Przedmiotem wynalazku jest zapalarka elektryczna z izolowanym obwodem strzalowym, której wysokona¬ pieciowy obwód wyjsciowy podlaczony do zacisków strzalowych dla inicjowania zapalników elektrycznych jest galwanicznie rozdzielony od niskonapieciowego obwodu sterujacego, zawierajacego baterie akumulatorów i klucz strzalowy. Znane sa rozwiazania zapalarek elektrycznych wyposazonych w ladowany do wysokiego napiecia rzedu 1000 V z uzwojenia wtórnego impulsowego transformatora poprzez diode, magazynujacy energie konden¬ sator strzalowy, dolaczony do jednego zacisku strzalowego bezposrednio, a do drugiego zacisku strzalowego po¬ przez tyrystor odpalajacy. Ten wysokonapieciowy obwód obejmuje takze drugi tyrystor równolegle dolaczony do kondensatora magazynujacego energie lub do zacisków strzalowych, zwierajacy po okreslonym czasie (zwykle 4 ms) impuls strzalowy. W obwodzie wysokonapieciowym znajduja sie takze dwa obwody wyzwalajace bramki tych tyrystorów. Znane zapalarki zawieraja takze obwód niskonapieciowy (rzedu 6 V) obejmujacy baterie aku¬ mulatorów, klucz strzalowy oraz generator, który steruje tranzystor kluczujacy uzwojenie pierwotne impulsowe¬ go transformatora szeregowo z akumulatorem. Ponadto w obwodzie niskonapieciowym znajduja sie czlony cza¬ sowe ograniczajace czas trwania impulsu strzalowego zapalarki przez odpowiednie sterowanie wymienionych ty¬ rystorów, oraz uklad blokady napieciowej, blokujacy mozliwosc wyslania impulsu strzalowego, zanim konden¬ sator strzalowy nie naladuje sie do odpowiedniego napiecia, a jednoczesnie stabilizujacy to napiecie dzieki odpo¬ wiedniemu sterowaniu generatora.Ze wzgledu na koniecznosc polaczenia czlonów czasowych z obwodami wyzwalajacymi bramki tyrysto¬ rów oraz koniecznosc sprzezenia zwrotnego pomiedzy kondensatorem strzalowym a ukladem blokady napiecio¬ wej, obwody wysokonapieciowe i niskonapieciowe znanych zapalarek sa polaczone ze soba galwanicznie co naj¬ mniej w jednym punkcie. Rozwiazanie takie jest zdecydowanie niekorzystne co najmniej dla zapalarek elektrycz¬ nych przeznaczonych do najbardziej niekorzystnych warunków srodowiskowych, przy duzej wilgoc? i temperatu¬ rze, a takze obecnosci wód zmineralizowanych i zasolonych. Zdarzaja sie wówczas uszkodzenia polegajace na po¬ gorszeniu sie izolacji do obudowy i dalej, na razeniu strzalowego pradem po przekreceniu klucza strzalowego oraz dotkniecia obudowy zapalarki. Wprawdzie ze wzgledu na ograniczonosc impulsu strzalowego unika sie wy¬ padków najgorszych, lecz ze wzgledu na bezpieczenstwo, sytuacje takie sa niedopuszczalne. Zdarza sie takze, ze po samym dotknieciu klucza strzalowego i obudowy, dochodzi do samoczynnego wyzwolenia odpalajacego tyry¬ stora, a to przez rozladowanie istniejacej pomiedzy kondensatorem strzalowym a obudowa pasozytniczej pojem¬ nosci rzedu 70 pF, równiez naladowanej do napiecia 1000 V. Sytuacje takie sa niewskazane, poniewaz wyslanie2 143186 impulsu strzalowego i zainicjowanie materialu wybuchowego powinno byc mozliwe tylko wskutek celowej decy¬ zji górnika strzalowego.Opisanych, szkodliwych sytuacji mozna by uniknac, gdyby obwody wysokonapieciowe zapalarek byly gal¬ wanicznie rozlaczone od ich obwodów niskonapieciowych. Wprawdzie byly juz stosowane sprzezenia transfor¬ matorowe czlonów czasowych z obwodami wyzwalania bramek tyrystorów, takie ze odpalajacy tyrystor jest wy¬ zwalany przednim zboczem 4 ms impulsu, a równolegly tyrystor tylnym zboczem, lecz wówczas w przypadku wczesniejszego przetopienia sie mostków zapalników równolegly tyrystor albo nie rozladowuje po zakonczeniu strzelania magazynujacego energie kondensatora strzalowego, albo nie rozladowuje pojemnosci linii strzalowej.Rozwiazanie znane na przyklad z polskiego opisu patentowego nr 125 378 jest wprawdzie wolne od ostatniej wa¬ dy, lecz wymaga obok dwóch tyrystorów dwóch diod o bardzo duzym pradzie przewodzenia i dlatego jego zasto- sowariie^do. zapalarek duze} mocy jest ograniczone.Powyzsze wady i niedogodnosci udalo sie usunac za pomoca zapalarki elektrycznej z izolowanym obwo¬ dem strzalowym wedlug wynalazku, zawierajacej w obwodzie niskonapieciowym baterie akumulatorów, klucz strzalowy, dwa czlony czasowe, uklad blokady napieciowej, generator, klucz tranzystorowy i uzwojenie pier¬ wotne impulsowego transformatora, którego uzwojenie wtórne znajduje sie w jej obwodzie wysokonapieciowym, zawierajacym magazynujacy energie kondensator strzalowy, odpalajacy tyrystor, równolegly tyrystor oraz ob¬ wody wyzwalania dwóch bramek. Zgodnie z wynalazkiem wyjscie pierwszego czlonu czasowego jest sprzezone z wejsciem obwodu wyzwalania pierwszej bramki, wyjscia drugiego czlonu czasowego sa sprzezane z wejsciem ob¬ wodów wyzwalania obu bramek, a oba wejscia ukladu blokady napieciowej sa sprzezone z wyprowadzeniami ma¬ gazynujacego energie kondensatora strzalowego. Wszystkie te sprzezenia sa niegalwaniczne, indukcyjne lub op¬ tyczne. Uzwojenie pierwotne impulsowego transformatora jest zwarte szeregowo polaczonymi pierwsza dioda prostownicza i pierwszym kondensatorem, przy czym do wspólnego punktu tej diody i kondensatora jest dola¬ czone pierwsze wejscie ukladu blokady napieciowej, którego drugie wejscie jest polaczone poprzez uklad napie¬ cia odniesienia do punktu wspólnego tego kondensatora i uzwojenia pierwotnego impulsowego transformatora.Wejscie pierwszego czlonu czasowego, oba wejscia drugiego czlonu czasowego oraz pierwsze wejscie ukladu blo¬ kady napieciowej sa dolaczone do baterii akumulatorów odpowiednio poprzez diody trzech transoptorów i tranzystor czwartego transoptora. Wyjscia obwodu wyzwalania pierwszej bramki sa dolaczone do katody odpala¬ jacego tyrystora odpowiednio przez tranzystory pierwszego i trzeciego