Przedmiotem wynalazku jest spoiwo do kitów, a zwlaszcza kitu szklarskiego i kitu miniowego* Znane sa i stosowane spoiwa do kitów okiennych oparte w 100% na pokostach oleju lnianego, które nie wymagaja uzycia innych dodatkowych substancji olejowych* Znane se równiez spoiwa do kitów zawierajece 82 czesci wagowych oleju lnianego, 15,5 czesci wago¬ wych oleju mineralnego w charakterze plastyfikatora i 2,5 czesci wagowych sykatywy olowiowo- manganowej jako katalizatora przyspieszajacego procesy utleniania spoiwa i zwiazanego z tym procesu jego wysychania. Inne znane spoiwo do kitów oparte jest na mieszaninie 50 czesci wagowych oleju lnianego, 38 czesci wagowych talacydów, 9,5 czesci wagowych oleju mineralnego i 2,5 czesci wagowych sykatywy olowiowo-manganowej• Spoiwa stosowane do produkcji kitów powinny zapewniac tym wyrobom wymagane wlasnosci uzytkowe objawiajece sie okreslonym czasem wysychania, plastycznoscia oraz przyczepnoscia do uszczelnianych powierzchni* Wlasciwosci wysychajace nadaje kitom glówny skladnik stosowanych spoiw, olej lniany oraz jego pochodne, co zwiazane jest z zawartymi w nich nienasyconymi kwasami tluszczowymi, zwlaszcza lancucha C18 w il°6ci do 90 czesci wagowych* Dest to jednak skladnik bardzo drogi i trudno dostepny* Stosowanie go ogranicza mozliwosci produkcyjne i znacznie podwyzsza koszty wytwarzania kitów* Celem wynalazku jest zastapienie drogiego i trudno dostepnego oleju lnianego i jego pochodnych innymi surowcami, tanimi i powszechnie dostepnymi, które zapewnialyby jednak podstawowe wymogi jakosciowe kitów, tj* ich wlasciwa plastycznosc, odpowiedni czas wysycha¬ nia oraz wymagana przyczepnosc do uszczelnianych elementów* W trakcie poszukiwania nowej bazy surowcowej zwrócono szczególna uwage na kwasy tluszczowe powstajace jako produkt uboczny w procesie rafinacji tranu rybiego oraz olejów, takich jak: rzepakowy, slonecznikowy, sojowy i palmowy, stosowanych w produkcji masla roslinnego i margaryn* Stwierdzono, ze w wymienionych parafinacyjnych kwasach tluszczowych wystepuja znaczne ilosci nienasyconych kwasów tluszczo¬ wych o lancuchach wegla od C^g do C22 z przewage wymaganych kwasów nienasyconych grupy C«a* Równiez frakcje 2-4 oleju talowego otrzymywane w procesie frakcjonowanej destylacji z para wodna w temperaturze powyzej 250°C i cisnieniu ponizej 0,66 KPa charakteryzuja sie zawartos¬ cia kwasów tluszczowych ogólem od 47 do 60 czesci wagowych, w skladzie których wymagane kwasy142 589 2 tluszczowe nienasycone o lancuchu wegla C*Q stanowie od 37 do 90 czesci wagowych, przy czym liczba kwasowa frakcji powinna byc nizsza od 120, liczba jodowa powyzej 100f zas zawartosc kwasów zywicznych nie powinna przekraczac 79£. Spoiwo do kitów wedlug wynalazku sklada sie ^ .z l&j«f tf(L czesci wagowych frakcji 2-4 oleju talowego, 28 - 53 czesci wagowych kwasów tluszczowych porafinacyjnych, 25 - 35 czesci wagowych plastyfikatora najkorzystniej w posta¬ ci oleju mineralnego oraz 1,5 - 2,5 czesci wagowych sykatywy. Spoiwo miesza sie z wypelnia¬ czem w postaci kredy w nastepujacych proporcjach: 13 - 20 czesci wagowych spoiwa i 80 - 87 czesci wagowych wypelniacza dla uzyskania kitu szklarskiego, a 11 - 14 czesci wagowych spoiwa, 70 - 77 czesci wagowych wypelniacza i co najmniej 12 czesci wagowych minii olowiowej dla uzyskania kitu miniowego.Wytwarzanie spoiwa wedlug wynalazku polega na tym, ze surowe parafinacyjne kwasy tluszczowe przemywane se gorece wode do zaniku reakcji na kwas siarkowy, po czym odwad¬ nia sie je w temperaturze nie wyzszej