Przedmiotem wynalazku jest srodek do kontrolowanego zasilania roslin* W uprawie roslin uzytkowych coraz wieksza role odgrywa planowany wplyw na ich stan biolo¬ giczny. Znane sa liczne srodki sluzace do tego celu, w tym np. kwas 2-chloroetanofosfonowy i jego pochodne* Kwas 2-chloroetanofosfonowy Jest niekorzystny, gdyz jezeli jest stosowany we wzglednie póznym stadium rozwoju roslin i w zlych warunkach pogodowych, np* w czasie suszy wy¬ stepuje niebezpieczenstwo przedawkowania, które w pewnych przypadkach moze byc przyczyna zmniej¬ szenia rozwoju roslin i obnizenia plonów* Wedlug opisu patentowego RFN nr 2 640 223, do przyspieszenia rozwoju roslin stosuje sie mie¬ szanine kwasu 2-chloroetanofosfonowego i jednego sposród nastepujacych zwiazków: N-(trójchloro- metylo)-tio/-ftalimid, cis-N/(trójchlorometylo)-tio/4-cykloheksen-1-dwukarboksyimid, cis-N/( 1,1, 2,2-czterochloron»tylo)-tio/-4-cykloheksen-1f2-dwukarboksyamid, dwumetylo-dwutiokarbaminian ze¬ laza (III) 1 etyleno-bis-dwutiokarbaminian manganu, pochodna cynkowa estru etylowego kwasu etyle- nokarbaminowego i dwunitryl kwasu czterochloroizoftalowego* W opisie patentowym RFN nr 2 207 575 jako czynnik przyspieszajacy rozwój roslin stosuje sie sole N,N-dwumetylopiperydyniowe, a wedlug opisu patentowego NRD nr 361 410 stosuje sie do tego ce¬ lu mieszanine chlorku N,N,N-trójmetylo-l*-2-chloroetylo-amonipw»go i kwasu 2-chloroetanofosfonowe¬ go. Wedlug tych opisów, jako regulatory rozwoju roslin mozna stosowac sole N,N-dwumetylopipery- dyniowe kwasu 2-chloroetanofosfonowego* Znane sa równiez pewne syntetyczne czynniki regulujace rozwój roslin, takie jak chlorek chlo- rocholiny, dwumetylphydrazyd kwasu bursztynowego, hydrazyd kwasu maleinowego, dwufenylomocznik, chlorek 2,4-dwuchlorobenzylo-trójbutylo-fosfoniowy, kwas fencksyizomaslowy itp* Kwas 2-chloroeta¬ nofosfonowy i jego pochodne, np* bezwodnik, estry, sole i chlorek kwasowy oprócz czynnosci regulo¬ wania rozwoju roslin wykazuja równiez, wedlug cpisu patentowego Wielkiej Brytanii nt 1 334 850, efekt zwiekszania odpornosci uprawianych roslin na pewne choroby* wytwarzanie kwasu 2«chloroetanofosfonowego jest przedstawione w opisie patentowym Stanów Zjed¬ noczonych Ameryki nr 3 787 486* Zwiazek nanosi sie w roztworze wodnym, zwilzajac cala powierzchnie roslin, lub sadzonek* Roztwór zawiera 10-5000, a zwlaszcza 100«1000 czesci na milion (ppm) sub¬ stancji czynnej*2 137 744 Zgodnie z obecnym stanem wiedzy, zwykle korzystnie jest dodawac mikro- i mezoelementów (np«, wapnia, magnezu, zelaza, manganu, miedzi, cynku, molibdenu, kobaltu i boru, w postaci rozpusz¬ czalnych soli lub chelatów), stanowiacych skladniki nawozowe dla lisci* poniewaz przyczynia sie to do zwiekszenia plonów. Stwierdzono równiez, ze czynniki odzywcze podawane przez liscie wplywaja na metabolizm roslin bezposrednio, co jest szczególnie korzystne wówczas, gdy absorpcja skladników odzywczych przez korzenie z jakis powodów jest inhibitowana. Brak mikroelementów powoduje zaburze¬ nia procesów zyciowych roslin. Dostepnosc mikroelementów winna byc dobrze skorelowana z róznymi warunkami lokalnymi* Ten wazny czynnik nalezy brac pod uwage przy doborze odpowiedniej kompozycji i sposobu podawania.Mówiac ogólnie, mozna wnioskowac, ze istnieja liczne sposoby utrzymywania plonów na stabilnym, wysokim poziomie, przez stosowanie odpowiednich preparatów i róznych metod, lecz zadne z nich jak dotychczas nie gwarantuja pelnego bezpieczenstwa^ Zadawalajaca kontrola nad skomplikowanymi proce¬ sami zyciowymi roslin wymaga skomplikowanych zabiegów i kombinacji substancji czynnych, wywieraja¬ cych zlozony wplyw na zasadnicze czynniki warunkujace wielkosc plonów* Eliminacja fluktuacji wiel¬ kosci plonów i ich wzrost naleza do najwazniejszych celów rolnictwa i wymagaja harmonizacji wielu róznych czynników, takich jak ulepszenie odmian roslin, laczenie róznych zabiegów chemicznych, sto¬ sowanie odpowiednich parametrów kultywacji itp.Przedmiotem wynalazku jest srodek, za pomoca którego mozna rozwiazywac kontrolowane zasilanie roslin, z zadowalajaca pewnoscia i polepszyc zdolnosc roslin do dostosowywania sie do danej gleby, warunków pogodowych i opadów* Stwierdzone, ze srodki zawierajace kombinacje pewnych kompleksów soli mikro- i mezoelementów, mocznika i kwasu 2-chloroetanofosfonowego lub jego pochodnej efektywnie zwiekszaja plony roslin uzytkowych, nie wykazujac szkodliwych dzialan ubocznych, takich jak hamowanie rozwoju itp*, moga minimalizowac straty powodowane niepewnymi i zmieniajacymi sie warunkami kultywacji, nie wykazuja toksycznosci i dobrze nadaja sie do stosowania w konwencjonalnej procedurze kultywacji* Dzialanie kompozycji zawierajacych wiecej skladników czynnych przewyzsza efekt wykazywany przez oddzielne jej skladniki, jezeli jest ona stosowana w pewnych stadiach rozwoju roslin uprawnych (w fazie we¬ getatywnej), lacznie z kompozycja lub przed nia dawkowany jest azotowy nawóz sztuczny, laczy sie ja z zabiegiem grzybobójczym i, jezeli to jest pozadane, zwieksza sie liczbe roslin w rzedzie, daw¬ ke azotu dzieli sie i ewentualnie przeprowadza glebokie nawozenie.Srodki wedlug wynalazku zawieraja kombinacje nastepujacych