transoptora. Wejscie obwodu wyzwalania drugiej bramki jest dolaczone do katody równoleglego tyrystora poprzez tranzystor drugiego transoptora. Zapa¬ larka ma ponadto w obwodzie wysokonapieciowym drugie pomocnicze zródlo napiecia stalego, zlozone z pola¬ czonych szeregowo drugiego uzwojenia wtórnego impulsowego transformatora, drugiej diody prostowniczej i dru¬ giego kondensatora polaczonego bezposrednio z katoda tyrystora odpalajacego oraz z bramka tego tyrystora po¬ przez obwód wyzwalania pierwszej bramki. W obwodzie wysokonapieciowym zapalarki znajduje sie takze trzecie pomocnicze zródlo napiecia stalego, zlozone z szeregowo polaczonych trzeciego uzwojenia wtórnego impulso¬ wego transformatora, trzeciej diody prostowniczej i trzeciego kondensatora polaczonego bezposrednio z katoda równoleglego tyrystora oraz z bramka tego tyrystora poprzez obwód wyzwalania drugiej bramki. Dodatkowo za¬ palarka moze miec w obwodzie wysokonapieciowym komparator, którego zasilajace wejscia sa dolaczone równo¬ legle do wyprowadzen trzeciego kondensatora. Wejscie sygnalowe komparatora jest dolaczone do obu wyprowa¬ dzen magazynujacego energie kondensatora strzalowego odpowiednio poprzez rezystory, a jego wyjscie jest dola¬ czone do trzeciego kondensatora poprzez diode czwartego transoptora.Zaleta zapalarki elektrycznej wedlug wynalazku jest zabezpieczenie przed mozliwoscia razenia strzalowego nawet jesli do jej wnetrza przedostanie sie zasolona woda oraz wyeliminowanie mozliwosci przedwczesnego wy¬ slania impulsu odpalajacego wskutek rozladowania pasozytniczych pojemnosci. Zaleta zapalarki jest równiez to, ze w kazdej sytuacji po odpaleniu zostanie rozladowany do zera magazynujacy energie kondensator strzalowy oraz pojemnosc linii strzalowej.Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykladowym wykonaniu na rysunku, na którym fig. 1 przed¬ stawia ogólny uklad elektryczny zapalarki, fig. 2 — pierwsza wersje praktycznego rozwiazania tego ukladu, a fig. 3 — jego druga wersje. Jak uwidoczniono na fig. 1 rysunku, obwód niskonapieciowy zapalarki obejmuje pola¬ czone szeregowo baterie akumulatorów B, jedna pare zestyków klucza strzalowego KS, uzwojenie pierwotne im¬ pulsowego transformatora TR oraz tranzystorowy klucz KT, którego baza jest dolaczona do wyjscia generatora G.Obwód niskonapieciowy zawiera ponadto dwa czlony czasowe Ti i T2, których wejscia sa dolaczone do drugiej pary zestyków klucza strzalowego KS oraz uklad blokady napieciowej BL, której jedno wejscie jest dolaczone do wyjscia generatora G a drugie wyjscie do drugiego wejscia pierwszego czlonu czasowego Ti. Obwód wysoko¬ napieciowy zapalarki ma magazynujacy energie kondensator strzalowy C$ dolaczony do jednego wtórnego uzwo¬ jenia impulsowego transformatora TR, z jednej strony bezposrednio, a z drugiej strony poprzez diode prostowni¬ cza D oraz dolaczony do jednego zacisku strzalowego ZS bezposrednio, a do drugiego poprzez odpalajacy tyry¬ stor Ty1. Równolegle do zacisków strzalowych ZS jest dolaczony równolegly tyrystor Ty2. W obwodzie wyso¬ konapieciowym znajduje sie takze drugie pomocnicze zródlo napiecia stalego zlozone z szeregowo polaczonych drugiego uzwojenia wtórnego impulsowego transformatora TR1, drugiej diody prostowniczej D2 i drugiego kon-143186 3 densatora C2 dolaczonego bezposrednio do katody tyrystora odpalajacego Ty1 oraz do bramki tego tyrystora po¬ przez obwód wyzwalania pierwszej bramki W1. W obwodzie wysokonapieciowym znajduje sie równiez trzecie po¬ mocnicze zródlo napiecia stalego obejmujace szeregowo polaczone trzecie uzwojenie wtórne impulsowego trans¬ formatora TR1, trzecia diode prostownicza D3 i trzeci kondensator C2 dolaczony bezposrednio do katody rów¬ noleglego tyrystora Ty2 oraz do bramki tego tyrystora poprzez obwód wyzwalania drugiej bramki W2. Oba wej¬ scia ukladu blokady napieciowej bt i b2 sa sprzezone niegalwanicznie, indukcyjnie lub optycznie z wyprowadze¬ niami magazynujacego energie kondensatora strzalowego C$. Pierwsze wyjscie t21 drugiego czlonu czasowego T2 jest sprzezone niegalwanicznie z wejsciem w12 obwodu wyzwalania pierwszej bramki W1. Drugie wyjscie t22 dru¬ giego czlonu czasowego T2 jest sprzezone niegalwanicznie z wejsciem w22 obwodu wyzwalania drugiej bramki W2. Wyjscie tu pierwszego czlonu czasowego Tl jest sprzezone niegalwanicznie z wejsciem wn obwodu wy¬ zwalania pierwszej bramki W1.Zgodnie z fig. 2 rysunku, pierwotne uzwojenie impulsowego transformatora TR1 jest zwarte szeregowo po¬ laczonymi pierwsza dioda prostownicza Dt i pierwszym kondensatorem Clt przy czym do punktu wspólnego tej diody Di i kondensatora Ci jest dolaczone pierwsze wejscie bx ukladu blokady napieciowej BL, której drugie wejscie b2 jest polaczone poprzez uklad napiecia odniesienia UR do punktu wspólnego tego kondensatora Cx i uzwojenia pierwotnego impulsowego transformatora TR1. Uklad jest wyposazony w dwa dodatkowe impulsowe transformatory TR2 i TR3, przy czym uzwojenie pierwotne transformatora TR2 jest dolaczone do obu wejsc t21 i t22 drugiego czlonu czasowego T2, natomiast uzwojenie pierwotne trzeciego impulsowego transformatora TR3 jest dolaczone do wyjscia tx t pierwszego czlonu czasowego T1 oraz do baterii akumulatorów B. Uzwojenie wtórne drugiego impulsowego transformatora TR2 jest podlaczone poprzez piata diode D5 do pierwszego wejscia Wu obwodu wyzwalania pierwszej bramki W1 i bezposrednio do drugiego wejscia w12 obwodu wyzwalania tej bramki W1. Drugie uzwojenie wtórne drugiego impulsowego transformatora TR2 jest dolaczone do wejscia w22 obwodu wyzwalania drugiej bramki W2 poprzez szósta diode D6 i do katody równoleglego tyrystora Ty2. Uzwo¬ jenie wtórne trzeciego impulsowego transformatora TR3 jest dolaczone poprzez siódma diode