niz 120°C przy cisnieniu nie wyzszym niz 47,9 KPa do zawartosci wody ponizej 0$2% oraz filtruje na goreco, usuwajec z nich ewentualne czesci mechaniczne i resztki bialka* Tak przygotowane gorece kwasy tluszczowe o temperaturze okolo 100°C modyfikuje sie za pomoce frakcji 2-4 oleju talowego. Do przygotowanej mieszaniny parafinacyjnych kwasów tluszczowych z frakcje 2-4 oleju talowego dodaje sie oleju mineral¬ nego jako plastyfikatora oraz sykatywy. Otrzymane spoiwo miesza sie z wypelniaczem w stosun¬ ku: 11 - 20 czesci wagowych spoiwa na 80 - 89 czesci wagowych wypelniacza dla otrzymania kitu.Kit z zastosowaniem tego spoiwa wykazuje bardzo dobre wlasciwosci. Stanowi jednorodne plas¬ tyczne mase bez grudek i wydzielajecego sie oleju. Ma wymagane ciegliwosc, przyczepnosc do uszczelnianych powierzchni oraz wlasciwy czas schniecia. Równiez inne wlasciwosci spelniaje wymogi norm.Przyklad I. 15 Mg surowych parafinacyjnych kwasów tluszczowych wpro¬ wadza sie do ogrzewanego mieszalnika, gdzie poddane se przemywaniu wode o temperaturze okolo 80°C do zaniku reakcji na kwas siarkowy. Nastepnie podnosi sie temperature w mieszalniku do okolo 110°C i przy obnizonym cisnieniu do okolo 46,6 KPa, odparowuje sie zawarte w kwasach tluszczowych wode do zawartosci okolo 0,2%. Proces odwodnienia prowadzi sie przez okolo 10 godzin, po czym gorece kwasy tluszczowe poddane se przefiltrowaniu. Filtrat odwodnionych, parafinacyjnych kwasów tluszczowych uzupelnia sie frakcje 2-4 oleju talowego w stosunku 70 czesci wagowych kwasów tluszczowych na 30 czesci wagowych frakcji. Calosc miesza sie w temperaturze okolo 100°C przy obnizonym do 0,66 KPa cisnieniu przez 4 godziny. Otrzymane zmodyfikowane mieszanine parafinacyjnych kwasów tluszczowych i frakcji 2-4 oleju talowego wystudza sie do temperatury okolo 20°C i kieruje na magazyn. Uzupelnienie w/w mieszaniny plastyfikatorem i sykatywe nastepuje przed procesem produkcji kitów.Przyklad II. Do 68 kg przygotowanej zgodnie z przykladem I zmodyfiko¬ wanej mieszaniny porafinacyjnych kwasów tluszczowych i frakcji 2-4 oleju talowego dodaje sie 30 kg oleju mineralnego, 2,5 kg sykatywy olowiowo-manganowej i miesza sie do ujednorod¬ niania. Sporzedzone spoiwo doprowadza sie do mieszalnika "zetowego" dodajec do niego mielo¬ ne krede w stosunku 13 czesci wagowych spoiwa na 87 czesci wagowych kredy. Calosc miesza sie 40 minut otrzymujec kit szklarski.Przyklad III. Do 68 kg przygotowanej zgodnie z przykladem I zmody¬ fikowanej mieszaniny porafinacyjnych kwasów tluszczowych i frakcji 2-4 oleju talowego dodaje sie 30 kg oleju mineralnego i 2 kg sykatywy olowiowo-manganowej, mieszajec calosc do ujednorodnienia. Sporzedzone spoiwo doprowadza sie do mieszalnika "zetowego" dodajec do niego mielone krede i minie olowiowe w stosunku 11 czesci wagowych spoiwa, 77 czesci wagowych kredy i 12 czesci wagowych minii olowiowej. Calosc miesza sie 40 minut otrzymujec kit miniowy.Zastrzezenie patentowe Spoiwo do kitów zwlaszcza kitu szklarskiego i kitu Miniowego, znamienne t y i, ze zawiera 15-40 czesci wagowych frakcji 2-4 oleju talowego zawierajacych kwasy tluszczowe142 589 3 z przewaga kwasów tluszczowych nienasyconych o lancuchu wegla C1fi przy zawartosci kwasów zywi¬ cznych nie przekraczajacej 7%f 28-53 czesci wagowych kwasów tluszczowych porafinacyjnych o zawar¬ tosci nienasyconych kwasów tluszczowych o lancuchach wegla od C+< do C22# 25-35 czesci wagowych plastyfikatora, najkorzystniej w postaci oleju mineralnego oraz 1,5 - 2,5 czesci wagowych sykatywy. PL