skladników, w wodnym roztworze lub zawiesinie: a) 0,1 do 80# masy mieszaniny mezo- i mikroelementów (wyrazonej w masie elementów), w postaci kompleksów soli tych mezo- i mikroelementów, zawierajacej co najmniej: 5.10" % masy cynku, 5*10 % masy beru, 1.10 % masy miedzi, t.10 J% masy magnezu, 1.10 J% masy zelaza, 1.10 % masy subtelnie rozdrobnionej siarki, b) 0,01 do 23% masy kwasu 2-chloroetanofosfonowego, jego estrów lub solij c) 1,0 do 20# masy mocznika, w sumarycznej ilosci 1-93% masy, w mieszaninie z dodatkami dla flotacji i/lub dyspersji stalej fazy i czynnikami zwilzajacymi a wartosc pH wynosi ponizej 4* Kompleksy soli mikroelementów sa chelatami, które mozna otrzymac znanym sposobem z powyzszych soli, dzialajac kwasem cytrynowym, kwasem octowym, glicyna, kwasem etylenodwuaminoczterooctowym i jego solami, kwasem nitrylooctowym i/lub ich mieszaninami. Sumaryczne stezenie substancji czynnej w kompozycji wynosi 1 do 95% masy. Kompozycje wodne doprowadza sie do pH 3f5 do 4,0* Subtelnie rozdrobniona siarka, stosowana jako mezoelement, ma wielkosc ziarna ponizej 5 mikronów.Kompozycje mozna wytwarzac alternatywnymi sposobami* Wedlug jednego z wariantów, wpierw spo¬ rzadza sie monochelaty soli mikroelementów, nastepnie dodaje kwasu 2-chloroatanofoSfonowego, do¬ prowadza do pH 2 do 2,1, dodaje siarki i konwencjonalnych dodatków, otrzymana surowa zawiesine dys¬ perguje w mlynie koloidalnym lub innym urzadzeniu do mielenia na mokro i po uzyskaniu zadanego stopnia dyspersji dodaje mocznika.V innym wykonaniu, do roztworu mikroelementów i kwasu 2-chloroetanofosfonowego, doprowadzonego do pH 2 do 2,5» bezposrednio przed naniesieniem dodaje sie siarki, mocznika i wymaganych dodatków* V innym sposobie, chelaty mikroelementów i kwasu 2-chloroetanofosfonowego dodaje- sie do zawie¬ siny subtelnie rozdrobnionej siarki* doprowadza sie pH do 2f 1 do 2,5 i do rozcienczonej kompozycji137 744 3 dodaje mocznika i dalszych dodatkctf, albo kwas 2-cbloroetanofosfonowy dodaje sie do chelatów 1 zawiesiny subtelnie rozdrobnionej siarkit doprowadza pH do 2 do 2,5 i dodaje czesc mocznika* ftzostala czesc zawiesiny siarki i mocznika oraz dalsze dodatki dodaje sie po koncowym rozcien¬ czeniu, wzglednie sole mikroelementów dodaje sie do rozaiericzonej zawiesiny koloidalnej siarki, w otrzymanym roztworze formuje kompleksy, przez dodanie czterosodowej soli kwasu etylenodwuamino^ czterooctowego i kwasem solnym doprowadza pH do 6,0 do 7*0** Do rozcienczonej kompozycji dodaje $ie kwasu 2-chloroetanofosfonowego, zawiesiny koloidalnej siarki i mocznika, w taki sposób, by pH nie wzroslo powyzej 4,5* V koncu kompozycje uzupelnia sie dalszymi konwencjonalnymi dodatkami* Oprócz powyzszych, istnieje szereg innych sposobów wytwarzania srodków wedlug wynalazku* Kwas 2-chloroetanosulfonowy stosuje sie w postaci wodnego roztworu zawierajacego 40 do 50# wagowych substancji czynnej* Zawiesina siarki zawiera korzystnie 900 g siarki w litrze, w postaci siarki koloidalnej, o wielkosci ziarna ponizej 5 mikronów* Odpowiednimi kompozycjami siarki sa Sulfur 900 w (Budapesti Vegyimuvek), Thiorit (Sandoz AG), Sofril (Rhone Foulenc), Knmulus S VP (BASF) itp* Mikroelementy, tj* cynk, magnez, bor, miedz, zelazo stosuje sie w odpowiedniej postaci, np* stezonych roztworów zawierajacych glicyne i/lub kwas cytrynowy* Odpowiednie sa równiez kompleksy z kwasem nitrylotrójoctowym* Korzystnymi przedstawicielami pochodnych kwasu 2-chloroetanofosfono- wego sa miedzy innymi bezwodnik, chlorek kwasowy, ester mono-2-chloroetylowy i dalsze estry* Mocz* nik stosuje sie w postaci stezonego roztworu wodnego lub w postaci krystalicznej, kompozycji do* stepnych w handlu* Z powodu kwasowego charakteru kompozycji, korzystnie stosuje sie dodatki dyspergujace o pH 2 do 4* Sporzadza sie je zwykle mieszajac nastepujace skladniki: sól wapniowa kwasu alkilobenze- nosulfonowego, eter alkilofenylopoliglikolu i kondensat tlenek propylenu-tlenek etylenu* Odpowied¬ nim produktem handlowym jest np. Tensiofiz B 7416* Odpowiednie sa równiez mieszaniny etoksylowa- nych fosforanów alkilofenoli i soli wapniowej kwasu alkilobenzenosulfonowego* Faze stala mozna zwykle dyspergowac za pomoca mieszanin dodatków anionowych i niejonowych* Srodki korzystnie nanosi sie na rosliny z powietrza, w ilosci 50 do 30 litrów na hektar, lecz np* w przypadku ziaren mozna stosowac konwencjonalne mielace maszyny rolnicze, a ilosc mieszaniny podawanej ze zbiornika wynosi okolo 200 do 400 litrów na hektar* Srodki wedlug wynalazku sa szczególnie odpowiednie do kontrolowanego odzywiania roslin uzyt¬ kowyoh takich jak zboza, kukurydza i slonecznik* V przypadku zbóz srodki stosuje sie pod koniec okresu przyrostu grubosci (w stadiach F-G i J, wedlug Keller- Bagglioni), w ilosci 7 do 15 litrów na hektar, stosujac mieszanine zbiornikowa w ilosci 50 do 80 litrów na hektar w przypadku nano¬ szenia na zboze i w ilosci 200 do 350 litrów na hektar w przypadku nanoszenia na grunt* Zabieg korzystnie laczy sie z nanoszeniem srodków grzybobójczych i owadobójczych* Jezeli to jest pozadane, zabieg powtarza sie, natychmiast po ukazaniu sie drugiego kolanka rosliny (stadium J wedlug Keller- Bagglioni ), 20 do 30 czesci masy nawozu N nanosi sie jesienia, a pozostala czesc wiosna, powta¬ rzajac wysiew nawozu 2-3 krotnie* ¥ przypadku odmian pszenicy o lodydze krótkiej srodek stosuje sie w dawce 5*12 litrów/ha, w przypadku odmian o lodydze sredniej w dawce 7*14 litrów/ha, a w przy¬ padku odmian o lodydze dlugiej w dawce 8-15 litrów/ha* Dawka kompozycji opryskowej wynosi 50 do 80 litrów/ha* Kompozycje nanosi sie z powietrza* Mozliwe jest równiez nanoszenie na grunt* Zabieg polepsza wytrzymalosc lodyg* Gdy lodyga jest krótka, uprawa rzadka (ponizej 500 roslin/m ) i w suchych warunkach pogodo¬ wych drugi zabieg nie jest konieczny* V przeciwnym przypadku pozadane jest powtórzenie zabiegu* Nalezy zapewnic dostarczenie skladników odzywczych odpowiadajace wielkosci plonów i równowazna ilosc azotu* V przypadku stosowania srodków chwastobójczych o efekcie hormonowym, zabieg chwastobójczy na¬ lezy przeprowadzic 8 dni przed lub po podaniu regulatora* W drugim przypadku nalezy stosowac okolo 7096 przepisanej dawki* W uprawach kukurydzy, na glebach o dobrym poziomie skladników odzywczych, zabieg nalezy prze¬ prowadzic na roslinach wysokosci 60 do 100 cm, w dawce 6-14 litrów/ha* iloscia kompozycji 250 do 350 litrów/ha z powietrza lub 50 dc 80 litrów na ha na powierzchnie gleby* Je&eii obszar jest gle¬ boki, z woda wewnetrzna, a gleba jest nieprzenikalna, kuitur/dze nalezy traktowac w stadium 60«80 cm,4 137 744 dawka 4-14 litrów/haf korzystnie 6 litrów/ha* Nalezy zapewnic dostarczenie skladników odzywczych w ilosci odpowiadajacej poziomowi plOLÓw traktowanej uprawy i równowazna ilosc azotu© Liczba ro¬ slin wynosi okolo 65-120000 sztuk/ha, w zaleznosci od zadanego poziomu plonów i wilgoci* 0 do 40 czesci wymaganego nawozu azotowego daje sie Jesienia, a pozostala czesc na wiosne, w jednej lub dwóch porcjach* Przeprowadza sie równiez powierzchniowe wysiewanie nawozuc Przy wyborze najodpo¬ wiedniejszej odmiany i hybrydy pierwszenstwo daje sie tolerujacym gesciejsze uprawy* Slonecznik traktuje sie w stadium 10-12 liscia (50-60 cm)c na grunt lub z powietrza, stosu~ Jac dawke kompozycji rozcienczonej odpowiednio 250-350 litrów/ha lub 50-80 litrów/ha, wedlug na¬ stepujacych wskazówek: w przypadku hybryd o lodydze krótkiej 6-10 litrów/ha, hybryd o lodydze sred¬ niej 8-10 litrów/ha, hybryd o lodydze dlugiej 10-15 litrów/ha kompozycji nie rozcienczonej* Nalezy zapewnic dostarczenie skladników odzywczych w ilosci odpowiadajacej wielkosci plonów z uprawy i równowazna ilosc azotu* Calosc wymaganej ilosci nawozu azotowego daje sie na wiosne* Gestosc roslin winna przekraczac wartosc konwencjonalna o 10 do 25%, w zaleznosci od zadanej wielkosci plonów. Preferowane sa odmiany i hybrydy tolerujace gesciejsza uprawe* Wymagane sa na¬ stepujace warunki technologiczne: dostarczenie skladników odzywczych (makro i mikroelementów) od¬ powiadajace zadanej wielkosci plonów* w odpowiedniej ilosci* jakosci* odmianie i czasie; -* glebo¬ kie nawozenie? w zwiazku z glebokimi korzeniami roslin; - w przypadku kukurydzy i slonecznika zwiekszenie ilosci roslin o 20-3094* juz przy siewie* w przypadku zbóz przeprowadzanie zabiegu w okresie gdy rosliny grubieja; odpowiedni dobór odleglosci miedzy rzedami i roslin w rzedzie* po¬ niewaz rosliny krótsze wymagaja mniejszej powierzchni uprawy; motoryzacja odpowiadajaca zmienionej technologii* V powyzszych warunkach przecietny plon wzrasta o okolo 20-4094 w odniesieniu do kontro¬ li, a wartosc odzywcza roslin pozostaje niezmieniona lub nawet wzrasta* Zwiekszenie plonów i poprawa ich jakosci wywolane sa nastepujacymi czynnikami: zwiekszenie wytrzymalosci roslin (odpornosc na wyleganie i lamanie lodyg); zwiekszenie tolerancji na susze, wzrost powierzchni korzeni i glebokosci wzrostu, przyspieszenie mechanizmu otworów respiracyjnych; eliminacja szkodliwych efektów ubocznych nadmiaru azotu (rozluznienie tkanek, wyleganie, podatnosc na choroby roslin itp), w wyniku czego mozna uczynic uzytek z oddzialywania azotu w kierunku zwiek¬ szenia plonów i polepszenia jakosci; traktowane rosliny wykazuja zwiekszona odpornosc na -nieprze- puszczajace gleby, które przejsciowo sa przykryte woda; dzieki zasadniczemu zatrzymywaniu korzeni, zawartosc próchnicy w glebie mozna zachowac lub nawet zwiekszyc; przez polepszenie zdolnosci roslin do pobierania skladników odzywczych mozna równiez zwiekszyc ilosc tych skladników wprowadzanych do gleby; wzrasta odpornosc na ewentualne pasozyty powodujace nekroze (np* grzyby); dzieki podstawom morfologicznym, rosliny wykazuja zwiekszona opornosc na cme kukurydzy; w istotny sposób wzrasta jakosc i wartosc produktów (np* wartosc piekarnicza, zawartosc bialka itp.); skladniki odzywcze mo¬ ga byc lepiej absorbowane przez liscie; uzyskuje sie bardziej zrównowazona uprawe roslin; energia wymagana do utrzymania traktowanych roslin przy zyciu jest nizsza niz zwykle; polepsza sie wydaj¬ nosc fotosyntezy* Wyniki uzyskane przez stosowanie technologii uprawy wedlug wynalazku i zabiegi technologiczne sa zestawione w tablicach 1 i 2. wyniki biologiczne uzyskane wedlug wynalazku sa dalej ilustrowane ponizszymi przykladami.Wytwarzanie srodków* Przyklad I. Sporzadza