D7 do wejscia w12 obwodu wyzwalania pierwszej bramki W1 i bezposrednio do wejscia wt i tego obwodu. Drugie uzwojenie wtórne trzeciego impulsowego transformatora TR3 jest dolaczone poprzez ósma diode D8 do wejscia w22 obwodu wyzwalania drugiej bramki W2 oraz bezposrednio do katody równoleglego tyrystora Ty2.Jak uwidoczniono na fig. 3 rysunku pierwsze wyjscie t21 drugiego czlonu czasowego T2 jest dolaczone do baterii akumulatorów B poprzez diode pierwszego transoptora TOi. Drugie wyjscie t22 drugiego czlonu czaso¬ wego T2 jest dolaczone do baterii akumulatora B poprzez diode drugiego transoptora T02. Wyjscie t2 x pierwsze¬ go czlonu czasowego T1 jest dolaczone do baterii akumulatorów B poprzez diode trzeciego transoptora T03.Drugie wyjscie b2 ukladu blokady napieciowej BL jest dolaczone do baterii akumulatorów poprzez uklad napie¬ cia odniesienia Uo. Pierwsze wyjscie bx ukladu blokady napieciowej BL jest dolaczone do baterii akumulatorów B poprzez diode czwartego transoptora T04. Drugie wejscie W12 obwodu wyzwalania pierwszej bramki Wx jest dolaczone do katody odpalajacego tyrystora Ty1 poprzez tranzystor pierwszego transoptora TOi- Pierwsze wejscie wn obwodu wyzwalania pierwszej bramki W1 jest dolaczone do katody odpalajacego tyrystora Ty1 poprzez tranzystor trzeciego transoptora T03. Drugie wejscie w22 obwodu wyzwalania drugiej bramki W2 jest dolaczone do katody równoleglego tyrystora Ty2 poprzez tranzystor drugiego transoptora T02. W obwodzie wysokonapieciowym zapalarki znajduje sie komparator K, którego zasilajace wejscia sa dolaczone do wyprowa¬ dzen trzeciego kondensatora C3, a jego wejscie jest podlaczone poprzez pierwszy rezystor Ri do jednego wypro¬ wadzenia magazynujacego energie kondensatora strzalowego C$ i poprzez drugi rezystor R2 do drugiego wypro¬ wadzenia tego kondensatora. Pomiedzy wyjscie komparatora K a jedno z wyprowadzen kondensatora strzalowe¬ go C$ wlaczony jest tranzystor czwartego transoptora T04.Dzialanie ukladu zapalarki wedlug wynalazku w wersji ogólnej przedstawionej na fig. 1 rysunku jest naste¬ pujace. Jezeli napiecie na magazynujacym energie kondensatorze strzalowym C$ jest dostatecznie duze to po¬ przez niegalwaniczne sprzezenia wejsc bx i b2 wylaczony zostanie uklad blokady napieciowej BL, który unie¬ mozliwia dalsza prace generatora G i tranzystorowego klucza KT oraz umozliwia zadzialanie pierwszego czlonu czasowego Jx. Jezeli teraz nastapi przelaczenie klucza strzalowego KS z pozycji „ladowanie" na powrót do po¬ zycji „strzal", sygnal wyjsciowy czasowego czlonu KS wysteruje poprzez niegalwaniczne sprzezenie wejsc tt \ — Wn obwód wyzwalania pierwszej bramki W1. Odpalajacy tyrystor Ty1 zostanie wówczas wyzwolony i na zacis¬ kach strzalowych ZS pojawi sie impuls rozladowania magazynujacego energie kondensatora strzalowego C$. Od¬ palajacy tyrystor Ty1 zgasnie po przerwaniu obwodu strzalowego podlaczonego do zacisków strzalowych ZS wskutek zdetonowania zapalników elektrycznych. Z odpowiednim opóznieniem w stosunku do pierwszego czlo¬ nu czasowego T2 (wynoszacym zwykle 4 ms) zadziala nastepnie drugi czlon czasowy T2, który poprzez niegal¬ waniczne sprzezenie wejsc t2 x — Wi 2 ponownie doprowadzi do uruchomienia odpalajacego tyrystora Ty1, nato¬ miast poprzez niegalwaniczne sprzezenie wejsc T22 — W22 doprowadzi do jednoczesnego wyzwolenia równole¬ glego tyrystora Ty2. W ten sposób magazynujacy energie strzalowy kondensator C$ zostanie calkowicie rozlado¬ wany poprzez polaczone szeregowo tyrystory Tyl i Ty2 natomiast linia strzalowa zostanie zwarta przez odpala¬ jacy tyrystor Tyl. Jezeli jednak przekrecenie klucza strzalowego KS nastapi zanim zostanie wylaczony ukladt 4 143186 blokady napieciowej BL, pierwszy czlon czasowy Ti w ogóle nie zadziala, dzieki czemu impuls odpalajacy zapa¬ larki nie pojawi sie na zaciskach strzalowych ZS, natomiast magazynujacy energie strzalowy kondensator C$ zostanie rozladowany tak jak poprzednio.Szczególowe rozwiazanie niegalwanicznego sprzezenia pomiedzy magazynujacym energie strzalowym kon¬ densatorem C$ a ukladem blokady napieciowej BL przedstawia fig. 2 rysunku. Poniewaz dodatnie przepiecie na uzwojeniu wtórnym, z którego jest ladowany kondensator strzalowy C$ jest w zasadzie proporcjonalne do dodat¬ niego przepiecia na uzwojeniu pierwotnym, to pierwszy kondensator Cj bedzie sie ladowal do napiecia propor¬ cjonalnego do napiecia na kondensatorze strzalowym C$. Proporcjonalnosc ta bedzie zachowana w zaleznosci od wykonania impulsowego transformatora TR1 i jego pojemnosci pasozytniczych wówczas, gdy przepiecia podczas formowania sie czola impulsu napieciowego na kolektorze klucza tranzystorowego KT beda niewielkie a grzbiet impulsu bedzie plaski. Uklad blokady napieciowej BL bedzie wiec dzialal jako komparator porównujacy napie¬ cie odniesienia UR i napiecie proporcjonalne do napiecia na magazynujacym energie strzalowym kondensato¬ rze G$.Figura 2 rysunku zawiera równiez przykladowe rozwiazanie sprzezen pomiedzy dwoma czlonami czasowy¬ mi Ti i T2 a obwodami wyzwalania dwóch bramek Wx i W2. W ukladzie tym, jezeli przekrecenie klucza strzalo¬ wego KS nastepuje w momencie gdy uklad blokady napieciowej BL jest wylaczony, pierwszy czlon czasowy Ti pozostaje nieczynny, natomiast drugi czlon czasowy T2 steruje uzwojenie pierwotne trzeciego impulsowego transformatora TR3 przebiegiem prostokatnym o czasie trwania na przyklad 4 ms. Przednie zbocze tego przebie¬ gu steruje wówczas poprzez siódma diode D7 i obwód wyzwalania pierwszej bramki W1 odpalajacy tyrystor TyT, a tylne zbocze tego przebiegu steruje wówczas poprzez ósma diode D8 i obwód wyzwalania drugiej bramki W2 równolegly tyrystor Ty2. W efekcie, na zaciskach strzalowych ZS pojawia sie impuls