Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie do pomiaru prostoliniowosci powierzchni bocznej walów, szczególnie walów i bebnów maszyn wlókienniczych.Pomiary prostoliniowosci wykonuje sie bezposrednio albo przez pomiary katów pochylenia uprzednio wyznaczonych pomiarowych odcinków. Znane jest stosowanie do pomiarów prostoli¬ niowosci powierzchniowego linialu uzebrowanego. W czasie pomiaru linial opiera sie na dwóch zestawach wzorcowych plytek ustawionych na kontrolowanej powierzchni. Miejsce podparcia linialu dobiera sie tak, aby uzyskac jak najmniejsza strzalke ugiecia. Odchylki od prostoliniowosci mierzy sie wzdluz wybranej prostej za pomoca mechanicznego zegarowego czujnika.Znany z polskiego opisu patentowego nr 91 551 przyrzad do kontroli prostoliniowosci pokry¬ wek zgrzeblarkowych sklada sie z loza z oslona, wsporników i suwaka z zegarowym czujnikiem.Oslona jest umieszczona nad lozem i przechodzi przez przelotowy otwór suwaka, który jest równolegly do loza i oslony. Oslona zakrywa prowadnice loza od góry i z boków, a ksztalt przelotowego otworu suwaka odpowiada scisle ksztaltowi oslony.Znany z polskiego opisu patentowego nr 60851 przyrzad do sprawdzania równoleglosci prowadnic lóz obrabiarek sklada sie z ramienia i osadzonych na nim dwóch pomiarowych szczek.Jedna pomiarowa szczeka jest polaczona z ramieniem nierozlacznie, ma dwie przylgowe koncówki z kulkami oraz w górnej czesci dwa oporowe trzpienie sluzacedo wlasciwegoustawienia przyrzadu wzgledem powierzchni loza. Druga szczeka osadzona jest na ramieniu suwliwie i posiada doci¬ skowa srube, ustalajaca jej polozenie. Osadzona suwliwie przylgowa koncówka tej szczeki ma od strony wewnetrznej kulke oraz gniazdo, w którym jest zamocowany mikrometryczny pomiarowy czujnik wskazujacy wszelkie odchylenia od równoleglosci sprawdzanych powierzchni.Znane z opisu patentowego ZSRR nr 260194 urzadzenie do kontroli prostoliniowosci zawiera rurowy korpus z wzdluznymi rowkowymi prowadnicami, opierajacy sie dwoma podporami na kontrolowanej powierzchni. Wewnatrz wzdluz osi symetrii korpusu usytuowana jest liniowa prowadnica, po której przemieszcza sie wzdluz jednej z rowkowych prowadnic transportowy' wózek polaczony plaskimi sprezynami z pomiarowym wózkiem. Pomiarowy wózek zaopatrzony jest od dolu w pomiarowa koncówke, wystajaca przez dolna prowadnice i kontaktujaca sie z2 125 555 kontrolowana powierzchnia oraz polaczona z zegarowym czujnikiem usytuowanym w górnej czesci pomiarowego wózka.Celem wynalazku jest umozliwienie przeprowadzania dokladnych pomiarów prostolinio¬ wosci powierzchni bocznej walów i bebnów o róznych srednicach, szczególnie stosowanych w róznego rodzaju maszynach wlókienniczych.Cel ten osiagnieto przez konstrukcje urzadzenia do pomiaru prostoliniowosci powierzchni bocznej elementów maszyn w ksztalcie walca, o róznych srednicach podstawy, które zawieraja liniowa prowadnice w postaci belki o przekroju teowym, polaczona prowadnicowym polaczeniem z prostopadlymi do niej ksztaltowymi podporami, pomiedzy którymi na listwowej biezni prowad¬ nicy zawieszony jest pomiarowy wózek z mechanicznym zegarowym czujnikiem. Ksztaltowe podpory maja rolki w ksztalcie beczek, osadzone na sworzniach zamocowanych w poziomej stopce, w której zamocowany jest równiez pionowy gwintowy lacznik z tulejowa nakretka majaca kolnierz usytuowany w gniezdzie prowadnika, obejmujacego bieznie prowadnicy.Pomiarowy wózek ma rolki osadzone na osiach zamocowanych w korpusie wózka, toczace sie po górnej powierzchni listwowej biezni prowadnicy oraz ma elastyczne rolki osadzone w widel¬ kach, polaczonych sprezystym lacznikiem z korpusem wózka, toczace sie w rowku biegnacym wzdluz osi symetrii dolnej powierzchni biezni prowadnicy. Pomiarowy wózek ma uchwyt, w którym zamocowany jest mechaniczny zegarowy czujnik z pomiarowym trzpieniem, polaczonym gwintowym polaczeniem z tuleja, a w tulei osadzona jest pomiarowa koncówka. Urzadzenie odznacza sie prosta konstrukcja, latwoscia obslugi i wysoka dokladnoscia pomiarów.