sie wodna zawiesine zawierajaca oprócz substancji czynnych ko¬ nieczne dodatki* Kompozycje zwykle rozpyla sie z samolotu lub technika do gruntu, odpowiednio w 50 i 300 litrach wody* Kompozycja rozcienczona moze byc uzupelniona mocznikiem* Ciezar wlasciwy kom¬ pozycji doprowadza sie do 1,65-1•70* Do sporzadzenia 1 litra powyzszej kompozycji stosuje sie 8,4 g kwasu cytrynowego i 25 ml 96# kwasu octowego* Kwas 2-chloroetanofosfonowy dodaje sie do roztworu po dodaniu kwasów komplekso- twórczych, po czym za pomoca wodorotlenku amonu doprowadza sie pH roztworu do 2-2,5* Nastepnie do¬ daje sie siarki, w postaci zgrubnej zawiesiny i dalszych dodatków i uzupelnia objetosc do 1 litra* Otrzymana zgrubna zawiesine rozdrabnia sie w mlynie koloidalnym lub innym urzadzeniu do mielenia na mokro, do otrzymania siarki w postaci ziaren odpowiedniej wielkosci*137 7*tk cd o .o cd c cd 03 G O -p u 3 N tj Hi 3 •o o 5 bO Cd a .o cd N o Pn 00 •H 6) OT P« 0) N ¦N O O O -p s a pg r £* ¦P O N -P c •d a; o «d cd n o cd u xi o N O £ o aa 4*6 « » ii p. id ¦a os V) o ¦5 T? cd P, •3 I 2 T as 01 03 TT 3* 03 & O M *§ &r5 a) <3 K OJ i-i p, + Q na ,0 *$ 89 1 p< 0} 32 W s 52 01 * •5U H ai H P< Ol 03 4* C0 •82 01 Tl p. 03 ,T3 O cd fc ¦3 51 C*d H cd •H P. ca ca -p .0J cd 2 03 £ 3 O HO I 01 fi*s i s ° ° M a , p o 03 "O & « -3 2 i 03 I s?K 3 H »8 S ¦3TJ 2 S& 8 »o te la 5 2 2 ¦H4* 4 C 01 03 TJ O O Ig i tt0 03 3 O H 9 fi* fi » ej &§ Pj ^ O W * na s a »6 137 744 Tablica 2 Niekonwencjonalne parametry w uprawie najwazniejszych roslin uprawnych I Technologiczne zabiegi i pa* ranetry I Liczba roslin (tysie¬ cy/ha) (sztuk/m2) I nawozenie | - ilosc w stosunku do I konwencjonalnej I Nawozenie N jesienia % I Nawozenie N wiosna % I - nawozenie wiosenne I rozsiewanie powierz- I chniowe (liczba za- } biegów) I stosowanie kompozycji stadium stosowania Pszenica I « 400-600 ; i 60-70 30-40 ¦ 1-2 jedno¬ krotne H-K* I T • 600-950 wzrost 20-30 70-80 3 1-2 F-G J i K-L Kukurydza j I l 50-60 I ¦ " 60-75 30-40 - I T 65«12C - wzrost 0-40 100-60 2 jedno¬ krotne stadium 5» 10 liscia I Slonecznik I I 35-55 - I 40 60 1 " I T I 50-80 - wzrost * I - 100 1 jedno- I krotne I 4-9 par I lisci rzeJ czywistycfcj i Uwagi: 1) I - znana technologia; T ¦ wedlug wynalazku? 2) x « fazy fenologiczne (Keller- Bagglioni Revi romande Agric*, Vitic. Arboric 1854, 10/3/17-30); 3) zakres zalezy równiez od technologii, odmiany rosliny, gleby.Tabelka do przykladu I.I Skladniki Zn B Cu Mg Fe kwas 2-chloroetano- I fosfonowy j siarka pierwiastkowa mocznik glikol etylenowy Ultrasin NA Rodopol 23 Tensiofix XN6 Stezenie (# wagowych) I w kompo- | zycji I 0,128 0,024 0,145 0,145 0,210 0,500 66,600 3,600 1,8 0,12 0,54 w kompozycji rozcienJ czonej (do podawania na grunt) j 0,0060 0,0008 0,005 0,005 | 0,008 0,025 2,360 1,260 0,13 0,06 0,0044 0,020137 744 7 Przyklad Ile Sporzadza sie zawiesine wodna o nastepujacym skladzie: Skladniki Zn B Cu Mg Fe kwas 2-chloroetano- I fosfonowy I siarka pierwiastkowa I mocznik Ultrasin NA Tensiofix XN 6 ciezar wlasciwy: 1,31 Stezenie (% wagowych) w kompo¬ zycji 1.15 0,38 1,15 0,72 1,18 15,20 w kompozycji roz¬ cienczonej (do po-j dawania na grunt) I 0,03 0,01 0,03 0,02 0,035 0,500 2,400 1,200 I °'23 0,002 Wpierw sporzadza sie kompleksy kwas cytrynowy/kwas octowy mikroelementów, jak opisano w przy¬ kladzie I, Zamiast soli mikroelementów cynku i zelaza mozna dodac równowaznej ilosci Sequestren Na2Zn (proszek, chelat wytworzony z kwasem etylenodwuaminoczterooctowym, zawierajacy 1096 wagowych zelaza) lub Seauestren 330 Fe (zawierajacy 1096 wagowych zelaza) w postaci chelatu kwasu etyleno- dwuaminoczterooctowego, (Ciba Geigy, Szwajcaria)i Nastepnie do kompozycji dodaje sie kwasu 2-chlo- roetanofosfonowego i za pomoca wodorotlenku amonu doprowadza ja do pH 2,1, Odpowiednia ilosc siar¬ ki (Sulfur 900 FV) i mocznika dodaje sie do kompozycji rozcienczonej.Przyklad III. Sporzadza sie wodna zawiesine o nastepujacym skladzie: Skladniki Zn B Cu j Fe kwas 2-chlcrcetano- fosfonowy j siarka pierwiastkowa Mg I mocznik Ultrasin NA Rodopol 23 Tensiofix XN6 | ciezar wlasciwy: 1,3 Stezenie (% wagowych) w kompo¬ zycji 0,81 0,08 0,54 0,63 7,23 31,60 0,54 6,9 ! 0,47 1,0 w kompozycji roz¬ cienczonej (do poda-J wania na grunt) 0,023 0,0023 0,015 0,020 0,21 0,90 0,015 | 0,17 0,17 I 0,13 0,2S V celu sporzadzenia 1 litra powyzszej kompozycji, dodaje sie 150 ml wody do 456 ml wodnej zawiesiny siarki, a nastepnie kompleksów kwas cytrynowy/kwas octowy mikroelementów, sporzadzonych jak opisano w przykladzie I* Jako czynnik kompleksu jacy stosuje sie 26^5 g kwasu cytrynowego9 30 iai 96% kwasu octowego i 12,1 g soli sodowej kwasu etylenocwuaminoczterooctowego. Zamiast soli zelaza i cynku mozna uzyc kompozycji $equestre?n podanych w przykladzie II* Do otrzymanej kompozycji doda¬ je sie 94,1 g kwasu 2-chloroetanofosfonowego i za pomoca wodorotlenku amonu doprowadza zawiesine do pH 2,1-2,4* Objetosc zawiesiny uzupelnia sie do 1 litra woda, a v przypadku kompozycji rozcien¬ czonej do uzycia dodaje oddzielnie odpowiednia ilosc cuocznika*8 137 744 Przyklad IV# Sporzadza sie wodna zawiesine o nastepujacym skladzie: Skladniki Zn B Cu Mg Fe I kwas 2-chloroetano- I fosfonowy