strzalowy o czasie trwania 4 ms. Jezeli jednak przekrecenie klucza KS nastepuje w momencie, gdy uklad blokady napieciowej BL nie jest wylaczony, to pierwszy czlon czasowy T1 natychmiast steruje uzwojenie pierwotne drugiego impulsowego trans¬ formatora TR2, którego uzwojenia wtórne jednoczesnie steruja poprzez piata diode D5 i uklad wyzwalania pier¬ wsza' bramki W1 odpalajacy tyrystor Ty1 oraz poprzez szósta diode D6 i uklad wyzwalania drugiej bramki W2 równolegly tyrystor Ty2.W praktycznym rozwiazaniu ukladu zapalarki wedlug wynalazku pokazanym na fig. 3 rysunku, kompara¬ tor K porównuje napiecie na magazynujacym energie kondensatorze strzalowym C$ z wlasnym wewnetrznym zródlem odniesienia. Po naladowaniu tego kondensatora strzalowego C$do ustalonego poziomu napiecia, kom¬ parator K zmienia stan swego wyjscia z wysokiego w niski i przez diode czwartego transoptora T04 plynie prad powodujac wylaczenie ukladu blokady napieciowej BL. Wówczas przekrecenie klucza strzalowego KS do pozy¬ cji „strzal" powoduje zadzialanie pierwszego czlonu czasowego Ti, który poprzez sprzegajacy trzeci transoptor T03 wyzwala odpalajacy tyrystor Tyl. Z opóznieniem 4 ms nastepuje zadzialanie drugiego czlonu czasowego T2, który poprzez sprzegajacy pierwszy transoptor T01 i uklad wyzwalania pierwszej bramki W1 oraz poprzez sprzegajacy drugi transoptor T02 i uklad wyzwalania drugiej bramki W2 wlacza jednoczesnie obydwa tyrystory Ty1 i Ty2 powodujac zakonczenie impulsu strzalowego, calkowite rozladowanie kondensatora strzalowego C$ oraz rozladowanie linii strzalowej. Jezeli jednak przekrecenie klucza strzalowego KS do pozycji „strzal" nastapi, zanim kondensator strzalowy C$ zostanie naladowany do odpowiedniego napiecia, to znaczy w sytuacji, kiedy uklad blokady napieciowej nie jest jeszcze wylaczony, pierwszy czlon czasowy Ti nie zostanie uruchomiony, a tym samym nie zostanie wyzwolony odpalajacy tyrystor Ty1 i nie zostanie podany na zaciski strzalowe ZS im¬ puls strzaloWy. Natomiast z opóznieniem 4 ms uruchomiony zostanie drugi czlon czasowy T2, który w opisany sposób poprzez sprzegajacy pierwszy i drugi transoptor T01 i T02 uruchomi jednoczesnie oba tyrystory Ty1 i Ty2 rozladowujac kondensator strzalowy C_.Zastrzezenia patentowe 1. Zapalarka elektryczna z izolowanym obwodem strzalowym, zawierajaca w obwodzie niskonapieciowym baterie akumulatorów, klucz strzalowy, dwa czlony czasowe, uklad blokady napieciowej, generator, klucz tran¬ zystorowy i uzwojenie pierwotne impulsowego transformatora, którego uzwojenie wtórne znajduje sie w jej ob¬ wodzie wysokonapieciowym, zawierajacym magazynujacy energie kondensator, oraz obwody wyzwalania dwóch bramek, znamienna tym, ze wyjscie pierwszego czlonu czasowego (Ti) jest sprzezone z wejsciem ob¬ wodu wyzwalania pierwszej bramki (W1), wyjscia drugiego czlonu czasowego (T2) sa sprzezone z wejsciem ob¬ wodów wyzwalania obu bramek (W1 i W2), a oba wejscia ukladu blokady napieciowej (BL) sa sprzezone z wy¬ prowadzeniami magazynujacego energie kondensatora strzalowego (C$), przy czym wszystkie te sprzezenia sa rtiegalwaniczne, indukcyjne lub optyczne. 2. Zapalarka wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze uzwojenie pierwotne impulsowego transforma¬ tora (TR1) jest zwarte szeregowo polaczonymi pierwsza dioda prostownicza (Di) i pierwszym kondensatorem (Ci), przy czym do wspólnego punktu tej diody (Di) i kondensatora (Ci) jest dolaczone pierwsze wejscie (bj)143196 5 ukladu blokady napieciowej (BL), którego drugie wejscie (b2) jest polaczone poprzez uklad napiecia odniesienia (Up) do punktu wspólnego tego kondensatora (Ci) i uzwojenia pierwotnego impulsowego transformatora (TR1). 3. Zapalarka wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze wejscie (tx i) pierwszego czlonu czasowego ("I-!), oba wejscia (t21 i t2 2) drugiego czlonu czasowego (T2) oraz pierwsze wejscie (bi) ukladu blokady napie¬ ciowej (BL) sa dolaczone do baterii akumulatorów (B) odpowiednio poprzez diody trzech transoptorów (T01, T02, T03) i tranzystor czwartego transoptora (T04), natomiast wyjscia (W12 i Wi 7) obwodu wyzwalania pierw¬ szej bramki (W1) sa dolaczone do katody odpalajacego tyrystora (Ty1) odpowiednio przez transoptora (T03), przy czym wejscie (W22) obwodu wyzwalania drugiej bramki (W2) jest dolaczone do katody równoleglego tyry¬ stora (Ty2) poprzez tranzystor drugiego transoptora (T02). 4. Zapalarka wedlug zastrz. 1 albo 3, znamienna tym, ze ma w obwodzie wysokonapieciowym drugie pomocnicze zródlo napiecia stalegS, zlozone z polaczonych szeregowo drugiego uzwojenia wtórnego im¬ pulsowego transformatora (TR1), drugiej diody prostowniczej (D2) i drugiego kondensatora (C2) polaczonego bezposrednio z katoda tyrystora odpalajacego (Ty1) oraz z bramka tego tyrystora poprzez obwód wyzwalania pierwszej bramki (W1) oraz ma trzecie pomocnicze zródlo napiecia stalego, zlozone z szeregowo polaczonych trzeciego uzwojenia wtórnego impulsowego transformatora (TR1), trzeciej diody prostowniczej (D3) i trzeciego kondensatora (C3) polaczonego bezposrednio z katoda równoleglego tyrystora (Ty2) oraz z bramka tego tyrys¬ tora poprzez obwód wyzwalania drugiej bramki (W2). 5. Zapalarka wedlug zastrz. 