Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie do pomiaru prostoliniowosci powierzchni bocznej i nieokraglosci walców, zwlaszcza glównego bebna i zbieraczazgrzeblarek. f Znany jest z polskiego opisu patentowego nr 91551 przyrzad do kontroli prostoliniowosci pokrywek zgrzeblarkowych, który sklada sie z loza z oslona, wsporników i suwaka z zegarowym czujnikiem. Oslona jest usytuowana nad lozem i przechodzi przez przelotowy otwór suwaka, który jest równolegly do loza i oslony.Oslona zakrywa prowadnice loza od góry i z boków, a ksztalt przelotowego otworu suwaka odpowiada scisle ksztaltowi oslony.Z ksiazki „Poradnik metrologa warsztatowego", WNT, 1973 r.,str. 529 znany jest przyrzad czujnikowy do pomiaru prostoliniowosci zawierajacy mechaniczny zegarowy czujnik osadzony na wsporniku, który jest polaczo¬ ny pretowym lacznikiem z ruchomym wspornikiem. Na pretowym laczniku osadzonajest ampulka poziomnicy.Do pomiarów prostoliniowosci stosuje sie powierzchniowy linial uzebrowany, opierajacy sie na dwóch zestawach wzorcowych plytek, ustawionych na kontrolowanej powierzchni. Przyrzad ustawia sie tak, aby wskazania poziomnicy byly zerowe, a wartosc nieprostoHniowosci wykazywana jest na tarczy zegarowego czujnika.Znane z opisu patentowego ZSRR nr 260194 urzadzenie do kontroli prostoliniowosci zawiera rurowy korpus z wzdluznymi rowkowymi prowadnicami, opierajacy sie dwoma podporami na kontrolowanej powierz¬ chni. Wewnatrz korpusu usytuowany jest transportowy wózek, polaczony plaskimi sprezynami z pomiarowym wózkiem, poruszajacy sie wzdluz rowkowej prowadnicy. Pomiarowy wózek zawiera zegarowy czujnik, usytuowa¬ ny w górnej jego czesci, z pomiarowa koncówka wystajaca na zewnatrz dolnej prowadnicy, kontaktujaca sie z kontrolowana powierzchnia.Celem wynalazku jest umozliwienie przeprowadzania w warunkach produkcyjnych dokladnych pomiarów prostoliniowosci powierzchni bocznej i nieokraglosci walców.Cel ten osiagnieto przez kontrakcje urzadzenia do pomiaru prostoliniowosci powierzchni bocznej i nie¬ okraglosci walców, zwlaszcza glównego bebna i zbieracza zgrzeblarek, zawierajacego liniowa prowadnice, wspor¬ niki i wózek z pomiarowym czujnikiem. Urzadzenie odznacza sie tym, ze liniowa prowadnice ma w postaci2 126590 ksztaltowej belki o przekroju teowym, z górnymi poziomymi biezniami i dolnymi prowadzacymi powierzchniami tworzacymi pryzme. Do liniowej prowadnicy jest zamocowana obudowa, w której znajduje sie ampulka poziomnicy. Z prowadnica ta wspólpracuje pomiarowy wózek z mechanicznym zegarowym czujnikiem zawieszo¬ ny na rolkach osadzonych obrotowo w uchwytach, polaczonych sprezystymi lacznikami z korpusem, zawieraja¬ cy prowadzace kostki ze slizgowymi powierzchniami tworzacymi pryzme. Urzadzenie jest wyposazone we wspor¬ niki, które maja pionowe prowadnicowe zespoly i poziome prowadnicowe zespoly. Bonowy prowadnicowy zespól zawiera trapezowa prowadnice zamocowana do korpusu wspornika, z która wspólpracuje prowadnik zawierajacy suwak, bieznie oraz zebatkowy mechanizm. Do tego prowadnika zamocowanyjest lacznik poziome¬ go prowadnicowego zespolu, zawierajacego suwak, bieznie oraz zebatkowy mechanizm, przy czym suwak wspólpracuje z trapezowym prowadnikiem polaczonym rozlacznie z liniowa prowadnica.Urzadzenie odznacza sie prostota konstrukcji, latwoscia obslugi, wysoka dokladnoscia pomiarów i umozli¬ wia pomiar nieokr^losd i prostoliniowosci powierzchni glównego bebna i zbieracza zgrzeblarki po odpowied¬ nim zamontowaniu go na zgrzeblarce, bez przestawiania urzadzenia w inne miejsce.