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia urzadzenie do pomiaru prostoliniowosci powierzchni bocznej walów w widoku ogólnym, fig. 2 — pomiarowy wózek urzadzenia w przekroju A-A pokazanym na fig 1, fig. 3 — urzadzenie w przekroju B-B i C-C pokazanym na fig. 1, a fig. 4 — urzadzenie w przekroju D-D pokazanym na fig. 1.Urzadzenie do pomiaru prostoliniowosci powierzchni bocznej walów i bebnów maszyn wló¬ kienniczych, w przykladowym wykonaniu wedlug wynalazku, sklada sie z prowadnicy 1 w postaci belki o przekroju teowym, rolkowych przesuwnych wsporników 2 i pomiarowego wózka 3 z zegarowym czujnikiem 4. Listwowa bieznia 5 jest zamocowana do azurowej poprzeczki prowad¬ nicy 1 wkretami z zastosowaniem ustalajacych kolkóww taki sposób,ze wystaje na zewnatrz z obu jej stron. Pomiarowy wózek jest nasadzony na bieznie 5 pomiedzy rolkowymi wspornikami 2.Pomiarowy wózek 3 zawiera korpus 6, w którego koncach sa zamocowane osie z rolkami 7 wspólpracujacymi z górna powierzchnia biezni 5, uchwyt 8, w którym osadzony jest zegarowy czujnik 4 oraz widelki 9 z osadzonymi na osiach 10 gumowymi rolkami 11. Rolki 11 sa dociskane do spodniej powierzchni biezni 5 sprezyna 12 na skutek nacisku regulacyjnej sruby 13 i tocza sie w rowku 14 nacietym wzdluz osi symetrii biezni 5, zapewniajac prostoliniowe prowadzenie wózka 3.Wózek 3 jest wyposazony w uchwyt 15 do jego prowadzenia w czasie wykonywania pomiarów.Pomiarowy wózek 3 jest zbudowany symetrycznie w stosunku do pionowej powierzchni prosto¬ padlej do prowadnicy 1 i przechodzacej przez os symetrii mechanicznego zegarowego czujnika 4.Pomiarowa koncówka 16 zegarowego czujnika 4 jest osadzona w tulei 17 z wewnetrznym gwintem, wkreconej na pretowy przedluzacz 18, której polozenie jest regulowane przeciwnakretka 19. Przedluzacz 18 jest polaczony z ruchomym pomiarowym trzpieniem 20 zegarowego czujnika 4 polaczeniem gwintowym.Rolkowe wsporniki 2 umozliwiajace ustawianie urzadzenia na walach i bebnach o róznych srednicach zawieraja stopke 21, do której sa zamocowane obrotowo na sworzniach 22 cztery rolki 23 o ksztalcie beczek, przy czym osie symetrii sworzni 22 sa nachylone do dolu i parami przecinaja sie powyzej osi symetrii stopki 21. W stopce 21 zamocowana jest pionowa dociskowa sruba 24 z ryflowana tulejowa nakretka 25, której kolnierz osadzony jest obrotowo w gniezdzie kostki 26 majacej ksztalt widelek obejmujacych listwowa bieznie 5. Do kostki 26 zamocowane sa od góry dociskowe plytki 27 opierajace sie na listwowej biezni 5. W kostce 26, w plaszczyznie przechodzacej przezjej os symetrii, zamocowane sa dwa prowadzace kolki 28, zaglebione w rowkowej prowadnicy 14 biezni 5, zapewniajace prostoliniowe prowadzenie rolkowychwsporników 2 w czasie zmiany ich polozenia. Obrócenie nakretki 25 powoduje docisniecie jej kolnierza i dociskowych plytek 27 do listwowej biezni 5 i unieruchomienie rolkowego wspornika 2.125555 3 W czasie przeprowadzania pomiaru urzadzenie ustawia sie z odpowiednio rozsunietymi wspornikami 2 na walku podlegajacym pomiarom. Nastepnie przez manipulacje tuleja 17 i przec- iwnakretka 19 ustala sie odpowiednia dlugosc pomiarowej koncówki 16 zegarowego czujnika 4, az do jej zetkniecia sie z powierzchnia walka z zastosowaniem odpowiedniego pomiarowego nacisku.Nastepnie przesuwajac pomiarowy wózek 3 wzdluz bocznej powierzchni walka przy pomocy uchwytu 15 notuje sie wskazania zegarowego czujnika 4 sygnalizujace wartosci odchylek mierzonej powierzchni walka od prostoliniowosci.Zastrzezenia patentowe 1. Urzadzenie do pomiaru prostoliniowosci powierzchni bocznej walów, zawierajace prowad¬ nice oparta o podpory i zegarowy czujnik, znamienne tym, ze ma belke (1) o przekroju teowym, polaczona prowadnicowym polaczeniem (26), (27) z prostopadlymi do niej ksztaltowymi podpo¬ rami (2), pomiedzy którymi na listwowej biezni (5) prowadnicy (1) zawieszony jest pomiarowy wózek (3) z mechanicznym zegarowym czujnikiem (4). 2. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze podpory (2) maja rolki (23) w ksztalcie beczek, osadzone na sworzniach (22) zamocowanych w stopce (21), w której zamocowany jest równiez pionowy gwintowy lacznik (24) z tulejowa nakretka (25) majaca kolnierz usytuowany w gniezdzie prowadnika (26), (27), obejmujacego bieznie (5) prowadnicy (1). 3. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze pomiarowy wózek (3) ma rolki (7) osadzone na osiach zamocowanych w korpusie (6) wózka (3), toczace sie po górnej powierzchni listwowej biezni (5) prowadnicy (1) oraz ma elastyczne rolki (11) osadzone w widelkach (9), polaczonych sprezystym lacznikiem (12) z korpusem (6) wózka (3), toczace sie w rowku (14) biegnacym wzdluz osi symetrii dolnej powierzchni biezni (5) prowadnicy (1). 4. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze pomiarowy wózek (3) ma uchwyt (8), w którym zamocowany jest mechaniczny zegarowy czujnik (4) z pomiarowym trzpieniem (20), polaczonym gwintowym polaczeniem (18) z tuleja (17), a w tulei (17) osadzona jest pomiarowa koncówka (16).125555 Fig. 4 A-JL_ 9 M a Fig 2125555 Fig. 3125555 PracowniaPoligraficzni UP PRL. Naklad 100 egz.Cena 100 zl PLThe subject of the invention is a device for measuring the straightness of the lateral surface of shafts, especially shafts and drums of textile machines. Straightness measurements are performed either directly or by measuring the inclination angles of previously determined measuring sections. It is known to use a surface straight line for measuring the straightness. During the measurement, the ruler is based on two sets of reference plates placed on the controlled surface. The place of support of the ruler is selected so as to obtain the smallest possible deflection arrow. The deviation from straightness is measured along a selected straight line using a mechanical dial gauge. The device known from the Polish patent specification No. 91 551 for checking the straightness of carding machine covers consists of a bed with a shield, supports and a slider with a dial gauge. The shield is placed over the bed and it passes through the through hole of the slider which is parallel to the bed and the guard. The cover covers the bed guides from the top and sides, and the shape of the through hole of the slider corresponds exactly to the shape of the cover. The device known from the Polish patent specification No. 60851 for checking the parallelism of the machine tool bed guides consists of an arm and two measuring jaws mounted on it. One measuring jaw is connected with the arm inseparably, it has two rebated ends with balls and in the upper part two support pins for the proper positioning of the device in relation to the surface of the bed. The second jaw is slidably mounted on the arm and has a pressure screw that fixes its position. The rebate tip of the jaw is mounted on the inside with a ball and a socket in which a micrometric measuring sensor is mounted, which indicates any deviations from the parallelism of the surfaces to be checked. The device for checking the straightness, known from USSR patent no. 260194, includes a tubular body with longitudinal grooved guides, supporting two supports on the controlled surface. Inside, along the symmetry axis of the body, there is a linear guide, on which the trolley moves along one of the grooved transport guides, connected by flat springs to the measuring trolley. The measuring trolley is provided with a measuring tip at the bottom, protruding through the lower guide and in contact with the control surface, and connected to a dial gauge located in the upper part of the measuring trolley. The object of the invention is to enable accurate measurements of the straightness of the side surface of shafts and drums with different diameters, especially those used in various types of textile machinery. This objective was achieved by the construction of the device for measuring the straightness of the lateral surface of cylindrical machine elements, with different base diameters, which include a linear guide in the form of a T-beam, connected by a guide joint with perpendicular to there are shaped supports, between which a measuring trolley with a mechanical dial gauge is suspended on a slat track. Shaped supports have rollers in the shape of barrels, mounted on pins mounted in a horizontal foot, in which is also mounted a vertical threaded connector with a sleeve nut having a flange located in the socket of the guide, including the guide rails. The measuring trolley has rollers mounted on the axes fixed in the body of the trolley, rolling on the upper surface of the bar track and has flexible rollers embedded in forks, connected by an elastic link to the body of the trolley, rolling in a groove running along the axis of symmetry of the lower surface of the track. The measuring trolley has a handle in which a mechanical dial gauge with a measuring pin is mounted, threaded connection to the sleeve, and a measuring tip is embedded in the sleeve. The device is characterized by a simple structure, ease of use and high accuracy of measurements. The subject of the invention is presented in an example of embodiment in the drawing, in which Fig. 1 shows the device for measuring the straightness of the shaft side surface in general view, Fig. 2 - measuring carriage of the device in cross section AA shown in Fig. 1, Fig. 3 - the device in the section BB and CC shown in Fig. 1, and Fig. 4 - the device in the section DD shown in Fig. 1. A device for measuring the straightness of the lateral surface of rolls and drums of textile machines, in an exemplary embodiment according to the invention, it consists of a guide 1 in the form of a T-section beam, roller sliding supports 2 and a measuring