4, znamienna tym, ze ma w obwodzie wysokonapieciowym kompa¬ rator (K), z którego zasilajace wejscia sa dolaczone równolegle do wyprowadzen trzeciego kondensatora (Ca), przy czym wejscie sygnalowe komparatora (K) jest dolaczone do obu wyprowadzen magazynujacego energie kondensatora strzalowego (C$) odpowiednio poprzez rezystory (RL i R2)r a wyjscie komparatora (K) jest dola¬ czone do trzeciego kondensatora (C3) poprzezifiode czwarfego transoptora (T04).143186 o | o- 9 ^B Tz 6/^-X X TRlt BL Rs_K- b2 *Hf\ziL o o i22 *~* *** o o rs XZ cz, X3 -e* c3, ±ryi HI A HZ Fig. 1143 186 KS[ TR1 TB Ur 'ca —t li ^h ^H^Tk7 TR2_^ „„ \ittl jff s-» 2e 1 TR3 l21 • & *,B0 -e* Cs !c2 fct 133. !c3| Ni jbv W2 %TyZ zs tz2 Fi9.2HI 143186 £ ^ W Hl Ol <0 * +**- r 3 3 J aPQ * 4 CO ^W^TL- w <0 Ei I - 3 T KO- 1-5 1% 5 L tacowa* Folfenficzaa UP PRL. Naklad 100 egz.Ona 220zl PLThe present invention relates to an electric lighter with an insulated blasting circuit, the high-voltage output circuit of which connected to the blasting terminals for initiating the electric detonators is galvanically separated from the low-voltage control circuit containing the accumulator batteries and the blast wrench. There are known designs of electric lighters equipped with a 1000 V high voltage charged from the secondary winding of a pulse transformer through a diode, an energy-storing flash capacitor connected directly to one shot clamp and to the other shot clamp via a firing thyristor. This high voltage circuit also includes a second thyristor connected in parallel to the energy storage capacitor or to the arrow terminals, making a blast pulse after a certain time (typically 4 ms). There are also two circuits that trigger the gates of these thyristors in the high-voltage circuit. Known blasting machines also include a low voltage (6 volt order) circuit comprising a battery bank, a blast wrench, and a generator that drives a transistor keying the primary winding of a pulse transformer in series with the battery. Moreover, in the low-voltage circuit there are time components limiting the duration of the igniter's arrow pulse by appropriate control of the aforementioned thyristors, and a voltage blocking system, blocking the possibility of sending the shot pulse before the shot capacitor is charged to the appropriate voltage, and at the same time stabilizing. is the voltage due to the appropriate control of the generator. Due to the need to connect the time elements with the thyristor gate triggering circuits and the need for feedback between the shot capacitor and the voltage blocking system, the high-voltage and low-voltage circuits of the most popular lighters are galvanically connected. ¬ less at one point. Such a solution is definitely disadvantageous, at least for electric igniters intended for the most unfavorable environmental conditions, with high humidity. and temperature, as well as the presence of mineralized and saline waters. Then the damage occurs, consisting in deterioration of the insulation to the housing and further, in the event of a shock current after turning the blasting key and touching the igniter housing. Even though the worst cases are avoided due to the limitation of the blast pulse, such situations are unacceptable for safety reasons. It also happens that after just touching the blast key and the housing, the firing thyristor is triggered automatically, and this by discharging the parasitic capacity of 70 pF between the shot capacitor and the housing, also charged to a voltage of 1000 V. inadvisable, since the sending of the blasting pulse and the initiation of the explosive should only be possible on the deliberate decision of the blasting miner. The harmful situations described could be avoided if the high voltage circuits of the blasting machines were galvanically disconnected from their low voltage circuits. Although transformer couplings of time elements with thyristor gate triggering circuits have already been used, such that the firing thyristor is triggered by the leading edge of the 4 ms pulse, and the parallel thyristor by the back edge, but then in the case of an earlier melting of the fuse bridges, the parallel thyristor does not discharge either after the end of the shooting of the energy storage of the shot capacitor, or it does not discharge the capacitance of the shot line. The solution known, for example, from the Polish patent description No. 125 378 is admittedly free from the last fault, but requires two diodes with a very high conduction current next to two thyristors and therefore its applicable ^ to. high power igniters are limited. The above drawbacks and inconveniences were eliminated by means of an electric igniter with an insulated blasting circuit according to the invention, containing in the low-voltage circuit accumulator batteries, a blast wrench, two time units, a voltage interlock circuit, a generator, a transistor key and the primary winding of a pulsed transformer, the secondary of which is located in its high voltage circuit, containing an energy storage shot capacitor, firing a thyristor, a parallel thyristor, and two gates triggering circuits. According to the invention, the output of the first time element is coupled to the input of the first gate firing circuit, the outputs of the second time element are coupled to the input of the two gates triggering circuits, and both inputs of the voltage lock circuit are coupled to the terminals of the energizing blasting capacitor. All these connections are non-galvanic, inductive, or optical. The primary winding of the pulse transformer is connected in series with the first rectifier diode and the first capacitor, the first input of the voltage lock circuit connected to the common point of the diode and the capacitor, the second input of which is connected via the reference voltage circuit to the common point of this capacitor. and the primary winding of the impulse transformer. The input of the first timer, both inputs of the second timer, and the first input of the voltage block are connected to the battery bank via diodes of the three optocouplers and the transistor of the fourth optocoupler, respectively. The outputs of the first gate triggering circuit are connected