plaszczu 15 pomiedzy owemi lopata¬ mi. Surowa maczka doplywa do zbiornika 10 w tym jego koncu gdzie gazy spalino¬ we uchodza do kanalu 19, a nagrzana przedwstepnie maczka surowa opuszcza zbiornik ten przez pochyly kanal 20 (fig. 3) ponizej kanalu 21, przez który gazy spa¬ linowe plyna do kanalów otaczajacych zbiornik.W przypadku nagrzewania albo ozie¬ biania wielu cial, które maja oddzialywac na siebie, ciala te moga byc wprowadzone do naczynia jednoczesnie oraz wymiesza¬ ne i ogrzane razem, lecz takze jedno z tych cial moze byc wymieszane i nagrzane albo ochlodzone najpierw, inne zas cialo lub ciala moga byc dodane potem, poczem do¬ piero uskutecznia sie dalsze ogrzewanie lub chlodzenie.W przypadku reakcyj, wytwarzaja¬ cych cieplo, moze byc pozadane ochlodze¬ nie materjalu w miejscu, gdzie zachodzi reakcja, w innych znowu przypadkach na¬ lezy uskuteczniac zarówno nagrzewanie jak i chlodzenie materjalu w tern samem naczyniu, np. nagrzewanie w górnej czesci naczynia i jednoczesne chlodzenie w dol¬ nej jego czesci tak aby materjal, doprowa¬ dzany u góry w sposób ciagly opuszczal przyrzad w stanie ochlodzonym.Jezeli sposób niniejszy stosuje sie do suszenia, to wilgotnosc materjalu niepo- — 3 —winna byc tak wielka, aby mógl sie on zle¬ piac w znacznym stopniu, albowiem wów¬ czas powietrze nie mogloby przenikac w zupelnosci przez materjal.Gaz, doprowadzany do ciala lub cial, moze byc przedtern nagrzany lub ochlodzo¬ ny odpowiednio do okolicznosci. PL