Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania cieklego srodka pioracego w postaci dyspersji.Cecha charakterystyczna takich srodków jest dlugotrwala stabilnosc dyspersji zawierajacej prócz substancji aktywnych, wypelniaczy i dodatków dyspergator umozliwiajacy dlugotrwale przechowywanie produktu bez widocznych zmian.Znany jest z polskiego opisu patentowego nr 65 593 srodek zawierajacy prócz typowych skladników srodka pioracego jako dyspergator od 0,5 do 3% wagowych kopolimeru bezwodnika maleinowego ze styrenem. Zgodnie z przykladem zamieszczonym w tym opisie produkt otrzymuje sie w ten sposób, ze w temperaturze od 60 do 90°C do reaktora dodaje sie kolejno alkilobenzenosul- fonian sodowy, wode, karboksymetyloceluloze, oksyetylenowany nonylofenol, wodna dyspersje kopolimeru bezwodnika maleinowego ze styrenem, a dalej wodorotlenek potasowy, metakrzemian sodowy, trójpolifosforan sodowy i wybielacze optyczne, a nastepnie po schlodzeniu do 50°C pozostala czesc oksyetylenowanego nonylofenolu, monoetanoloamid i kompozycje zapachowa.Otrzymujac produkt w podany sposób powstaje wprawdzie trwala dyspersja, jednak w dyspersji tej widoczne sa liczne brylki powstale z trójpolifosforanu sodowego, które w szybkim czasie osiadaja na dnie reaktora, badz pojemników, do których jest wlewany produkt. Wypadanie shydratyzowanego trójpolifosforanu sodowego i osadzanie sie go na dnie reaktora, w którym sporzadza sie produkt powoduje zmniejszenie ilosci trójpolifosforanu sodowego obecnego w produkcie.Koncowy produkt otrzymany podczas prób przemyslowych zawieral 5,8% trójpolifosforanu w przeliczeniu na pieciotlenek fosforu i nie odpowiadal wymaganiom normy przedmiotowej.Osadzony na dnie shydratyzowany trójpolifosforan sodowy uniemozliwial prowadzenie dalszej produkcji w reaktorze, a usuniecie go z reaktora sprawialo trudnosci, a w konsekwencji powodo¬ walo to duze straty surowcowe.Mankamentu tego nie posiada sposób otrzymywania cieklego srodka pioracego w postaci dyspersji zgodny z wynalazkiem. Nieoczekiwanie stwierdzono, ze jezeli równolegle przyrzadzi sie dwie mieszaniny ciekle i bezposrednio po ich sporzadzeniu polaczy sieje zachowujac mieszanie od 5 do 15 minut w czasie którego doda sie pozostala czesc oksyetylenowanego alkilofenolu, alkilolo-2 139181 amidu, srodka zbijajacego piane i substancje zapachowa, zbrylenia nie powstaja i dyspersja jest homogeniczna, a w czasie magazynowania nic nie osiada na dnie.Zgodnie z wynalazkiem równolegle przyrzadza sie dwie mieszaniny ciekle. Pierwsza miesza¬ nine zlozona z alkilobenzenosulfonianu sodowego, karboksycelulozy, dyspergatora sporzadzo¬ nego z kopolimeru bezwodnika maleinowego ze styrenem i czesci oksyetylenowanegoalkilofenolu w srodowisku zawierajacym wodorotlenek potasu, krzemiany alkaliczne i rozjasniacze optyczne powstale przez stopniowe dodawanie poszczególnych komponentów w temperaturze 60-90°C i druga zawierajaca na 1 czesc wody od 0,2 do 2 czesci trójpolifosforanu sodowego. Mieszanine miesza sie do utworzenia jednolitej zawiesiny, która bezposrednio po sporzadzeniu wprowadza sie równomiernym strumieniem do pierwszej mieszaniny mieszajac jeszcze od 5 do 15 minut. W czasie tego mieszania dodaje sie pozostala czesc oksyetylenowanego