to the cathode of the firing thyristor through the first and third optocoupler transistors, respectively. The input of the second gate triggering circuit is connected to the cathode of the parallel thyristor through the transistor of the second optocoupler. The igniter also has a second auxiliary DC voltage source in the high-voltage circuit, consisting of a series-connected second pulse transformer secondary winding, a second rectifying diode and a second capacitor connected directly to the cathode of the firing thyristor and the gate of this thyristor through the triggering circuit. first goal. In the high voltage circuit of the blasting machine there is also a third auxiliary DC voltage source composed of series connected third pulse secondary winding of the transformer, third rectifier diode and third capacitor connected directly to the cathode of the parallel thyristor and the gate of this thyristor through the second gate triggering circuit. In addition, the burner may have a comparator in the high-voltage circuit, the power inputs of which are connected in parallel to the leads of the third capacitor. The comparator's signal input is connected to both leads of the energy-storage capacitor through resistors, respectively, and its output is connected to the third capacitor through the diode of the fourth optocoupler. The advantage of the electric lighter according to the invention is protection against the possibility of a flash fire even if it enters its interior. salt water and the elimination of the possibility of a firing impulse prematurely emitted due to the discharge of parasitic capacities. Another advantage of the blasting machine is that in any situation, after firing, the energy-storing blast capacitor and blasting line capacity will be discharged to zero. The subject of the invention is illustrated in an exemplary embodiment in the drawing, in which Fig. 1 shows the general electrical system of the blasting machine, fig. 2 - the first version of a practical solution of this system, and Fig. 3 - its second version. As shown in Fig. 1 of the drawing, the low-voltage circuit of the blasting machine includes the series B battery banks, one pair of the arrow key contacts KS, the primary winding of the pulse transformer TR, and the transistor key KT, the base of which is connected to the generator output G. Low voltage circuit it further comprises two timers Ti and T2, the inputs of which are connected to the second pair of shunt key contacts KS, and a blocking circuit BL, whose one input is connected to the output of the generator G and the second output to the second input of the first timer element Ti. The high voltage circuit of the blasting machine has an energy-storing shot capacitor C $ connected to one secondary winding of the impulse transformer TR, on the one hand directly and on the other hand via a rectifier diode D, and connected directly to one shot terminal ZS, and to the other via firing thyristor Ty1. Parallel to the ZS arrow terminals is a parallel thyristor Ty2. In the high-voltage circuit there is also a second auxiliary DC voltage source consisting of the second secondary winding of the pulse transformer TR1 connected in series, the second rectifying diode D2 and the second capacitor C2 connected directly to the cathode of the firing thyristor Ty1 and to the gate of this thyristor by the triggering circuit of the first gate W1. In the high voltage circuit there is also a third auxiliary DC voltage source consisting of a series connected third pulse transformer secondary winding TR1, a third rectifier diode D3 and a third capacitor C2 connected directly to the cathode of the parallel thyristor Ty2 and to the gate of this thyristor via the triggering circuit second W2 gate. Both inputs of the voltage lock circuit bt and b2 are non-galvanically, inductively or optically coupled to the leads of the energy storage blast capacitor C $. The first output t21 of the second timer T2 is non-galvanically coupled to the input w12 of the triggering circuit of the first gate W1. The second output t22 of the second timer T2 is connected non-galvanically to the input w22 of the triggering circuit of the second gate W2. Here, the output of the first time element T1 is connected non-galvanically to the input n of the first gate tripping circuit W1. According to FIG. 2 of the drawing, the primary winding of the pulse transformer TR1 is shorted in series with the first rectifier diode Dt and the first capacitor Clt with In common with this diode Di and capacitor Ci, the first input bx of the blocking circuit BL is connected, the second input of which b2 is connected via the reference voltage circuit UR to the common point of this capacitor Cx and the primary winding of the impulse transformer TR1. The system is equipped with two additional pulse transformers TR2 and TR3, the primary winding of the transformer TR2 is connected to both inputs t21 and t22 of the second time stage T2, while the primary winding of the third pulse transformer TR3 is connected to the output tx t of the first timer stage T1 and to of the battery bank B. The secondary winding of the second pulse transformer TR2 is connected through the fifth diode D5 to the first input Wu of the triggering circuit of the first gate W1 and directly to the second input w12 of the triggering circuit of this gate W1. The second secondary winding of the second pulse transformer TR2 is connected to input w22 of the second gate triggering circuit W2 through the sixth diode D6 and to the cathode of the parallel thyristor Ty2. The secondary winding of the third pulse transformer TR3 is connected via the seventh diode D7 to the input w12 of