Przedmiotem wynalazku jest stal szybkotneca, zwlaszcza na narzedzia skrawajece.Znane i dotychczas stosowane stale szybkotnace zawieraja w procentach wagowych: 0,65-1,6% wegla, max 0,5% manganu, 3,0-5,0% chromu, max 0,5% niklu, do 22,5% wolframu, do 9,5% molib¬ denu, 0,4-5,3% wanadu, do 13,0% kobaltu, max 0,3% krzemu.Znane sa równiez stale wolframowo-molibdenowo-wanadowe zawierajece w procentach wagowych okolo 6,0% wolframu, 5,0% molibdenu i 2,0% wanadu oraz 2,0% wolframu, 9,0% molibdenu, 2,0% wanadu, stale bezwolframowe molibdenowo-wanadowe zawierajece okolo 8,0% molibdenu i 2,0% wanadu oraz stale wolframowo-molibdenowo-wanadowo-kobaltowe zawierajece okolo 2,0% wolframu, 9,0% molibdenu, 1,0% wanadu i 8,0% kobaltu, w których zawartosc krzemu jest podwyzszona do 1.055.Znane se równiez z polskiego opisu patentowego nr 125 293 stale wolframowo-molibdenowo- wanadowe, w których zawartosc krzemu zawarta jest w przedziale 0,5-3,0% lecz stale te za- wieraje równoczesnie 0,03-0,30% azotu.Stale znane i dotychczas stosowane zawieraje znaczne ilosci kosztownych pierwiastków stosowych. Twardosc stali szybkotnecych w stanie zahartowanym i dwukrotnie lub kilkakrotnie odpuszczonym, w optymalnych warunkach, w zaleznosci od skladu chemicznego wynosi 62-68 HRC.Stal wedlug wynalazku zawiera w procentach wagowych: 0,8-1,2% wegla, 3,0-5,0% chromu, 6,0-12,0% wolframu, 0,3-3,0% wanadu, max 0,5% niklu, max 0,5 manganu, 0,5-3,5% krzemu, max 0,04% siarki, max 0,04% fosforu, max 0,029% azotu, reszta zelazo i nieuniknione zanieczyszczenia.Ze wzgledu na celowe ograniczenie zawartosci azotu korzystne jest, aby stal wytapiano w procesie prózniowym.Przyklad. Stal szybkotneca zawiera w procentach wagowych: wegiel - 1,0%, mangan - 0,3%, chrom - 4,0%, nikiel - 0,3%, wolfram - 9,0%, wanad - 2,2%, krzem - 2,0%, fosfor - 0,03%, siarka - 0,03%, azot - 0,025%, reszta zelazo i nieuniknione zanieczyszczenia.2 141 988 Stal wedlug wynalazku poddaje sie obróbce cieplnej polegajecej na hartowaniu, korzystnie z temperatury 1150-1200° i dwu - lub trzy-krotnemu odpuszczeniu w temperaturze 500-560°C przez 1-2 godzin w stanie obrobionym cieplnie.Stal wedlug wynalazku wykazuje wlasnosci uzytkowe porównywalne z odpowiednimi wlasnosciami stali szybkotnecych dotychczas stosowanych, przy znacznie nizszych kosztach skladników stopo¬ wych. Twardosc stali w stanie obrobionym cieplnie w optymalnych warunkach wynosi 64-68 HRC.Stal wedlug wynalazku w stanie tym wykazuje ciegliwosc i udarnosc istotnie lepsze od stali o analogicznym skladzie chemicznym lecz zawierajecym wagowo wiecej niz 0,3% azotu.Zastrzezenie patentowe Stal szybkotnaca, zwlaszcza na narzedzia skrawajece, zawierajeca w procentach wagowych 0,8-1,2% wegla, 3,0-5,0% chromu, 6,0-12,0% wolframu, 0,3-3,0% wanadu, max 0,5% niklu, max 0,5% manganu, max 0,04% fosforu, max 0,04% siarki oraz krzem i azot, reszta zelazo i nieuniknione zanieczyszczenia, znamienna tym, ze zawiera wagowo 0,5-3,5% krzemu i max 0,029% azotu.Pracownia Poligraficzna UP PRL. Naklad 100 egz Cena 220 zl PLThe subject of the invention is high-speed steel, especially for cutting tools. Known and previously used high-speed steels contain in percent by weight: 0.65-1.6% carbon, max 0.5% manganese, 3.0-5.0% chromium, max 0.5% nickel, up to 22.5% tungsten, up to 9.5% molybdenum, 0.4-5.3% vanadium, up to 13.0% cobalt, max 0.3% silicon. tungsten-molybdenum-vanadium containing in weight percent about 6.0% tungsten, 5.0% molybdenum and 2.0% vanadium and 2.0% tungsten, 9.0% molybdenum, 2.0% vanadium, molybdenum-free steels vanadium containing about 8.0% molybdenum and 2.0% vanadium, and tungsten-molybdenum-vanadium-cobalt steels containing about 2.0% tungsten, 9.0% molybdenum, 1.0% vanadium and 8.0% cobalt, whose silicon content is increased to 1.055. It is also known from the Polish patent description No. 125,293 tungsten-molybdenum-vanadium steels, in which the silicon content is in the range 0.5-3.0%, but these steels contain 0, 03 - 0.30% nitrogen. Steels with nane and used so far contain significant amounts of costly stacking elements. The hardness of high-speed steels in the hardened state and tempered twice or several times, under optimal conditions, depending on the chemical composition, is 62-68 HRC. The steel according to the invention contains in percent by weight: 0.8-1.2% carbon, 3.0-5 , 0% chromium, 6.0-12.0% tungsten, 0.3-3.0% vanadium, max 0.5% nickel, max 0.5 manganese, 0.5-3.5% silicon, max 0 , 04% sulfur, max 0.04% phosphorus, max 0.029% nitrogen, the rest is iron and unavoidable impurities. Due to the deliberate reduction of nitrogen content, it is preferable that the steel is smelted in a vacuum process. High-speed steel contains in percentages by weight: carbon - 1.0%, manganese - 0.3%, chromium - 4.0%, nickel - 0.3%, tungsten - 9.0%, vanadium - 2.2%, silicon - 2.0%, phosphorus - 0.03%, sulfur - 0.03%, nitrogen - 0.025%, the rest is iron and unavoidable impurities. 2 141 988 The steel according to the invention is subjected to heat treatment consisting in hardening, preferably from a temperature of 1150- 1200 ° and two or three times tempering at a temperature of 500-560 ° C for 1-2 hours in the heat-treated state. The steel according to the invention has performance properties comparable to the corresponding properties of high-speed steels used so far, with much lower costs of alloy components . The steel hardness in the heat-treated state under optimal conditions is 64-68 HRC. According to the invention, the steel in this state exhibits ductility and impact resistance significantly better than steel with an analogous chemical composition but containing more than 0.3% by weight of nitrogen. Patent claim High-speed steel, in particular for cutting tools, containing 0.8-1.2% by weight of carbon, 3.0-5.0% of chromium, 6.0-12.0% of tungsten, 0.3-3.0% of vanadium, max 0 , 5% nickel, max 0.5% manganese, max 0.04% phosphorus, max 0.04% sulfur and silicon and nitrogen, the rest is iron and unavoidable impurities, characterized by the fact that it contains 0.5-3.5% by weight silicon and a maximum of 0.029% nitrogen. Printing studio of the Polish People's Republic. Mintage 100 copies Price PLN 220 PL