I siarka pierwiastkowa | mocznik j Ultrasil NA I Rodopol 23 Tensiofix XN6 I ciezar wlasciwy: 1,23 Stezenie (% wagowych) w kompo¬ zycji 0,58 0,16 0,42 0,65 0,50 I 12,20 8,13 16,30 7,3 0,5 1t05 w kompozycji roz- I cienczonej (do po- I dawania na grunt) I 0,015 0,004 0,011 0,020 0,013 I 0,330 0,91 1,20 0,17 0,13 0,28 V celu sporzadzenia 1 litra powyzszej kompozycji, dodaje sie 250 ml wody do 110 ml wodnej zawiesiny siarki, a nastepnie kompleksów kwas cytrynowy/kwas octowy mikrolementów* Jako czynnik kompleksujacy stosuje 3ie 21 g kwasu cytrynowego, 64 ml 96% kwasu octowego i 8,8 g soli sodowej kwasu etylenodwuaminoczterooctowego* Nastepnie dodaje sie 150 g kwasu 2-chloroetanofosfonowego i za pomoca wodorotlenku amonu doprowadza kompozycje do pH 2,0-2,1# Dodaje sie 200 g mocznika i woda uzupelnia objetosc do 1 litra. Do mieszaniny rozcienczonej, przygotowanej do podawania, dodaje sie siarki i dalszej ilosci mocznika, dla uzyskania zadanego stezenia* Przyklad V* Sporzadza sie wodna zawiesine o nastepujacym skladzie: Skladniki I Z** B Cu Mg Fe kwas 2-chloroetano- fosfonowy siarka pierwiastkowa mocznik Ultrasin NA Rodopol 23 Tensiofix XN6 I ciezar wlasciwy: 1,25 Stezenie (% wagowych) I w kompo¬ zycji 0,57 0,13 0,41 0,64 0,49 8,00 4,80 0,50 1,04 w kompozycji roz* I cienczonej (do poda¬ wania na grunt) I 0,015 0,004 0,011 0,020 0,013 0,33 0,91 1,20 0,12 0,013 0,028 W celu sporzadzenia 1 litra powyzszej kompozycji, do 110 ml wodnej zawiesiny siarki dodaje sie 250 ml wody, a nastepnie w otrzymanej zawiesinie rozpuszcza sole mikroelementów* Sole mikro¬ elementów przeprowadza sie w odpowiednie kompleksy za pomoca soli sodowej kwasu etylenodwuamino- czterooctowego* Za pomoca technicznego kwasu solnego doprowadza sie pH do 6,5-7,0* V celu sporza-137 744 9 dzenia kompozycji 'rozcienczonej przeznaczonej do zabiegu, powyzsza zawiesine dodaje sie do odpo¬ wiedniej ilosci kwasu 2-chloroetanofosfonowego, a do mieszaniny dodaje odpowiednich ilosci kolo¬ idalnej siarki i mocznika» ?H mieszaniny wynosi okolo 4,5.Przyklady biologiczne: Przyklad VI. srodek z przykladu III uzyto do podwyzszenia plonów pszenicy ozimej.Rosliny w stadium F-G i J opryskano dwukrotnie dawka 4-9 litrów/ha. Nawozy fosforowe i potasowe nalezy zastosowac jesienia, w ilosci odpowiadajacej zadanym plonom* Na polach, w których steze¬ nie Zn i Cu jest niskie, te i ewentualnie inne mikroelementy nalezy wprowadzic w jednym nawoze¬ niu, w ilosci odpowiadajacej zadanym plonom* Jezeli stezenie Zn i Cu jest granicznie niskie, to moze byc uzupelnione równiez w wiosennym nawozeniu na rosliny zielonei Okolo 20 do 30tf azotu od¬ powiadajacego zadanym plonom winno byc naniesione na pola jako nawóz podstawowy. Po motylkowych zabieg ten moze byc pominiety, natomiast po kukurydzy i sloneczniku azot w ilosci wymaganej do rozlozenia pozostajacego materialu organicznego korzystnie stosuje sie na jesien* Na glebach nieprzepuszczalnych i piaszczystych, w celu unikniecia denitryfikacji i wypluki¬ wania azot korzystnie stosuje sie jesienia, w postaci mocznika (korzystnie jest stosowac równiez stabilizatory azotu, np. N-Serve, DOW Chemicals, USA). Bardzo wazne jest dostarczenie skladników odzywczych do glebszych warstw gleby i glebokie nawozenie. Wazne jest dalej, by plony mogly wzros¬ nac o 10 do 3096, korzystnie 20 do 25% w stosunku do poziomu normalnego* :.Ta dobrej glebie majacej wysoki poziom skladników odzywczych i jezeli jest wybrana odmiana dobrze plonujaca mozna uzyskac plony nawet do 10 ton/ha, przy 950 roslinach/m2* Pozostala czesc nawozów azotowych stosuje sie na wiosne, przez rozsiewanie powierzchniowe* Pierwszy zabieg nalezy przeprowadzic na kilka dni przed rozpoczeciem wegetacji wiosennej, w za¬ leznosci od liczby roslin, jakie przezyly zime i ilosci azotu w glebie: w uprawie rzadkiej (3-4,5 milionów roslin/ha) nalezy podac 40 do 45# sumarycznej wyliczonej ilosci azotu, w zaleznosci od ilosci azotu w glebie; przy ilosci roslin 4,5 do 6,0 milionów/ha nalezy podac 35 do U0% sumarycz¬ nego zapotrzebowania azotu; przy ilosci roslin powyzej 6,0 milionów/ha nalezy podac 30-36% obli¬ czonego zapotrzebowania azotu* Pierwszy zabieg chemiczny ze srodkiem wedlug przykladu III nalezy przeprowadzic w stadium .E-G wedlug Keller-Bagglioni, po pierwszym powierzchniowym podaniu nawozu, stosujac srodek w ilos¬ ci 7-12, korzystnie 9,0 litrów/ha (lub odpowiednia ilosc substancji czynnych)* srodek mozna Do¬ dawac na rosliny technika do gruntu lub z powietrza, w rozcienczeniu odpowiadajacym odpowiednio 200-300 i 5-90 litrów/ha* Drugie powierzchniowe rozsianie nawozu przeprowadza sie w stadium I rozwoju pszenicy, wedlug Keller-Bagglioni, przed drugim zabiegiem chemicznym* w drugim nawozeniu wprowadza sie pozostala czesc wymaganej ilosci azotu* —-^v Drugi zabieg chemiczny mozna przeprowadzic bezposrednio po ukazaniu sie drugiego kolanka pszenicy, gdy male, otwarte uszko ma okolo 1,5-2,0 cm (wedlug Keller-Bagglioni w stadium Z roz¬ woju pszenicy)* Stosuje sie dawke 4-9, korzystnie 5 litrów/ha* Dla odmian o krótkiej lodydze konieczny jest tylko pierwszy zabieg. Dla odmian o sredniej lodydze, przy gestosci ponad 60C roslin/m , w deszczowej pogodzie, dla