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedsta¬ wia urzadzenie do pomiaru prostoliniowosci powierzchni bocznej i nieokraglosd glównego bebna i zbieracza zgrzeblarek w widoku ogólnym, fig. 2 - urzadzenie w przekroju A-A pokazanym na fig. 1, a fig. 3- urzadzenie w przekroju B—B pokazanym na fig. 1.Urzadzenie do pomiaru prostoliniowosci powierzchni bocznej glównego bebna i zbieracza zgrzeblarek, w przykladowym wykonaniu wedlug wynalazku, sklada sie z liniowej prowadnicy 1 w postaci ksztaltowej belki o przekroju teowym, wsporników 2 i pomiarowego wózka 3.Prowadnica 1 zawiera poziome listwowe bieznie 4 oraz prowadzace powierzchnie 5, które tworza pryzme o wewnetrznym kacie 140°. Dzieki takiemu uksztaltowaniu prowadzacych powierzchni 4 i 5 nastepuje dokladne prostoliniowe prowadzenie pomiarowego wózka 3. Do pionowej czesci prowadnicy 1 zamocowanajest ampulka 6 poziomnicy umieszczona w ochronnej obudowie.Liniowa prowadnica 1 ustawiona jest na dwóch symetrycznie rozmieszczonych wspornikach 2. Konstrukcja wsporników 2 umozliwia regulacje polozenia liniowej prowadnicy 1 w dwóch plaszczyznach: poziomej i piono¬ wej. W tym celu kazdy wspornik 2 wyposazony jest w dwa trapezowe prowadnicowe zespoly. Wsporniki 2 maja zamocowane do dolnej czesci korpusu 7 poziome podstawy 8, prostopadle do prowadnicy 1. W srodkowej czesci wspornika 2 usytuowany jest pionowy prowadnicowy zespól, którego trapezowa prowadnica 9 utworzona jest z dwóch pionowych plytek i dociskowej listwy prowadzonej na kolkach, dociskanej do suwaka 10 prowadnika 11 dwoma ustalajacymi srubami 12. W prowadnicy usytuowany jest trapezowy prowadnik 11 zawierajacy suwak 10, bieznie 13 oraz zebatke 14. Z zebatka 14 wspólpracuje zebate kolo 15 osadzone na osi z pokretlem 16, ulozyskowanej w korpusie 7 wspornika z zastosowaniem slizgowych tulejek 17.W górnej czesci wspornika 2 usytuowany jest poziomy prowadnicowy zespól. Do górnej czesci pionowego prowadnika 11 zamocowany jest poziomy lacznik 18 wraz z trapezowym suwakiem 19, bieznia 20 i zebatka 21 poziomej prowadnicy. Na te prowadnice nalozonyjest trapezowy prowadnik 22 utworzony z dwóch poziomych plytek "zamocowanych do korpusu prowadnika 22 i z dociskowej listwy prowadzonej na kolkach, dociskanej ustalajaca sruba 23 do suwaka 19 prowadnicy. Z zebatka 21 poziomej prowadnicy wspólpracuje zebate kolo 24 osadzone na osi z pokretlem 25, ulozyskowanej w korpusie prowadnika 22 z zastosowaniem slizgowych tulejek 26. Z przeciwnej strony do korpusu prowadnika 22 poziomego prowadnicowego zespolu dociskane sa srubami 27 prowadzone na kolkach dociskowe kostki 28, przy pomocy których wsporniki 2 polaczone sa z prostokatna prowadnica 1.Pomiarowy wózek wyposazony jest w mechaniczny zegarowy czujnik 29 i zawiera korpus 30, do którego przytwierdzone sa dwie prowadzace kostki 31, majace ksztalt pryzmy o kacie wierzcholkowym 140°, opierajace sie o prowadzace powierzchnie 5 liniowej prowadnicy 1. Prowadzace kostki 31 wykonane sa z brazu i umozliwia¬ ja plynny przesuw pomiarowego wózka 3 wzdluz liniowej prowadnicy 1. Docisk pomiarowego wózka 3 do prowadnicy 1 zapewniaja dwie plaskie sprezyny 32, polaczone lacznikami 33 z korpusem 30, na koncach których przymocowane sa obejmy 34 z osadzonymi na osiach 35 rolkami 36, toczacymi sie po górnej powierz¬ chni biezni 4 prowadnicy 1. Zewnetrzne powierzchnie rolek 36 pokryte sa guma. Mechaniczny zegarowy czujnik 29 osadzony jest przy pomocy nagwintowanego