the triggering circuit of the first gate W1 and directly to the input t and this circuit. The second secondary winding of the third pulse transformer TR3 is connected through the eighth diode D8 to the input w22 of the second gate triggering circuit W2 and directly to the cathode of the parallel thyristor Ty2. As shown in Fig. 3, the first output t21 of the second time element T2 is connected to the battery B via the diode of the first optocoupler TOi. The second output t22 of the second timer T2 is connected to the accumulator B via the diode of the second optocoupler T02. The output t2 x of the first timer T1 is connected to the battery bank B through the diode of the third optocoupler T03. The second output b2 of the voltage blocking circuit BL is connected to the battery bank through the reference voltage circuit Uo. The first output bx of the blocking circuit BL is connected to the battery bank B through the diode of the fourth optocoupler T04. The second input W12 of the firing circuit Wx is connected to the firing cathode of thyristor Ty1 through the transistor of the first optocoupler TOi. The first input n of the firing circuit of the first gate W1 is connected to the firing cathode of thyristor Ty1 through the transistor of the third optocoupler T03. The second input w22 of the second gate triggering circuit W2 is connected to the cathode of the parallel thyristor Ty2 through the transistor of the second optocoupler T02. In the high-voltage circuit of the blasting machine there is a comparator K, the supplying inputs of which are connected to the leads of the third capacitor C3, and its input is connected through the first resistor Ri to one lead of the energy-storage capacitor C $ and through the second resistor R2 to the second lead. ¬ driving this capacitor. Between the output of the comparator K and one of the leads of the shot capacitor C A, the transistor of the fourth optocoupler T04 is connected. The operation of the igniter circuit according to the invention in the general version shown in Fig. 1 of the drawing is as follows. If the voltage on the energy-storage capacitor C $ is large enough, then through the non-galvanic connections of the inputs bx and b2, the voltage blocking circuit BL will be disabled, which prevents further work of the generator G and the transistor key KT and enables the first timer element Jx to work. If now the arrow key KS is switched from the "loading" position back to the "shot" position, the output signal of the time member KS will be actuated by the non-galvanic connection of the tt \ - Wn inputs of the triggering circuit of the first gate W1. The firing thyristor Ty1 will then be triggered and a discharge pulse of the energy storage capacitor C A will appear at the arrow terminals ZS. The firing thyristor Ty1 will extinguish after the firing circuit connected to the arrow terminals ZS is broken due to the detonation of electric detonators. With an appropriate delay with respect to the first timer T2 (usually 4 ms), then the second timer T2 intervenes, which, by non-galvanic interconnection of the inputs t2 x - Wi 2, again activates the firing thyristor Ty1, while by non-galvanic interconnecting the inputs T22 - W22 will lead to the simultaneous release of the parallel thyristor Ty2. In this way, the energy-storing shot capacitor C $ will be completely discharged through the series connected thyristors Tyl and Ty2 and the shot line will be shorted by firing thyristor Tyl. However, if the turning of the arrow key KS occurs before the voltage blocking circuit 4 143186 BL is turned off, the first time element Ti will not work at all, so that the firing pulse of the igniter will not appear on the shot terminals ZS, and the energy-storage capacitor C $ will be discharged as before. A particular solution of the non-galvanic coupling between the energy-storing shot capacitor C $ and the voltage lock circuit BL is shown in FIG. 2 of the drawings. Since the positive overvoltage on the secondary winding from which the shot capacitor C $ is charged is substantially proportional to the positive overvoltage on the primary winding, the first capacitor Cj will charge to a voltage proportional to the voltage on the shot capacitor C $. This proportionality will be maintained depending on the design of the impulse transformer TR1 and its parasitic capacitance, when the overvoltage during the formation of the face of the voltage impulse on the KT transistor key collector will be small and the spine of the impulse will be flat. The voltage interlock circuit BL will therefore act as a comparator comparing the reference voltage UR and the voltage proportional to the voltage on the energy-storing shot capacitor G $. Figure 2 of the figure also contains an example of a connection between the two time members Ti and T2 and the tripping circuits two goals Wx and W2. In this system, if the turning of the arrow key KS occurs when the voltage blocking system BL is off, the first timer T remains inactive, while the second timer T2 controls the primary winding of the third pulse transformer TR3 by a square wave with a duration of e.g. 4 ms . The leading edge of this waveform is then driven by the seventh diode D7 and the first gate triggering circuit W1 firing thyristor TyT, and the trailing edge of this waveform then controlled by the eighth diode D8 and the triggering circuit of the second gate W2, the parallel thyristor Ty2. As a result, a 4 ms blast pulse appears on the ZS shot clamps. However, if the turning of the KS key occurs when the voltage blocking system BL is not turned off, the first timer T1 immediately controls the primary winding of the second pulse transformer TR2, the