gleb urodzajnych o wyso¬ kim poziomie azotu, konieczne sa dwa zabiegi chemiczne* W przypadku odmian o dlugiej lodydze dru¬ gi zabieg chemiczny winien byc pominiety jedynie przy dlugotrwalej suszy* Srodek nalezy nanosic z powietrza, w mieszaninie rozcienczonej do 50-90 litrów/ha, lecz stosowac mozna równiez technike nanoszenia z gruntu* Bardzo korzystne jest przeprowadzenie tego zabiegu bezposrednio po wiekszym deszczu* Trzecie powierzchniowe rozsianie nawozu przeprowadza sie w stadium K-L rozwoju pszenicy (Keller-Bagglioni); biorac pod uwage zawartosc azotu w glebie, gestosc uprawy i wielkosc -pionów azot nalezy stosowac w ilosci okolo 30-35 kg/ha ponad wartosc obliczona, jezeli z jakichs powo¬ dów zawartosc azotu w glebie nie jest zadowalajaca* Zabiegi ochrony roslin przeprowadza sie wedlug nowoczesnej techniki agrotechniczne.:,, odpo¬ wiadajacej sytuacji i liczbie chwastów* Jezeli stosuje sie hormonowy srodek chwastobójczy, te zabieg nalezy przeprowadzic 7 dni przed lub po obróbce srodkiem wedlug przykladu III. Jezeli za¬ bieg chwastobójczy przeprowadza sie pc podaniu srodka z przykladu III, to srodek chwastobójczy nalezy stosowac w ilosci okolo 70% dawki normalnej, Ochrone przeciwko organizmom chorobotwórczym,10 137744 \ zwlaszcza plesni, fusarium i rdzy nalezy przeprowadzac ze szczególna ostroznoscia. Na polach, na których pszenica jest uprawiana w ciagu Kilku kolejnych lat nalezy stosowac mieszanine ze srodkiem Benomyl lub Innym srodkiem chwastobójczym zwykle stosowanym w^tym celu, gdy rosliny zaczynaja grubiec* \ Konieczne zabiegi grzybobójcze i owadobójcze nalezy przeprowadzic lacznie z naniesieniem srodka z przykladu III* Jednakze przed zmieszaniem zaleca sie zbadac, czy poszczególne skladniki mozna swobodnie mieszac* Tfljrniki przedstawiono w tablicy 3* Tablica 3 Wzrost plonów pszenicy ozimej Odmiana Szava GK-Szeged ' Traktowana obszar (ha) 3+3 3+3 przecietna wydaj¬ nosc (ton/ha) 7,23 7,30 ! Kontrola obszar (ha) 3+3 3+3 przecietna wydaj¬ nosc (ton/ha; 6,10 5,60 Przyklad VII. srodek z przykladu III zastosowano do zwiekszenia plonów jeczmienia ozi¬ mego. Jeczmien potraktowano w stadiach F-G i J, stosujac przepisan? dawki* Nawozy P i K zastosowano w ilosci odpowiadajacej zadanym plonom, jako nawóz podstawowy* Na polach o malej zawartosci w gle¬ bie Zn i Cu te i inne konieczne mikroelementy winny byc uzupelnione, lacznie z nawozeniem podsta¬ wowym, w ilosci zharmonizowanej z zadanym plonem* Jezeli gleba ma duzy deficyt Zn i Cu, to zapo¬ trzebowanie roslin na te mikroelementy mozna pokryc na wiosne, w postaci nawozenia na rosliny* 20-30$ azotu potrzebnego do uzyskania zadanego plonu stosuje sie jako nawóz podstawowy* Po motyl¬ kowych zabieg ten mozna pominac, lecz po kukurydzy lub sloneczniku azot w ilosci wymaganej do roz¬ lozenia pozostalego materialu organicznego nalezy równiez stosowac jesienia* Na glebach nieprzepuszczalnych lub piaszczystych, z powodu niebezpieczenstwa denitryflkacji i wyplukiwania azot korzystnie stosuje sie jesienia, w postaci mocznika (zalecane jest stosowanie stabilizatorów azotu, np* N-Serve, DOW Chemical, USA)* Glebsze warstwy gleby korzystnie winny miec odpowiednia ilosc skladników odzywczych, co mozna uzyskac przez glebokie nawozenie* W ten sposób mozna uzyskac plony przewyzszajace uzyskiwane kon¬ wencjonalnie o 10-30$, korzystnie 20-35$* Na glebach urodzajnych, stosujac starannie dobrane odmia¬ ny, mozna uzyskac jeszcze wyzsze plony* Pozostala czesc azotu stosuje sie na wiosno, przez rozsie¬ wanie powierzchniowe* Pierwszy zabieg nalezy przeprowadzic na kilka dni przed rozpoczeciem wegetacji wiosennej, w zaleznosci od liczby roslin, jakie przezyly zime i ilosci azotu w glebie: w uprawie rzadkiej (3-4,5 milionów roslin/ha) nalezy podac 40 do 45$ sumarycznej wyliczonej ilosci azotu, w zaleznosci od ilosci azotu w glebie; przy ilosci roslin 4*5 do 6,0 milionów/ha nalezy podac 35 do 40$ sumarycz¬ nego zapotrzebowania azotu; przy ilosci roslin powyzej 6,0 milionów/ha nalezy podac 30-36$ obli¬ czonego zapotrzebowania azotu* Pierwszy zabieg chemiczny ze srodkiem wedlug przykladu III nalezy przeprowadzic w stadium E-G wedlug Keller-Bagglioni, po pierwszym powierzchniowym podaniu nawozu, stosujac srodek w ilosci 8-12, korzystnie 8-9 litrów/ha (lub odpowiednia ilosc substancji czynnych)* srodek mozna podawac na rosliny technika do gruntu lub z powietrza, w rozcienczeniu odpowiadajacym odpowiednio 200-300 i 50-90 litrów/ha* Drugie powierzchniowe .rozsianie nawozu przeprowadza sie w stadium I rozwoju jeczmienia, wedlug Keller-Bagglioni, przed drugim zabiegiem chemicznym* V drugim nawozeniu wprowadza sie pozostala czesc wymaganej ilosci azotu*137 744 11 Drugi zabieg chemiczny mozna przeprowadzic bezposrednio po ukazaniu sie drugiego kolanka Jeczmienia, gdy male, otwarte uszko ma okolo 2,0 do 2,5 cm (wedlug Keller-Bagglioni w stadium J)* Stosuje sie dawke 4-10, korzystnie 5-6 litrów/ha, w przypadku podawania z powietrza w obje¬ tosci 50 do 90 litrów mieszaniny rozcienczonej Przy opryskiwaniu gleba winna byc odpowiednio wilgotna* Dlatego korzystnie jest przeprowadzac zabieg po wiekszym opadzie deszczu.Trzecie powierzchniowe rozsianie nawozu