Przedmiotem wynalazku jest stal szybkotnaca, zwlaszcza na narzedzia skrawajace. Znane i dotychczas stosowane stale szybkotnace zawieraja w procentach wagowych 0,65 % - 1,6 % wegla, max 0,5 % manganu, 3,0 - 5,0 % chromu, max 0,5 % niklu, do 22,5 % wolframu, do 9,5 % molibdenu, 0,4 - 5,3 % wanadu, do 13,0 % kobaltu, max 0,3 % krzemu.Znane sa równiez stale wolframowo-molibdenowo-wanadowe zawierajace w procentach wago¬ wych okolo 6,0 % wolframu, 5,0 % molibdenu i 2,0 % wanadu, lub 2,0 % wolframu, 9,0 % molib¬ denu, 2,0 % wanadu, stale bezwolframowe molibdenowo-wanadowe zawierajace 8,0 % molibdenu i 2,0 % wanadu oraz stale wolframowo-molibdenowo-wanadowo-kobaltowe zawierajace 2,0 % wol¬ framu, 9,0 % molibdenu, 1,0 % wanadu i 8,0 % kobaltu, w których zawartosc krzemu jest pod¬ wyzszona do 1,0 %• Znana jest równiez z polskiego opisu patentowego nr 125 293 stal wolframowo-molibdeno- wo-wanadowa oraz molibdenowo-wanadowa w których zawartosc molibdenu zawarta jest w prze¬ dziale 1,0 - 9,0 %, a zawartosc krzemu 0,5 - 3,0 %. Stale znane i dotychczas stosowane za¬ wieraja znaczne ilosci kosztownych pierwiastków stopowych. Twardosc stali szybkotnacych w stanie zahartowanym i dwukrotnie lub kilkakrotnie opuszczonym, w optymalnych warunkach, w zaleznosci od skladu chemicznego wynosi 62 - 68 HRC.Stal wedlug wynalazku zawiera w procentach wagowych 0,8 - 1,2 % wegla, 3,0 - 5,0 % chromu, 6,0 - 12,0 % wolframu, max 3,0 % wanadu, max 0,5 % niklu, 0,5 - 3,5 % krzemu, 0,5 - 1,5 manganu, 0,04 - 0,2 % siarki, 0,01 - 0,2 % azotu, 0,05 - 1,5 % tytanu, 0,05 - 1,5 % niobu max 0,04 % fosforu.Przyklad: Stal zawiera w procentach wagowych: wegiel - 1,1 %, mangan - 1,0 $, chrom - 3,0 %, nikiel - 0,3 %, wolfram - 9,5 %9 wanad - 1,2 %, krzem - 2,0 £, azot - 0,08 %, niob - 0,4 %, tytan - 0,6 %f fosfor - 0,03 %, siarka - 0,08 %, zelazo - reszta. 148 7762 148 776 Stal wedlug wynalazku poddaje sie obróbce cieplnej polegajacej na hartowaniu, korzyst¬ nie z temperatury 1150° - 1200°C i dwu lub trzykrotnemu odpuszczaniu w temperaturze 500 - - 560°C przez 1-2 godzin w stanie obrobionym cieplnie.Stal wedlug wynalazku wykazuje wlasnosci uzytkowe porównywalne z odpowiednimi wlasnos¬ ciami stali szybkotnacych dotychczas stosowanych, przy znacznie nizszych kosztach sklad¬ ników stopowych. Twardosc stali w stanie obrobionym cieplnie w optymalnych warunkach wy¬ nosi 64 - 68 HRC.Zastrzezenie patentowe Stal szybkotnaca, zwlaszcza na narzedzia skrawajace, zawierajaca w procentach wago¬ wych 0,8 - 1,2 % wegla, 3,0 - 5,0 % chromu, 6,0 - 12,0 % wolframu, max 3,0 % wanadu, max 0,5 % niklu, max 0,04 % fosforu oraz krzem, mangan i siarke, reszta zelazo, zna¬ mienna tym, ze zawiera 0,5 - 3,5 % krzemu, 0,5 - 1,5 % manganu, 0,04 - 0,2 % siarki, 0,01 - 0,2 % azotu, 0,05 - 1,5 % tytanu i 0,05 - 1,5 % niobu.Pracownia Poligraficzna UP PRL. Naklad 100 egz.Cena 400 zl PLThe invention relates to high-speed steel, especially for cutting tools. Known and previously used high-speed steels contain in percentages by weight 0.65% - 1.6% carbon, max 0.5% manganese, 3.0 - 5.0% chromium, max 0.5% nickel, up to 22.5% tungsten, up to 9.5% molybdenum, 0.4 - 5.3% vanadium, up to 13.0% cobalt, maximum 0.3% silicon. There are also tungsten-molybdenum-vanadium steels containing, in percent by weight, about 6 , 0% tungsten, 5.0% molybdenum and 2.0% vanadium, or 2.0% tungsten, 9.0% molybdenum, 2.0% vanadium, tungsten-free molybdenum-vanadium steels containing 8.0% molybdenum and 2.0% vanadium and tungsten-molybdenum-vanadium-cobalt steels containing 2.0% tungsten, 9.0% molybdenum, 1.0% vanadium and 8.0% cobalt, in which the silicon content is increased to 1.0% • It is also known from the Polish patent description No. 125,293 tungsten-molybdenum-vanadium and molybdenum-vanadium steel, in which the molybdenum content is in the range of 1.0 - 9.0%, and the silicon content is 0 . 5 - 3.0%. The steels known and used hitherto contain considerable amounts of expensive alloying elements. The hardness of high-speed steels in the hardened state and dropped twice or several times, under optimal conditions, depending on the chemical composition, is 62 - 68 HRC. The steel according to the invention contains 0.8 - 1.2% by weight of carbon, 3.0 - 5, 0% chromium, 6.0 - 12.0% tungsten, max 3.0% vanadium, max 0.5% nickel, 0.5 - 3.5% silicon, 0.5 - 1.5 manganese, 0.04 - 0.2% sulfur, 0.01 - 0.2% nitrogen, 0.05 - 1.5% titanium, 0.05 - 1.5% niobium max 0.04% phosphorus Example: Steel contains percentages by weight : carbon - 1.1%, manganese - 1.0 $, chromium - 3.0%, nickel - 0.3%, tungsten - 9.5% 9 vanadium - 1.2%, silicon - 2.0 £, nitrogen - 0.08%, niobium - 0.4%, titanium - 0.6%, phosphorus - 0.03%, sulfur - 0.08%, iron - the rest. 148 7762 148 776 The steel according to the invention is heat treated by quenching, preferably at a temperature of 1150 ° - 1200 ° C, and tempered twice or three times at a temperature of 500-560 ° C for 1-2 hours in the heat-treated state. According to the invention, it exhibits performance properties comparable to those of the high-speed steels used hitherto, at a significantly lower cost of the alloying elements. The hardness of the steel in the heat-treated state under optimal conditions is 64-68 HRC. Patent claim High-speed steel, especially for cutting tools, containing 0.8-1.2% carbon, 3.0-5.0% by weight. % chromium, 6.0 - 12.0% tungsten, max 3.0% vanadium, max 0.5% nickel, max 0.04% phosphorus and silicon, manganese and sulfur, the rest is iron, characterized by the fact that it contains 0.5 - 3.5% silicon, 0.5 - 1.5% manganese, 0.04 - 0.2% sulfur, 0.01 - 0.2% nitrogen, 0.05 - 1.5% titanium and 0.05 - 1.5% niobium. Printing studio of the Polish People's Republic. Mintage 100 copies Price PLN 400 PL