secondary windings of which are simultaneously controlled by the fifth diode D5 and the tripping circuit of the first. gate W1 firing thyristor Ty1 and, through the sixth diode D6 and the triggering circuit of the second gate W2, a parallel thyristor Ty2. In a practical solution of the igniter circuit according to the invention shown in Fig. 3 of the figure, the comparator K compares the voltage on the energy-storage capacitor C $ with its own internal source of reference. After charging this shot capacitor C $ to a predetermined voltage level, the comparator K changes its output state from high to low and a current flows through the diode of the fourth optocoupler T04, causing the blocking circuit BL to be switched off. Then the turning of the arrow key KS to the "shot" position causes the operation of the first time element Ti, which releases the firing thyristor Tyl through the bonding third optocoupler T03. With a delay of 4 ms, the operation of the second time element T2 takes place, which through the bonding first optocoupler T01 and the triggering circuit of the first gate W1 and through the coupling of the second optocoupler T02 and the triggering system of the second gate W2 simultaneously turns on both thyristors Ty1 and Ty2, causing the termination of the shot pulse, complete discharge of the shot capacitor C $ and discharge of the shot line. However, if the shifting key KS is turned to the "shot" position before the shot capacitor C $ is charged to the appropriate voltage, that is, in a situation when the voltage lock circuit is not turned off yet, the first timer member Ti will not be triggered, and thus the firing thyristor Ty1 will not be triggered and will not be applied to the terminals shotgun ZS shot pulse. On the other hand, with a delay of 4 ms, the second time element T2 will be activated, which, in the described manner, through the first and second optocouplers T01 and T02, will simultaneously start both thyristors Ty1 and Ty2, discharging the C_ shot capacitor. Patent claims 1. Electric lighter with an insulated shot circuit, including low-voltage circuit, battery banks, a blast wrench, two timers, a voltage interlock circuit, a generator, a transistor key and the primary winding of a pulse transformer, the secondary of which is in its high-voltage circuit containing an energy-storage capacitor, and two gate triggering circuits characterized in that the output of the first timer (Ti) is coupled to the input of the first gate triggering circuit (W1), the outputs of the second timer (T2) are coupled to the input of the triggering circuits of both gates (W1 and W2), and both inputs of the voltage lock circuit (BL) are linked to their leads an energy storage shot capacitor (C $), all of these couplings being electro-galvanic, inductive or optical. 2. Lighter according to claim A first rectifier diode (Di) and a first capacitor (Ci) connected in series, the first rectifier diode (Di) and the capacitor (Ci) connected in series to the common point of the diode (Di) and the capacitor (Ci). input (bj) 143196 of the voltage lock circuit (BL), the second input of which (b2) is connected via the reference voltage circuit (Up) to the common point of this capacitor (Ci) and the impulse primary winding of the transformer (TR1). 3. Lighter according to claim The method of claim 1, characterized in that the input (tx i) of the first timer ("I-!), Both inputs (t21 and t2 2) of the second timer (T2) and the first input (bi) of the voltage lock circuit (BL) are connected to the battery bank (B) respectively through the diodes of the three optocouplers (T01, T02, T03) and the transistor of the fourth optocoupler (T04), while the outputs (W12 and Wi 7) of the first gate triggering circuit (W1) are connected to the firing thyristor cathode (Ty1) via an optocoupler (T03), respectively, wherein the input (W22) of the second gate triggering circuit (W2) is connected to the cathode of the parallel thyristor (Ty2) through the transistor of the second optocoupler (T02). A device according to claim 3, characterized in that it has a second auxiliary DC voltage source in the high-voltage circuit, consisting of a second secondary winding of the pulse transformer (TR1) connected in series, a second rectifying diode (D2) and a second capacitor (C2) connected directly to the thyristor cathode. junction (Ty1) and the gate of this thyristor through the first gate triggering circuit (W1) and has a third auxiliary DC source, composed of series connected third pulse secondary winding of the transformer (TR1), third rectifying diode (D3) and third capacitor (C3) connected directly to the cathode of the parallel thyristor (Ty2) and to the gate of this thyristor through the triggering circuit of the second gate (W2). 5. Lighter according to claims 4. The method of claim 4, characterized in that it has a comparator (K) in the high-voltage circuit, from which the supply inputs are connected in parallel to the leads of the third capacitor (Ca), the comparator's signal input (K) being connected to both leads of the energy-storing shot capacitor ( C A), respectively, through resistors (RL and R2), and the output of the comparator (K) is connected to the third capacitor (C3) through a fourth optocoupler (T04) .143186 o- 9 ^ B Tz 6 / ^ - XX TRlt BL Rs_K- b2 * Hf \ ziL oo i22 * ~ * *** oo rs XZ cz, X3 -e * c3, ± ryi HI A HZ Fig. 1143 186 KS [ TR1 TB Ur 'ca —t li ^ h ^ H ^ Tk7 TR2_ ^ “" \ ittl jff s- »2e 1 TR3 l21 • & *, B0 -e * Cs! C2 fct 133.! C3 | Ni jbv W2% TyZ zs tz2 Fi9.2HI 143 186 £ ^ W Hl Ol <0 * + ** - r 3 3 J aPQ * 4 CO ^ W ^ TL- w <0 Ei I - 3 T KO- 1-5 1 % 5 L tray * Folfenficzaa UP PRL. Mintage 100 copies She 220 PLN PL