trzpienia z nakretka 37 w uchwycie 38, zamocowanym do korpusu 30 w dolnej czesci pomiarowego wózka 3. Odpowiednia konstrukcja uchwytu 38 oraz pokrywy 39 zegarowego czujnika 29 umozliwia latwy obrót zegarowego czujnika 29 wokól osi symetrii przechodzacej przez srodekjego tarczy.Pomiarowy trzpien zegarowego czujnika 29 wyposazony jest w przedluzacz 40 z talerzowa koncówka.Pomiarowy wózek 3 wyposazony jest w uchwyt 41 do przesuwania go wzdluz liniowej prowadnicy 1 w czasie przeprowadzania pomiarów.126590 3 Przed przystapieniem do pomiarów nalezy urzadzenie zamontowac na zgrzeblarce. W tym celu wsporniki 2 przykreca sie do ramy zgrzeblarki pomiedzy glównym bebnem a zbieraczem. Nastepnie liniowa prowadnice 1 wraz z pomiarowym wózkiem 3 ustawia sie na wspornikach 2 i unieruchamiaja dociskajac srubami 27 dociskowe kostki 28. Po zamontowaniu urzadzenia nalezy ustawic prowadnice 1 w polozeniu poziomym w jednakowej odleglosci od bebna, który podlega pomiarom. W tym celu nalezy zmienic polozenie prowadników 11 i 22 wsporników 2 pokretlami 16 i 25, ustalajac ich ostateczne polozenie ustalajacymi srubami 12 i 23, obserwujac wskazania poziomnicy 6 i uwazajac, azeby wskazania zegarowego czujnika 29 byly jednakowe dla obu konców bebna zgrzeblarki. Urzadzenie umozliwia przeprowadzenie pomiaru prostoliniowosci powierzchni oraz nie- okraglosci glównego bebna lub zbieracza zgrzeblarki bez przestawiania go w inne miejsce. Pomiaru prostolinio¬ wosci glównego bebna lub zbieracza zgrzeblarki dokonuje sie przesuwajac pomiarowy wózek 3 wzdluz prowad¬ nicy 1 i odczytujac wskazania zegarowego czujnika 29. W czasie pomiaru nieokraglosci glównego bebna lub zbieracza zgrzeblarki nalezy pomiarowy wózek 3 ustawiac kolejno w róznych miejscach wzdluz tworzacej glównego bebna lub zbieracza i obracajac bebnem podlegajacym pomiarom odczytywac wskazania zegarowego czujnika 29.Zastrzezenia patentowe 1. Urzadzenie do pomiaru prostoliniowosci powierzchni bocznej i nieokraglosci walców, zwlaszcza glówne¬ go bebna i zbieracza zgrzeblarek, zawierajace liniowa prowadnice ze wspornikami i wózkiem z pomiarowym czujnikiem, znamienne tym, ze liniowa prowadnice (1) ma w postaci ksztaltowej belki o przekroju teowym, z górnymi poziomymi biezniami (4) i dolnymi prowadzacymi powierzchniami (5) tworzacymi pryzme, z która wspólpracuje pomiarowy wózek (3) z mechanicznym zegarowym czujnikiem (29), zawieszony na rolkach (36) osadzonych obrotowo w uchwytach (38) polaczonych sprezystymi lacznikami (32) z korpusem (30), zawie¬ rajacy prowadzace kostki (31) ze slizgowymi powierzchniami tworzacymi pryzme, a wsporniki (2) maja pionowy prowadnicowy zespól (9), (10) i poziomy prowadnicowy zespól (19), (22). 2. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze pionowy prowadnicowy zespól zawiera trape¬ zowa prowadnice (9) zamocowana do korpusu (7) wspornika (2), z która wspólpracuje prowadnik (11) zawiera¬ jacy suwak (10), bieznie (13) oraz zebatkowy mechanizm (14) i (15), a do prowadnika (11) zamocowany jest lacznik (18) poziomego prowadnicowego zespolu zawierajacego suwak (19), bieznie (20) oraz zebatkowy mechanizm (21) i (24), przy czym suwak (19) wspólpracuje z trapezowym prowadnikiem (22) polaczonym rozlacznie z liniowa prowadnica (1). 3. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze zawiera ampulke poziomnicy (6) usytuowana w obudowie zamocowanej do liniowej prowadnicy (1).126 590 AA i2_ a^ ¦UL A tf Fig Z MiL ng. 3 Pracownia Poligraficzna UPPRL. Naklad 100 egz.Cena 100 zl PL