alkilofenolu, alkiloloamid, srodek zbijajacy piane i substancje zapachowa.Przyklad. Do mieszalnika z wolnoobrotowym mieszadlem dodaje sie 16 czesci wagowych 45% Deterlonu (dodecylobenzenosulfonianu sodowego), 19 czesci wagowych wody, 2 czesci wagowe Glikocelu AS-60 (karboksymetylocelulozy) i miesza sie 4 godziny do rozpuszczenia komponentów, w temperaturze 60°C. Nastepnie dodaje sie 3 czesci wagowe 33% Rokafenolu N-10 (nonylofenolu oksyetylenowanego 10 molami tlenku etylenu) i po 20 minutach mieszania 10 czesci wagowych 10% zawiesiny Dyspergatora BMS (kopolimeru bezwodnika maleinowego ze styrenem) w wodzie, przygotowanej oddzielnie w szybkobieznym mieszalniku. Po 30 minutach mieszania dodaje sie w ciagu 20 minut 1,6 czesci wagowych 20% wodnego roztworu wodorotlenku potaso¬ wego. Po dalszych 30 minutach mieszania dodaje sie w odstepach 10 minutowych 0,3 czesci wagowe rozjasniaczy optycznych i 5 czesci wagowych 36% szkla wodnego. Nastepnie w odrebnym mieszal¬ niku z mieszadlem turbinowym przygotowuje sie zawiesine trójpolifosforanu sodowego w wodzie przez zmieszanie 12 czesci wagowych trójpolifosforanu sodowego i 24 czesci wagowych wody.Przygotowana zawiesine dodaje sie bezposrednio po sporzadzeniu jednolitym strumieniem do przygotowanej uprzednio mieszaniny i po 10 minutach dodaje w odstepach 10 minutowych 5 czesci wagowych 33% roztworu Rokafenolu N-10, 1,5 czesci wagowych Stremidu DR (dwualkanoloa- midu kwasów oleju rzepakowego). Calosc miesza w temperaturze 60°C 1 godzine i chlodzi do temperatury 40°C 3 godziny. Z kolei dodaje sie 0,1 czesci wagowych Silpianu 4 (silikonowy srodek przeciwpieniacy) oraz 0,5 czesci wagowych kompozycji zapachowych. Calosc chlodzi sie jeszcze mieszajac do 25°C i pozostawia na 18 godzin do stabilizacji. Otrzymuje sie ciekly srodek pioracy w postaci twardej dyspersji przeznaczony do prania recznego i w pralkach automatycznych, do tkanin bawelnianych, lnianych i delikatnych. W czasie dwumiesiecznego przechowywania nie widac bylo zmian w dyspersji ani powstania osadu.Zastrzezenie patentowe Sposób wytwarzania cieklego srodka pioracego w postaci dyspersji zawierajacego mieszanine powierzchniowo-czynnych substancji anionowych i niejonowych, aktywne wypelniacze i ewentual¬ nie alkiloloamidy kwasów tluszczowych, rozjasniacze optyczne, substancje zbijajace piane, sub¬ stancje zapachowe oraz kopolimer bezwodnika maleinowego ze styrenem, znamienny tym, ze do roztworu zawierajacego alkilobenzenosulfonian sodowy, karboksymetyloceluloze, dyspergator sporzadzony z kopolimeru bezwodnika maleinowego ze styrenem i czesci oksyetylenowanego alkilofenolu w srodowisku zawierajacym wodorotlenek potasu, krzemiany alkaliczne i rozjasnia¬ cze optyczne, który otrzymuje sie przez stopniowe dodawanie przy ciaglym mieszaniu poszczegól¬ nych komponentów w temperaturze 60-90°C wprowadza sie roztwór zawierajacy 1 czesc wody, od 0,2 do 2 czesci trójpolifosforanu sodowego, przy czym obydwa roztwory przygotowuje siejedno¬ czesnie i bezposrednio po otrzymaniu laczy sie, a nastepnie miesza sie przez 5 do 15 minut i dodaje pozostala czesc oksyetylenowanego alkilofenolu, alkiloloamid, srodek zbijajacy piane i substancje zapachowa.Pracownia Poligraficzna UP PRL. Naklad 100 egz.Cena 130 zl PL