przeprowadza sie w stadium K-L rozwoju (Keller-Bag¬ glioni); biorac pod uwa^e zawartosc azotu w glebie, gestosc uprawy i wielkosc plonów, azot na- lezy stosowac w ilosci okolo 30-35 kg/ha ponad wartosc obliczona, jezeli z jakichs powodów za¬ wartosc azotu w glebie nie jest zadowalajaca* Zabiegi ochrony roslin przeprowadza sie wedlug nowoczesnej wiedzy agrotechnicznej, odpowia¬ dajacej sytuacji i liczbie chwastów* Jezeli stosuje sie srodek chwastobójczy, to zabieg nalezy przeprowadzic 7 dni przed lub po obróbce srodkiem wedlug przykladu III* Jezeli zabieg chwastobój¬ czy przeprowadza sie po podaniu srodka z przykladu III, to srodek chwastobójczy nalezy stosowac w ilosci okolo 70% dawki normalnej* Ochrone przeciwko organizmom chorobotwórczym, zwlaszcza ples¬ ni, nalezy przeprowadzac ze szczególna ostroznoscia* Konieczne zabiegi grzybobójcze i owadobój¬ cze nalezy przeprowadzac lacznie z naniesieniem srodka z przykladu III* Jednakze przed zmieszaniem zaleca sie zbadac, czy poszczególne skladniki mozna swobodnie mieszac* Wyniki przedstawiono w tablicy 4.Tablica 4 Wzrost plonów jeczmienia ozimego I Odmiana wczesna •Kompolti" Traktowana obszar (ha) 3+3 i przecietna wy¬ dajnosc (ton/ha) 8,50 Kontrola obszar (Ha) 50 przecietna wydaj¬ nosc (ton/ha) 6,20 ^ x/ - jeczmien wykazal silne wyleganie Przyklad VIII* Srodek wedlug przykladu III zastosowano do zwiekszenia plonów kuku¬ rydzy* Kukurydze potraktowano, w dawce 9 litrów/ha, srodkiem wedlug przykladu III, gdy znajdowala sie w stadium 10-tego liscia* Liczba roslin wynosila 65000-120000/ha* Plony mozna doprowadzic do 7-17 ton, w zaleznosci od liczby roslin, odmiany lub hybrydy, urodzajnosci gleby i zastosowanej technologii uprawy* Jako nawóz podstawowy stosuje sie nawozy P i K, w ilosci odpowiadajacej za¬ danym plonom* Nawozy stosuje sie na jesieni. Na polach o srednim lub niskim poziomie Zn i Cu, z powodu antagonizmu N-Cu i P-Zn Zn i Cu podaje sie równolegle z nawozeniem podstawowym. 0-40% sumarycznego zapotrzebowania N winno byc podane jako nawóz podstawowy, w postaci mocz¬ nika lub azotanu amonu (na podstawie badania gleby mozna zastosowac równiez inne nawozy azotowe)* Po kukurydzy lub sloneczniku zaleca sie przeprowadzic podstawowe nawozenie jesienia* Duza role odgrywa równiez glebokie nawozenie* Pozostala czesc (100-60%) nawozu azotowego mozna podawac w jednej porcji, na wiosne* Dla zapewnienia ciaglego doprowadzania azotu, korzystnie stosuje sie stabilizatory azotu (np* N-serve)« Zaleca sie stosowac azot wiosenny w dwóch porcjach, porcje wieksza przed sianiem, a pozostala gdy rosliny kukurydzy maja wysokosc 50-70 cm* Kukurydze traktuje sie srodkiem wedlug przykladu III biorac pod uwage typ gleby, zawartosc skladników odzywczych w glebie, liczbe roslin, ich odmiane lub hybryde oraz zadana wydajnosc* Stosuje sie dawke 5-12 litrów/ha^ korzystnie 6-8 litrów na ha, w stadium 5-10 liscia. Zabieg zaw¬ sze laczy sie z zastosowaniem mocznika, w ilosci 5 kg/ha. Zabi3g mozna przeprowadzic z powietrza lub z gruntu* Istotnym wymaganiem jest równomiernosc rozprowadzenia* Uzyskane wyniki przedstawiono w ta¬ blicy 5*12 137 744 Tablica 5 Wzrost plonów kukurydzy Odmiana MY-580 U-530 Traktowana obszar | (ha) 0,5 0,5 przecietna wydaj¬ nosc (ton/ha) 8,20 9,20 Kontrola obszar | (ha) 1,0 1,0 przecietna wy¬ dajnosc (ton/ba) | 6f40 *l 8,40 x/ » silnie zakazona Fusarium Przyklad IX* Srodek z przykladu III zastosowano do zwiekszenia plonów slonecznika* Rosliny wysokosci 50-60 cm opryskano dawka 11 litrów/ha. Liczbe roslin ustalono na 50000-80000/ha* Zadana wydajnosc moze wynosic od 2t5 do 4,5 ton, w zaleznosci od liczby roslin, ich odmiany lub hybrydy, urodzajnosci gleby i zastosowanej technologii uprawy* Podstawowe nawozenie (Pi K) prze¬ prowadza sie jesienia, w ilosci odpowiadajacej zadanym plonom* Jako podstawowy nawóz wiosenny stosuje sie azot, w dawce 60-150 kg/ha substancji czynnej, w zaleznosci od zawartosci w glebie i zadanej wielkosci plonów* Gdy zawartosc azotu w glebie jest niska lub zadane plony wysokie, stosuje sie dawke 150 kg/ha* Na glebach nieprzepuszczalnych azot korzystnie stosuje sie w postaci mocznika lub azotanu amonu* Chemiczny zabieg za pomoca srodka z przykladu III przeprowadza sie na roslinach slonecznika wysokosci 50-60 cm (4-9 par rozwinietych lisci), w dawce 5-11 litrów/ha, z powietrza lub z gruntu* Wazne jest zapewnienie równomiernego rozprowadzeda mieszaniny* Zabieg przeprowadza sie stosujac azot w ilosci 5 kg/ha, korzystnie w postaci mocznika i 1-2 litrów kompozycji siarki w postaci siarczanu (np. Fitohorm 325) lub siarki pierwiastkowej, podawanej równoczesnie w rozcienczonej mieszaninie* Wyniki przedstawiono w tablicy 6* Tablica 6 Wzrost plonów slonecznika Odmiana Sorem 80 Traktowana obszar (ha) 3 2+2 przecietna wydaj¬ nosc (ton/ha; 2,40 2,60 Kontrola obszar (ha) 60 6 przecietna wydaj¬ nosc (ton/ha; 1,70 1,80 Przyklad X* Srodek wedlug przykladu III zastosowano do zwiekszenia plonów jeczmienia ozimego* Zabieg przeprowadzono na roslinach w stadium F-G i J, dwukrotnie dawka 10 litrów/ha* Poza tym postepowano jak w przykladzie VII. Otrzymane wyniki zestawiono w tablicy 7* Tablica 7 Wzrost plonów jeczmienia ozimego