trolley 3 with a dial gauge 4. The rail track 5 is fastened to the azure cross-bar of the guide 1 by screws using fixing pins in this manner that it protrudes outward on both sides. The measuring trolley is placed on the tracks 5 between the roller supports 2. The measuring trolley 3 comprises a body 6 in the ends of which are mounted axes with rollers 7 cooperating with the upper surface of the track 5, a handle 8 in which a dial indicator 4 is mounted, and forks 9 with embedded on the axles 10 with rubber rollers 11. The rollers 11 are pressed against the bottom surface of the treadmill 5 by the spring 12 as a result of the pressure of the adjusting bolt 13 and rolled in a groove 14 cut along the axis of symmetry of the treadmill 5, ensuring straight line guidance of the carriage 3. Cart 3 is equipped with a handle 15 The measuring trolley 3 is constructed symmetrically in relation to the vertical surface perpendicular to the guide 1 and passing through the axis of symmetry of the mechanical dial gauge 4. The measuring end of the 16 dial gauge 4 is embedded in the sleeve 17 with an internal thread, screwed onto the extension rod 18, the position of which is regulated by the counter nut 19. Extension 18 is connected to the movable measuring pin 20 of the dial gauge 4 by a threaded connection. Roller supports 2 for positioning the device on shafts and drums of various diameters include a foot 21, to which are pivotally mounted on pins 22, four barrel-shaped rollers 23, with the axes of symmetry the pins 22 are inclined downwards and intersect in pairs above the symmetry axis of the foot 21. A vertical pressure screw 24 with a grooved sleeve nut 25 is mounted in the foot 21, the flange of which is rotatably mounted in the socket of the ankle 26 having the shape of a fork embracing a slat track 5. To the cube 26 are mounted on top of the pressure plates 27 resting on a slat treadmill 5. In the cube 26, in the plane passing through its axis of symmetry, two guide pins 28 are mounted, embedded in the grooved guide 14 of the treadmill 5, ensuring straight-line guidance of the roller supports 2 when changing them location. By turning the nut 25, its collar and pressure plates 27 are pressed against the slatted treadmill 5 and the roller support 2.125555 3 is immobilized. During the measurement, the device is positioned with appropriately spaced supports 2 on the shaft to be measured. Then, by manipulating the sleeve 17 and the nut 19, the appropriate length of the measuring tip 16 of the dial gauge 4 is determined until it touches the surface of the roller with the application of the appropriate measuring pressure. Then, by moving the measuring carriage 3 along the side surface of the cylinder with the handle 15, it is noted indications of the dial gauge 4 signaling the values of deviations of the measured shaft surface from straightness. Patent claims 1. Device for measuring the straightness of the shaft side surface, comprising guides based on supports and a dial gauge, characterized by the fact that a beam (1) with a T-section, connected a guide connection (26), (27) with perpendicular to it shaped supports (2), between which a measuring trolley (3) with a mechanical dial gauge (4) is suspended on the rail (5) of the guide (1). 2. Device according to claim 3. A device as claimed in claim 1, characterized in that the supports (2) have barrel-shaped rollers (23) mounted on pins (22) fixed in the foot (21), in which also a vertical threaded fastener (24) with a sleeve nut (25) is mounted a flange located in the seat of the guide (26), (27), embracing the raceways (5) of the guide (1). 3. Device according to claim The method of claim 1, characterized in that the measuring trolley (3) has rollers (7) mounted on the axes fixed in the body (6) of the trolley (3), rolling on the upper surface of the bar tread (5) of the guide (1) and has flexible rollers (11). ) embedded in forks (9), connected by an elastic link (12) with the body (6) of the trolley (3), rolling in a groove (14) running along the axis of symmetry of the lower surface of the treadmill (5) of the guide (1). 4. Device according to claim A device as claimed in claim 1, characterized in that the measuring carriage (3) has a holder (8) in which a mechanical dial gauge (4) with a measuring pin (20) is mounted, threaded connection (18) with the sleeve (17), and in the sleeve (17) ) the measuring tip (16) is mounted. 125 555 Fig. 4 A-JL_ 9 M a Fig. 2125555 Fig. 3125555 PracowniaPoligraficzni UP PRL. Mintage 100 copies Price PLN 100 PL