Odmiana Wczesna "KompoltiM Traktowana obszar (ha) 100 przecietna wydaj¬ nosc (ton/ha) 6,60 ^ Kontrola obszar (ha) 6 przecietna wydaj¬ nosc (ten/ha; 5,20 ** x/ « rosliny kontrolne wylegly w polowie maja, traktowane na poczatku czerwca137 744 13 Przykl ad Xli Srodek z przykladu V zastosowano do zwiekszenia plonów pszenicy ozimej« Odmiany Szava i GK-Szeged potraktowano dawka 2x8 litrów/haj Partizanka dawka 2x9 litrów/ha, MV-8 wpierw dawka 9 litrów/ha, a nastepnie 8 litrów/ha, w stadiach F-C i Ji Poza tym postepowano jak w przykladzie Vii \fyniki przedstawiono w tablicy 8* Tablica 8 literost plonów pszenicy ozimej Odmiana j Szava GK-Szeged Partizanka MV-8 j 1 Traktowana obszar (na) 43 35 16 8 11 32 3.3 przecietna wydaj¬ nosc (ton/ha) 8,20 8,80 8,50 8,30 l 7,30 7,25 j 9,50 | Kontrola obszar (na) 104 1 2 40 8 17 6 przecietna wydaj¬ nosc (ton/ha) 6,80 6,90 5,80 ** 7,10 5,40 5,20 x/ 6,80 ^ x/ « rosliny wylegly na poczatku maja Przyklad Xlii srodek z przykladu III zastosowano do zwiekszenia plonów kukurydzyi Rosliny potraktowano w stadium dziesiatego liscia, stosujac dawke 12 litrów/ha* Poza tym po¬ stepowano jak w przykladzie TTIIi Otrzymane wyniki przedstawiono w tablicy 9i Tablica 9 Wzrost plonów kukurydzy Odmiana Pionir 3709^ I Pionir | 3780 1^530* ! JX-92 Pionir | 3732 Traktowana t obszar (ha) 3+3 3+3+3 3+3+3 3 1+1 1+1 3+3 przecietna wydaj¬ nosc (ton/ha; 9,70 8,80 9,60 10,30 13,40 Kontrola i obszar (na) 31 111 71 6 42 | 57 przecietna wydaj¬ nosc (ton/ha) 8,90 8,20 9,10 9,60 10,40 x/ = zbiór za pomoca kombajnu Przyklad Xliii srodkiem wedlug przykladu III potraktowano 50-60 cm rosliny slonecz- nikai Uzyto dawki 11 litrów/hai Poza tym postepowano jak w przykladzie DU Otrzymane wyniki przed¬ stawiono w tablicy 10.137 744 Tablica 10 ttrost plonów slonecznika Odmiana NSH-27 Iregi i Traktowana i obszar I (ha) 2+2 2+2 i 1*1 I przecietna wydaj¬ nosc (ton/aa; 2f70 2,40 I 2,60 Kontrola j obszar | (ba) 20 28 40 i przecietna wydaj- I nosc (ton/ha; I 1,80 1,70 1r90 Przyklad XIV* Pszenice ozima potraktowano srodkiem wedlug przykladu V, w stadium okreslonym w poprzednich przykladach* Dla porównania, w jednej próbie uzyto jedynie kwasu 2-chlo- roetanofosfonowego, w dawce odpowiadajacej kompozycji wedlug przykladu V* Otrzymane wyniki przed¬ stawiono w tablicy 11* Tablica 11 Wplyw srodka wedlug wynalazku na wzrost plonów pszenicy ozimej Zabieg kontrola kwas 2-chlore- etanofosfonowy srodek wedlug przykladu V Dawka (litrów/ha) 3,0 9,0 Czas opryskiwania i 1 3 kwietnia 3 kwietnia 2 6 maja 6 maja Przecietna wydajnosc I (ton/ha) 6,7 I 6,6 7,6 Przyklad XV# Badano rozwój kukurydzy pod wplywem samego kwasu 2-chloroetanofosfenowego lub srodka wedlug przykladu V# Otrzymane wyniki zestawiono w tablicy 12# Tablica 12 Wplyw srodka wedlug wynalazku na rozwój kukurydzy I Zabieg I kontrola I kwas 2-chloro- | etanofosfonowy I srodek z przy¬ kladu V Dawka i (litrów/ha) 3,0 11.5 Czas opryski¬ wania 18 czerwca 18 czerwca Przecietna wy¬ dajnosc (ton/ha) 9,6 ' 9,8 11t9 Uwagi H liczba roslin 105 tysiecy przy sto¬ sowaniu srodka z przyklada V i 85 tysiecy dla kon¬ troli Próbe przeprowadzono na polach o powierzchni 3 hektary, w jednym powtórzeniu.Przyklad XVI* ¥plyw srodka z przykladu IV na plon slonecznika porównano z wplywem równowaznej dawki kwasu 2-chloroetanofosfenowego* Sloneczniki opryskiwano odpowiednimi prepara¬ tami w stadium opisanym w poprzednim przykladzie* Otrzymane wyniki przedstawiono w tablicy 13,137 744 Tablica 13 Wplyw srodka wedlug wynalazku na plon slonecznika Zabieg I kontrola j kwas 2-chlorc- etanofosfoac- *y srodek z prrr« kladu IV Dawka (litrów/ha) 3,0 8,0 Czas opryski¬ wania 14 czerwca 14 czerwca Przecietna wydajnosc (ton/ha) 18,5 20,4 24,6 Próby przeprawiono na polach o powierzchni 3 hektary, w dwóch powtórzeniach.Zastrzezenia patentowe 1« Srodek do kontrolowanego zasilania roslin uzytkowych, zwlaszcza zbóz, kukurydzy i slone* cznlka oraz intensyfikacji ich upraw, zawierajacy mikroelementy9 mocznik, kwas 2-chloroetanofos- fonowy lub jego poccccne oraz substancje dodatkowe, znamienny tym, ze w wodnym roztworze lub zawiesinie zawiera: w ilosci 0,1 do 80% masy mieszanine mezo- i mikroelementów, w postaci kompleksów ::h soli, która zawiera co najmniej 5*10~*# masy cynku, 5i10 % masy boru, 1*10"*% masy miedzi, 1.10*3* masy magnezu, 1.10~*% masy zelaza i 1*10~1% masy subtelnie rozdrob¬ nionej siarki; w ilcici 0,01 do 25% masy kwas 2-chloroetanofosfonowy lub jego estry lub sole, oraz w ilosci 1,0 do 20* nasy mocznik, w sumarycznej ilosci 1,0 do 95% masy, w mieszaninie z dodatka¬ mi dla flotacji i/l-i dyspersji stalej fazy i czynnikami zwilzajacymi, a wartosc pH wynosi ponizej 4* 2^ srodek wed£^ zastrz* 1, znamienny tym, ze jako kompleksy soli mikroelementów zawiera chelaty nezLLL, korzystnie monochelaty. 3i srodek wedl-z zastrz* 1 albo 2, znamienny tym, ze zawiera chelaty sporza¬ dzone z soli mikroelementów za pomoca kwasu cytrynowego, kwasu octowego, glicyny, kwasu etyle- nodwuaminoczterooctr^ego lub jego soli, kwasu nitrylotrójoctowego i/lub ich mieszanin* 4i srodek wedl-* zastrz* 1, znamienny tym, ze zawiera subtelnie rozdrobniona siarke o wielkosci :.iama ponizej 5 mikronów* PL PL PL